İdman zamanı maye qəbulu və enerjinin bərpası

Yeni idmanla məşğul olanlar biləməlirdirlr ki, səhər yeməyindən 2 saat, nahardan isə 4 saat kecməmiş idman etmək məsləhət görülmür.

İdmanla məşğul olanlar sağlamlıq üçün bəzi sadə proseduraları tətbiq edə bilər. Onlardan biri edilən məşqlər zamanı itirilən enerjini bərpa etməkdir.

Məlumata görə enerjini artırmaq üçün istəyə uyğun natrium və kalium tərkibli yeməklərlə qidalanmaq və çoxlu maye qəbul etmək olar.

Fiziki aktivliyin ustunlüklərinə baxmayaraq, bəzi insanlar  oturaq həyat tərzi keçirir. Buda formada qalmağa mənfi təsir göstərir. Bu baxımdan idman zamanı havanın istiliyi, rütubət, maye qəbulu və çəki kimi bir sıra kənar faktorlar nəzərə alınmalıdır.


Ardı →

Sadə pəhriz içkiləri

Pəhriz saxlamaq bir o qədər  asan deyil. Bunun üçün güclü iradə sahibi olmaq lazımdır. Bu sahədə çətinliyi olanlar pəhriz içkilərindən başlaya bilərlər. Sadə pəhriz üsullarından biri olan maye qəbulu pəhriz saxlayanlar üçün vacibdir.
Pəhriz içkilərinə yağlılığı çox olmayan süd, adi və mineral sular, tərəvəz suları, kofe və çay kimi içkilər daxildir:

Süd
Südün tərkibində zülal olduğundan toxluq hissini təmin edir və maddələr mübadiləsini sürətləndirməyə faydalııdr. Süddə olan kalsium mineralının nizamlı alınması göbək ətrafında meydana gələn artıq yağlanmalara təsir göstərir. Tam yağlı südlərə görə daha az kalorisi olan  südün tərkibində doymuş yağ və xolesterol var. Gündə 2 stəkan süd içmək sümük sağlamlığına faydalıdırdır. Yağlılığı çox olmayan süd  artıq çəki probleminə kömək edir.

Adi və mineral sular
Adi su: Əvvəla onu qeyd etmək lazımdır ki, su pəhriz üsulları arasında vacib olanıdır. Uzun müddət toxluq hissi ilə bərabər insan orqanizmində maddələr mübadiləsini sürətləndirməyə kömək edir.


Ardı →

Susuzluğun fəsadları

«Ciyərimizi yandıran» susuzluq təkcə dil, dodağımızı qurutmur, həm də bir çox narahatlıqlara yol açır.

Çəki artımı
 Bədən susuz qalarkən toksinləri aradan götürə bilməz və yağ hüceyrələrini tərkibində gizləyər. Bədən yetərli su ilə toksinləri kənara ata bilmirsə, yağ hüceyrələrini də sərbəst buraxmaz.

Dəri problemləri
 Susuzluq dəri yoluyla toksinlərin atılmasını pozur və dermatit, sədəf, qırış kimi cidd problemlərin yaranmasına səbəb olur.

Allergiya və astma
Susuzluğa məruz qalan bədən suya qənaət etmək üçün nəfəs yollarını daraldır. Siz fərqinə varmadan, histamin ifrazı artır.

Vaxtsız qocalma
 Bədən susuz qaldığında orqanlar və dəridə qırışlar yaranar, bu da insanı daha yaşlı göstərər.
Ardı →

Su nə rəngdir

Öyrəşilmiş  cavab suyun rəngi olmadığıdır; su "şəffaf"dır və dənizin mavi görünməsinin tək səbəbi səmanın dənizin üzərinə əks olunmasıdır. 

Səhv!
Su əslində mavidir.

Son dərəcə solğun bir tonudur, amma mavidir. Bunu təbiətdə, dərin bir dəliyə ya da donmuş bir şəlalənin qalın buzlarının içinə baxdığınızda görə bilərsiniz. Çox böyük və çox dərin bir hovuzu suyla doldurub içinə baxdığınızda, su mavi görünəcək. 

Səmadan əks olunan rəng qətiliklə əhəmiyyətli bir rol oynayar. Buludlu bir gündə dəniz tam olaraq mavi görünməz. Amma gördüyümüz işığın hamısı suyun səthindən əks olunmaz; bu işığın bir qisimi səthin altından gəlir. Su nə qədər bulanıksa, o qədər çox rəng əks etdirir. 

Dənizlər, göllər, çaylar və gölməçələr kimi böyük su kütlələrinə son dərəcə sıx bir şəkildə mikroskopik bitkilər, su yosunu və torpaqdaxildir. Bütün bu hissəciklər suyun səthinə geri dönən işığı əks paylayaraq gördüyümüz rənglərdə böyük sapmalara səbəb olarlar.


Davamı →

Suyun şırıldama səbəbi

Su axarkən şırıltı yaradan hava qabarcıqlarıdır.

Suyun aktiv hərəkəti və axını zamanı əmələ gələn hava qabarcıqları spartlayaraq yoxa çıxarkən özünə məxsus müxtəlif səslər çıxarır. Bu da şırıltı əmələ gətirir. Tək axar suyun deyil, qaynayan suyun da özünə məxsus bir səsi, şırıltısı vardır.

Səs – hər hansı bir elastik əşyanın titrəyişindən əmələ gəlir və bu titrəyişi yaratmaq üçün hər hansı bir elastik əşyanı əvvəlcə sıxmaq, sonra isə dartıb-uzatmaq lazımdır. Su qaynayarkən yaranan buğ yuxarı qalxaraq qabarcıqlar yaradır, partlayır və bu hal ardıcıllıq təşkil edir. Belə olan halda su özünə məxsus səs çıxararaq – şırıldayır.
Ardı →

Suya ləzzət qatmağın 11 yolu

Xüsusilə su içmə vərdişi olmayanlar üçün bu vərdişi inkişaf etdirməyə kömək olan bu tətbiq fərqli sağlamlıq təsirlərini də özü ilə daşıyır. Təbii suya necə ləzzət qatmaq olar?

1. Suyun içinə ananas dilimləri, nanə yarpaqları və buz əlavə edin. Ananas A və C vitamini baxımından zəngindir. Sümük inkişafında və həzmdə təsirli rol oynayır. 

2. Suyun içinə bol buz və nanə yarpaqları atın. İsti havalarda sərinlədici təsiri vardır. Ayrıca qanı toksinlərdən təmizləyir və həzmə kömək olur. 

3. Portağal dilimləri əlavə etdiyiniz suyunuza, istəsəniz bir az limon suyu da əlavə edə bilərsiniz. C vitamini baxımından zənginləşəcək olan suyunuzu xüsusilə soyuqdəymə ilə mübarizə əsnasında tez-tez için.

4. Çaya və şorbaya sıxılan limonu suyunuza da əlavə edin. Dəri sağlamlığı və qrip kimi vəziyyətlərdə təsirlidir. 

5. Soyuqdəymə zamanı iştah itkisinə, həzmdə faydası olan zəncəfili suyunuza əlavə etməyiniz sizə enerji verəcək.

6. Suyunuza çiyələk dilimləri əlavə edin. Nanə də əlavə etsəniz birlikdə uyğunlaşması gözəl olacaq. Ürək problemləriylə mübarizədə çiyələk ən böyük köməkçilərdəndir.
Ardı →

Alov haqqında 3 maraqlı fakt

Alov



1. Alov — kimyəvi reaksiyanın nəticəsidir.

Bu reaksiya son dərəcə sürətlə gedir və işıq və istinin ayrılması ilə müşahidə olunur. Bu reaksiyanı bir neçə üsulla həyata keçirmək olar, ancaq ən asan və adət etdiyimiz üsul yanacaqdan istifadədir. Yanacaq oksigenlə qarışır və nəticədə yanma prosesi başlayır. Amma bunun üçün yanacaq müəyyən temperatura çatmalıdır. Necə ki, kağızı yandırmaq üçün əvvəlcə ona kibriti yaxınlaşdırmaq lazımdı. Kağız yetərincə isindikdə reaksiya başlayır və kağız yanır.

Lakin hər tip yanacağın öz yanma temperaturu var. Məsələn, ağaca aid kibrit bəs etmir, çünki bu halda oksigen onun çox az bir hissəsi ilə reaksiyaya girəcəkdir. Əgər bərabər ölçüdə onu isitməyə davam etsək, nəticədə bütün səth boyu oksigen reaksiyaya girəcək.


Ardı →

Suyun yaddaşı

Qədim zamanlardan etibarən bəşəriyyət təcrübələr nəticəsində suyun müxtəlif möcüzəvi xüsusiyyətlərini aşkarlayıb. Lakin uzun bir müddət elm müşahidə etdiyi hadisələri izah edə bilmirdi. Suyun iki atom hidrogen və bir atom oksigendən ibarət olduğu hər kəsə məlumdur. Son illərdə yaranan yeni texnologiyalar və avadanlıqlar maddələri nano dərəcədə öyrənməyə imkan yaratdıqları üçün suyun bir sıra xüsusiyyətlərini izah etmək mümkün olub.
Suyun molekulunda hidrogenin iki atomu oksigenin bir atomuna 105 dərəcə altında birləşib.
Elektrik yüklərinin qeyri-simmetrik quruluşuna görə su molekulunun qütbləri var.
Davamı →

Səhradan su toplanır



Bu məkan dünyanın quraqlıq yerlərindən biridir.Meteoroloqların dediklərinə görə, bu yerdə indiyədək əsla yağış yağmayıb.
Amma alimlər dünyanın ən quru yerlərindən birini insan üçün su verməyə vadar ediblər.

Çilinin Atakama səhrasında havadakı rütubət xüsusi torlar vasitəsilə suya çevrilir və çəlləklərə yığılır.
Təmiz, içməli olan bu sudan sonradan yerli kənd sakinləri yararlanırlar. 
Habelə, alimlər bu sudan aloe-vera plantasiyasını suvarmaq üçün istifadə edirlər
Tanınmış britaniyalı fotoqraf Neyl Holl Atakamaya yollanaraq metodun gerçəkləşdirildiyi prosesi çəkib.

Polipropilen torların havadakı suyu toplamaq üçün çox effektiv olduğu bildirilir.
Alto Pataç Elmi-Tədqiqat Mərkəzi və Universidad Catolica-nın alimlərinin birgə eksperimenti uğurlu nəticə verib. Halbuki Çili və Peru ərazisində olan Atakama səhrası o qədər quraqlıq yerdədir ki, oradakı 6885 metr yüksəklikdəki dağda belə, buzlaqlar yoxdur.

Xuan Olqin Kabesas və Uqo Striter səhradakı Çanaral kəndində havadakı rütubəti toplamaqla içməli su ilə təmin edirlər.

Çilinin ştmalında, İkike yaxınlığındakı Alto Pataç bölgəsində bu minvalla bağların da salınmasına başlanıb.

Rütubəti toplayan torların istehsalçısı FogQuest qeyri-kommersiya təşkilatıdır. Təşkilat mənsublarının dediklərinə görə, hər 1 kubmetr havada 0,05-0,5 qram su var.

FogQuest hazırda Peru, Ekvador, Qvatemala, Kabo-Verde, Eritreya, Cənubi Afrika, Yəmən, Oman, Efiopiya, İsrail və Nepalda layihələri reallaşdırır.

mənbə: radaronline.com
Davamı →

Nə qədər su içməliyik?

su həyatdırİnsan orqanizminin 2/3 hissəsini su təşkil edir. Bunu biz məktəb vaxtından bilirik.  Reallıqda isə insan orqanizmində olan suyun həcmi daim dəyişilir və 45%-dan 60%-a qədər çata bilər.

Bu suyun böyük hissəsi hüceyrələrin içərisində, daha az hissəsi — hüceyrələr arasında olan boşluqlarda və damarlarda olur. Məhz suyun köməyilə orqanizmimizdə gedən, demək olar, bütün proseslər (hüceyrələr arası mübadilələrdən başlayaraq, sinir impulsların ötürülməsinə kimi) mümkün olur. Bu səbəbdən su insan üçün həyat deməkdir. Susuzlaşma zamanı insanın orqanizmində çox ciddi pozulmalar baş verir. Kəskin susuzlaşma hətta insanın az bir müddət ərzində həlak olmasına səbəb ola bilər.

Orqanizmimizin bütün ehtiyaclarını ödəmək üçün bizə nə qədər su lazımdır? Belə bir formul mövcuddur — insan çəkisinin hər 1 kiloqramı üçün 30-40 ml su.
Digər formula görə — 1500 ml + insan çəkisinin hər 1 kq-na 20 ml su (bədən çəkisi 20 kq-dan artıq olduqda). Orta hesabla 70 kq bədən çəkisi olan insan gün ərzində 2,5 l və daha artıq su qəbul etməlidir.Təbii ki, bu heç də o demək deyil ki, insan hər gün mütləq düz 3 l su içməlidir. Axı biz suyu digər mənbələrdən də alırıq — suplar, şirələr, meyvə və tərəvəzlərdə olan su və s.


Ardı →