Psixolinqvistika elmi haqqında?

Müasir dövrdə psixologiya və dilçilik arasında da sıx əlaqə mövcuddur. Bunun aydın təzahürünü psixolinqvistikanın meydana gəlməsiylə görürük.

Psixolinqvistika nitq davranışını psixoloq və linqvistlərin kompleks şəkildə öyrənmələrini nəzərdə tutan elm sahəsidir. Psixolinqvistika özünün müstəqil tədqiqat predmetinə malikdir. Psixolinqvistikanı daha çox psixologiya «özününkü» hesab edir. Doğrudur, psixologiyada hələ çoxdan mövcud olan sahə — nitqin psixologiyası sahəsi vardır.


Davamı →

Eleanor Ormerod

Eleanor Ormerod iqtisadi entomologiya sahəsində fəxri doktorluq dərəcəsi almışdır. 1828-ci ildə İngiltərədə Qərbi Qlosterşirdə (İngiltərə) üst sinif bir ailənin 10 övladından biri olaraq dünyaya gəldi. Eleanor da əksər qız uşaqları kimi ilk təhsilini evdə aldı və uşaqların təhsilinə böyük diqqət yetirən ağıllı, sənətçi qadın olan anası Sara tərəfindən yetişdirildi. 

Eleanor bacı və qardaşlarının da təhsil almasına kömək etdi. Bu təcrübəsi ona mikroskopdan istifadəni, anatomiyanın əsaslarını və canlıların təsnifatı üsullarını öyrətdi. 

Eleanor həm ailə kitabxanasını, həm də 800 hektarlıq malikanələrini kəşf edə bilmək üçün çox zaman xərclədi. O. çiçəkləri müşahidə etməyi, böcəkləri incələməyi və onlar haqqında yazmağı çox xoşlayırdı. Bununla bərabər atası qızının məşğuliyyətlərini uyğun hesab etmirdi və bunların onun üçün sadcə bir hobbi olaraq qalması mövzusunda qərarlı davranırdı. Ailəsi onun ömür boyu davam edəcək araşdırma həvəsini anlaya bilməmişdi.


Davamı →

Ledi Marqaret Kavendiş

Kavendişlər sülaləsindən olan, Nyukasl Hersoqunun həyat yoldaşı Ledi Marqaret (1623-15 dekabr 1673) 17-ci yüzilliyin elmi fikirlərini nəşr etməklə məşhurlaşdırmağı bacaran yazıçılardan olub. Ledi Marqaret özünün rəngli, qeyri-adi və yeni elmi düşüncələrini xalqa çatdıra bilmək cəhdləri ilə tanınmışdır. Onun yaşadığı dövrdə elmlə məşğul olanlara təbiət fəlsəfəçisi deyirdilər. Marqaret şeir, proza, dram, fəlsəfi əsərlər və esselər yazıb. Eyni zamanda qadınların təhsil alması və elmi çalışmalara qatılmasının vacibliyi düşüncəsinin müdafiəçisi olub.

Davamı →

İsaak Nyuton

  • Fizika
İsaak Nyuton 1643-cü ildə İngiltərədə fermer ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun valideynləri az savadlı adamlar idilər. Lakin uşaqlarına yaxşı təhsil verməyə çalışırdılar. Xasiyyətcə adamayovuşmaz olan İsaak məktəbdə o qədər də fəal deyildi. Belə bir uşağın gələcəkdə alim olacağı heç kəsin ağlına belə gəlmirdi. Balaca İsaak qəribə oyuncaqlar düzəltməyi sevirdi. Onun düzəltdiyi kiçik yel dəyirmanı təkcə uşaqları deyil, böyükləri də heyrətə gətirirdi.

Davamı →

İşıq sürəti nədir?

İşıq sürətinin təbiətində bir sürətin olduğunu bilirik. Kosmosda işığın sürəti ümumiyyətlə c ilə göstərilir. Fizikanın bir çox hissəsində istifadə olunur. Vacib bir fiziki sabit kimi diqqəti cəlb edir. Təxmini 299.792.458 m / s. İşıq sürəti bir çox zarafatda da istifadə olunur. Əlbəttə ki, hər kəsin məqsədi işıq sürətini aşmaqdır. Ancaq bu mövzuda təsadüfi olan elm adamlarının işığın sürətini aşması, işığın sürətini aşması və ya işığdan daha sürətli bir hissəcik tapması kimi sehrli xəbərlərdə həqiqət yoxdur. İşıq sürəti saniyədə 300.000 kilometr sürətdir və bu zaman kainatdan keçə biləcək heç bir mexaniki və ya başqa bir fenomen yoxdur.


Davamı →

Elmi kitablardan düşündürücü sitatlar | Kitab sözləri

 

“Başqalarını tanımaq ağıl əlamətidir, özünü tanımaq — müdriklik”.
Lao Tzu, Daosizm

 

Zaman — Tanrının yaratdığı Kainatın ayrılmaz bir xüsusiyyətidir, ona görə də, Kainat meydana çıxana qədər başlanğıc zaman da mövcud olmayıb.
Stephen W. Hawking, Zamanın Qısa Tarixi

 

Həqiqət həmişə həqiqətdir; istər onu müşahidə yolu ilə, istərsə də əqli nəticə ilə dərk edək.
Aminə Sədr, Tanrını Axtaran Qız

 

Qəlbin missiyası — həyat hadisələrindən dərs almaq və müdrikləşməkdir.
Joe Dispenza, Kendiniz Olma Alışkanlığını Kırmak

 

Gülüş və təbəssüm immun sistemini gücləndirir, bədəni xəstəliklərdən qoruyur, müalicə edir, ömrü uzadır. Yumor sağaldır .
Allan Pease, Bədən Dili

 


Davamı →

Ədəbiyyat bir elmdir, yoxsa əfsanə?

Avropada ərəblərin «Min bir gecə» əfsanələrini alıb oxudular və «Robinzon», «Don Kixot» kimi əsərlərlə birlikdə böyük bir ədəbiyyat yaratdılar. İslam dünyası isə nə yazıq ki, cəbr, coğrafiya, dil və ədəbiyyat üzərində başlatmış olduğu ciddi çalışmaları yarıda buraxaraq hamısını əfsanəyə döndürdü. Bu üzdən də həm ədəbiyyatda, həm də texnolojidə geridə qaldı.

Davamı →

Rus sektoru davası

Azərbaycanda rus dilinin kütləvi istifadəsi xüsusən SSRİ dağıldıqdan sonra regionlarda sürətlə azalmağa başladı. Bu sadəcə siyasi sistemin dəyişməsi ilə deyil, burada yaşayan rusdilli əhalinin ölkəni tərk etməsi ilə də əlaqədar idi. 1994-cü ildə Azərbaycan əhalisinin 38 faizi rus dilini ana dili kimi bilirdi. 2018-ci ildə aparılan sorğuya görə isə Azərbaycan əhalisinin 24 faizi rus dilində ümumiyyətlə danışa bilmir və bu baxımdan Azərbaycan MDB ölkələri arasında rus dilinin ən az danışıldığı ölkə statusunu qoruyur. Bütün bunlara baxmayaraq yenə də rus dilindən qalan məktəb və universitet bölmələrinin bağlanması məsələsi hər il ortaya atılır.

Davamı →

Vyana qapıları

Dünyanın mədəni təfəkkür cəhətdən bölünməsi əslində parçalayıcı deyil, birləşdirici amildir. Buradakı birləşdirmək isə, konfliktin aradan qalxmasından başqa bir şey deyil. Əlbəttə, mədəni təfəkkür sferasına elm də daxildir. Elmlə incəsənət hələlik bəşəriyyətə məlum olan yeganə həqiqətdir ki, müəyyən bir qütbün iddiasına xidmət etmir və subyektin mənimsəyə biləcəyi bir şey deyil. Mədəni fəlsəfə eyni zamanda elmə söykəndiyi üçün digər fəlsəfə növlərindən, o cümlədən, dini fəlsəfədən, milli fəlsəfədən, həmçinin siyasi fəlsəfədən köklü şəkildə fərqlənir.

Davamı →