Gülməyin səbəbini anlamaq istəyiriksə, daha dərinə getməli, beyində baş verənlərə baxmalıyıq. Beynimizin gülüşü idarə edən bölgəsi korteksdə yerləşir. Təkamül inkişafı baxımından beynin bu hissəsi tənəffüs və əsas refleksləri idarə etmək kimi ən qədim və əsas vəzifələri öz üzərinə götürür. Yəni gülüşü idarə edən mexanizmlər beynin çox gec inkişaf edən, dil, yaddaş kimi funksiyaları yerinə yetirən hissələrindən uzaqdır.

Bəlkə də buna görə gülüşü boğmaq bizim üçün çətindir. Yəni tələblə gülmək mümkün deyil. Gülməyə məcbur etdiyiniz zaman, heç olmasa, başlanğıcda, o gülüşün həqiqi olmadığı açıq-aydın görünür.
Gülməyin digər vacib cəhəti də o hərəkətə xas səslər çıxarmağımızdır. Hətta karlar da gülərkən eyni səsi çıxarır. İnsanlar tərəfindən çıxarılan gülüş səsləri nitqin akustik xüsusiyyətlərini daşıyır; 

Ancaq bu, hələ də sualımıza cavab vermir. Beynin gülməyə cavabdeh olan hissəsini müəyyən etsək və o nahiyəni stimullaşdırmaqla insanları güldürsək də, insanları nəyin güldürdüyünü hələ də bilmirik. Deməli, gülməyin təsiri haqqında təsəvvürümüz var, amma bunun səbəbini bilmirik.
Bəlkə də bunun cavabını ətraf mühitdə, insanların gülməsinə səbəb olan sosial amillərdə axtarmaq lazımdır.

Ancaq gülüş həmişə müsbət məqsədlər səbəbi ilə yaranmır. Kiminləsə gülərkən yaranan xoş hisslərlə yanaşı, kiminsə üzünə güləndə nifrət və istehza havası da yarana bilər.

Gülüşün bəlkə də ən mühüm sosial xüsusiyyəti onun yoluxucu olmasıdır. Birinin güldüyünü eşitmək gülməlidir. Gülməli bir hadisə qarşısında ciddiliyi saxlamaq çətindir. Bəzən ağır başladığınız bir gülüş belə qısa zamanda reallığa çevrilir.

Bu müşahidələr göstərir ki, gülmək sırf sosial hadisədir və beynimizin ən qədim funksiyalarından biridir. Bəzən gülməyi sevdiyimiz, bəzən beynimiz bunu əmr etdiyi, bəzən isə sosial uyğunluq üçün gülürük. Lakin bioloqlar davranışı izah edərkən ən azı dörd suala cavab axtarırlar: o, niyə inkişaf edir, necə inkişaf edir, ömür boyu necə dəyişir və necə işləyir.

Bu yazıda yalnız birinci və dördüncü suallara cavab verdik: Yəni gülüşün sosial qarşılıqlı əlaqə nəticəsində inkişaf etdiyini və beynimizin nəfəs və nitqi idarə edən ən qədim hissəsi tərəfindən idarə olunduğunu izah etdik.