Kəşfləri kişi həmkarları tərəfindən oğurlanan elm qadınları

Tarixə iz qoymuş kəşflərin çoxunun kişilərə məxsus olduğu, qadınların isə elm sahəsində mühim işlərə imza atmadıqları ilə bağlı fikirləri tez-tez səslənir. Halbuki, tarix bir çox elm qadınının kəşfini öz adına çıxan kişi alimlərlə doludur. Hətta bu o qədər geniş yayılmış bir hadisədir ki, məhz bu mənanı verən xüsusi termin də var – Matilda effekti. Elm tarixçisi Marqaret Rossiter bu sözü ilk dəfə 1993-cü ildə terminalogiyaya daxil edib.

Bəs Matilda effektinə məruz qalan elm qadınları kimlərdir?

Sesiliya Peyn – astronom, astrofizik
Ulduzların hidrogen və heliumdan meydana gəldiyini kəşf edib. Bu kəşfini həmkarı Henri Rassel ilə bölüşən Sesiliya xəyal qırıqlığı yaşayır. Çünki H.Rassel onun əldə etdiyi nəticənin düzgün ola bilməyəcəyini, bunun elmi biliklərlə üst-üstə düşmədiyini deyir. Buna görə də Sesiliyanın məqaləsini çap etdirmir. 4 illik araşdırmalardan sonra Sesiliya ilə eyni nəticəyə gələn H.Rassel öz məqaləsində Sesiliyanın adını belə çəkmir. Ən maraqlısı odur ki, illər sonra Sesiliyaya H.Rassel mükafatı verilir.
Davamı →

Doroti Meri Kroufut-Hodgkin

O, bioloji aktiv maddələrin strukturunu Rentgen şüalarının köməkliyi ilə,
özünün Tarixdəki yerini isə ziyasının şüası ilə müəyyən edib…
O, Kembric, Harvard, Brounov, Lids, Mançester, Susseksa, Qanq, Çikaqo və bir çox digər universitetlərin fəxri elmi dərəcələrinə layiq görülüb.
O, London Kral Cəmiyyətinin üzvü olub (1947), 1957-ci ildə Kral medalı ilə, 1976-cı ildə isə üzvü olduğu Kral Cəmiyyətinin Kopli medalı ilə təltif edilib.
O, 1964-cü ildə kimya üzrə Nobel ödülünə layiq görülüb.
O, “Xidmətlərinə görə” ordeni ilə təltif olunmuş (1965) ikinci ingilis qadınıdır!


Ardı →