Faşistlər sosial darvinizmin sağ qanadını təşkil etdiyi bir vaxtda kommunistlər də onun sol qanadında qərar tutdular. Kommunistlər həmişə darvinizmin ən sadiq və ən qatı tərəfdarı olmuşlar. Kommunizmlə darvinizmin qarşılıqlı əlaqələrinin yaranma tarixi bu iki cərəyanın baniləri arasındakı şəxsi tanışlıq və əlaqədən başlayır. Kommunizmin baniləri olan Karl Marks və Fridrix Engels Darvinin "Növlərin mənşəyi" kitabının ilk nəşrini oxuyanda heyrətə gəldilər və kommunizm üçün təbiətşünaslıq sahəsində gözəl bir əsas ola biləcəyindən bu kitaba valeh oldular. K.Marks hətta öz "Kapital" əsərinin almanca ilk nəşrini Darvinə həsr etdi və kitabın ilk səhifəsində "Çarlz Darvinə sadiq pərəstişkarından" sözlərini yazdı. Öz növbəsində Engels də özünün "Təbiətin dialektikası" əsərində Darvini çox yüksək qiymətləndirmiş və bu nəzəriyyənin inkişafına öz töhfəsini vermək cəhdi ilə kitabının bir başlığını - "İnsanın meymundan əmələ gəlməsində əməyin rolu" hissəsini buna həsr etmişdi. Marks və Engelsin davamçıları olan sovet kommunistləri Plexanov, Lenin, Trotski və Stalin də Darvinin təkamül nəzəriyyəsini yekdilliklə, qeyd-şərtsiz qəbul etmişdilər. Rusiya kommunizminin banilərindən sayılan Plexanov marksizmi "Darvinizmin ictimai elmlərə tətbiqi" kimi qiymətləndirirdi (Robert M.Young, "Darwinian Evolution and Human History", Nistoricad Studies on Science and Belief, 1980). Lev Trotski deyirdi: "Darvinin kəşfi dialektikanın üzvi materiya sahəsində ən böyük qələbəsidir" (Alan Woods and Ted Grant, "Reason in Revolt: Marxism and Modern Science", London, 1983). "Darvinist təhsil" kommunist kadrların hazırlanmasında ən mühüm rol oynamışdı. Məsələn, tarixçilər maraqlı bir fakta diqqət çəkirlər. Stalin gənc yaşlarında çox dindar adam idi, lakin Darvinin kitablarını oxuduqdan sonra o, dindən uzaqlaşdı və qatı ateist oldu (Alex de Jorge, "Stalin and The Sharing of the Soviet Union", William Collins Sons and Limited Co., Glasgow, 1987, s. 22). Çində kommunist hakimiyyətini təsis edən və milyonlarla həmvətənini məhv edən Mao Tszedun açıq deyirdi ki, "Çin sosializmi Darvin ideyalarına və təkamül nəzəriyyəsinə əsaslanır" (K.Mehnert, "Kamrf un Maos Erbe", Deutsche Verlags-Anstalt, 1977). Harvard Universitetinin (ABŞ) tarixçisi Ceyms Riiv Pusey özünün "Çin və Çarlz Darvin" əsərində darvinizmin Çində kommunizmin yaranmasındakı və Mao Tszedunun siyasətindəki təsirini dərindən araşdırmışdı (James Reeve Pusey, "China and Charles Darwin", Cambridge, Massachussets, 1983). Bu tarixçi bütün bunlardan sonra belə nəticəyə gəlir: "Təkamül nəzəriyyəsi ilə kommunizm arasında qırılmaz əlaqə var. Canlı həyatın təsadüfən əmələ gəldiyini iddia edən təkamül nəzəriyyəsi bu iddiası ilə bütün ateist ideologiyalar üçün çatışmayan elmi zəmini hazırladı. Kommunizm bir ateist fəlsəfədir. Darvinizm və kommunizm arasındakı qırılmaz əlaqənin səbəbi də elə budur. Bundan başqa, təkamül nəzəriyyəsi həyatın və inkişafın yeganə hərəkətverici amili kimi daimi münaqişə və mübarizəni görür və bununla da kommunizmin fundamental konsepsiyası olan dialektika fikrini təsdiqləyir". Əgər düşünsək ki kommunistlərin dialektik münaqişə konsepsiyası uğrunda XX əsrdə 120 milyondan çox insan həlak olub, bəlkə onda darvinizmin insanlığa 

gətirdiyi bəlaları daha aydın təsəvvür edə bilərik. 

 

 Darvin öz nəzəriyyəsini meydana çıxararkən o dövrdə məşhur olan müasiri, tanınmış Britaniya iqtisadçısı Tomas Maltusun "Populyasiya prinsipləri haqqında esse" adlı kitabından ilham almışdı. Maltus bu kitabında öz riyazi hesablamalarını göstərmiş, bu hesablamalar əsasında belə nəticəyə gəlmişdi ki, insanların Jer kürəsindəki sayı həddindən artıq çoxdur və insanların bu artımının qarşısı alınmalıdır. Bu iqtisadçının fikrincə, təbii fəlakətlər, müharibələr, aclıq və epidemiyalar labüddür, çünki müəyyən qədər insan ölməlidir ki, bəşəriyyətin digər qismi daha yaxşı yaşaya bilsin. Bəşəriyyətin yaşaması yalnız bu "permanent (fasiləsiz) müharibələrin" baş verməsindən asılıdır. Maltusun ideyaları XIX əsrdə Avropanın intellektual dairələrində geniş yayılmışdı. Maltusun Avropa həyat tərzinə nəzərən götürülən əhalinin sayı barədəki düşüncələri "Nasistlərin gizli elmi tədqiqatları" adlı məqalədə belə bildirilir: "XIX əsrin birinci yarısında Avropanın hakim siniflərindən olan nümayəndələr Maltusun kasıblar arasında ölüm hallarının artırılması mövzusundakı məsləhətlərini müzakirə etmək üçün toplandılar: "Kasıblar arasında sanitariya və təmizliyin artırılması əvəzinə biz onların arasında gərək tam əksini yayaq. Şəhərlərdəki küçələri gərək dar düzəldək, evlərdəki fərdlərin sayını sıxlaşdıraq, yoluxucu xəstəliklərin qayıtmasını təmin edək. Şəhərlərdən kənarda, durğun suların yanında və ya bataqlıqlara yaxın yerdə, yaşamağa yararlı olmayan yerlərlə yeni məskənlərin salınmasını təşviq etməliyik" və s (Theodore D.Nall, "The Scientific Background of the Nazi Race Purification Program"). Bu amansız və qəddar siyasət nəticəsində zəiflər və yaşamaq uğrunda mübarizədə uduzanlar məhv edilər, əhalinin sürətlə artmasının qarşısı alınardı. "Kasıbların sıxışdırılması" adlandırılan bu siyasət XIX əsrdə İngiltərədə faktiki olaraq həyata keçirilmişdi. Əhalinin kasıb təbəqələrinə tətbiq olunan qayda ilə 8-9 yaşlı uşaqlar kömür mədənlərində gündə 6 saat işləməyə məcbur edilir və minlərlə uşaq həddən artıq çətin yaşayış şəraitinə dözməyərək tələf olurdu. Maltusun beyninin məhsulu olan "yaşamaq uğrunda labüd mübarizə" fikri milyonlarla ingilisin həyatına dəhşətli əzab-əziyyət gətirdi. Darvin bu ideyalarının təsiri altında daimi münaqişənin bir təbii hadisə olduğunu iddia edən nəzəriyyəsini hazırladı. Bu nəzəriyyəsində o, iddia edirdi ki, yaşamaq uğrunda mübarizədə həmişə ən güclü olan və daha çox uyğunlaşan qalib gəlir. Amma əxlaqi dəyərlər, mənəviyyat, dinlər və inam bu məsələdə Darvinin əsas düşmənləri idi. Çünki bunlar Darvinin "yaşamaq uğrunda mübarizə" ideyasının yayılması qarşısında əsas maneə idilər. Buna görə də yeni "elmi" şüar uydurulmağa başlandı. Darvin bütün savadlı və maarifpərvər insanları Jerin Allah tərəfindən yaradılması kimi "sadəlövh" fikirlərdən əl çəkməyə və müasir "elmi" kəşflərə inanmağa çağırdı. Cəmiyyətin və fərdlərin şüuruna qəddarlıq, zorakılıq, yaşamaq uğrunda mübarizə aparmağın və zəiflərin məhv edilməsinin lazımlılığı fikrini yeridən bu yanlış ideyaların yayılmasının zərərini bəşəriyyət XX əsrdə dəhşətli şəkildə gördü. Əgər XIX əsrdə darvinizm ideyaları irqçiliyin bəraətləndirilməsi üçün zəmin rolunu oynayırdısa, XX əsrdə bu ideyalar nasizmin formalaşmasına və yaranmasına şərait yaratdı. Nasizm ideologiyası tamamilə darvinizmin "elmi qanunları"na əsaslanırdı. Adolf Hitler və Alfred Rozenberq tərəfindən hazırlanan proqram xarakterli məqalələrdə ən çox istifadə olunan məfhumlar Darvinin "Növlərin təbii seçmə yolu ilə əmələ gəlməsi" kitabında ifadə etdiyi "təbii seçmə", "irqlər arasında yaşamaq uğrunda mübarizə" konsepsiyaları idi. Hitlerin "Mənim mübarizəm" ("Mein Kamrf") kitabında da Darvinin ideyaları və ən güclü olanın xilas olması məfhumu əsas ideoloji dayaqlardandır. Hitler bu kitabında irqlər arasındakı mübarizə barədə belə deyir: "Təbiət tərəfindən müəyyən olunmuş irqi iyerarxiyaya əsaslanaraq yeni minillik imperiyada bəşəriyyət bu günədək görünməmiş yüksəkliyə qalxardı". 1933-cü ildə Nasional Sosialist Fəhlə Partiyasının Nürnberq şəhərində keçirilən qurultayında Hitler açıq şəkildə deyirdi: "...ali ari irq bütün aşağı irqləri özünə tabe etməlidir... Bu, təbiət tərəfindən müəyyən olunmuş qanundur, həyatın yeganə məntiqi qanunu budur" (L.N.Gann, "Adolf Nitler, The Comrlete Totalitarian, The Intercollegiale Review", Fall 1985, s. 24). Tarixçi R.Hikman faşizmin formalaşmasında darvinizmin təsirini belə izah edir: "Hitler təkamül nəzəriyyəsinin ardıcılı, tərəfdarı və qatı təbliğatçısı idi. Əgər kitabında açıqca görünən psixoloji sapmalarını və komplekslərini saymasaq, onun "Mənim mübarizəm" əsərində təkamül nəzəriyyəsi dəqiq ifadə və izah edilmişdir. Bu əsərində təbii seçmə, güclü irqlərin yaşamasının, zəif irqlərinsə məhv edilməsinin gərəkliliyi, seçmə yolu ilə ən yaxşının ortaya çıxarılması tezisləri xüsusilə vurğulanmışdır" (Nickman.R., "Boicreation, Science Press", Worthington, ON, rr. 51-52, 1983; Jerry Bergman, "Darwinizm and the Nazi Race Nolocaust, Creation Ex Nihilo Technical Journal" 13(2): 101-111, 1999). Darvinizm ideyalarından qidalanan və bu ideyaları canfəşanlıqla təbliğ edən Hitler insanlığı miqyası dəhşət doğuran müsibətlərə düçar etdi. Bəşər tarixi o günə qədər belə qanlı zülm, kütləvi insan qırğını görməmişdi. Bir çox siyasi və sosial qruplar, xüsusilə yəhudi xalqı Hitlerin "seçməsinə, seleksiyasına" düçar olmuş, minlərlə insan düşərgələrdə öldürülmüş, qəddar işgəncələrə məruz qalmışdır. Nasist işğalı ilə başlayan II dünya müharibəsi 55 milyon insanın həyatına son qoydu. Amma çox az insan bilir ki, bu dəhşətli faciənin əsas ilkin səbəblərindən biri həvəskar ingilis təbiətşünası Çarlz Darvinin yalan fikirləri olmuşdur.

 

"Darvinizmin ən böyük yalanı: "Həyat mübarizədir"" 

 

Darvin öz təliminin əsas postulatlarından birini aşağıdakı şəkildə ifadə edib: "Canlı orqanizmlərin yer kürəsindəki inkişafı yaşamaq uğrunda mübarizə ilə əlaqədardır. Bu fasiləsiz mübarizə nəticəsində ən güclü fərd qalib gəlir və zəiflər məğlubiyyətə və məhvə məhkum olurlar". Darvinin təliminə görə, təbiətdə amansız, fasiləsiz mücadilə, yaşamaq uğrunda mübarizə gedir. Daha güclü və mühitə daha tez uyğunlaşan üzvi maddələr və orqanizmlər zəiflərə üstün gəlir və bu da güclü orqanizmlərin sonrakı mövcudluğunu təmin edir. Darvin yazdığı "Növlərin mənşəyi" adlı kitabında böyük bir fəsli bu mövzuya həsr edib və onu "Təbii seçmə və ya daha çox uyğunlaşanların həyatda qalması" adlandırıb. Darvin bir qədər də irəli gedərək yaşamaq uğrunda mübarizə təliminin insanlara aid olduğunu iddia etmişdir. Bu fantastik düşüncəyə görə, "imtiyazı olan üstün irqlər" yaşamaq uğrunda mübarizədə qalib gəlirlər. Darvinin iddiasınca, bu "üstün irqlər" ağ avropalılardır, Afrika və Asiya irqləri isə yaşamaq uğrunda mübarizədə məğlubiyyətə məhkum aşağı irqlərdir. Darvin bu fikirləri ilə kifayətlənmədi və bir qədər də uzağa gedərək hətta iddia etdi ki, Afrika və Asiya irqləri tezliklə ümumiyyətlə məhv olacaqlar: "Yalnız əsrlərlə ölçülə bilən yaxın gələcəkdə üstün və sivil irqlər vəhşi irqləri tamamilə qıracaq və onların yerinə məskunlaşacaqlar. Eyni zamanda antropomorf, yəni insanabənzər meymunun da nəsli kəsilər. İnsanla onun ən yaxın əcdadı arasındakı fərq sürətlə artacaq, mədəni, sivil insanlarla vəhşilər arasındakı fərq təxminən Qafqaz xalqları və hibbon meymunları arasındakı fərq qədər olacaq. Müasir dövrdə bu fərqə bənzər fərq zəncilər və Avstraliya aborigenləri ilə qorilla arasında mövcuddur" (Çarlz Darvin, "Növlərin təbii seçmə yolu ilə yaranması haqqında", S.Peterburq, 1910). Uzun müddət darvinizmin gizli aspektlərini tədqiq edən hind antropoloqu Lalita Vidyarti Çarlz Darvinin təkamül nəzəriyyəsinin ictimai elmlərə zorla qəbul etdirilməsini belə izah edir: "Darvinin təlimi olan daha güclünün və daha tez uyğunlaşanın yaşayacağı fikri ictimai elmlərlə məşğul olan alimlər tərəfindən çox isti qarşılandı və onlar inandılar ki, insanlıq ağ irqin mədəniyyətinin sayəsində bugünkü inkişaf və tərəqqiyə çatmışdır. XIX əsrin ikinci yarısına doğru Qərb alimlərinin böyük əksəriyyəti irqçilik fikirlərini qəbul etdi" (Lalita, Prasad Vidyarthi, "Racism, Science and Pseudo-Science", Unesco, Franse, Vendome, 1983, s.59). 

 

 

Göründüyü kimi, darvinizm XX əsrdə insanlığa saysız bəlalar gətirən azğın və qəddar ideologiyaların elmi təməli olmuşdur. Amma əks fikirlərlə və ona qarşı çıxanlarla mübarizə aparmaq üçün darvinizmin də öz "etik normaları", qaydaları var. Bu "etika" və metodların əsas konsepsiyası "bizdən olmayanlarla" mübarizə aparmaqdır. Bu "etik normanı" başqa cür də izah etmək olar. Dünyada müxtəlif əqidələr, dini baxışlar və fəlsəfi cərəyanlar var. Bu və ya digər dini və fəlsəfi cərəyanın tərəfdarları bir-birinə iki üsul əsasında münasibət göstərə bilərlər: 1. Onlar mövcud fikir və əqidə müxtəlifliyinə hörmətlə yanaşa, digər fikrin tərəfdarı olan insanlarla insani prinsiplər əsasında dialoq qurmağa çalışa bilər. 2. Onlar münaqişə və mübarizə yolunu seçir, öz üstünlüklərini təmin etmək üçün digər əqidə və fikirdə olan insanları məhv etməyə cəhd göstərə bilərlər. Bizim terrorizm adlandırdığımız vəhşilik bu ikinci yolun təzahüründən başqa bir şey deyil. Darvinizm ideyaları insanların şüurunda çox sürətli bir şəkildə nüfuz etdi. Bəşəriyyətin XX əsr tarixi fərqli şəkildə düşünənlərlə bu cür mənasız, amansız və mərhəmətsiz müharibə və münaqişə nümunələri ilə doludur. Özünün həyat məqsədini terrorizmə və mərhəmətsizliyə bağlayan fərd və qruplar darvinizm ideologiyası haqqında heç bir şey eşitməyə bilərlər, lakin onlar sonda təməli darvinizmdə gizlənən nəzər nöqtəsi ilə razılaşırlar. Bu ideologiyanın ardıcıllarını darvinizmin "dünyada ən güclülər qalib gəlir", "böyük balıq kiçik balığı udur", "müharibə qəhrəmanlıqdır" və "mübarizə inkişafın hərəkətverici qüvvəsidir" şüarlarına inanmağa məcbur edirdilər. Əgər darvinizmi götürsək, yerdə yalnız quru şüarlar qalar. Həqiqətən də əgər darvinizmi bir kənara qoysaq, mübarizə fəlsəfəsi adında heç nə qalmaz. Jer kürəsi əhalisinin böyük hissəsinin dini olan İslam, xristianlıq və iudaizm hər cür zorakılığı rədd edir, dünyaya harmoniya və sülh gətirir, qəddarlığın və amansızlığın hər cür təzahürünə qarşı çıxır, zülmə və günahsız insanların qətlinə icazə vermir. Qəddarlıq və zorakılıq Allahın insanlara təbliğ etdiyi yaxşılığı və əxlaqı məhv edən amillərdir. Amma darvinizm münaqişəni inkişafın təbii hərəkətverici qüvvəsi, zorakılığı isə Yer kürəsindəki tarazlığın tənzimlənməsini təmin edən labüd bir mexanizm hesab edir. İslam, xristianlıq və yəhudilik dinləri örtüyü altında öz dəhşətli cinayətlərini törədən terrorçuların əslində dinlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Əqidəsi nə olursa olsun, heç bir dindar, mömin insan dünyada ən böyük və dəhşətli günahlardan olan günahsız insanı öldürmək cinayətini qətiyyən törədə bilməz. Bu əməlləri törədənlər dinin müqəddəs şüarlarından istifadə edərək əsl üzlərini gizlədirlər. Terrorçular öz cinayətlərini dini təmizləmək adı və bəhanəsi ilə törətsələr də onlar əslində dinin əxlaqi dəyərlərini yıxmağa çalışan, insanlara darvinizm ideyalarını təlqin etmək istəyən ateistlərdir. XX əsrin ən dəhşətli xəstəliyi olan terrorizmin kökləri davakar və mürtəce ateizmdə gizlənir və tam əksinə olaraq heç bir dini əsasa söykənmir. Ateizmin sinonimi isə "darvinizm və materializmdir".