"Soyuq müharibə"nin sona yetməsi

80-cı illərin ortalarından «soyuq müharibə» siyasətinin yumşalması daha da gücləndi. Bu sosializm birliyinin, xüsusən SSRİ-nin böhran vəziyyətinə düşməsi ilə əlaqədar idi. SSRİ-də hələ 10-15 il əvvəl başlamış böhran meylləri daha da güclənmişdi, Artıq «geriləmə» mexanizmi işə düşmüşdü. Milli gəlir və iqtisadi istehsal göstəriciləri 2,5-3 dəfə azalmışdı. Artıq SSRİ hərbi, iqtisadi istehsal və silahlanma üzrə ABŞ-la rəqabət-yarışda tab gətirə bilmirdi, üstəlik inzibati-bürokratik sistemdə baş alıb gedən böhran vəziyyəti də ölkəyə böyük əziyyət verirdi. Ölkəni böhran vəziyyətindən çıxarmaq üçün yollar axtardırdı. 1985-ci ilin martında Sov. İKP MK-nın Baş katibi seçilən M.Qorbaçov əvvəlcə «sürətləndirmə», sonra «yenidənqurma» xəttini irəli sürdü. O, xarici siyasət sahəsində də yeni xətt müəyyən etdi. M.Qorbaçov beynəlxalq münasibətlərdə «yeni təfəkkür» tezisi ilə çıxış etməyə başladı. O, xarici siyasət fəaliyyətində üç başlıca istiqamət müəyyən etmişdi: tərksilah barədə ABŞ-la bilavasitə danışıqlar yolu ilə Şərq və Qərb arasında gərginliyi yumşaltmaq; Əfqanıstan da daxil olmaqla regional münaqişələri nizama salmaq; dünyadakı mövcud qaydaları tanımaq və sosialist ölkələrinə üstünlük verməmək şərti ilə bütün dövlətlərlə iqtisadi əlaqələri genişləndirmək.


Ardı →

"Soyuq müharibə"nin mərhələləri

«Soyuq müharibə» müəyyən inkişaf mərhələlərindən keçmişdir:

  • 1947-1953-cü illər-ilk qarşıdurma dövrü;
  • 1953-1959-cu illər-yumşalmanın başlanması;
  • 1960-1969-cu illər — «Soyuq müharibə»nin yenidən kəskinləşməsi;
  • 1969-1979-cu illər yumşalmanın yeni dalğası;
  • 1979-1985-ci illər-axırıncı tutaşma;
  • 1985-1991-ci illər-«Soyuq müharibə»-nin sona yetməsi dövrüdür.

Ardı →

"Soyuq müharibə"nin başlanması

Müharibədən sonrakı vəziyyət barədə hələ son güllə səslərinin davam etdiyi vaxt düşünülürdü Dünyanın gələcəyi haqqında mülahizələr, qərarlar və öhdəliklər qəbul edilirdi. Bu cəhətdən «böyük üçlüyün» toplandığı Berlin konfransı mühüm rol oynamışdı. Konfrans 1945-ci il iyulun 17-avqustun 2-də Berlin ətrafındakı Potsdam adlanan yerdə olmuşdu. Tarixdə ona Potsdam konfransı da deyilir. Konfransda üç dövlətin — ABŞ, SSRİ və Böyük Britaniyanın başçıları iştirak edirdi. Konfransın başlıca vəzifəsi müttəfiq dövlətlərin Almaniyada siyasətini müəyyən etmək idi. Habelə Avropada sərhədlər məsələsinə baxmaq və müharibədən sonra təhlükəsizlik məsələlərini müzakirə etmək idi.
Ardı →

Karib böhranı

1962-ci ilin oktyabr günlərində planetimiz nüvə müharibəsinin bir addımlığında idi. Keçmiş SSRİ-də «Karib böhranı», ABŞ-da «Raket böhranı», Kubada isə «Oktyabr böhranı» kimi yadda qalan bu hadisələrə səbəb Karib dənizi hövzəsində yerləşən Kubada nüvə başlıqlı sovet raketlərinin yerləşdirilməsi olub.
Raketlər Kubaya necə aparılmışdı?
1959-cu ilin yanvarında inqilab yolu ilə hakimiyyətə gələn Fidel Kastro Kubada sosializm quruculuğuna başlamışdı. Lakin ABŞ, necə deyərlər, qulağının dibində belə bir rejimin bərqərar olması faktı ilə heç cür barışmaq istəmirdi. Ona görə də 1961-ci ilin yazında Fidel Kastronu devirmək qərara alınır, amma bu plan baş tutmur.
Davamı →