Kayzen

Tarazlıq faiz dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi prosesinin əmtəə və xidmətlərə olan məcmu tələbə təsirini nəzərdən keçirək.  Əvvəlcə bu modeli məcmu tələb əyrisinin qrafikinin aşağı enməsinin izahı üçün istifadə edək. Fərz edək ki, iqtisadiyyatda qiymətlərin ümumi səviyyəsi yüksəlir. Pul təklifi və ona olan tələbi tarazlaşdıran faiz dərəcəsi necə dəyişəcək və bu dəyişikliklər tələbin yönəldiyi əmtəə və xidmətlərin kəmiyyətinə necə təsir göstərəcək?
Pula tələbin determinantlarından biri qiymətlərin səviyyəsidir. Qiymətlər yüksəldikdə əmtəə və xidmətlərin hər bir alqı-satqı aktında  daha çox pul tələb olunur, nəticədə ayrı-ayrı şəxslər sərəncamlarında xeyli pul vəsaitləri məbləğinin olmasının zəruriliyi haqda qərar qəbul edirlər.
Davamı →

HOW MONETARY POLICY INFLUENCES AGGREGATE DEMAND
Məcmu tələb əyrisinin təhlili bizdə qiymətlərin hər bir səviyyəsinə əmtəə və xidmətlərə təqdim edilən tələb haqda təsəvvür yaranmasına imkan yaradır. Əvvəlki fəsildən bildiyimiz kimi məcmu tələbin əyrisi aşağıdakı səbəblərə görə azalma meylinə malikdir:

• Dövlətlilik amili: — qiymətlərin səviyyəsinin enməsi təsərrüfatların  pul ehtiyatlarının real dəyərinin artmasına gətirib çıxarır, bu da öz növbəsində istehlak xərclərini stimullaşdırır.

• Faiz dərəcəsi amili: — iqtisadi subyektlərin artıq pul  resursları əma­nətlərin yığımına yönəldiyi üçün qiymətlərin səviyyəsinin azalması zamanı faiz dərəcəsi aşağı düşür. Faiz dərəcəsinin azalması  nəticəsində investisiya xərcləri artır.

• Mübadilə kursu amili: — qiymətlərin səviyyəsinin aşağı düşməsi faiz dərəcəsinin azalması ilə nəticələnərsə, bu zaman investorlar öz kapitallarının bir hissəsini xaricə köçürürlər, bu da milli valyutanın mövqeyinin zəifləməsinə səbəb olur. Milli valyutanın qiymətdən düşməsi yerli malların idxal mallarına nisbətən ucuzlaşmasını əvvəlcədən müəyyənləşdirir, beləliklə ixraca meyl yaranır.

Davamı →

Məcmu tələb əyrisi qiymətlərin hər bir səviyyəsində əmtəələrə və xid­mət­­lərə olan tələb haqqında bizə məlumat verir. 30.3. şəklində göstərilmişdir ki, məcmu tələb arzuolunmaz vəziyyətdədir. Bu, o deməkdir ki, eyni şəraitdə iqtisadiyyatda qiymətlərin ümumi səviyyəsinin aşağı düşməsi (P1 ¯ P2) onunla nəticələnir ki, (Y1 ¯ Y2) əmtəələrə və xidmətlərə olan tələb artır.
Məcmu tələb əyrisinin arzuolunmaz meyli
WHY THE AGGREGATE-DEMAND CURVE SLOPES DOWNWARD
Əmtəələrə və xidmətlərə olan tələbin həcmi ilə qiymət səviyyəsi arasında olan əks asılılığın əsasında nə dayanır? Bu suala cavab vermək üçün yada salaq ki, ÜDM (Y) istehlakın ©, investisiyanın (I), dövlət alışının (G) və xalis ixracın (NX) məcmuyudur:
Davamı →