Kayzen

Antroposen – insan fəaliyyətinin planetar əhəmiyyət qazandığı bir dövrdür. Bu, son illərdə elm cəbhəsində irəli sürülən qeyri-rəsmi termindir. Bununla əlaqədar, təbiət tarixindəki bir sıra hadisələr yenidən qiymətləndirilib və vaxtilə marginal sayılanlar indi “Nature”, “Science” və digər ciddi elmi dərgilərdə dərc olunur.
Antroposenin başlanğıc nöqtəsini haradan saymaq olar? Ən geniş yayılmış fikir 18-ci əsrin sonları – sənaye inqilabının başlanması dövrüdür. Digərləri isə Antroposenin şəfəqini, 20-ci əsrin ortalarındakı “böyük sürətlənmə” ilə planetin radioaktiv maddələrlə çirkləndirildiyi nüvə sınaqlarının başlanğıcı ilə əlaqələndirirlər. Nəhayət, Antroposenin çox-çox əvvəl – bir neçə min və ya on min il əvvəl başladığı barədə rəylər də var.

Davamı →

ETİ dövründə emaledici sənayenin sahəvi və ərazi quruluşunda əsaslı dəyişikliklər baş vermişdir. Xüsusilə maşınqayırma, elektroenergetika və kimya sənayesi sahələri daha sürətlə inkişaf etməyə başlamışdır. Bu sahələrin artım sürəti digər sahələrdən yüksək olduğu üçün onları “avanqard üçlük” adlandırırlar. Elmi-texnki tərəqqinin sürəti bu sahələrin inkişafı ilə sıx bağlıdır.
ETİ müxtəlif sənaye sahələrinin coğrafiyasına da təsir göstərmişdir. Elektroenergetika sənayesində istehsalın yarıdan çoxu inkişaf etmiş ölkələrin payına düşür.
Davamı →

ETİ dövründə emaledici sənayenin sahəvi və ərazi quruluşunda əsaslı dəyişikliklər baş vermişdir. Xüsusilə maşınqayırma, elektroenergetika və kimya sənayesi sahələri daha sürətlə inkişaf etməyə başlamışdır. Bu sahələrin artım sürəti digər sahələrdən yüksək olduğu üçün onları “avanqard üçlük” adlandırırlar. Elmi-texnki tərəqqinin sürəti bu sahələrin inkişafı ilə sıx bağlıdır.
ETİ müxtəlif sənaye sahələrinin coğrafiyasına da təsir göstərmişdir. Elektroenergetika sənayesində istehsalın yarıdan çoxu inkişaf etmiş ölkələrin payına düşür. Elektrik enerjisinin 63%-ni İES-lər (ABŞ, Çin, Yaponiya, Rusiya, Hindistan, AFR), 20%-ə qədərini SES-lər (Kanada, ABŞ, Braziliya, Rusiya, Çin), 17%-ə qədərini AES- lər (ABŞ, Fransa, Yaponiya, Rusiya, AFR) istehsal edir.
Davamı →

Meşə sənayesinin yerləşməsi əlverişli nəqliyyat şəraitindən və xammal ehtiyatlarının olmasından asılıdır. Azərbaycanın 11%-ni tutan meşələrin sənaye əhəmiyyəti çox azdır. Möhkəm oduncaqlı palıd, fıstıq, vələs, qoz, tut, şabalıd və s. ağaclar — mebel istehsalı və müxtəlif tikinti materialları (parket, qapı) hazırlamaq üçün əvəzedilməz xammal olsa da, onlardan olduqca az istifadə edirlər. Azərbaycanın Böyük və Kiçik Qafqaz, Talış dağları əsas meşə tədarükü rayonlarıdır. Mingəçevir, Yenikənd, Şəmkir, S.E.S-ləri tikiləndə Kürün üzərindəki tuqay meşələri qırılmış və ya su altında qalmışdır.

Ardı →