Рейтинг
+46.78

Gender-Cinslərin fəlsəfəsi

31 üzv, 34 topik

Qadın və kişi bənzərsizliyi

Hər bir insan unikal və təkrarolunmaz varlıqdır. Dünyada eyni oxşarlıqda adam tapmaq qeyri-mümkündür. Buna baxmayaraq, insanlar arasında dərhal nəzərəçarpan fərqlər də mövcuddur. Bu, kişi ilə qadın arasındakı bənzərsizlikdir. Onların arasında xarici bənzərsizlikdən savayı, daxili bənzərsizlik də mövcuddur. Daxili bənzərsizlik dedikdə qadın və kişilərin eyni adlı daxili orqanlarının bir qədər fərqli fəaliyyət göstərməsi başa düşülür. Elə buna görə də onların maddələr mübadiləsinin intensivliyi, tənəffüs və ürək yığılmalarının tezliyi, qan tərkibi və habelə qavrama, məntiq və intuisiya, temperament, sinir sistemi, müşahidə qabiliyyəti və bir çox digər xüsusiyyətləri fərqlidir. Bununla bərabər, tipik olmayan qadın və kişilərə də təsadüf edilir: onlar özlərinin hərəkətlərində kişiləri xatırladan qadınlar və özlərini qadın kimi aparan kişilərdir.
Ardı →

Kişi vs qadın?

Təbiət kişilərə güc və dözümlülük verib. Lakin onlar sağlamlıqla bağlı bir çox məsələlərdə qadınlara uduzur. Alimlər kişilərin qadınlara uduzduğu 10 məqamı müəyyənləşdirib.


Yaddaş daha zəifdir


70 yaşdan sonra kişilərin ən azı 20%-də yaddaş problemi yaranır. Bu hala qadınların yalnız 12-15%-də rast gəlinir.


Depressiya daha ağır olur


Hər iki cinsin nümayəndələri demək olar ki, eyni «sayda» depressiya keçirir. Amma kişilər onu daha ağır keçirir. Qadınlarla müqayisədə, kişilər depressiyadan çıxmaq üçün nadir halda həkimə müraciət edir. Bu isə sonda spirtli içkiyə aludəçilik, əsəb sisteminin pozulması və hətta intihara aparıb çıxarır.


Ardı →

Cinslər arasında sosial fərq olmalıdı?

Cəmiyyət bir-birindən fərqli iki cinsdən ibarət olması ortalığa bir sıra suallar qoyur ki, bunlarında cavabları hələ də mübahisə doğurmaqdadır. Əgər cinslərin bioloji fərqəri və funksiyaları şübhə doğurmursa, psixi, emosianal, intuitiv fərqlər məsələsi, qadın və kişinin təfəkkür, idrak, məntiqi fərqləri kimi hallar öz müzakirəsini tələb edir. Həmçinin burada bir sualda yaranır. İnsanlatrın cinsi fərqləri onların sosial fərqlərinin səbəbidirmi? Yoxsa bu tarixin təsadüfi seçimindən və yaxud şəraitdən asılıdır?


Cinslərin qeyri bərabərliyi ayrı-ayrı cəmiyyətlərdə özlərini müxtəlif göstərir. Ona görə də kişi və qadının cəmiyyətdəki statusunu tədqiq etməklə bu cəmiyyət, onun mədəniyyət və ən-ənələrinin səciyyəsi, xalqın dini və ruhi-əxlaqi dəyərlərinin xüsusiyyətləri, dünyagörüşü və özünüdərki haqqında çoxlu miqdarda maraqlı material verir.


Ardı →

Cənnət anaların ayaqları altındadir yoxsa?!

Heç kəsin gələcəyin prezidentini, baş nazirini, deputatını, prokurorunu, hakimini 13-15 yaşında məktəbdən çıxarıb ərə verməyə, bununla da onun həyatının çox önəmli ola biləcək bir səhifəsini qapamağa ixtiyarı yoxdur!..

Uşaqlar öz arzuları ilə doğulmurlar. Ona görə də onların öz valideynləri qarşısında heç bir öhdəliyi yoxdur, o cümlədən də, öz gələcək həyatlarını valideynlərin diqtəsi ilə qurmaq məsələsində. Valideynin köləsi, ərin köləsi olan qadın isə azad cəmiyyət qura bilməz. Kölə qadın azad fərdi tərbiyə edə bilməz.

Niyə kişilər öz uşaqlarını dünyaya gətirməyi, tərbiyə etməyi, evlərini, ailə qayğılarını qadına etibar edirlər, amma cəmiyyətdə fəallığı onlara yaraşdırmır, dövlətdə, biznes həyatında idarəetməni onlara etibar etmək istəmirlər? Axı bu ölkədə qadınlar kölə olmaq üçün doğulmayıblar. Onlar uşaqdoğan aqreqat, paltaryuyan maşın, mətbəx kombaynı deyillər.
Ardı →

Qadınlar və ali təhsil

Ali təhsil alanlar arasında qızlar oğlanlardan çox olsa da, bu üstünlük sonradan görünmür. Əksinə, iş yerlərində yüksək vəzifə tutanlar arasında kişilər üstünlük təşkil edir.

Böyük Britaniyada ötən həftə qeyri-bərabərlik haqqında hesabat açıqlanıb. Həmin hesabatda göstərilir ki, orta məktəbdə qızlar oğlanlardan daha yaxşı oxuyurlar, ali məktəblərə qızlar daha çox qəbul olunur və burda da daha yaxşı nəticə göstərirlər. 44 yaşına qədər bütün yaş qruplarında hazırda ali təhsilli qadınlar ali təhsilli kişilərdən çoxdur.
Ardı →

Qadınların daha çox seçdiyi və seçildiyi 10 peşə

Qadınların üstünlük verdiyi iş yerləri aşağıdakılardır(Harris Interactive jurnalının araşdırmasına görə):


10-Hava yolları


Təxminən 25-32 yaşlarında qadınlar bu sahəyə daha çox maraq göstərir. Bu gün hava yolu sahəsində işləyənlərin 80%-ni qadınlar təşkil edir. Hava yolu firmalarının gözəl görünüşlü qadınlara əhəmiyyət verməsi də bu sahənin siyahıda yer tutmasına gətirib çıxarır.


Ardı →

Gender bərabərliyi olan utopiya

Son on illər irəliləyişlər kiçik addımlarla da olsa gender bərabərliyi olan utopiyaya (gender-equal utopia) yaxınlaşdığımızı deməyə sövq edir.  Lakin bəzi cəmiyyətlərdə qadınların xəyanətə görə daşlanması, qadınların hələ də bədənlərinə görə qiymətləndirilməsi bunun əksini göstərir. Dünya qadınlarının Prezident Trampa qarşı marşı onun inaqurasiyasının nə qədər geri apardığını deməyin bir yoludur. 
Yaxşı olardı düşünək ki, biz hara gərməyi ümid edirik. Mənim üçün feminist utopiya — qadın genetal orqanının və qadın olmanın heç bir əhəmiyyəti olmayan cəmiyyətdir. Harada ki,  emosiyalar yalnız qadınlar üçün nəzərdə tutulmur: hamı həsas ve sərt,  aqressiv ve qayğıkeş ola biler.  Heç bir insani tərəflərimizi kənara qoymadan «oğlanlar ağlaya bilər» və «qızlar gülməli ola bilərlər». Bu elə bir dünyadır ki, nə oğlanlar üçün, nə qızlar üçün hədiyyələr var. 
Davamı →

Qadın peyğəmbəri yandırdılarmı?

Kişiylə qadının hüquq bərabərliyi yalnız kağız üzərindədi. Qanun şəklindədi. Saxta evlilik kimi. Yaşamda belə deyil. Qadının ən dəyərli vaxtı analığa gedir. Karyera quran, işlə məşğul olan qadınların analığa vaxtı qalmır. Onların uşaqları ya baxıcıyla böyüyür, ya da qadın karyeradan imtina etməli olur. Kişi də uşağa baxsa, böyütsə, gününü ona həsr eləsə, başqa işə vaxtı, enerjisi qalmaz. Kişiylə qadın çiyin-çiyinə yaşayır deyə bilərikmi buna?
Feminizmin, genderçiliyin gurultulu uğurlarından danışa bilməyəcəyik maləsəf. Nə Nobel almış Yelinek, nə də şeirləriylə təkrarsız sayılan Frederik Mayröker cocuq doğdu.
Davamı →

Gender sosio-mədəni fenomen kimi

Bu gün gender problemləri ilə bağlı Azərbaycanda kütləvi informasiya vasitələrindən tutmuş elmi toplantı və nəşrlərə qədər müxtəlif qurumlar tərəfindən qızğın tədbirlər həyata keçirilməkdədir. Mövzu ilə əlaqədar tanınmış alimlərin bir sıra elmi tədqiqat əsərləri də çap olunmuşdur. Amma nədənsə cəmiyyətimizdəki müasirlləşmə prosesləri fonunda qadın problemlərindən söz düşərkən Azərbaycan milli mətbuatında hələ ötən əsrin ilk illərindən müzakirə obyektinə çevrilmiş yazılardan bəhs edilmir. Qadın problemi Azərbaycan elmi-nəzəri fikri üçün tamamilə yeni bir hadisə kimi təqdim edilir.
Ardı →

Beynin cinsiyyəti varmı ?

İsrailin Tel Aviv Universitetinin elm adamları qadın və kişi beyinlərinin quruluşunu araşdırıb. Araşdırmaya görə, beyin hər iki cinsiyyətə xas xüsusiyyətlərin mozaikasıdır. Əldə olunan nəticələr ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının PNAS adlı nəşriyyatında yayımlanıb. Demək olar ki, bütün beyinlərdə qadın və kişilərə xas xüsusiyyətlərə rast gəlinib. Yəni tam bir kişi beyni və ya tam bir qadın beyni


Davamı →