Molekulların istilik hərəkəti. Temperatur

Bütün cisimlər atom və molekullardan və təşkil olunmuşdur. Bu zərrəciklər daim xaotik (nizamsız) hərəkətdədir. Hər bir molekulun (və ya atomun) hərəkəti mexaniki hərəkət olsa da, cismi təşkil edən bu zərrəciklərin hərəkəti, əslində, çox mürəkkəbdir. Buna səbəb maddənin
1 sm3 həcmindəki zərrəciklərin sayının çox olmasıdır, məsələn, hesablamalar göstərir ki, suyun 1 sm3 həcmində ≈3,34 · 1022 molekul vardır.

Davamı →

Temperatur və onun ölçülməsi

Cismin qızma (və ya soyuma) dərəcəsini müəyyən edən fiziki kəmiyyət — temperaturdur. Temperaturun dəqiq ölçülməsi üçün termometrdən istifadə edilir. Ən çox istifadə olunan termometrlərin iş prinsipi mayelərin istidən genişlənmə xassəsinə əsaslanır. Termometr mayesi olaraq civə və yaxud rənglənmiş spirtdən istifadə edilir.

Davamı →

Marsda yeni həyat əlamətləri aşkarlanlıb

NASA-nın “Curiosity” aparatı Mars atmosferində metanın sıçrayışlarını ölçüb və Kamberlend qayasının qazılması zamanı çıxarılmış nümunələrdə üzvi molekullar aşkar edib. Bu barədə Trend NASA-nın saytına istinadən məlumat verir.

Bu, planetdə keçmişdə və indi həyatın mövcud olduğunu göstərir.

“Curiosity” aparatını idarə edən alimlər hələlik Marsda qazın mənbəyini göstərə bilmirlər; qaz həm bioloji, həm də qeyri-bioloji xarakterdə ola bilər. Lakin Yerdə metan qazının 95 faizi mikroorqanizmlərdən daxil olur. Metanın heyvan mənşəli olduğunu sübut etmək üçün əlavə araşdırmalar tələb olunur.

Qayanın qazılması zamanı tozaoxşar şəkildə aşkar edilmiş və karbon qazını özündə saxlayan molekullar Marsda mikroorqanizmlərin mövcudluğunu sübut etməyə bilər. Lakin onlar Marsda həyatın yaranması üçün əlverişli şərtlərin olduğunu göstərirlər.


Ardı →

Atmosferin tərkibi və quruluşu,temperatur

Yer kürəsini əhatə edən qaz təbəqəsinə atmosfer (yunanca “ atmos”-buxar, “sphaira”-təbəqə) deyilir.  Atmosfer hadisələrinini meteorologiya elmi öyrənir.Atmosferin qaz tərkibi:  78%-azot,  21%-oksigen, 1%-təsirsiz qazlar, karbon qazı.
Atmosferdə eyni zamanda buxar halında su və aerozol hissəciklər(his, toz, duz və s.) var. Aerozollar yağıntıların formalaşmasında əsas rol oynayaraq  kondensasiya nüvəsini təşkil edirlər. Atmosferin qalınlığı 3000 km-dən artıqdır.   Atmosfer müxtəlif xüsusiyyətləri ilə fərqlənən təbəqələrdən ibarətdir.
Ardı →

Atmosferdə temperatur

Havanın temperaturu termometr adlı cihazla ölçülür. Termometri metereoloji stansiyada 2 m hündürlükdə quraşdırılan qutuya qoyurlar. Orta sutkalıq temperaturu bilmək üçün hər 3 saatdan bir (sutkada 8 dəfə) temperaturu ölçürlər. Sonra temperaturları toplayaraq ölçmələrin sayına (8-a) bölürlər. Əgər gün ərzində həm müsbət həm də mənfi temperaturlar olarsa, müsbət və mənfi temperaturlar ayrılıqda toplanır, böyük rəqəmdən kiçik rəqəm çıxılır və ölçmələrin sayına bölünür. Bu zaman nisbətdə bölünənin işarəsi saxlanılır. Orta sutkalıq temperaturları toplayıb, aydakı günlərin sayına bölməklə orta aylıq temperaturu, orta aylıq temperaturları toplayıb ilin 12 ayına bölməklə orta illik temperaturu tapmaq olar.


Ardı →