Kayzen

Bugünkü müsahibimiz Macarıstanda Siyasi Elmlər (Political Science) ixtisası üzrə təhsil alan həmyerlimiz Ülvi Əlizadədir. O, hazırda Mərkəzi Avropa Universitetində magistr pilləsində təhsil alır. Biz onunla oxuduğu universitet və Macarıstan barədə təəssüratlarını soruşduq, o isə öz təcrübəsini və təəssüratlarını bizimlə bölüşdü. Ülvi bəy bizim suallarımıza ətraflı və maraqlı cavablar vermişdir. Buyurub müsahibə ilə tanış ola bilərsiniz.

— Necə oldu ki, məhz Macarıstanda təhsil almağa qərar verdiniz? Bu ölkəyə sizi nə cəlb etdi?

İlk öncə müsahibəyə görə Sizə öz minnətdarlığımı bildirirəm. Bakı Dövlət Universitetində oxuyarkən artıq qərara gəlmişdim ki, magistr təhsilimi Avropada davam etdirim. Bakalavr təhsilimi bitirdikdən sonra müxtəlif universitetlərə baş vurdum və bir neçəsindən qəbul cavabı aldım. Qəbul aldığım universitetlərin arasında çox yaxşı universitetlər var idi. Amma əsas prioritetim Mərkəzi Avropa Universitetinə (CEU-ya) daxil olmaq idi. Sözün düzü konkret olaraq Macarıstanda təhsil almaq qərarına gəlməmişdim, yəni əgər bu universitet Banqladeşdə yerləşsəydi, ora da gedərdim (gülür).

Ardı →

 

Bugünkü müsahibimiz Macarıstanın paytaxtı Budapeşt şəhərində təhsil alan həmyerlimiz Fidan Abdullayevadır. Biz onunla Macarıstanda təhsil almaq yolları, oradakı təhsilin üstünlükləri, tələbə həyatı ilə bağlı söhbətləşdik. Həmin  müsahibəni sizə təqdim edirik.

-Təhsil aldığınız univeristet və ixtisasınız haqqında oxuculara məlumat verə bilərsinizmi?

Mən, Fidan Abdullayeva Macarıstanın ən böyük dövlət universiteti olan ELTE-də, magistraturada  təhsil alıram. İxtisasım isə İngilis dili və ədəbiyyatıdır. Məlumat üçün deyim ki, ELTE Macarıstanın ən tanınmış universitetlərindən biridir və bu universitetdə bir sıra Nobel mükafatçıları dərs deyir. Bu ali məktəb “2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı”na daxildir.

Ardı →

Macarıstan öz təhsilinə görə xeyli üstün ölkədir.

Bugünkü müsahibimiz Macarıstanın paytaxtında yerləşən İnternational Business School (Beynəlxalq Biznes Məktəbi) Universitetində təhsil alan həmyerlimiz Azər İsmayılovdur. O, Macarıstanın təhsil sistemi, oxuduğu universitet və tələbə həyatı barədə olan fikirlərini bizimlə bölüşmüşdür. Həmin müsahibəni oxuculara təqdim edirik.

Ardı →

 

Bugünkü müsahibimiz Macarıstanın ən böyük universitetlərindən olan Debrecen Universitetində tibb təhsili alan həmyerlimiz Şamil Şahmalıyevdir. O, oxuduğu universitetin təhsil sistemi, tələbə həyatı və digər mövzularda olan  suallarımıza ətraflı cavablar vermişdir. Həmin müsahibəni Sizə təqdim edirik.

-Təhsil aldığınız univeristet və ixtisasınız haqqında oxuculara məlumat verə bilərsinizmi?

Mən, Şahmalıyev Şamil, hazırda Debrecen Universitetinin Tibb fakultəsində təhsil alıram. Debrecen Universiteti Macarıstanın ikinci ən böyük şəhəri olan Debrecen şəhərində yerləşir və ölkənin ən qədim universitetlərindən biridir. Onun yaradılması 1538-ci ilə gedib çıxır ki, bu da universitetin necə qədim ənənələrə və zəngin təcrübəyə malik olmasından xəbər verir. Debrecen Universiteti özünün böyüklüyü və tələbə sayının çoxluğu ilə fərqlənir. Təkcə onu qeyd etmək kifayətdir ki, bu universitet 30 000-dən çox tələbəni özündə birləşdirir. Debrecen Universitetində tibb, stomatologiya, əczaçılıq, müxtəlif xarakterli mühəndislik, biznes, menecment, kənd təsərrüfatı və informasiya texnologiyaları proqramları tamamilə ingilis dilində tələbələrə tədris olunur.

Ardı →

 

Bu dəfəki müsahibimiz Macarıstanın ən böyük universitetlərindən olan Debrecen Universitetində təhsil alan həmyerlimiz Surxay Novruzovdur. O, oxuduğu ixtisas, Macarıstanın təhsil sistemi, Debrecen universitetində tələbə həyatı və digər mövzularda  suallarımıza cavablar vermişdir. Həmin müsahibəni Sizə təqdim edirik.

 -Necə oldu ki, məhz Macarıstanda yerləşən Debrecen universitetini seçdiniz? Bu ölkəyə sizi nə cəlb etdi?

Mənim üçün hər zaman mərkəzi Avropa ölkələri həm tarixinə, həm memarlığına, həm də təhsil sisteminin özünə məxsusluğuna görə cəlbedici olub. Magistr təhsilimi almaq üçün xaricdə universitetlərə müraciət edən də əsas iki ölkəyə üstünlük vermişdim. Biri Avstraliya, digəri isə Macarıstan idi. Hər iki ölkədə yerləşən universitetlərdən müsbət cavab alsam da, həm reytinqinə görə, həm yerləşdiyi regionda təcrübə cəhətdən daha böyük prespektivlər əldə etmək mümkün olduğuna görə Debrecen Universitetini seçdim. Beləliklə seçim edərək Macarıstanda təhsil almağı Avstraliyaya universitetindən daha üstün tutdum.

Ardı →

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı haqqında ilk hökumət qərarı 1918-ci il iyunun 21-də verilib. Həmin qərarda Azərbaycan bayrağını qırmızı materialdan, üstündə ağ, aypara və qırmızı fonda ağ səkkizguşəli ulduzun təsviri verilmiş bayraq kimi qəbul edilirdi. Bu qərar qəbul edilərkən Azərbaycan hökuməti hələ Gəncə şəhərində yerləşirdi və Bakıda fəaliyyət göstərmək qeyri-mümkün idi. Azərbaycan hökuməti Bakıda yalnız 15 sentyabr — şəhər türk qoşunlarının köməyi ilə düşmən qüvvələrdən təmizləndikdən sonra fəaliyyət göstərə bildi. İlk dövlət bayrağı qırmızı rəngdə, Türkiyənin dövlət bayrağı formasında olub. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ilk bayrağı 9 noyabr 1918-ci ilə qədər mövcud olub. 

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Bakıda fəaliyyətə başlamasından az sonra, bayraq haqqında ikinci qərar qəbul edildi. 1918-ci il noyabrın 9-da Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Nazirlər Şurası milli bayraq haqqında qərar verib. Nazirlər Şurasının sədri Fətəli Xan Xoyskinin imzaladığı həmin qərarda deyilir: “Milli bayraq kimi yaşıl, qırmızı, göy rənglərdən, ağ aypara və səkkizguşəli ulduzdan ibarət olan bayraq qəbul edilsin”. Milli bayrağımız ilk dəfə 1918-ci il noyabrın 9-da Bakıda, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Nazirlər Şurasının yerləşdiyi binada (İndiki Azərbaycan Dövlət Neft şirkətinin yerləşdiyi, o zamankı neft milyonçusu, məşhur müğənni Seyid Mirbabayevin mülkündə) qəbul edilmiş və qaldırılmışdır. Azərbaycan bayrağının tarixində ən şərəfli, yaddaqalan günlərdən biri 7 dekabr 1918-ci ildə Şərqdə və Türk-İslam dünyasında ilk demokratik, dünyəvi dövlət olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin açılışı zamanı olmuş, milli bayrağımız Parlament binası (böyük mesenat və milyonçu Hacı Zeynalabdin Tağıyevin Qız məktəbinin, indiki Əlyazmalar İnstitutunun binasında) üzərində qaldırılmışdır. Sovet Rusiyasının XI Qızıl ordusunun Azərbaycanı işğalı nəticəsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti devrildi, süqut etdi və həmin Cümhuriyyətin müqəddəs idealının – müstəqilliyinin rəmzi olan üçrəngli milli bayrağımız 1920-ci il mayın 3-də Azərbaycan Parlamentinin binası üzərindən endirildi.
Ardı →

Dövlət — bir ölkədə, bir ərazidə siyasi baxımdan təşkilatlanmış bir millət və ya millətlər ittifaqının yaratdığı siyasi varlıq. Dövlət müəyyən idarəetmə üsuluna, qanunvericilik sisteminə, güc strukturlarına, atributlara və s. sahib olur və öz varlığını nəzarət etdiyi ərazinin bütün hissələrinə yayır. Tarix boyu dövlət müvafiq ərazidəki cəmiyyəti idarə etmək mexanizminə sahib bir təşkilat olaraq çıxış etmişdir.  Bu dövlət anlayışı ilə bağlı oturmuş elmi və ümumiləşdirilmiş tərifdir. Dövlət anlayışı çox geniş və əhatəli mövzudur. Dövlət anlayışına bir neçə konseptual yanaşma mövcuddur:

1. Teoloji yanaşma. Səmavi dinlərə görə dövlətin mənşəyi ilahi gücdür. Roma papası XI Leo dövləti «Tanrının hədiyyəsi» adlandırır. Bu yanaşmaya əsasən dövlət hökmdarın üstünlüyü demək deyil və dövləti idarə edən dövləti sülh içində idarə etməli və xalq üçün ən yaşı qərarları verməlidir. Dövlət şəxsi mülkiyyəti qorumalı, insan hüquqlarına hörmət olunmalı və işçilərin sahibləri tərəfindən istismar edilməsinə yol verilməməlidir.

Ardı →

Beynəlxalq hüquqda genış mənada “ərazi” dedikdə, yer kürəsinin quru və su səthi, yerin təki, bütün hava məkanı, habelə kosmik fəza və orada yerləşən göy cisimləri başa düşülür. Öz hüquqi rejiminə görə bütün bu ərazi üç növə ayrılır:
1 )dövlət ərazisi;
2 )beynəlxalq rejimi olan ərazi;
3) qarışıq rejimi olan ərazi.   
Dövlət ərazisi – hər hansı dövlətin suverenliyi altında olan əraziyə deyilir. Həmin ərazi çərçivəsində dövlət öz ərazi üstünlüyünü həyata keçirir.
Beynəlxalq rejimi olan ərazilərdə heç bir dövlətin suverenliyi altında olmayan və bütün dünya dövlətlərinin beynəlxalq hüquq normalarına müvafiq olaraq ümumi istifadəsində olan ərazilər aiddir. Bu ərazilər aşağıdakılardır: açıq dəniz, onun üzərindəki hava məkanı, kontinental şelfin hüdudlarından kənardaa yerləşən dəniz və okeanların dibi, Ay və digər göy cisimləri daxil olmaqla kosmik fəza, Antarktika və onun üzərindəki hava məkanı.
Davamı →

Dövlətin forması onun xarici əlamətlərinin məcmusu kimi bu dövlətdə hakimiyyətin təşkilinin necəliyini, hakimiyyətin necə, hansı orqan və metodlarla həyata keçirildiyini göstərir. Dövlətin forması onun ibarət olduğu üç elementlə xarakterizə olunur: idarəetmə forması, dövlət quruluşu forması və siyasi rejim, yaxud dövlət rejimi.
1. İdarəetmə forması dedikdə, dövlətin dövlət başçısının hüquqi statusu və ya ali dövlət hakimiyyəti orqanları arasında hakimiyyət səlahiyyətlərinin bölgüsü ilə xarakterizə olunan təşkili forması başa düşülür. Bu baxımdan bütün dövlətlər monarxiya və respublikaya bölünür.
Ardı →

Dövlət və dövlət hakimiyyəti anlayışları bir-birilə sıx qarşılıqlı əlaqədə olan anlayışlardır. Dövlət hakimiyyəti, onu insan cəmiyyətinin digər sosial strukturlarından, qeyri-hökumət təşkilatlarından: partiyalardan, dini birliklərdən, həmkarlar təşkilatlarından və s. fərqləndirən çox mühüm əlamətdir.
Geniş fəlsəfı planda dövlət və dövlət hakimiyyətinin qarşılıqlı əlaqəsinə forma və məzmunun qarşılıqlı nisbəti kimi baxmaq olar. Dövlət hakimiyyətin maddi qüvvəsini təmsil edir ki, bunu da müvafiq mexanizm olmadan həyata keçirmək mümkün deyil. Ona görə də dövlət orqanları hakimiyyətin əsas aləti, onun maddi ifadəsidir.
Ardı →