Kayzen

Dağ yəhudiləri ayrıca bir Qafqaz xalqıdır və həyat tərzi etibarı ilə bütün Qafqaz xalqları kimidir, amma buradakı xalqlardan hər halda fərqlənir və çox olmasa da, yalnız özlərinə məxsus bəzi adətləri var. Onlar özlərinin dominion (hakim) Xəzər şöhrətini çoxdan yaddan çıxarıb, indi ibtidai insanlar kimi yaşayırlar, savadsızlar üstünlük təşkil edir, inanmaq da istəmirlər ki, nə vaxtsa onlar düzən yerlərdə yaşayıb və türk köçəriləri ilə birlikdə imperiya yaradıblar.

Davamı →

Xəritədə elə bir ölkə tapmaq mümkün deyil ki, yəhudi millətinin nümayəndələri orada məskən salmasın. Bütün ölkələrdə bu millətin nümayəndələrinə yerli sakinlər ehtiyatla və antipatiyayla yanaşırlar.
Bəs yəhudiləri başqa millətlərdən fərqləndirən cəhətlər hansılardır?
Siyasət
İsrail dünyada ən mübahisəli ölkələrdən biridir, demək olar ki, təsadüfən və ingilislərin iradəsi ilə yaradılıb. Hazırda İsrailin baş naziri postunu konservativ-millətçi Likud partiyasının sədri Benyamin Netanyahu tutur. Bu partiyanın proqramı suveren dövlət kimi Fələstin Dövlətinin yaradılmasını tamamilə rədd edir.
Davamı →

Əslində bu fikir yəhudilərin ancaq bir qrupuna – aşkenazi yəhudilərinə aiddir. Bütün Nobel mükafatlarının 26 faizini məhz onlar alıblar. Tanıdığınız məşhur aktyor, rejissor, bankir, alimlərin çoxu məhz aşkenazilərdir.

Aşkenazilər subetnik qrup olaraq Mərkəzi Avropada (Almaniya, Polşa) yaranıblar. Onların danışdığı İdiş dili Hind-Avropa dil qrupunun Alman qanadına daxildir.
Davamı →

1620-ci ildə ravvin (iudaizmdə ustad, dahi) İçhak Ben Elyakın qızı üçün yazdığı “Xeyirxah qəlb” kitabında ideal qadın barədə 13 qızıl qayda yer alıb.

1. Yatmış kişini oyatmayın.

2. Əriniz yeməyin hazır olmasını çox gözləməli deyil.

3. Aclıq qəzəbin atasıdır.

4. Ona etiraz etməyin və iddia etməyin ki, sizin məsləhətiniz onun təklifindən daha yaxşıdır.

5. Ona zərər verən və ya incidən heç bir şey söyləməyin.

6. Ərinizlə kral kimi davransanız, o da sizinlə əsl kraliça kimi rəftar edəcək.
Davamı →

Yəhudilər İbranilərin nəslindəndilər. Bu nəsil Ərəblər, Assuriyalılar və Yaxın Şərq regionunda olan bir neçə başqa xalqla müştə- rək kökə malikdir. Bu xalqların dili, ədəbiyyatı, mədəniyyəti, adət- ənənələri və dini etiqadları o qədər bir-birinnə yaxındır ki, alimlər bütün bu xalqların özəyinin bir qövmə, yəni Sam qövmünə çatması qənaətinə gəliblər. Bu xalqalrın hər birisinin mədəniyyəti sahəsində tədqiqat və araşdırma aparmaq üçün digər Sam xalqlarının da mədə- niyyətinə nəzər salmaq lazımdır. Məsələn; əgər biz Ərəb ədəbiyyatı barədə araşdırma işləri aparmaq istəsək İbrani, Süryani və Həbəşi dilləri sahəsində də tədqiqat və mütaliə işləri aparmaqla daha böyük nailiyyətlər əldə etmiş olarıq.
İbrani xalqının tarixi keçmişi barəsində dəqiq məlumatımız yoxdur. Bəzi alimlərin nəzərincə “İbrani” adını Kənan əhli Həzrət İbrahi- min (ə) Kənan ərazilərinə daxil olmasından sonra onu İbrani adlan- dırmağa başlamışlar.1 Bu ad onun bütün ailəsi üzərində qaldı, çünki İbrani çaydan keçmək mənasını verir. Yəni onların nəzərincə Həzrət İbrahim (ə) Fərat çayından keçərək Kənana daxil olmuşdur.
Davamı →

Balıq yəhudi mətbəxi, dini və yəhudi fəlsəfəsinin rəmzlərindən biridir. O, Tövratda da səmavi bayram simvollarından biri sayılır. Balıq bürcü isə yəhudilərdə həmişə ən xeyirxah zodiak işarəsi kimi qəbul olunub. Bu, bəlkə də onunla bağlıdır ki, iudaizm dinində balığın pis gözlərdən qoruduğuna inanılır. Bundan başqa, yəhudilərin fikrincə, göz qapaqları olmayan balıq Allahın ayıq gözüdür.

Tanexe, Talmud və Kabbala — yəhudi mistikasında balığa müxtəlif aspektlərdən baxılır və bizim müzakirə çərçivəmizdən kənara çıxırlar. Bu yazıda biz balığa yalnız kulinariya obyekti kimi baxmışıq.

Biz sağlam olmaq üçün qidalar vasitəsilə zülallar, yağlar, karbohidratlar, mineral və bioloji aktiv maddələr, o cümlədən vitaminlər qəbul etməliyik. Balıq isə C vitamini və karbohidratlar istisna olmaqla, bütün bu maddələrin ən yaxşı mənbəyidir.
Davamı →

1818-ci ildə alman şəhəri olan Tririn Bryukkerhas küçəsində yaşayan vəkil Henrix Marksın ailəsində sevinc yaşanırdı. Səbəb onun üçüncü övladının dünyaya gəlməsiydi. Körpəni Mozes Mordeham Levi adlandırdılar. Bu uşaq sonradan sadəcə Karl Marks adı ilə  məşhurlaşdı.

Əksəriyyətimiz yaşadığı sovet dönəminin təsiri ilə Lenini birmənalı qaydada tanıyırdıq, hətta tanımağa məhkum idik də. Marks və Engelsə gəldikdə isə əsas fərqləndirici göstərici saqqal idi. Yeri gəlmişkən, Marksın saqqalla bağlı xüsusi fikri olub. Bu fikir özündənrazılıqla çulğalaşır və ortaya olduqca maraqlı mənzərə çıxarır.

Karl hələ tələbəlik illərində hamının onu tanıdığı xarici görkəmə özünün xüsusi statusunu göstərmək üçün müraciət etmişdi. Nə az, nə çox, iddialıydı ki, dünya onu yeni peyğəmbər və ya yeni fəlsəfənin yaradıcısı olaraq tanısın. Haradasa Musa ilə Sokrat, bəzi ehtimallara görə hətta Məhəmməd Peyğəmbər kimi görünmək istəmişdi. İnqilabı isə Gertsendən belə demək mümkünsə, oğurlamışdı.

Marks saqqalsız gəncliyi dönəmində o zaman hələ doğulmamış Mayakovskinin sonradan daşıyacağı böyük miqyaslı təbliğatçı, uca və zəhmli səslə danışmağa üstünlük verən natiq və lider funksiyasına iddialıydı. Tələbəlik illərində daşıdığı ləqəblər də bunu deməyə əsas verirdi. Hələ Bonn Universitetinin birinci kursunda oxuduğu vaxtlarda «vəhşi qaban» kimi tanınan Marks üçün xarakterik xüsusiyyətlər daim qalmaqalda olmaq, inadkarlıq idi. Daha sonra onu «Pivə həvəskarları klubunun prezidenti» və ya sadəcə «Prezident» adlandırmağa başladılar.

Ardı →

Ardı →

1. Qatarda bir oğlanla qoca yəhudi gedir. Oğlan yəhudidən saatı soruşur. Ancaq yəhudi cavab vermir. Səhər açılır. Yəhudi qatardan düşməyə hazırlaşanda saatı deyir. Oğlan:
   — İndi niyə deyirsən? Mənə gecə saatı bilmək lazım idi.
   Yəhudi:
   — Gecə sənə saatı desəydim, yavaş-yavaş söhbətə başlayacaqdıq. Sən məndən harda yaşadığımı soruşacaqdın. Sonra mənimlə dost olmaq istəyəcəkdin. Ondan sonra bizə qonaq gəlmək istəyəcəkdin. Sonra evimə qonaq gələcəkdin. Evimdə qızımnan tanış olacaqdın. Sonra qızımla evlənmək istəyəcəkdin. Saatı olmayan kürəkən mənim nəyimə lazımdı?

Ardı →