Kayzen

Məsələ 1667: Əgər bir şəxs Ramazan ayı orucunu yemək, içmək, cima, istimna və ya (sübh azanına qədər) cünub qalması ilə pozarsa, bunu öz ixtiyarı və iradəsi ilə qəsdən edib, məcburiyyət və çarəsizlik üzündən olmasa, qəza etməyə əlavə olaraq kəffarə də ona vacib olur. Amma bu söylənənlərdən qeyrisi ilə pozarsa, qəza etməyə əlavə olaraq kəffarə də verməsi ehtiyat-müstəhəbbdir.
Məsələ 1668: Əgər bir şəxs, bu söylənənlərdən birini, onun orucu pozmadığına qəti olaraq etiqadı olduğu halda edərsə, orucu batil olmadığı kimi, ona kəffarə də vacib olmaz.
Davamı →

Məsələ 1581: Bir neçə şey orucu batil edər:

1. Yemək və içmək.
2. Cima.
3. İstimna (İstimna, insanın başqası ilə cima etmədən, özündən məni xaric etməsinə deyilir).
4. Allaha, Peyğəmbərə və Peyğəmbərin canişinlərinə (ə.s.) yalan isnad vermək.
5. Tozun boğaza yetişməsi.
6. Məşhura əsasən, başı tamamilə suya batırmaq.
7. Sübh azanına kimi, cənabət, heyz və nifas halında qalmaq.
8. Axıcı şeylərlə imalə etmək.
9. Qusmaq.

Bunların hökmləri aşağıdakı məsələlərdə şərh olunacaqdır.
Davamı →

İsti yay günlərində oruc tutmaq heç kəs üçün asan deyil. Müsəlmanlar bunu da bir sınaq kimi qəbul etsələr də, bəzi məqamlardan çıxış yolu tapmaq lazımdır. 17 saat ac və susuz qalmaq üçün həm psixoloji, həm də fiziki hazırlıq tələb edilir. İlk növbədə imsaka diqqətli olsanız, iftara qədər sınaqdan üzü ağ çıxarsınız. Ramazanda imsak yeməyi vacibdir. Çünki bütün gün boyu imsakda yeyilən yeməklər həzm edilir. İlk növbədə mədənin boşalma müddətini uzadaraq acma hissini gecikdirdiyi üçün zülal tərkibi çox olan qidalara üstünlük verilməlidir. Eyni zamanda, toxluq hissi də təmin edən bu qidalar imsakda unudulmamalıdır. 

Əvvəlcə qeyd edək ki, maddələr mübadiləmiz gecə yavaşladığı üçün həmin vaxt yeyilən yeməklər bədənin yağlanmasını artırır. Bu vəziyyətin qarşısını almaq üçün imsakda heç yeməməkdənsə, heç olmasa südlü şorbalar içə bilərsiniz. Ağ çörək yerinə tam buğda çörəyinə üstünlük verin. Onlar həm daha çox tox tutarlar, həm də B qrupu vitaminlərlə zəngindirlər. 
Davamı →

Ramazan ayının kəffarəsi üzərinə vacib olan şəxs ya bir qul azad etməli və ya sonrakı məsələdə söylənəcək göstərişə əsasən, iki ay oruc tutmalı, yaxud altmış fəqiri doyuzdurmalı, ya da hər birinə bir mudd, yəni təqribən 750 qram buğda, arpa, çörək və bu kimi şeylərdən verməlidir. Qafqaz Müsəlmanlar İdarəsindən (QMİ) verilən məlumata görə, əgər bunlardan heç biri mümkün olmasa, bacardığı qədər sədəqə verməli, əgər bunu da edə bilməsə, istiğfarə etməlidir. Lakin mümkün olduğu təqdirdə, vacib-ehtiyata əsasən, kəffarəni ödəməlidir.

Ramazan ayının iki ay kəffarəsini tutmaq istəyən şəxs gərək bir ayı bütün və onun bir gününü o biri aydan olmaqla ardıcıl tutmalıdır. Əgər onun davamındakı otuz gün ardıcıl olmasa, eybi yoxdur. İki ay Ramazan ayının kəffarəsini tutmaq istəyən bir şəxs ardıcıl tutmalı olduğu otuz bir günün ərzində Qurban bayramı kimi, oruc tutması haram olan bir günün olacağı zamanda kəffarə orucunu tutmağa başlamamalıdır.

Ardıcıl oruc tutmalı olan bir şəxs əgər onların arasında üzrsüz olaraq bir gün oruc tutmazsa, orucları yenidən başlayaraq ardıcıl tutmalıdır. Əgər ardıcıl olaraq oruc tutmalı olduğu günlər arasında heyz, nifas və ya məcburi səfərə çıxmaq kimi qeyri-ixtiyari bir üzrlə qarşılaşarsa, o üzrün aradan qalxmasından sonra orucları yenidən tutması vacib deyil. Üzrün aradan qalxmasından sonra orucların davamını yerinə yetirər.
Davamı →

«Ramazanda makiyaj etmək olarmı?» — bu sual işləyən xanımları daha çox düşündürür. Tonal krem, kirşan və göz makiyajı ləvazimatlarından istifadə etmək orucu pozmaz. Dodaq boyasının tüpürcəklə qarışıb boğazdan aşağı getmək ehtimalı olduğu üçün çoxları Ramazanda ondan istifadə etməkdən çəkinir. Bu səbəbə görə oruc vaxtı dodağa boya sürtmək məsləhət görülmür.

Dodaq boyasından istifadə bir qədər mübahisəli mövzudur. Dodaqlara birbaşa olaraq hopan boyalar orucu pozmaz. Lakin bütün dodaq boyalarının dəri vasitəsilə sorulacağına əmin olmaq çətin məsələdir. Odur ki bir qədər ehtiyatlı olmaq lazımdır. Ağız təravətləndirici vasitələrdən istifadə etmək də qadağan edilməyib. Bu kimi vasitələrdən qida borusuna daxil olmaması şərti ilə istifadə edilməlidir. Belə olan halda oruc pozulmaz. Orucluq vaxtı vitaminli, qidalandırıcı kremlərdən istifadə etmək də çox insanı düşündürən suallardandır. Oruc tutan şəxslər bu cür kosmetik vasitələrdən üz və əl kremlərindən istifadə edə bilər.
Davamı →

Ramazan ayında ən çox maraq doğuran mövzulardan biri də hansı ölkədə neçə saat oruc tutulacağıdır. Ən uzun və ən qısa müddət oruc tutacaq ölkələrin siyahısını təqdim edirik.

Azərbaycan və Türkiyədə təxminən 17 saat oruc tutulduğu halda, bəyaz gecələrin baş verdiyi və günəşin demək olar ki, heç batmadığı Skandinaviya ölkələrində bu müddət 21 saatdır. Ən qısa müddət 9 saat 20 dəqiqə isə Argentinadadır.

Dünya miqyasında 1,5 milyarddan çox müsəlman yaşadıqları ölkələrə görə, bir-birindən olduqca fərqli müddətdə oruc tutur. Oruclu qalmaq müddətinin ən uzun olduğu Skandinaviya ölkələrindən İslandiyanın paytaxtı Raykyavikdə 21 saat 13 dəqiqə, finlandiyanın paytaxtı Helsinkidə 19 saat 50 dəqiqə, Stokholm, Oslo və Kopenhagendə isə təxminən 19 saat yarım oruc tutulur.

Ramazan coşğusunun yaşandığı ölkələrdən biri olan Rusiyanın paytaxtı Moskvada isə müsəlmanlar 18 saat 37 dəqiqə oruc tutur.
Davamı →

İyulun 29-u Ramazan bayramıdır.
Bir gün əvvəl isə bayram axşamıdır. İslam qaydalarına görə, bayram axşamı müsəlman evindən fitrə pulu çıxarmalıdır.

Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi bu il adambaşına fitrə pulunu 5 manat müəyyən edib. Fitrə pulunun qədəri necə müəyyən edilir?

İlahiyyatçı Elşən Mustafaoğlu Ramazan ayının sona çatması münasibətilə verilən fitrə zəkatı haqda bunları deyib: “İslama görə, Ramazan ayının bitməsi Fitr bayramı ilə qeyd olunur. Bayram günündə imkanı çatan hər müsəlman özü və öhdəsində olan şəxslər üçün fitrə zəkatı verir, bununla bayram sevincini ehtiyaclı ailələrlə də paylaşmış olur. “Quran”ın 30 ayəsində zəkatdan söz açılır, bu ayələrdən bir neçəsində Allah zəkat verilməsini əmr buyurur. Məsələn, Nur surəsinin 56-cı, Müzzəmmil surəsinin 20-ci, Mücadələ surəsinin 13-cü ayələrini göstərmək olar. Bununla bərabər bir çox digər ayədə də sədəqə və infaq, yəni Allah yolunda malından-pulundan xərcləmə, ehtiyaclılara əl tutma, yardım etmə haqda buyurulur.
Ardı →

Müqəddəs Ramazan ayında bütün müsəlmanlar oruc tutmalıdırlar. Oruc səhər (fəcr) namazından axşam (məğrib) namazına qədər davam edir.

Hər səhər oruc tutduqdan əvvəl niyyət etmək lazımdır. Bu niyyət ucadan və ya ürəkdə azad bir formada etmək olar. Misal üçün: “Mən bu orucu Allah naminə tutmağa niyyət edirəm”. Axşam namazın azanı səslənən kimi oruc tutan insan iftarını aça bilər. Bu məqsədlə dua oxunandan sonra 1 stəkan su içmək və bir neçə xurma yemək lazımdır.

Məhz bu üsulla siz mədə-bağırsaq sisteminizin normal fəaliyyətinə təkan verir və həddindən artıq yeməyin qarşısını alırsınız. Müxtəlif vitamin və mikroelementlərlə zəngin olan xurma insana tez bir zamanda toxluq hissi və enerji bəxş edir. Buna görə də xurma hər bir oruc tutan insanın gündəlik rasionunda mütləq olmalıdır.

İftarını açdıqdan sonra müsəlman namazını qılmalı, zikr etməli və yalnız bundan sonra əsas qida qəbuluna başlamalıdır.

Çalışın ki, həddindən artıq yeməyəsiniz – bu sizin həm fiziki, həm də ruhani sağlamlığınız üçün ziyanlıdır. 14-15 saat ərzində aclığa və susuzluğa dözən orqanizm çox miqdarda qidaya tab gətirə bilməz və insanın halı o dərəcədə pisləşə bilər ki, hətta həkimin köməyinə ehtiyac yaransın.
Ardı →

          

Quranda adı çəkilən 3 meyvədən biri olan xurma ərəb dünyası üçün “səhra çörəyi” simvoludur. Məhəmməd peyğəmbər s.ə.v. ilk Ramazanın ilk iftarını xurma ilə açdı və bunu tövsiyə etdi: “Mümkün olduğu qədər sübh yeməyində xurma yeyin”. Təbii şirniyyat olan xurma insana güc verir, böyrək, ürək, qaraciyəri möhkəmləndirir. Bağırsaqlarda faydalı bakteriyaların inkişafına yardım edir. Quru xurmada 70% şəkər olur ki, bu da istənilən meyvədən çoxdur.

Ardı →

Ramazan ayını sağlam keçirmək üçün bəzi vərdişlərinizi unutmalısınız. Orucluq boyu tər göyərti və sudantez-tez istifadə edin. Ağır yeməklər, şərbətli şiriniyyatlar, xəmir xörəklərindən uzaq durmalısınız.

1. Axşamlar yatmağa 1 saat tez gedin, lakin imsaka mütləq qalxın
İmsaka qalxarkən yuxudan əziyyət çəkirsinizsə, akşamlar 1 saat erkən yatın. Çünki imsaqa qalxmadığınız təqdirdə həmin gün sağlamlığınızda daha çox problem olacaq. İmsaq etməsən oruc tutanda ac qalmaq müddəti artır, metabolizm prosesinin sürəti düşür, halsızlıq, baş ağrısı, yorğunluk və diqqətsizlik yaranır. Uzun müddət aclıqdan sonra iftarda həddən artıq yeməyi və qanda şəkərin düşməsini əngəlləmək üçün imsaqda həzmi yavaş, qida dəyəri yüksək olan qidalar qəbul edin.

2. İmsak süfrənizdə tər göyərtilər, meyvə və kompot mütləq olsun
İmsakda çox yağlı, çox duzlu və həddindən artıq şirin yemək olmaz. Bunların yerinə həzmi asanlaşdıran, mədə-bağırsaq sistemində uzun müddət qala biləcək liftərkibli göyərti, meyvə və tam taxıllı qidalara üstünlük verin. Gün ərzində qanda şəkərin miqdarının düşməsini qarşısını almaq, mədə boşalmasını gecikdirmək üçün imsak vaxtı zəngin proteinli qidalarla qidalanmaqla mümkündür. İmsaq üçün ən ideal qidalar: zeytun, pendir, yumurta, kəpəkli çörək, tər göyərti, süd, qatıq, meyvə və ya meyvə kompotları.

Ardı →