AZƏRBAYCAN: GƏLƏCƏK PERSPEKTİV (Proqnoz və təhlil) 5-ci Hissə

(2020-ci ilin sentyabrından, gələcəyə baxış)

 


İQTİDARDA, YÜKSƏK ZƏKA VƏ YA HƏQİQİ LİDER ÇATIŞMAZLIĞI Faktoru

Diqqət etsək, indiyəqədər Əliyevlər iqtidarının mövcud olmasının və bu qədər uzun çəkməsinin əsas səbəbləri; bölgədə xüsusi həssas tarazlıq durumu və balanslaşdırılmış siyasətin effekti; sistemin qurucusu Heydər Əliyevin xüsusi siyasi bacarığı; Qərbə, münasib qiymətə təqdim oluna bilən enerji ehtiyatları; strateji coğrafi şərait və tranzit mövqeyidir. Lakin, hazırda bunlardan ən azı biri- Heydər Əliyev və ya yüksək zəka amili mövcud deyildir; nə, hazırda siyasi limiti tükənməkdə olan İlham Əliyevin, nə də varislik üçün razılaşa biləcəyi Mehriban Əliyevanın ciddi siyasi səbatı yoxdur.


Davamı →

AZƏRBAYCAN: GƏLƏCƏK PERSPEKTİV (Proqnoz və təhlil) 3-cü Hissə

(2020-ci ilin sentyabrından, gələcəyə baxış)

 

Feysbukda 5 iyul tarixində paylaşdığımız “Ölkəmizdə nələr baş verməkdədir və ən əsası, nələr baş verə bilər?” sərlövhəli məqalədə, bir sıra proqnozlar vermişdik. İlk növbədə, hakimiyyətin, karantini mümkün qədər uzatmağa meyilli olduğunu və qapanmaların azı gələn ilə qədər davam edəcəyini söyləmişdik. Bu gün etibarilə, məktəblərin açılması ilə bağlı Təhsil Nazirinin açıqladığı bir qərar, mövzubəhsi olsa da, bu, heç də birmənalı deyil və məktəblərin bir daha bağlanmayacağı mənasını daşımır. Unutmayaq ki, sərtləşmə qərarlarını açıqlayan, məhz “Operativ Qərargah”dır və “pis polis” rolunda da məhz bu qurumdur. Onu da unutmayaq ki, zatən, karantin, indiyəqədər bir neçə dəfə sərtləşmə-yumşalma dövrünü yaşayıbdır və xüsusən də havaların soyuması ilə virus təhlükəsinin nisbi olaraq artması nəticəsində, bizi, qarşıda yeni qapanma dalğasının gözləmədiyini söyləmək mümkün deyil və bu, elə oktyabrda da baş verə bilər.


Davamı →

AZƏRBAYCAN: GƏLƏCƏK PERSPEKTİV (Proqnoz və təhlil) 2-ci Hissə

(2020-ci ilin sentyabrından, gələcəyə baxış)
 
 
Öncələr, gündəmin balansını dəyişən və cəmiyyətdə müəyyən müsbət reaksiyaya səbəb olan “məmur ovu” taktikası, zamanla, xüsusən də koronavirus olayı ilə birlikdə durğunluğa girdi və pandemiyanın diqtə etdiyi şərtlər, yeni psixoloji-ictimai-siyasi atmosfer yaratdı. Əvvəlcə, ilk dəfə qarşılaşdığı pandemiya olayına nə cür reaksiya verəcəyini bilməyən və qapanma addımlarının, insanlarda, özü üçün təhlükəli bildiyi neqativ ruhiyyəni gücləndirə biləcəyini düşünən hökümət, karantin elan olunması çağırışlarına ehtiyyatlı və məsafəli yanaşdısa da, daha sonra bu olayın, əslində bir avantaj ola biləcəyini, görünür düşündüyü üçün; zamanla, tamamilə fərqli bir pandemiya strategiyası izləməyə başladı. Və hökümətin və “operativ qərargah”ın verdiyi qərarların bəzən, hətta orta məktəbli məntiqinə zidd olması, zatən karantinin qısnamalarından bezginliyin və hakimiyyətdən ciddi narazılığın olduğu bir şəraitdə, passiv narazılığı daha da artırdı. Kəskin karantin və qapanma tədbirlərinin,

Davamı →

AZƏRBAYCAN: GƏLƏCƏK PERSPEKTİV (Proqnoz və təhlil) 1-ci Hissə

(2020-ci ilin sentyabrından, gələcəyə baxış)
 
 
Əvvəla, bunu qeyd etməliyəm ki, bəndəniz, heç də politoloq, siyasətçi və ya hətta sosioloq da deyil. Sadəcə olaraq bir alim və ya filosof olaraq, siyasi durum və gələcək perspektivi ilə bağlı öz fikirlərimi qələmə almaq qərarına gəldim. Düşünürəm ki, ümumiyyətlə siyasəti, sahəsindən asılı olmayaraq hər bir alim, yetərincə anlamalı və bu barədə düşünməlidir.

Beləliklə, başlayaq.

Hər kəsin səbrsizliklə cavabını maraq etdiyi sual budur: Ölkəmizdə mövcud vəziyyət, davammı edəcək, yoxsa kəskin dəyişiklərmi baş verəcək? Ümumiyyətlə, hazırda nə baş verir və son vaxtlar baş verən qeyri-adi hadisələr nə anlama gəlir?


Davamı →

Prezidentin seçilməsi və səlahiyyətlərinin xitam edilməsi qaydaları

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 100-cü maddəsinə əsasən yaşı otuz beşdən aşağı olmayan, Azərbaycan Respublikasının ərazisində 10 ildən artıq daimi yaşayan, seçkilərdə iştirak etmək hüququna malik olan, o cümlədən ağır cinayətə görə məhkum olunmayan, başqa dövlətlər qarşısında öhdəliyi olmayan, ali təhsilli, ikili vətəndaşlığı olmayan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı prezident seçilə bilər. Konstitusiyaya görə prezident 5 il müddətinə seçilir və heç kəs iki dəfədən artıq təkrarən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilə bilməz.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin seçilmə qaydası 2003-cü il 27 may tarixli «Azərbaycan Respublikasının Seçki Məcəlləsi» ilə tənzimlənir. Məcəlləyə görə Prezident seçkilərinin keçirilməsi günü Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən seçki gününə azı 120 gün qalmış təyin olunur. Seçki günü prezidentin səlahiyyət müddəti başa çatdığı son ilin oktyabr ayının üçüncü həftəsinin çərşənbə günü hesab olunur.


Ardı →

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin statusu

Müasir sivilizasiya, həyatın digər sahələrində olduğu kimi dövlət quruculuğu sahəsində də əldə edilən yeni-yeni nailiyyətlərlə xarakterizə edilir.
İdarəetmə forması kimi prezidentli respublika ilk dəfə 1787-ci il-də ABŞ-ın Konstitusiyasında təsbit edilmişdir. Lakin dövlətin funksiyalarının hakimiyyət orqanları arasında bölüşdürülməsi bir anlığa baş verməmişdir. ABŞ-da təsis olunmuş prezidentlik institutu özünün nəzəri əsasını hakimiyyətin bölgüsü nəzəriyyəsindən götürmüşdür. Hakimiyyətin bölgüsü nəzəriyyəsi də ilk dəfə XVIII əsrdə Monteskyö tərəfindən irəli sürülmüşdür. Monteskyö hakimiyyətin bölgüsü nəzəriyyəsini irəli sürərkən o nöqteyi-nəzərdən çıxış edirdi ki, «harada hakimiyyət ciddi şəkildə bölüşdürülməyibsə, orada azadlıq ola bilməz».
Müxtəlif dövlətlərdə prezidentlik institutu ayrı-ayrı dövrlərdə idarəetmə formasından asılı olaraq tətbiq olunmuşdur.
Ardı →

ABŞ-da Prezidentlik səlahiyyətləri və ya onun İcra Strukturları

ABŞ prezidenti təşkilatı dünyada ən güclü idarələrdən sayılır. Dünyanın hər yerində, Avropa dövlətlərində varislik prinsipinə əsaslanan monarxlar hakimiyyətdə olduğu bir vaxtlarda məhdud səlahiyyətli, az müddətli prezidentlik ideyası ağlasığmaz bir qayda idi. ABŞ-da prezidentliyin tətbiqinin ilk günlərindən prezident müavinin də seçkili olması Konstitusiya ilə təsbit edilmişdir. ABŞ Konstitusiyasına görə icra hakimiyyəti prezidentə həvalə olunur. Bununla paralel prezident müavini Vərəsə sayılır və Senatın sədrliyi də ona tapşırılır. Prezident xəstə olarkən, məzuniyyətdə olarkən, müalicədə olarkən, ölərkən prezidentin səlahiyyətləri onun müavininə keçir. Eyni zamanda Konstitusiya Konqresə səlahiyyət verir ki, prezident müavinindən sonra prezidentliyə kimi vərəsəlik hüququ olduğunu müəyyənləşdirsin.
Davamı →