Bayatılar
Musiqisi: Oqtay Kazımi
Bülbüləm, gülə bəndəm.
Dindirməyin qəmliyəm,
Bir şirin dilə bəndəm.
Davamı →
Bülbüləm, gülə bəndəm.
Dindirməyin qəmliyəm,
Bir şirin dilə bəndəm.
Davamı →
BAYATILAR
Mus: Vaqif Gərayzadə
Qız:
Oğlan, sevgidir, eşqdir dünyanın tacı,
Yarının gülüşüdür dünyada onun əlacı.
Davamı →
Qız:
Oğlan, sevgidir, eşqdir dünyanın tacı,
Yarının gülüşüdür dünyada onun əlacı.
Davamı →
Novruza aid bayatılar | Novruz bayatıları
Günəş nurun saçıbdı,
Soyuq qorxub qaçıbdı.
Məşələrdə, bağlarda
Novruzgülü açıbdı.
Dəyirmanda dən oldu,
Kef-damağı şən oldu,
Novruz bayramı gəldi,
Gece-gündüz tən oldu.
Davamı →
Cümlə üzvlərin iştirakına görə sadə cümlənin növləri
Sadə cümlə. Sadə cümlə baş üzvlərin iştirakına görə müxtəlif qruplara bölünür. Bu meyarla sadə cümlənin aşağıdakı növləri qeyd olunur:
1. Təktərkibli cümlələr.
2. Cüttərkibli cümlələr.
Təktərkibli cümlələr. Baş üzvlərdən hər hansı biri iştirak etməyən cümlə təktərkibli adlanır. Belə cümlələrdə ya xəbər, ya da mübtəda iştirak etmir. Əgər xəbər iştirak etmirsə, cümlə mübtəda kütləsi əsasında formalaşır. Belə cümlələrin aşağıdakı növləri vardır:
Davamı →
1. Təktərkibli cümlələr.
2. Cüttərkibli cümlələr.
Təktərkibli cümlələr. Baş üzvlərdən hər hansı biri iştirak etməyən cümlə təktərkibli adlanır. Belə cümlələrdə ya xəbər, ya da mübtəda iştirak etmir. Əgər xəbər iştirak etmirsə, cümlə mübtəda kütləsi əsasında formalaşır. Belə cümlələrin aşağıdakı növləri vardır:
Davamı →
Azərbaycan bayatılarında ümumi məzmun məsələləri - Nuridə İsmayılova
Azərbaycan xalqının ruhuna uyğun şeir forması dedikdə ağıla gələn iki janrdan biri bayatıdır. Bayatının ümumi məsələləri barədə indiyədək çox yazılıb. Amma əksmənalı bayatılar haqqında bir o qədər məlumat yoxdur. Əksmənalı bayatılar sırf əksmənalı sözlər vasitəsilə yaranmır. Onlarda məna ziddiyyət təşkil edir. Məsələn, yazdığım belə bir bayatıya diqqət yetirək:
Əzizinəm, gecədir.
Nəm gözlərin gecədir.
Qəmlə yoldaş olanın
Bir dostu da gecədir.
Davamı →
Əzizinəm, gecədir.
Nəm gözlərin gecədir.
Qəmlə yoldaş olanın
Bir dostu da gecədir.
Davamı →
Krım tatar bayatıları (mani və şınlar)
Qayadan endim bu güñ
Əlimdə altın güyüm.
Hər gün gördüyüm yarı
Nə dün gördüm nə bu gün
Gözləriniz kömürmi?
Keçən güñlər ömürmi?
Bir məktup da yazmadız
Ürəyiñiz dəmirmi?
Davamı →
Əlimdə altın güyüm.
Hər gün gördüyüm yarı
Nə dün gördüm nə bu gün
Gözləriniz kömürmi?
Keçən güñlər ömürmi?
Bir məktup da yazmadız
Ürəyiñiz dəmirmi?
Davamı →
Bayatılar
Axşamlar, ay axşamlar,
Şamlar yanar axşamlar.
Yerli evinə gedər,
Qərib harda axşamlar.
Saqqalıma dən düşüf,
Bilmirəm nədən düşüf?
Aləmə qız paylanır,
Mənəsə nənəm düşüf.
O da yandırır məni,
Bu da yandırır məni.
Deyirlər ki sərindir,
Su da yandırır məni.
Əlifnazam mən-mən
Topuxbazam mən-mən.
On iki kişiyə getdim,
Yenə də qızam mən- mən
Şirinlərin şiriniyəm,
Acıların acısıyam.
Kimin bacısı yoxsa,
Mən onun bacısıyam.
A gəlin, nazlı gəlin,
Ördəkli-qazlı gəlin.
Top-tüfəngin yaxşıdı,
Barıtı azdı gəlin.
Bir quş gəlir Ağdaşdan,
Xəbər verir qardaşdan.
Qardaş doysa bacıdan,
Bacı doymaz qardaşdan.
Allah, məni xar eləmə
Qulağımı kar eləmə
İnkir-Minkir gələndə
Dilimi lal eləmə .
Əzizim, ay şəkərsən,
Həm qəndsən, həm şəkərsən.
Bir quru canım qalıf,
Alarsan, əl çəkərsən.
O da məni,
Salmadı yada məni,
Əğyar girdi araya,
Satdılar yada məni.
Əzizim üzüm qara,
Bağımda üzüm qara,
Yar yanına gedirəm,
Əlim boş,üzüm qara.
Əziziyəm, incidi,
Mirvaridi, incidi.
Dodaqların bal-şəkər,
Dişlərin dürr, incidi.
Mən aşiq bəndə düşər,
Çay gələr bəndə düşər.
Dostunu darda atan
Özü kəməndə düşər.
Mən aşiq dəstə-dəstə,
Durnalar dəstə-dəstə.
Qasid, dilin qurusun,
Düşübdür yarım xəstə.
Əzizim, ayaz olmaz,
Buluddur ayaz olmaz.
Mən ki qəm oylağıyam,
Qəm məndən ayaz olmaz
Əzizim, dolu gözlər,
Göy kişnər, dolu gözlər.
Mənə derlər ağlama,
Durarmı dolu gözlər
Əzizim, Alı mindi,
Düratı Alı mindi.
Koroğlu təki mən də,
Yar, qadan alım indi
Əzizim, ayaq sudan,
Üzər hey, ayaq sudan
Yarımı suda gördüm,
Kəsmərəm ayaq sudan.
Əzizinəm, gül, evin,
Gül qönçəli, gül evin.
Allah ilə qonşudur,
Peyğəmbərlən, bil evin.
Aşiqəm, ta İraqa,
Xoş gəldin ta İraqa.
Dost-dostun qədrini bilməz
Düşməsə ta iraqa.
Arxa, kömək, dayaq, iftixar — haqqında bayatilar
Qaya tək buzlar gördüm,
Göydə ulduzlar gördüm,
Anasına oxşayan
Qoçaq, mərd qızlar gördüm.
***
Dağların qaşı sənsən
Dibinin daşı sənsən.
Eldə neçə igid var,
Hamının başı sənsən.
***
Bu yurdun tacı bağlar,
Meyvəsi acı bağlar,
Ağrısa qardaş başı,
Yenə də bacı bağlar.
***
Xəncər üstə qaş gəlir,
Qoşun başa-baş gəlir,
Qoşuna qurban olum,
İçində qardaş gəlir.
***
Gətir sazını, qardaş,
Pozma yazını, qardaş,
Böyü, ol qoçaq igid,
Çəkim nazını, qardaş.
Mərdlik-namərdlik, dostluq, igidlik, məğrurluq — haqqında bayatılar
El batır qəm dəryada,
Kimə gedim mən dada?
İgid göyüşdə ölsə,
Adı qalar dünyada.
***
İgid gərək atlana,
Atın minə, atlana,
Mərd odur ki, döyüşdə
Hər yaraya qatlana.
***
Əzizinəm kasa dolmaz,
Fitnəsiz fasad olmaz.
Namərdə boyun əymə,
Mərd əli kasad olmaz.
***
Bu sazı alan gəlməz,
Oxuyub-çalan gəlməz,
İgidi öldürsələr,
Dilinə yalan gəlməz.
***
Əziziyəm aslandı,
Qılınc qından aslandı,
Tülküdən aslan olmaz,
Aslan elə aslandı.
***
Mərd anadan mərd oğul,
Yada ağa, mərdə qul,
Qorxaq töhmət gətirər,
Baş ucaldar mərd oğul.
***
Halalar, ay halalar,
Qartal dağda balalar,
Qorxaq ölər, məhv olar,
İgid alar qalalar.
***
Sular gələr, göl dolar,
Şaxta vurar, gül solar,
Mərd igidin balası,
Özü kimi mərd olar.
***
Əzizim dalda gəzər,
Bülbüllər dalda gəzər,
Mərdlər qabağı gözlər,
Namərdlər dalda gəzər.
***
İgidin bir atıdır,
Bir də təmiz zatıdır,
Koroğluda qoçaqlıq,
Onun ehtiyatıdır.
Vətən, qurbət — haqda bayatı
Yağı gəldi yanıma,
Susamışdı qanıma,
Döndüm qürbət ellərdən,
Qüvvət gəldi canıma.
***
Söz qaldı el gələnə,
Çırmandı sel gələnə,
Gözəl bir bağ salmışam.
El gələ gölgələnə.
***
Yol vermə yada, Təbriz,
El gedər bada, Təbriz,
Sənin həsrətindəyəm,
Can sənə fəda, Təbriz.
***
Əzizim səni, Təbriz,
El sevər səni, Təbriz,
Al qoynuna əzizlə,
Ana tək məni, Təbriz.
***
Kəkliyəm, fərəm sənsiz,
Düşübdür pərən sənsiz,
Yad eldə, yad ölkədə,
İnan, gülmürəm sənsiz.
***
Payız qışdan əzəldi,
Yarpaq tökən xəzəldi,
Vətən viran da olsa,
O, cənnətdən gözəldi.
***
Əzizim kətan yaxşı,
Keyməyə kətan yaxşı,
Qürbət yer cənnət olsa,
Yenə də vətən yaxşı.
***
Su gələr arxa, haray!
Tökülər çarxa, haray!
İgid qürbətə düşsə,
Çağırar arxa, haray!
***
Belədimi qürbət el,
İgid oğul, qürbət el,
Adamı tez qocaldar,
Qərib ölkə, qürbət el.
***
Əzizim sözə qaldı,
Bir şirin sözə qaldı.
Yad qovuldu dağlardan,
El-oba bizə qaldı.
***
Yetdi arxa dolandı,
Sular çarxa dolandı,
Düşmən elin gücündən,
Qorxa-qorxa dolandı.
***
Gəzərəm suz dağları,
Bağlayıb buz dağları,
Hər kəsə şirin olar,
Öz yeri, öz dağları.
***
Təbrizim, can Təbrizim,
Sənə qurban Təbrizim,
Düşmənə boyun əymə,
Mərd ol, dayan, Təbrizim.
***
Don tiksən ağı bizdən,
Belinin bağı bizdən,
Qoymayın yad ellini,
Almağa bağı bizdən.
***
Burda yolum oldu tən,
Varmı bu yoldan ötən,
Bu dünyaya şirin şey,
Bir anadır, bir Vətən.
***
Qolunda var qüvvətin,
Arzum var olsun mətin,
El yolunda baş qoyan,
Qazanar el hörmətin.
***
Əziziyəm bac alar,
Mərd rəqibdən bac alar,
Hər kəsi el istəsə,
Bülənd olar, ucalar.
Yağı gəldi yanıma,
Susamışdı qanıma,
Döndüm qürbət ellərdən,
Qüvvət gəldi canıma.
Kəm baxtı sönən qərib,
Qürbət ölən qərib,
Bəxtəvər günə düşdü,
Vətənə dönən qərib.
Söz qaldı el gələnə,
Çırmandı sel gələnə,
Gözəl bir bağ salmışam.
El gələ gölgələnə.
Əziziyəm dilən gəz,
Bağda gülə dilən gəz,
Qürbətdə xan olunca,
Vətənində dilən gəz.
Davamı →
Şamlar yanar axşamlar.
Yerli evinə gedər,
Qərib harda axşamlar.
Saqqalıma dən düşüf,
Bilmirəm nədən düşüf?
Aləmə qız paylanır,
Mənəsə nənəm düşüf.
O da yandırır məni,
Bu da yandırır məni.
Deyirlər ki sərindir,
Su da yandırır məni.
Əlifnazam mən-mən
Topuxbazam mən-mən.
On iki kişiyə getdim,
Yenə də qızam mən- mən
Şirinlərin şiriniyəm,
Acıların acısıyam.
Kimin bacısı yoxsa,
Mən onun bacısıyam.
A gəlin, nazlı gəlin,
Ördəkli-qazlı gəlin.
Top-tüfəngin yaxşıdı,
Barıtı azdı gəlin.
Bir quş gəlir Ağdaşdan,
Xəbər verir qardaşdan.
Qardaş doysa bacıdan,
Bacı doymaz qardaşdan.
Allah, məni xar eləmə
Qulağımı kar eləmə
İnkir-Minkir gələndə
Dilimi lal eləmə .
Əzizim, ay şəkərsən,
Həm qəndsən, həm şəkərsən.
Bir quru canım qalıf,
Alarsan, əl çəkərsən.
O da məni,
Salmadı yada məni,
Əğyar girdi araya,
Satdılar yada məni.
Əzizim üzüm qara,
Bağımda üzüm qara,
Yar yanına gedirəm,
Əlim boş,üzüm qara.
Əziziyəm, incidi,
Mirvaridi, incidi.
Dodaqların bal-şəkər,
Dişlərin dürr, incidi.
Mən aşiq bəndə düşər,
Çay gələr bəndə düşər.
Dostunu darda atan
Özü kəməndə düşər.
Mən aşiq dəstə-dəstə,
Durnalar dəstə-dəstə.
Qasid, dilin qurusun,
Düşübdür yarım xəstə.
Əzizim, ayaz olmaz,
Buluddur ayaz olmaz.
Mən ki qəm oylağıyam,
Qəm məndən ayaz olmaz
Əzizim, dolu gözlər,
Göy kişnər, dolu gözlər.
Mənə derlər ağlama,
Durarmı dolu gözlər
Əzizim, Alı mindi,
Düratı Alı mindi.
Koroğlu təki mən də,
Yar, qadan alım indi
Əzizim, ayaq sudan,
Üzər hey, ayaq sudan
Yarımı suda gördüm,
Kəsmərəm ayaq sudan.
Əzizinəm, gül, evin,
Gül qönçəli, gül evin.
Allah ilə qonşudur,
Peyğəmbərlən, bil evin.
Aşiqəm, ta İraqa,
Xoş gəldin ta İraqa.
Dost-dostun qədrini bilməz
Düşməsə ta iraqa.
Arxa, kömək, dayaq, iftixar — haqqında bayatilar
Qaya tək buzlar gördüm,
Göydə ulduzlar gördüm,
Anasına oxşayan
Qoçaq, mərd qızlar gördüm.
***
Dağların qaşı sənsən
Dibinin daşı sənsən.
Eldə neçə igid var,
Hamının başı sənsən.
***
Bu yurdun tacı bağlar,
Meyvəsi acı bağlar,
Ağrısa qardaş başı,
Yenə də bacı bağlar.
***
Xəncər üstə qaş gəlir,
Qoşun başa-baş gəlir,
Qoşuna qurban olum,
İçində qardaş gəlir.
***
Gətir sazını, qardaş,
Pozma yazını, qardaş,
Böyü, ol qoçaq igid,
Çəkim nazını, qardaş.
Mərdlik-namərdlik, dostluq, igidlik, məğrurluq — haqqında bayatılar
El batır qəm dəryada,
Kimə gedim mən dada?
İgid göyüşdə ölsə,
Adı qalar dünyada.
***
İgid gərək atlana,
Atın minə, atlana,
Mərd odur ki, döyüşdə
Hər yaraya qatlana.
***
Əzizinəm kasa dolmaz,
Fitnəsiz fasad olmaz.
Namərdə boyun əymə,
Mərd əli kasad olmaz.
***
Bu sazı alan gəlməz,
Oxuyub-çalan gəlməz,
İgidi öldürsələr,
Dilinə yalan gəlməz.
***
Əziziyəm aslandı,
Qılınc qından aslandı,
Tülküdən aslan olmaz,
Aslan elə aslandı.
***
Mərd anadan mərd oğul,
Yada ağa, mərdə qul,
Qorxaq töhmət gətirər,
Baş ucaldar mərd oğul.
***
Halalar, ay halalar,
Qartal dağda balalar,
Qorxaq ölər, məhv olar,
İgid alar qalalar.
***
Sular gələr, göl dolar,
Şaxta vurar, gül solar,
Mərd igidin balası,
Özü kimi mərd olar.
***
Əzizim dalda gəzər,
Bülbüllər dalda gəzər,
Mərdlər qabağı gözlər,
Namərdlər dalda gəzər.
***
İgidin bir atıdır,
Bir də təmiz zatıdır,
Koroğluda qoçaqlıq,
Onun ehtiyatıdır.
Vətən, qurbət — haqda bayatı
Yağı gəldi yanıma,
Susamışdı qanıma,
Döndüm qürbət ellərdən,
Qüvvət gəldi canıma.
***
Söz qaldı el gələnə,
Çırmandı sel gələnə,
Gözəl bir bağ salmışam.
El gələ gölgələnə.
***
Yol vermə yada, Təbriz,
El gedər bada, Təbriz,
Sənin həsrətindəyəm,
Can sənə fəda, Təbriz.
***
Əzizim səni, Təbriz,
El sevər səni, Təbriz,
Al qoynuna əzizlə,
Ana tək məni, Təbriz.
***
Kəkliyəm, fərəm sənsiz,
Düşübdür pərən sənsiz,
Yad eldə, yad ölkədə,
İnan, gülmürəm sənsiz.
***
Payız qışdan əzəldi,
Yarpaq tökən xəzəldi,
Vətən viran da olsa,
O, cənnətdən gözəldi.
***
Əzizim kətan yaxşı,
Keyməyə kətan yaxşı,
Qürbət yer cənnət olsa,
Yenə də vətən yaxşı.
***
Su gələr arxa, haray!
Tökülər çarxa, haray!
İgid qürbətə düşsə,
Çağırar arxa, haray!
***
Belədimi qürbət el,
İgid oğul, qürbət el,
Adamı tez qocaldar,
Qərib ölkə, qürbət el.
***
Əzizim sözə qaldı,
Bir şirin sözə qaldı.
Yad qovuldu dağlardan,
El-oba bizə qaldı.
***
Yetdi arxa dolandı,
Sular çarxa dolandı,
Düşmən elin gücündən,
Qorxa-qorxa dolandı.
***
Gəzərəm suz dağları,
Bağlayıb buz dağları,
Hər kəsə şirin olar,
Öz yeri, öz dağları.
***
Təbrizim, can Təbrizim,
Sənə qurban Təbrizim,
Düşmənə boyun əymə,
Mərd ol, dayan, Təbrizim.
***
Don tiksən ağı bizdən,
Belinin bağı bizdən,
Qoymayın yad ellini,
Almağa bağı bizdən.
***
Burda yolum oldu tən,
Varmı bu yoldan ötən,
Bu dünyaya şirin şey,
Bir anadır, bir Vətən.
***
Qolunda var qüvvətin,
Arzum var olsun mətin,
El yolunda baş qoyan,
Qazanar el hörmətin.
***
Əziziyəm bac alar,
Mərd rəqibdən bac alar,
Hər kəsi el istəsə,
Bülənd olar, ucalar.
Yağı gəldi yanıma,
Susamışdı qanıma,
Döndüm qürbət ellərdən,
Qüvvət gəldi canıma.
Kəm baxtı sönən qərib,
Qürbət ölən qərib,
Bəxtəvər günə düşdü,
Vətənə dönən qərib.
Söz qaldı el gələnə,
Çırmandı sel gələnə,
Gözəl bir bağ salmışam.
El gələ gölgələnə.
Əziziyəm dilən gəz,
Bağda gülə dilən gəz,
Qürbətdə xan olunca,
Vətənində dilən gəz.
Davamı →
Bayatılar
El yatıb, gecə yarı,
gözlərəm gecə yarı.
Yar yarından kam alar
görüşsə gecəyarı.
Məst olandan səsindən,
uçuram həvəsimdən.
Kaş bir yol qızınaydım
yarın gül nəfəsindən.
Ardı →
gözlərəm gecə yarı.
Yar yarından kam alar
görüşsə gecəyarı.
Məst olandan səsindən,
uçuram həvəsimdən.
Kaş bir yol qızınaydım
yarın gül nəfəsindən.
Ardı →
Cinas bayatılar
Əzizim, sərin ayaz,
Göy bulud, sərin ayaz.
Dosta gələn qadanı
Düşmənin sərinə yaz
Əzizim, kasad olmaz
Mərd əli kasad olmaz
Yüz namərdin çörəyin,
Doğrasan, kasa dolmaz.
Ardı →