Kayzen

Asfaltda Manon
"Ən yaxşı qısametraflı film" kateqoriyasında «Oskar» mükafatına nominant olub, Torontoda BKF-də izləyici simpatiyası mükafatını qazanıb.

Yaz günündə Manon adlı gənc fransız qadın velosipeddə sevgilisinin görüşünə tələsir və qəzaya düşür. Qızın gözləri qarşısından həyatın unudulmaz anları barədə xatirələr keçir.
Ardı →

86 yaşını qeyd edən “Oskar” kinematoqraf üçün ən arzulanan və prestijli mükafatlardan hesab edilir. Mükafatın təsis edilməsi ideyası Luis Meyerə məxsusdur. 1927-ci ildə MGM (Metro Goldwyn Meyer) şirkətinin prezidenti Luis Meyerin inadkarlığı sayəsində mükafat nəhayət ki, təsis edildi. İlk “Oskar” təqdimetmə mərasimi isə Los-Ancelesin ən böyük hotellərinin birində “Hollivud Ruzvelt”də keçirildi. Həmin il 15 mükafat öz sahibini tapdı. 84 illik tarixi dövründə “Ən yaxşı film” nominasiyasına çoxlu sayda filmlər layiq görülüb. Onlardan bəziləri tez unudulub, bəziləri kimlər üçünsə sadəcə sevimli film kateqoriyasında qalıb, bəziləri isə dünya kino tarixində silinməz iz buraxıb.

Bəs görəsən ən çox “Oskar” alan filmlər hansılardır? Hər il 24 nominasiyada (müxtəlif illərdə nominasiyaların sayı da müxtəlif olub) təqdim olunan bu mükafat hansı filmin arxivində sayına görə rekorddur? Həmin filmlərdən bir neçə nominasiya üzrə “Oskar” a layiq görülənləri sizə təqdim edirik. Bu filmlər həm tamaşaçı, həm də professional rəğbəti qazananlar sırasındadırlar. Beləliklə, dünya kinematoqrafına ən çox “Oskar”la daxil olan 10 film:
Ardı →

– Mən səni nə qədər çox gözləmişəm?
– 3 gün.
– Mən səni nə qədər çox gözləmişəm…
Əlbəttə ki, onun kimi kişini hər bir qadın bütün ömrü boyu gözləməyə hazırdır, təki o gəlsin. Ancaq gəlirmi? Onun kimi kişilər necə deyərlər, “göydən tökülmür”. Məncə, elə göydən tökülür axı, sadəcə çox az-az tökülür və ya ümumiyyətlə, tökülmür. Gözlə ki, gözləyəsən…

Qadını hansı kişi xoşbəxt edə bilər? O necə görünür, hündürboydur, sarışındır, imkanlıdır? Gəlin, çox axtarmayaq. Bütün bu sualların cavabını 1979-cu ildə “Moskva göz yaşlarına inanmır” filmini çəkən Vladimir Menşov verir. O nəinki sovet qadınlarına, hətta bütün dünyadakı qadınlara necə bir kişi ilə xoşbəxt ola biləcəklərini göstərir. Bu, Qoşa idi. Onu, həmçinin, Qoqa, Yura, Jora da adlandıra bilərsiniz, adın önəmi yoxdur. Önəmli olan onun kişi xasiyyətli olması və özünə, ətrafına, sevdiyi qadına hörmətlə yanaşmağı bacarmasıdır.

Əslində, bu obrazı yaratmaq üçün qadın psixologiyasına dərindən bələd olmaq lazım idi. Qadının nə istədiyini, ona necə yanaşmağı bilmək lazım idi. Menşov, görünür, bunu çox gözəl bilirdi. Məlumdur ki, rejissor özü bir ata, bir həyat yoldaşı kimi idealdır. Odur ki, “Qoşa” obrazını yaratmaq onun üçün heç bir çətinlik törətmir. Qoşa xarakterinə qayıdacağıq, hələlik isə sovet filmləri arasında öz xüsusi yeri olan “Moskva göz yaşlarına inanmır” haqda ətraflı söhbət edək. Vladimir Menşov filmi çəkərkən heç kim onun uğur qazanacağına inanmırdı. Onu filmin süjetinin primitiv olmasında təqsirləndirirdilər: “Bu çox adi, banal bir hekayədir”…
Ardı →

Qapını açmaq üçün azacıq da olsa cəsarət lazımdır. Ən doğma, hər gün açdığın qapıya çatdıqda da bir qədər ayrı atmosferdəsən, bir addımla çox fərqli -ya rahat, ya da məcburi gəlməli olduğun məkana daxil olacaqsan. Üstündə “Satılır” yazılan qapılar isə yiyəsinin ayrılıq nisgili, alıcının yenini sevmə məcburiyyətidir. Qapı- ədəbiyyatımızın, folklorumuzun simvollarından, tez-tez adı çəkilən elementlərindəndir. Nağıllarda padşahın da, kəndlinin də oğlu 40-cı qapıda tərəddüd edir. Amma o qapı hər zaman açılır. Arxasında ölüm də olsa, “Min bir gecə” nağıllarındakı kimi yatağında qıvrılıb yatan gözəl də olsa o qapı hər zaman açılır. Bəlkə də qapını açmayanlar da olub, amma onlar haqqında nağıllar yazılmayıb. Qəhrəmanlar cəsarətlidir. Qapını açanlar cəsarətlidir. Tərəddüdsüz yaşayanlar cəsarətlidir.

40-cı qapı sirrlidir, ondan əvvəlki 39 qapı isə məhz sonuncu qapıya hazırlıqdır, getdikcə artan həyəcan isə sonluğun əslində kulminasiya olmasının xəbərçisidir… Tərəddüdlərə son qoymaq üçün 40-cı qapı vasitədir, bəhanədir, şansdır. Ona qarşı düzgün davranmasan cəzalanacaqsan, divin canı elə şüşədə qalacaq, ya da gözəl bir qız qapı arxasında səni gözləyərək qarıya çevriləcək. Kino ədəbiyyat deyil, Tarkovskinin dediyi kimi ədəbiyyatın xarabalıqları arasında ucaldılmış saraydır. Rejissor Elçin Musaoğlunun “40-cı qapı”sı elə gözəl saraylardan biridir. son illərdə Azərbaycanda ən uğurlu filmlərdəndir.

Film 2009-cu ildə “Ritm Prodakşn” tərəfindən çəkilmişdir. İndiyə qədər beynəlxalq festivallarda 10-dan çox əsas mükafat qazanmış, müxtəlif nominasiyalar üzrə qalib olmuşdur. Bunların arasında Hyustonda (ABŞ) keçirilən 42-ci Beynəlxalq Kinofestivalında “Ən yaxşı xarici film” nominasiyası üzrə qızıl mükafat, ABŞ-ın Beynəlxalq Tiburon Film festivalının əsas bölməsində müsabiqədə İtaliya kino rejissoru Federiko Fellini adına mükafat, “New York Eurasian Film Festival”da “Ən yaxşı ssenari” nominasiyasında mükafat və digər dünya miqyaslı festivalların adını çəkmək olar.
Ardı →

“Biz hamımız həyatda seçim edirik. Önəmli olan bu seçimlə yaşamaqdır” (filmdən sitat)

Sözlər… Nədir sözlər? Gündəlik həyatımızda istifadə etdiyimiz səslər və hərflər birləşimi yoxsa, bir insanı məhv edə bilən, bir digərinə isə xoşbəxtlik gətirən möcüzə?

Ömrünü sözlərə həsr edən bir yazıçı həyatdan nə istəyər? Məşhurlaşmaq yoxsa müxtəlif insanların hekayələrini digərlərinə çatdırmaq? Şöhrətpərəstlik yoxsa maarifçilik? Bəlkə, sadəcə digərinin yazdığını oğurlamaq? “Sözlər”in qəhrəmanı məhz bu yolu tutur. O, yazıçı olmaq arzusundadır. Lakin yazdığı romanlar heç bir agentlik tərəfindən qəbul olunmur. Adi bir təsadüf isə onun qarşısında inanılmaz imkanlar açır.

Parisdə əntiq əşyalar dükanından alınan köhnə çantadan tapdığı bir hekayə onun həyatını dəyişir. Daha doğrusu, o, köhnə çap maşınında yazılan bu sözlərin onun həyatını dəyişməyinə izin verir. Saralmış vərəqlərdəki hər bir sözü öz beyninin, qəlbinin süzgəcindən keçirib kompyuterdə yazan Rodi anlayır ki, özü heç vaxt elə bir hekayə uydura, yaza bilməyəcək.

“O, düşündüyü kimi birisi deyildi və qorxurdu ki, heç vaxt da olmayacaq”. Bu sözlər ona yad idi, o heç gözləmədiyi bir aləmlə üzləşmişdi və bu aləm ona arzuladığı dəyəri qazandırdı. Lakin bu kitab onun deyildi.
Ardı →

Cənub qonşumuz bəlkə də bir çox şeylərə görə bizə həsəd apara bilər. Amma bunların içərisində dəqiq kino yoxdur. Qılınc və çadra altında yaradılsa da, bütün dünyaya meydan oxuyan kinoları ilə İran rejissorları qarşısında baş əyməkdən başqa çarəmiz yoxdur.

Tarkovski bizim qonşumuz olsa da, onlar daha çox bəhrələndilər, özününkiləşdirdilər. Sonra bir az Odzulaşıb, bir az da Qodarlaşdılar, arada lap Felliniləşdilər də.

Amma eybəcər şəkildə onları imitasiya etmədilər, əksinə, özlərinə qatıb yeni bir şey ortaya qoydular. Elə bir şey ki, az bir zamanda Kann, Berlin və Venesiyada onun öz yeri oldu. Bəli, bu İran kinosu idi, bu Kiarostami, bu Pənahi, bu Maxmalbaf, bu Qobadi, bu Məcidi, bu Fərhadi və onlarla başqaları idi.
Ardı →

Yann Martel 2001-ci ildə Kanadada romanını çap edəndə, yəqin ağlına da gəlməzdi ki, romandakı benqal pələngi ilə 16 yaşında yeniyetmənin 227 gün okeanda azmış qayıqda qalmaları filmə çəkilsin.

Kino, qısaca desək, ölüm-dirim arasında Tanrının görüşü üçün mənəvi bir səyahətdir.

Film zooparkda heyvanların görüntüsü ilə başlayır, birinci təsvirlərdə dünyanın ən kiçik quşu olan kolibrilər ağaca dırmaşmış ayının ətrafında uçmağa başlayır. Kolibrilər sanki sinema pərdəsindən çöldədir, dəqiq hiss edirsən ki, zalda uçur, səsi də zalın içindən gəlir. Elə həmin bu fraqmentdən təəccüblənib başa düşürsən ki, baxdığın film qeyri-adi təsvirlərlə dolu olmalıdır və sırf təbiət deyil, 3D animasiyalardan yararlanıb.

Kanadalı yazıçı filmin qəhrəmanından istəyir ki, öz hekayəsini danışsın. Motiv yalnız hekayəni yazmaq deyil. Həm də Pinin əmisi ateist yazıçıya deyib ki, Pi sənə tanrıya inancı göstərəcək.

Pi sözünün nə olduğu da maraqlıdır. Demək, Hindistanın Fransa koloniyası olan əraziləri işğaldan azad olduğu zaman Pinin atası zoopark açır. Atasının dostu Parisdə “Piscine Molitor Patel” hovuzunun yiyəsidir. Pinin atasına zarafatca deyibmiş ki, oğlunun belə təmiz ruhlu olmasını istəyirsənsə, adını “Piscine Molitor Patel” qoy. Atası da bu zarafatı ciddi qəbul edir, həqiqətən də oğluna bu adı qoyur.
Ardı →

“Azərbaycanfilm” kinostudiyasının istehsalı olan “Otel otağı” filmi 1998-ci ildə Rasim Ocaqovun rejissorluğu ilə çəkilmişdir. Dram janrının gözəl nümunələrindən olan filmin senari müəllifi, yazıçı Anar Rzayev, əsas rolların ifaçısı isə Fəxrəddin Manafov (Kərim), Rasim Balayev (Sədyar), Muxtar Maniyev (Çopur Cabbar ) idi.

Film qırmızı terrordan bu günümüzə qədər Azərbaycan ziyalılarının başına gətirilən müsibətlər, onların cəmiyyətdə gedən ictimai siyasi proseslərin xaosunda fiziki və mənəvi təzyiqlərə məruz qalmalarından, satqın, yaltaq, simasını şəraitdən asılı olaraq dəyişdirə bilən insanlardan bəhs edir. Filmdə Kərim baş verən haqsızlıqlara, göstərilən təzyiqlərə qarşı ancaq susa bilir. Sovet İttifaqının son günlərini yaşadığı dövrlərdə o da atası kimi apardığı etnik araşdırmalara və xalqın mənsubluğunu sübutlarla təstiqlədiyi halda buna qarşı çıxılır və təzyiqlərə məruz qalır. Əlbəttə o dövrdə türkçülük tarixini sovetlərə qəbul etdirmək mümkünsüz idi. Kommunizm ideologiyası altında “birləşmiş” xalqa isə hansı kökə mənsub olduğunu bilmək o qədər də vacib deyildi.

Dövrünün Çopur Cabbar obrazı altında ümumiləşmiş “ziyalıları”, şəxsi imkan və rahatlıqlarını pozmamaq üçün vicdanlarını boğaraq yaltaqlıq və ikiüzlülüklə özlərini siğortalayırdılar. Sovet dövründə türk əsilli olduğumuzu irəli sürənləri vətən xaini olaraq ifşa etməyi ilə fəxr edən Çopur Cabbar sistem dağıldıqdan sonra əsl türk aşiqi olur. Lakin üzü nə qədər dəyişirsə dəyişsin ucuz mənəviyyatı, çürük xisləti onu tanıyanlara bəllidir.

Əslində bu film öz reallığını hələ də qoruyur. SSRİ-nin dağılmasına, müstəqil olmağımıza baxmayaraq, hələ də bu ölkənin ziyalılar sırasında çopur cabbarlar çoxdur. Doğrudur mənəviyyatlı, vicdanlı savadlı əsl ziyalılar da var, amma onlar sırf yaltaqlığı, ikiüzlüyü bacarmadıqları üçün cəmiyyətdə layiq olduqları yeri tuta bilmirlər. Kərim bəy, əməyinin layiqli qiymətləndirilməməsi, imkansızlıq və ailəsi üçün daha yaxşı şərait yaratmaq üçün qardaş ölkəyə üz tutur. Lakin burada da xəyal qırıqlığına uğrayır.

Ümidini itirməyən Kərim işləri yoluna qoymaq üçün bir müddət də Türkiyədə qalmaq qərarına gəlir. Gecə qalmaq üçün büdcəsinə uyğun yer axtaran Kərim nəhayət ucuz bir otel tapır. Həyatının bu dörd divar arasında sonlanacağından xəbərsiz Kərim bir gün üçün olduqca şəraitsiz və kiçik otaqda qalmağa razı olur. Əslində filmdə elə ən əsas vacib mesaj bu otel otağı ilə verilir. Kərimin gecələmək üçün qaldığı şəraitsiz, dar, sınıq-salxaq otaq elə Kərim obrazı altında ümumiləşmiş Azərbaycanın vicdanlı, savadlı ziyalılarının həyatını, taleyini əks etdirir. Onlarla acınacaqlı şəraitdə təzyiqlərə, həqarətə məruz qalan vicdanlı insanların həyatları da elə bu otel otağı kimi sınıq salxaq və acınacaqlı vəziyyətdə keçir.

Kərimin otaqda qalmasına mane olmağa çalişan yaşlı otel sakini isə həmin ziyalıların həyatlarında ola biləcək digər seçimi göstərir. Onlar da daha rahat və yaxşı şəraitdə yaşaya bilərdilər. Bu seçim həmin ziyalıların həyatı boyu mövcud olan fürsətidir. Lakin onlar rahatlığı yox, xalq üçün çalışmağı, çətin də olsa vicdanla yaşayıb savadlı bir gələcək üçün mübarizəni seçirlər. Elə Kərimin otaqda qalmaqda israr etməsi kimi.

Yataqda planlarını quran Kərim bir anda tutan ürək sancıları ilə xəyallarından ayrılır. Son nəfəsində belə öz ailəsi, qızının gələcəyi haqda düşünür, heyfslənir. Həyatının ən ağrılı dəqiqələrini yaşayan Kərim çarəsiz halda Allaha dua edir, ondan kömək istəyir. Amma hədər yerə...
İstanbul onun üçün böyük ümidlər demək idi, amma o ümidlər onunla bərabər o yataqdaca ölür. Kərimin son dəqiqələrinə şahid olan dar otağın köhnə şkafının içindəki paltarlar o otaqda həyatı sonlanan insanlara aid idi. Elə Kərim kimi, həyatı çəkdiyi bu qədər zəhmətdən sonra acınacaqlı halda sonlanan insanlardan qalan bir neçə dəst paltar…

Yazar: Pənah Azər
Davamı →

Hər gün bir çox yeni film viziona girməkdədir. Onların bir qismi asanlıqla unudulur, çox az qismi isə yaddaşlara yazılır...Bir filmi dəyərli edən ən böyük xüsusiyyət kassa hasilatı hesab edilsə də, çox insanlar illər sonra belə xatırlanan bir filmi daha dəyərli hesab edirlər. Budur sizə indiyə qədər çəkilmiş 10 ən yaxşı film.

10. Fight Club
Növ: Dram
Rejissor: David Fincher
Baş rol aktyorları: Edward Norton, Brad Pitt, Helena Bonham Carter
Çəkilmə tarixi: 1 İyul 1998 – 11 Dekabr 1998
Büdcə: 63,000,000 dollar
Hasilat: 108,023,395
Müddət: 139 dəqiqə

9. The Lord of the Rings: The Return of King
Növ: Macəra, Fantastik, Döyüş
Rejissor: Peter Jackson
Baş rol aktyorları: Orlando Bloom, Viggo Mortensen, John Rhys – Davies, Elijah Wood, lan McKellen
Çəkim tarixi: 11 Oktyabr 1999 – 22 Dekabr 2000
Büdcə: 94,000,000 dollar
Hasilat: 1,129,227,325 dollar
Müddət: 201 dəqiqə
Ardı →

İnsanların zövqləri film seçiminə görə də çox fərqlənir. Bu, xasiyyətimizdən, çox zaman da əhvalımızdan asılı olan bir şeydir.

Kino janrları müxtəlifdir. Kiminin zövqünü dramlar, kimininkini melodram, qorxu filmləri oxşayır. Son zamanlar üstünlük triller və psixoloji filmlərə verilir.

Bu dəfə sizlərə müharibəyə aid olan, yəni tarixi filmlərdən söz açmaq istəyirik. Çox mürəkkəb süjet xəttinə sahib olan bu filmlər həqiqi (həyatda baş vermiş) hadisələri əks etdirir.

Sizləri bu maraqlı siyahıya nəzər salmağa çağırırıq. Filmlər arasında baxmadıqlarınız varsa, sizlərə onları izləməyi tövsiyə edirik. Bu da siyahı:
Ardı →