Kayzen

Zövq və kriteriya məsələsində həm peşəkar oxucu, həm də tənqidçi bəzən çıxılmaz vəziyyətə düşür, mətnə qiymət verəndə zövq kriteriyanı formalaşdırmağa mane olur. Yəni kimsə deyəndə ki, filan mətn zəifdir, o dəqiqə bu fikrə opponentlik edən əks fikri söyləyir: sən məsələyə zövqlə yanaşırsan, yəni «xoşuma gəlmədi» fikrinin əsasında ilk növbədə zövq kateqoriyası durur. Bəs onda kriteriya nədir? Buna belə maksimalistcəsinə cavab verəcəm: «Lev Tolstoyun „İvan İliçin ölümü“ povestinə kimsə zəif əsər deyə bilməz, çünki ən minimal kriterilərə (ideya, ideyanın bədii həlli, süjet xətti, dramatizm və s.) belə cavab verir və burda zövq məsələsi keçir lap arxa plana».

Davamı →

1. Hekayələri heç vaxt bir-bir yazma. Bunu edən şəxs, son nəfəsini verdiyi gün geriyə baxdığında yalnız bir hekayə ilə məşğul olduğunu görə bilər.

2. Ən yaxşısı hekayələri üç-üç, beş-beş yazmaqdır. Əgər enerjisinə güvənən varsa, hekayələri doqquz- doqquz, on beş- on beş yazsın.

3. Diqqət edilməsi lazım olan nöqtələrdən biri də hekayələri hətta iki-iki də yazılmamasıdır.

4. Quiragayı, Felisberto Hernandezi, Borqesi, Rulfoyu, Monterrosoyu, Qarsiya Markesi oxumaq lazımdır. Bu yazıçıların əsərlərinə az da olsa hörməti olan isə Cela və ya Umbralı heç vaxt oxumamalıdır. Onların yerinə Kortazarı və ya Bioy Casaresi əlbəttə oxumalı, Cela və Umbralı isə heç vaxt... 

5. Hekayə yazanların Petrus Boreli oxuduğunu deməklə öyünmələri tez-tez rastlanılan bir vəziyyətdir. Real olan budur ki, bir çoxu onu təqlid etməyə çalışır. Əslində onun geyim tərzini təqlid etməliydilər. Yazıçıların əksəriyyəti Petrus Borel haqqında yetəri məlumatlı deyil belə. Necə ki, onlar Gautier və ya Nerval haqqında bir şey bilmirlər.

6. Məsləhətim budur ki, Petrus Boreli oxuyun, onun kimi geyinin amma eyni zamanda Marcel Schwob, sonrasında isə Alfonso Reyesi və ardıcıllıqla Borgesi oxuyun.
Ardı →

Məşhur Peru yazıçısı Xulio Ramon Ribeyronun (1929-1994) hekayə yazmaq istəyənlərə bəzi tövsiyələri var. Qeyd edək ki, Riveyro daha çox qısa hekayələr müəllifi kimi tanınır. O, Limada ədəbiyyat təhsili alıb, 1960-cı ildə Parisə köçərək orada jurnalist fəaliyyəti ilə məşğul olmağa başlayıb.

Ardı →