Köhnə Bakının xeyriyyə və maarif cəmiyyətləri

Hələ keçən əsrin 70-ci illərində Həsən bəy Zərdabi Azərbaycanda ilk dəfə xeyriyyə cəmiyyəti yaratmaq fikrinə düşmüşdü. Güman edirdi ki, yoxsul uşaqlarının təhsil və tərbiyəsində, onların məktəblərə qəbul edilərək, pulsuz oxumalarına  bu  cəmiyyətin  böyük  xeyri  dəyəcəkdir.  Bu  məqsədlə  xeyriyyə cəmiyyətinin proqramını tərtib edib, hökümətə təqdim edir. Böyük çətinlik və süründürmədən sonra onu təsdiq etdirə bilir. Hər şey hazır olandan sonra Zərdabi Bakı varlılarından bir dəstəsini  qazi molla Cavad axundun  evinə   toplayaraq, proqramı onlara oxuyur. Hamı bəyənir. Lakin cəmiyyətin yaranması üçün maddi yardım lazım olduğunu  söyləyərkən,  məclisdəkilər  bir  nəfər  kimi  aradan  çıxırlar.
Davamı →

Oxumuram, əl çəkin!

Uşağın məktəbdəki uğuru və uğursuzluğuna heç kim etinasız yanaşmır.  Nəyə  görə bəzi uşaqlar asant və həvəslə oxuyur, digərləri çətin öyrənsədə çalışır, üçüncü tip isə  yaxşı qabiliyyəti var amma oxumaq istəmir, bütün bunlar uşağı məktəbə gedən hər bir valideyini düşündürür.  Ümumilikdə isə məktəbdə uğur əldə etməyən uşaqları 2 qrupa bölmək olar. Biri bacarmır, digəri isə oxumaq istəmir. Bu uşaqlarla işləmək üçün müxtəlif yanaşma və müxtəlif metoddan istifadə etmək lazımdır. Oxumaq istəyən lakin müəyyən səbəblərdən oxuya bilməyən uşaqlarla işləmək nisbətən asandır bununla bağlı mütəxəssislərin təcrübəsi  də var. Bəs oxumaq istəməyən uşaqlarla nə etməli? Bunun üçün valideyinlər müxtəlif metodlar düşünə bilər, onlardan bəziləri ilə sizi tanış edək.
Qədim öyrətmə üsulana görə oxumaq bayram, hədiyyə hesab olunurdu. Uşağa yalnız özünü yaxşı aparanda kitab oxumaq imkanı verilirdi. Özünü pis aparanda ona kitab oxumaq qadağan edilirdi.
Ardı →

Söz sənətinin acı səhifələri.

Həyatı obrazlı şəkildə əks etdirən, bədii sürətlərlə sürətlərlə təsvir edən zö sənətimiz sayılan bədii ədəbiyyat bu günə kimi çox keşməkeşli yollardan keçib. Bədii ədəbiyyat hər zaman konkret ictimai-tarixi və siyasi-sosial şəaritdə yaranır və təşəkkül tapır. Azərbaycan ədəbiyyatı hər əsrdə yeni-yeni məsələlərin təsiri altına düşmüş və yeri gəldiyində qurbanlar verərək ağır nəticələrlə də nəticələnmişdir. Hərçənd ki, bu gün mənim «qurban getdilər» deyə adlandırdığım şəxslərin ruhu bəlkə də məndən inciyərlər, çünki, bu onlar üçün şərəf olsa gərək!

20-30-cu illərdə mürəkkəb siyasi-iqtisadi və sosial şəraitdə;  yaranmalar və devrilmələr — Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin yaranması, devrilməsi, sovet hakimiyyətinin quluması və s. bunun kimi mühüm hadisələr bir-birinin ardınca yeni-yeni mərhələlər gətirərək ədəbiyyatımızda yeni-yeni ideyalara, yaradıcılıq qüvvərlərinə  təkan vermişdi.
Artıq maariflənmə işi daha da güclə start götümüşdü. Bu dövrlərdə də hökümət dairələri yazıçıların yaradıcılıqlarına, onların yazıb-yaratdıqlarına daha da cidd və böyük təsir göstərirdilər. Bunun nəticəsində də yazıçı ilə cəmiyyət arasında süni divarlar hörülürdü. Bəzən bəzi yazçılar öz yaradıcılıqlarına uyğun olmayan əsərlər də yazırdılar. Amma bütün bunlara baxmayaraq elə təcrübəli yazıçılar da var idi ki, öz yaradıcılıq prinsiplərinə nə olur-olsun xəyanət etmir, öz sadiqliyini göstərərək istədiyi kimi yazıb-yaradırdılar.


Ardı →