Kayzen

Filofobiya (sevgi qorxusu) — yunanca «filos» sözündən götürülüb sevgi dolu və ya sevilən mənasını verir və sevgiyə fobiya olaraq adlandırılır. Filofobik bir şəxs hər kəsə hər növdə bir bağlılıq yaratmaq barəsində son dərəcə ehtiyatlıdır və buna görə yarana biləcək bütün bağlılıqlardan qaçar.

Bu şəxslər daxilən müəyyən hisslər yaşasa belə, o hissdən qaçmaq və yaranacaq emosional bağlılıqdan uzaq durmaq üçün hər yola baş vururlar.
Davamı →

Zeigarnik effekti – materialın (yaxud hərəkətin) yadda saxlanılmasının hərəkətin bitmə dərəcəsindən asılı olaraq dəyişdiyini əks etdirən mnemonik effektdir.

Bu effekt 1827-ci ildə onu yaradan K.Levinin tələbəsi B.V. Zeigarnikin şərəfinə belə adlandırılmışdır.

Fenomenin əsas mahiyyəti ondan ibarətdir ki, insan tamamlanmamış, yəni yarımçıq qalmış işi daha yaxşı yadda saxlayır. Bu işin və yaxud fəaliyyətin əvvəlində yaranan və iş başa çatmadığı üçün unudulmayan gərginlikdir.

Qeyd edək ki, Zeigarnik effekti pedaqogika və incəsənətdə geniş istifadə olunur.
Davamı →

«Mifologiyaya görə, Piqmalion bir qadın heykəli yaratdı və ona elə bir sevgi göstərdi ki, Afroditin müdaxiləsi ilə, heykəl bir canlıya çevrildi və onun sevgisinə cavab verdi. Özünü reallaşdırma kəhanətinə görə də, nəyi gözləsək, onun reallaşma ehtimalı daha yüksəkdir (Rosenthal və Jacobson, 1968).»

Termin Jorc Bernard Şounun pyesindən götürülüb. "Öz-özünə peyğəmbərliyin" sinonimi kimi işlənir. Bu anlayış ilk dəfə Robert Rosenthal və Lenor Jekobson tərəfindən, müəllimlərin şagird davranışına olan gözləntilərinin təsirini təsvir edən kitabında istifadə olunmuşdur.

Orijinal araşdırma, müəllimlərin gözləntilərinin və şagirdlərin İQ göstəricilərinin qiymətləndirilməsinin manipulyasiyasından ibarət idi. Müəllimlər 18 müxtəlif sinifdən təsadüfi seçilmiş şagirdlərin 20%-inin təhsil nəaliyyətlərində qeyri-adi yüksək potensiala malik olduqlarını təsvir etmişdilər.
Davamı →

İlk təəssürat hər vaxt əhəmiyyətlidir. İş görüşmələrində də. Bəlkə də qapıdan girdiyimiz ilk anda, o bir neçə saniyədə insan qaynaqları mütəxəssisləri bizimlə əlaqədar qərarlarını verir. Jestlər, mimikalar, bədən hərəkəti, əli necə sıxdığınız ilk təəssüratların meydana gəlməsinə köməkçi olur.

Bir adamı ilk gördüyünüzdə əldə etdiyiniz anlıq təəssüratın, o adamı qiymətləndirməmizdə daha sonrakı mühakimə təməlini meydana gətirməsinə də «halo təsiri» deyilir. Yəni qarşınızda bu təsirin altında qalan birisi varsa ən başda təsir etdiniz, etdiniz. Yoxsa işiniz çətindir. 
Davamı →

Hiperaktiv uşaqlar daim düşünmədən hərəkət edir, bir fəaliyyət növündən digərinə asanlıqla keçir, bəzən etik qaydalara uyğun olmayan hərəkətlər də edirlər.

Ümumiyyətlə, hiperaktiv uşaqlar davranışlarının diqqəti çəkən və narahatlıq yaradan olduqlarını bilirlər. Lakin bunun qarşısını almaq üçün heç nə edə bilmirlər. Valideynlər onları başa düşməli, uşaqlarına sevgi ilə yanaşmalı, onlara dəstək olmalıdırlar. Hiperaktivliyin gətirdiyi çətinlikləri keçə bilmək üçün valideynlər uşaqlarının həkimi, psixoloqu və müəllimləri ilə mütəmadi əlaqə saxlamalıdırlar.

Davamı →

Sizə çox sadə və maraqlı psixoloji test təqdim edirik. Yumruğunuzu sıxın və onun formasını şəkildə tapın.

1. Bu insanlar çox təvəzökar, lakin istedadlı və ağıllıdırlar. Onlar yeni şeyləri öyrənməyi, oxumağı sevir, tez-tez ensiklopedik bilgilərə sahib olurlar. Təhsildə, elmdə böyük uğurlar qazanırlar. Çox enerjili, yeni ideyalarla dolu olurlar. Digər tərəfdən bu insanların bir çoxları qapalı olur və digər insanları özünə yaxın buraxmağı xoşlamırlar.
Davamı →

Davamı →

Ölüm uşaqlar üçün gizli bir qavrayışdır. Bir çox ailə bu mövzunu uşaqlarına necə izah etməkdə qərarsız qalır. Bəs söhbət hansısa yaxın adamın, hətta valideynlərdən birinin ölümündən gedirsə, onda necə etməli?

Bir neçə il əvvəl aparılan araşdırmalara görə, 5-6 yaşdan balaca uşaqlar ölümün nə olduğunu anlasa da, ölümdən sonra geri qayıdışın olmadığını anlaya bilmirlər. Aparılan son araşdırmalar isə 3, ya da 4 yaşındakı uşaqların ölən insanın geri gəlməyəcəyini anlaya bildiklərini göstərir. Bəs ailədən bir üzvün, ya da ailəyə yaxın birinin ölümünü uşağa daha az zərər verəcək formada və səmimi şəkildə necə açıqlamaq olar?

Valideyn ölümü
Sevdiyi bir insanın, xüsusən də bir valideynin ölümü böyüklər üçün olduğu kimi, uşaqlar üçün də həyatlarındakı ən sarsıdıcı olaydır. Uşaq da yaxın adamlarından birinin ölümündən sonra kədər, xəyal qırıqlığı, qəzəb, ümidsizlik kimi duyğulara qapılır. Uşaqlar yetkinlərdən fərqli olaraq ölümü anlamaq, sağ qalan valideynin sağlığından əmin olmaq, həyatlarındakı, ailə içindəki dəyişikliklərə reaksiya vermək, qəbul etmək və qeyri-müəyyən gələcəklə bağlı bəzi qayğılar yaşayarlar. Bu müddətdə böyüklərin davranışı və ölümə qarşı reaksiyası da uşaqların hadisədən necə təsirlənəcəklərini təyin edir.
Davamı →

Hər bir mədəniyyətin qaydası, adəti, ənənəsi vardır ki, onu başqa mədəniyyətdən fərləndirir. Əsrlər boyu formalaşan mədəniyyət yerli camaat üçün normal görünsədə, gəlmələr üçün bəzən qəribə gələ bilər. Qeyri adilik hər mədəniyyətdə var. Buraya həm cinsi və seksual tərbiyəni, həm cəmiətdə davranış etikasını, həmdə müəyyən ritualların keçirməyi müşahidə edə bilərik.

Lakin mədəniyyətlərin pis cəhəti kimi biz “etnik psixoz” adlanan bir terminologiya nəzərdən keçirə bilərik ki, müəyyən xüsusiyyətlərə malikdir:
Davamı →

Fiziki qüsurlu insanların cəmiyyət içərisində həyatlarını istədikləri kimi yaşaya bilməmələri, bu cür insanların cəmiyyətdən uzaqlaşmasına, özlərində var olan qabiliyyətlərə, bacarıqlara adaptasiya ola bilməmələrinə, özgüvənlərinin aşağı düşməsinə səbəb olan ən güclü faktordur.

Fiziki qüsurlu insanlara köməklik edə bilmək üçün hər şeydən əvvəl qüsurlu insanların psixologiyasını bilmək lazımdır. Onların hansı hərəkətdən, davranışdan xoşları gəlib-gəlmədiyini bilmədən yəni, onların dünyasını tanımadan fiziki qüsurlu insanlara köməklik etmək çox çətindir. Aşağıdakı sualları araşdıraq.
Davamı →