Kayzen

Smart telefonlarda ən çox üstünlük verilən ünsiyyət proqramı hesab edilən WhatsApp istifadəçilərinə yeni xidmətlər təklif etməyə hazırlaşır. Artıq mobile telefonunuzda bu proqramın köməyi ilə visual ünsiyyət yarada biləcəksiniz. Pulsuz məktublaşma, şəkil, video faylları göndərmə kimi imkanlar təklif edən WhatsApp artıq istifadəçilərinə səsli danışma və danışıqları qeyd etmə kimi xidmətlər göstərməyə başlayıb. Uzun müddətdir səbirsizliklə gözlənilən səsli danışma funksiyasının proqramın yenilənməsi ilə istifadəçilərə təqdim edilməsi gözlənilir.

Bildiyimiz kimi WhatsApp əvvəllər yalnız isitifadəçilər  arasında internet vasitəsilə pulsuz məktublaşma xidməti təklif edən bir proqram olsada, artıq Blackberry, iPhone, Windows Phone ve Nokia kimi smart telefonuna sahib olan müştərilər bu proqram vasitəsilə, 3G və ya WiFi Internet bağlantısı yolu ilə bir-birlərinə şəkil, video çəkiliş, səsli və yazılı məktub göndərə bilirlər. Proqramla eyni adı daşıyan şirkət Yahoo!-nun keçmiş işçiləri olan Biran Acton və Jan Koum tərəfindən 2009-cu ildə ABŞ-nın Kaliforniya statının Santa Clara şəhərində yaradılmışdır.

Ardı →

Model  anlayışı. Modelləşdirmənin  mahiyyəti.

      Model  maddi  və  ya  xəyali  göstərilə  bilən  elə obyetdir ki, tədqiqat  prosesində  obyek  orijinalı  əvəz  edir  və  onun  bilavasitə  öyrənilməsi obyekt  orijinalı  haqqında  yeni  biliklər verir.Model  özünəməxsus  bir  idrak  vasitəsidir.Tədqiqatçı  onu  maraqlandıran  obyekti  məhz  onun  köməyi  ilə öyrənir. “Model” termini  insan fəaliyyətinin  müxtəlif  sahələrində  geniş istifadə  olunur.Hətta  o dərəcədə  çox  istifadə  olunur  ki, modellər  “dünyasının”  harada  qurtardığını  müəyyənləşdirmək  və  idrak proseslərində nəyin modelləşditmə  olmadığını demək o qədər  də  asan olmur.Model  və  modelləşdirmə  anlayışlarının  geniş  yayılmasına  baxmayaraq  elmi  ədəıbiyyatda  onların  birmənalı  izahı  yoxdur.Model  sözü ”(fr. – modele,lat.-modulus – ölçü,nümunə)geniş  mənada  hər  hansı  obyektin,prosesin,hadisənin əvəzləyicisi kimi istifadə olunan  obrazdır.Təsvir,sxem,çertyoj,qrafik,plan,riyazi  ifadə  və s.başqa  sözlə  model- real obyektin  sadələşdirilmiş  oxşrıdır.

Ardı →

C: Bir proqramlaşdırma dilidir. C ilə yazılan kod maşın dilinə uyğundur. Buna görə proqramçılar bu proqramlaşdırma dilini təsirli bir şəkildə istifadə edərlər.

C++: C dili üzərinə yeni xüsusiyyətlər əlavə olunaraq meydana gətirilmiş bir proqramlaşdırma dilidir.

C DRIVE: Kompüter üzərində ol/tapılan sabitdisk sürücülərindən ilkinə verilən addır. C sürücüsü ümumiyyətlə əməliyyat sistemini qurmaq üçün istifadə edilən diskdir. Kompüter C sürücüsündən açılar və qurulan proqramları C sürücüsü üzərində saxlayar.

CABLE: Kompüterlərimizi başqa vahidlərlə fiziki olaraq bağlamaq üçün istifadə etdiyimiz vasitədir. Kabellərin iki ucunda lazımlı əlaqəni edə bilməsi üçün ol/tapılan konnektör vardır.

CACHE MEMORY: Axtar/ara yaddaşa verilən addır. Bu yaddaşlar yüksək daxilolma/müraciət sürətinə sahibdirlər. Yaddaş tiplərinin hamısı eyni xüsusiyyətə sahib deyil. Kompüterlərimiz üzərində istifadə edilən yaddaş növləri SDRAM, DDRAM, RDRAM ola bilər.

CAD/Computer Aided Desing: Kompüter dəstəkli dizayn. Ümumiyyətlə mühəndis və memarların dizaynlarını reallaşdırmaq üçün istifadə etdikləri proqram və təchizat bütününə verilən ad.

Ardı →

ABORT: Əməliyyat sistemi üzərində proqram işlə/çalışarkən təbii olmayan bir səbəbdən proqramın dayanması və ya dayandırılması. Nəticə olaraq proqram ya da əməliyyat sistemi bir səhv mesajı verər. Səhv mesajının üzərində davam, proqramı bağla variantları vardır.

ACCELERATOR BOARD: Kompüterinizi sürətləndirmək üçün ilişən kart. Bu kartların funksiyas(n)ı, kompüterin CPUinin üzərindəki bəzi işləri al/götürüb öz üzərlərində işlətməsidir. Beləcə CPUin yükünü yüngülləşdirib kompüterinizin performansını artırarlar.

ACCESS: Bir məlumata, yaddaşa, diskə, CD-ROMə vs. çatmaq.

ACCESS CODE: Daxilolma/müraciət kodu. (şifrə)

ACCESS TIME: Daxilolma/müraciət üçün keçən zaman.
Ardı →

İnformasiya–hesablama şəbəkələri müxtəlif  sayda istifadəçi dairəsi üçün nəzərdə tutulmuş qarşılıqlı əlaqəli informasiya emalı və kommunikasiya sistemlərini, texniki vasitələri özündə birləşdirən vahid telekommunikasiya məkanıdır.

İnformasiya-hesablama şəbəkələri – aralıq daşıyıcı istifadə etmədən informasiya mübadiləsi və resursların birgə istifadə olunması üçün terminalların kommunikasiya  vasitələri ilə  əlaqələndirilməsini  təmin  edir.

İnformasiya – hesablama   şəbəkələrinin  xarakterik  cəhətləri  aşağıdakılardır:

Ardı →

İnformasiya — hesablama  şəbəkələri kompüter  texnikası (Hardware), kommunikasiya vasitələri (Communication)  və  proqram təminatı  (Software) kimi üç mürəkkəb sistemin vəhdətindən təşkil olunur. Bu cür şəbəkələrdə təhlükəyə məruz qala biləcək çoxlu sayda obyekt və elementlər mövcuddur. Bu cür şəbəkələrdə təhlükəyə məruz qala biləcək çoxlu sayda obyekt və elementlər mövcuddur. İnformasiya-hesablama şəbəkələrinin mühafizə  olunmalı informasiya yerləşmiş struktur təşkilediciləri mühafizə obyektləri, tərkibində mühafizəyə aid edilmiş informasiya  əks etdirilə bilən verilənlər çoxluğu isə mühafizə elementləri adlanır.  

Şəbəkələrdə mühafizə  olunan informasiya  obyektləri  sırasına  istifadəçi və inzibatçı terminalları (avtomatlaşdırılmış iş yerləri), serverlər, kommunikasiya sistemləri və rabitə qovşaqları, informasiyanı çap və əksetdirmə  vasitələri, şəbəkə avadanlıqları, rabitə kanalları, informasiya və yaddaş qurğularının daşıyıcıları, EHM-lər yerləşən və informasiya daşıyıcıları saxlanan zallar və s.daxildir.  Mühafizə elementlərinin tərkibinə isə informasiya daşıyıcılarında və əməli yaddaşda yerləşdirilmiş proqramlar, verilənlər və informasiya massivləri, monitorun displeyində əks etdirilən, printerdə kağıza  çıxarılan və rabitə  kanalında mübadilə olunan məlumatlar, parol saxlanan jurnallar, elektron arxivlər, müxtəlif proqram sistemlərinin fəaliyyəti üzrə təlimatlar,informasiya emalı proseslərinin maqnit daşıyıcıları və  kağız tullantıları və s. aid edilir.

Ardı →

İnformasiya hər bir cəmiyyətin müntəzəm olaraq  artan resursudur. İnsan fəaliyyətinin bütün sahələrinə hesablama texnikası və kommunikasiya texnologiyalarının kütləvi surətdə  tətbiqi  elektron növ informasiya həcminin artmasına səbəb olur. İnformasiya cəmiyyətinin inkişaf istiqamətlərindən biri olan “Elektron hökumət”  bu prosesi daha da sürətləndirir.

         Son  vaxtlar kütləvi informasiya vasitələrində  də informasiya hücumları və kompüter “dağıntıları” haqqında məlumatlara daha tez-tez rast  gəlinir.

         İnformasiya hücumları haqqında bir neçə statistik rəqəmlər göstərmək olar. Elektron növ informasiyanın korlanması səbəbləri aşağıdakı kimi paylanmışdır: insanların bilməyərəkdən (diqqətsizlik və təcrübəsizlikdən) təsadüfi səhvinə görə -52%, qəsdən törədikləri -10%,texnikanın imtinası və nasazlığı nəticəsində -10%, yanğınlar nəticəsində -15%, su basma halları və ya rütubətdən -10% təşkil edir.

Ardı →

Tətbiqi proqram təminatı istifadəçinin hər hansı məsələni həll etmək məqsədilə yaradılır və sistem proqramlarının idarəsi altında işləyir.
Tətbiqi proqram paketləri (TPP) istifadəçi tərəfindən həll edilən məsələnin avtomatlaşdırılması üçün çox güclü alətdir və praktiki olaraq, onun informasiyanın emalında kompüterin bu və ya digər funksiya və prosedurlarının necə yerinə yetirlməsini bilməkdən azad edir. Hal- hazırda, öz funksional imkanlarına və reallaşdırma üsullarına görə fərqlənən çox geniş spektrli TPP mövcuddur.
TPP – müəyyən olunmuş sinif məsələləri həll üçün təyin olunmuş kompleks proqramdır.
TPP- lərinin aşağıdakı növləri var:
-        ümumi təyinatlı (universal)
-        üsulyönlü
-        problemyönlü
-        qlobal kompüter şəbəkələri

Ardı →

Proqram təminatı sistemini yerinə yetirdikləri funksiyalara görə iki hissəyə bölmək olar:

• sistem proqram təminatı
• tətbiqi proqram təminatı 

Sistem proqram təminatı (SPT) kompüterdə informasiyanın emalı prosesinin təşkili ilə yanaşı tətbiqi proqramlar üçün normal mühiti təmin edir. SPT kompüterin aparat vasitələri ilə sıx əlaqədə olduğundan, bəzən onu kompüterin bir hissəsi də hesab edirlər. SPT- yə aşağıdakılar daxildir.

• əməliyyat sistemləri
• servis proqramları
• proqramlaşdırma sistemləri
• texniki xidmət proqramları

Ardı →

“İnformatika”  termini ilk dəfə XX əsrin 60-cı illərində fransız mütəxəssisləri tərəfindən elmi ədəbiyyata daxil edilmişdir. Bu termin “informasiya” və “avtomatika” sözlərinin birləşdirilməsindən alınmışdır.
Avtomatika sözü hərfi mənada “özü-özünə yeriyən”, “özü-özünə yerinə yetirilən” mənasını verir. Burada isə avtomatika dedikdə proseslərin avtomatlaşdırılması başa düşülür. Əslində hər hansı prosesin yerinə yetirilməsi əsasən üç üsuldan biri ilə yerinə yetirilə bilər. Bu üsullar əl əməyinin tətbiqi, mexanikləşdirilmiş proses və avtomatlaşmış prosesdir. Birinci hal məlumdur. Mexanikləşdirilmiş prosesin yerinə yetirilməsində mexaniki qurğu və vasitələr tətbiq edilir. Bu isə işin icrasında əl əməyinin olmasına şərait yaradır. Avtomatlaşdırılmış proseslərdə isə əl əməyindən ya ümumiyyətlə istifadə edilmir, ya da ondan istifadə cüzi olur. Beləliklə, avtomatika dedikdə hər hansı prosesi yerinə yetirə bilən elektron qurğu və vasitələr yığımı nəzərdə tutulur.
Qeyd etmək lazımdır ki, hal-hazırki dövrdə ingilis dilli dünya ölkələrinin əksəriyyətində “informatika” fənni “kompüter elmi” (kompüter science) fənni kimi adlandırılır.

Ardı →