Fələstində məşhur ailələrdən birində dünyaya göz açan Əmin əl-Hüseyni, həyatını pan-ərəbizmə həsr etmiş, siyasi mübarizəsini bu yöndə davam etdirmişdi. Haqqında onlarla kitab və məqalələr yazılan Hacı Əmin əl-Hüseyni 1921-1937-ci illərdə Britaniya mandatındakı Qüds şəhərinin baş müftisi, eyni zamanda Fələstinin əsas siyasi liderlərindən biri idi. Britaniyanın Fələstin siyasətinə qarşı çıxması və milli müxalif fiqurlardan biri olması ilə yanaşı, əsasən İkinci Dünya Müharibəsində Nasist Almaniyası və İtaliya ilə olan xüsusi münasibətlərinə görə diqqət mərkəzində olmuşdur. Bəzi yanaşmalarda Fələstinin hələ də müstəqillik əldə edə bilməməsinə əsas səbəb kimi onun ziddiyətli siyasəti göstərilir.

ABŞ ordusunun əks kəşfiyyat idarəsi 1945-ci ilin noyabr ayında Avstriyanın Bad Qastayn (Bad Gastein) bölgəsində Əmin əl-Hüseyninin şəxsi arxiv materiallarını tapır. Əl-Hüseyni sığınacaq almaq üçün İsveçrəyə getmədən əvvəl bütün materialları basdırır, ancaq orada istədiyinə nail ola bilmir. Baş müfti İsveçrə hökumətinin təzyiqi nəticəsində Avstriyanın Fransa işğal zonasına geri göndərilir. Əldə edilmiş şəxsi arxiv materillarının surəti İsrailin kəşfiyyat orqanlarına verilir, ancaq həmin materialların hamısı indiyə qədər tədqiqatçılara açıq deyil. Xüsusən tarixçilər əldə edə bildikləri məhdud sənədlər əsasında əl-Hüseyni haqqında yazmağa, onun həyat və fəaliyyətini analiz etməyə cəhd göstərirlər.
Tam adı Məhəmməd Əmin Tahir Mustafa əl-Hüseyni olan Əmin əl-Hüseyni 1897-ci ildə Qüds şəhərinin müftisi Tahir əl-Hüseyninin ailəsində dünyaya gəlir. Atası Tahir əl-Hüseyni hələ o vaxtlar rüşeym formasında olan sionizmə müxalifliyi ilə bilinirdi. Ümumilikdə isə, əl-Hüseyni ailəsi Fələstinin cənubunda yerləşən və əsasən Qüds şəhəri ətrafında məskunlaşmış varlı mülkədarlardan ibarət idi. 1864-1920-ci illər ərzində təkcə bu ailədən 13 nəfər Qüds şəhərinin meri olaraq fəaliyyət göstərmişdir.
Uşaq yaşlarından yaxşı təhsil alan əl-Hüseyni, əvvəlcə Osmanlı imperiyasının dövlət məktəbində Quran dərsləri alır və türk dilini öyrənir. Daha sonra fransız missionerlərinin katolik orta məktəbində təhsilini davam etdirir və fransız dilinə də hakim olur. Alliance Israélite Universelle-də də bir müddət təhsil aldıqdan sonra 1910-cu ildə Osmanlı imperiyasında hərbi xidmət (topçu olaraq) keçir. Hərbi xidməti başa vurduqdan sonra 1912-ci ildə Misirə, əl-Əzhər universitetinə və Darul-Davə vəl-İrşadda qısa müddətdə islam hüququ oxumaq üçün gedir. Birinci Dünya Müharibəsindən bir az əvvəl imperiyanın ən dünyəvi məktəbi hesab edilən İstanbul İdarəçilik məktəbində oxuyur. Gənc yaşlarından dini təhsilə üstünlük verməklə daha çox ruhani olmaq istəyən Əminin xüsusilə İstanbulda aldığı təhsil tipik osmanlı əfəndi təhsili idi. Məhz buna görə ancaq Qüdsə müfti təyin edildikdən sonra əmmamə bağlayır və dini lider statusuna yiyələnir.
1914-cü ildə Birinci Dünya Müharibəsi başlayır və əl-Hüseyni İzmir şəhəri və ətrafında yerləşən 47-ci briqadada osmanlı ordusunun artilleriya zabiti kimi vəzifəsinə başlayır. 2 il sonra ordudan 3 aylıq müvəqqəti tərxis olunur və Qüdsə qayıdır. Bir il sonra 1917-ci ildə britaniyalılar şəhəri zəbt edəndə əl-Hüseyni xəstəlikdən sağalmaq üzrə idi. Birinci Cahan müharibəsinin nəticələrinə görə Fələstinin mandatı Britaniyaya verilmişdi və buna görə britaniyalılar tərəfindən 1921-ci ildə Qüdsün müftisi, eyni zamanda Fələstində müsəlman icmasının ən nüfuzlu qurumu olan Ali Müsəlman Şurasına rəhbər təyin edilir.
Maraqlıdır ki, Əl-Hüseyni Fələstindəki digər millətçi qruplarla (xüsusən Nəşaşibi ailəsi ilə) olan kəskin mübarizədən sonra Fələstin Ərəb hərəkatında əsas təsiredici rola malik olur. Aparılan mübarizələr isə əsasən ideoloji deyil, şəxsi zəmində olurdu. Britaniya mandatlığı dövründə bu cür şəxsi çəkişmələrin və ixtilafın olması ortaya qoyulan siyasi səylərin təsirini xeyli azaldırdı. Onun Qüdsdə olduğu vaxt ərzində həyata keçirə bildiyi ən yaxşı layihə isə dini məbədlərin təmir və bərpası idi. Belə ki, Əl-Hüseyni xüsusuilə hindli və ərəb müsləmanların ianəsi ilə Qübbətüs-Səhranı və Əl-Əqsa məscidini bərpa etdirdi, Əl-Əqsanın gümbəzini qızılla bəzətdirdi. Bundan isə onun, öz siyasi nüfuzunu artırmaq üçün istifadə etdiyi fikri irəli sürülür.
Müəyyən fikir ayrılıqlarına baxmayaraq, nəhayət, ərəblər arasında 1936-ci ildə müəyyən dərəcədə birlik əldə edildi və əl-Hüseyninin rəhbərliyi altında daimi icraedici orqan olan Ali Ərəb Komitəsi yaradıldı. Britaniyanın siyasətinə qarşı müəyyən etirazlar artıq baş qaldırmışdı. Komitə, yəhudilərin Fələstinə qanunsuz axınının dayandırılmasını və ərəblərdən yəhudilərə torpaq satmasının qadağan edilməsini tələb etdi. Etirazlar böyüyərək Britaniyaya qarşı üsyana çevrildi. Nəticədə, Ali Ərəb Komitəsi Fələstində qeyri-qanuni elan edildi və əl-Hüseyni şuranın rəhbərliyindən çıxarıldı. 1937-ci ildə Livana qaçan əl-Hüseyni, orada öz rəhbərliyi altında Komitəni yenidən qurmağa nail olur. Fələstinli ərəblərin böyük əksəriyyəti əl-Hüseyniyə sadiq idi. Baş verən üsyanlar Britaniyanı ərəblərin tələblərinə güzəştə getməyə məcbur etdi. Belə ki, Britaniya Fələstində yəhudi dövləti yaratmaq fikrindən daşındı, ancaq yəhudilərin köçü ərəblərin də razılığı alınmaqla daha 5 il davam etdi. Əl-Hüseyniyə görə isə, bu güzəştlər kifayət etmirdi və elə buna görə yeni siyasəti qəbul etmirdi. İtaliya və Almaniyaya getmədən əvvəl, əl-Hüseyni 1937-1941-ci illər ərzində Suriya və İraqdakı müqavimət hərəkatına rəhbərliyi davam etdirirdi. Britaniya əl-Hüseynini onun qiyabında 10 il müddətinə azadlıqdan məhrum etmək barədə qərar qəbul edir, ancaq bu qərar heç vaxt yerinə yetirilmir.
Fələstinin özündə baş verən üsyan 1939-cu ilə qədər davam etdi. İkinci Dünya Müharibəsi ərzində əl-Hüseyni İraqdakı anti-Britaniya üsyanını dəstəkləyirdi. Üsyan yatırıldıqdan sonra İtaliyaya, oradan da Almaniyaya qaçır. İkinci Dünya Müharibəsi dövründə çox vaxt Almaniyada olan müfti, ərəbləri müstəmləkə əleyhinə inqilaba səsləyir, anti-Britaniya çıxışları edir, nasistlər tərəfindən işğal edilmiş ərazilərdən qaçaraq Fələstinə yerləşmək istəyən yəhudilərin qarşısının alınması üçün çağırışlar edirdi.
1941-ci il noyabr ayının 28-də əl-Hüseyni Adolf Hitler ilə də görüşə bilir. Britaniya arixvlərindəki məlumatlara əsasən Əl-Hüseyni müstəmləkə idarəsindəki ərəblər üçün müstəqillik istəyir və bu yolda Almaniyanın rəsmi dəstəyinin olmasını xahiş edirdi. Əl-Hüseyni hələ də Fələstinin ayrıca müstəqilliyini nəzərdə tutmur, Suriya, Fələstin və İraqdan ibarət bir dövlətin qurulmasını düşünürdü. Həmin arxiv mənbələrinə görə əl-Hüseyni Hitlerə “ərəblər almanların təbii dostudur, çünki ərəblərin də almanlar kimi ümumi düşmənləri var. Bu ümumi düşmənlər ingilislər, yəhudilər və kommunistlərdir” deyə bildirmişdir. Tarixçi Beni Morisə görə o, Yuqoslaviyaya səfərlər təşkil edərək həm SS qüvvələri, həm də Vermaxt üçün müsəlmanları cəlb etməyə çalışırdı.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu Hitler Almaniyası və şəxsən Hitlerlə olan münasibətlərinə görə əl-Hüseynini Holokostun memarlarından biri adlandırmışdı. Onun fikrincə, əslində, Hitler yəhudiləri məhv etmək yox, sürgün etmək istəyirdi. Əl-Hüseyni isə sürgün ediləcək yəhudilərin Fələstinə gələcəklərini deyərək narahatlığını dilə gətirir. Hitlerin “bəs onda nə edim?” sualına əl-Hüseyni “onları məhv et” cavabını vermişdi, deyə Netanyahu iddia edirdi. Maraqlısı budur ki, Netanyahunun səsləndirdiyi iddiaları heç bir arxiv materialları, heç bir rəsmi mənbə təsdiq etmir. Hibru (Hebrew – İbrani) Universitetinin professoru Moşe Maoz isə, baş müftinin yəhudi məsələsində Hitlerə təsir etməsi yanaşmasının həqiqəti əks etdirmədiyi qənaətindədir. Belə ki, professor Maoz “yəhudiləri məhv etmək üçün onun (Hitlerin) baş müftiyə (onun fikirlərinə) ehtiyacı yox idi” deyir.
Müharibədə Almaniya məğlub olduqdan sonra Almaniyanı tərk edən müfti, siyası sığınacaq planlarını da düşünür və İsveçrədən sığınacaq tələb edir. Uğursuz cəhddən sonra Fransada bir müddət həbsdə qalan əl-Hüseyni nəhayət Misirə qaçır və siyasi cəhətdən parçalanmış və zəif Ali Ərəb Komitəsinə mühacirətdən rəhbərlik edir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Hərbi Cinayətlər Komissiyası 1945-ci ilin iyul ayında Yuqoslaviya təqsirnaməsini əsas alaraq, əl-Hüseynini Bosniya SS birləşmələrinin yaradılmasındakı roluna görə hərbi cinayətkarlar siyahısına daxil edir. Fəqət əl-Hüseyni heç vaxt bu ittihamlarla məhkəmə qarşısına çıxarılmamışdır. İsraildə də onun haqqında fikirlər birmənalı deyildi, çünki bəziləri onu digər hərbi cinayətkarlara bərabər tutsalar da, bəziləri onun rolunun əhəmiyyətli olmamasına görə cinayətkar saymırdı.
Müharibədən sonra da aktiv şəkildə siyasi fəaliyyətini davam etdirməyə çalışsa da, 1948-ci ildə ərəblərin məğlubiyyətindən sonra tədricən gücünü və təsirini itirməyə başlayır. 1974-cü ildə Livanın paytaxtı Beyrutda vəfat edir.