Bir neçə il əvvəlin söhbətidir, o zamanlar nadir hallarda istifadə etdiyimdən virtual aləmə xeyli addım, daha doğrusu, buradakı mühit, ab-hava, münasibətlər, müzakirələr, mübahisələr barədə təsəvvürüm çox azdı.
Günlərin gözəl bir günü idi. Elə facebook-dan tanıdığım bir nəfər 1937-ci il repressiyası zamanı Hüseyn Cavidin üzünə qoyulan şair-yazıçıların uzun bir siyahısını paylaşmışdı, göz atınca diqqətimi ilk çəkənlərdən biri Cəfər Cabbarlının adı oldu.

Anlaşılmazlıq olduğunu, kiminləsə səhv saldığını düşündüm. Girib şərh bölümündə çox mədəni şəkildə yazdım ki, Cabbarlının həmin siyahıda olması mümkün deyil, ən azından ona görə ki, “qırmızı terror” zamanı böyük dramaturqumuz artıq üç il idi həyatda deyildi.
İnsafən, qardaşın da ilk cavabı çox mədəni oldu. Yazdı ki, “siz yanılırsınız, gedib araşdırsanız görərsiniz ki, Cəfər Cabbarlı həmişə dramaturq kimi Hüseyn Cavidin paxıllığını çəkib, ona görə də onu aradan götürdüb ki, meydanda təkbaşına at oynatsın”.
Axırda da təntənəli nida qoymuşdu: “İnanmırsınızsa, gedib dəqiqləşdirə bilərsiniz!”.
Əvvəla, paxıllıq söhbəti mifin yekəsi idi, qardaş oturma orqanından icad eləmişdi.
İkincisi, dəqiqləşdirməyə ehtiyacı olan qətiyyən mən deyildim. Bu, orta məktəbdə ədəbiyyat fənnini alaçiy oxumuş hər kəsə aydındı. Odur ki, bu dəfə ərinmədən şərh bölümünə Cəfər Cabbarlının tərcümey-halına dair bir-iki link atdım.
Qardaş özündən çıxdı, internetdə yazılanlara inanmadığını dedi, mənə də inanmamağı məsləhət gördü.
Həmin vaxt artıq bir neçə nəfər də məlum statusun altında bəndeyi-fəqirinizə dəstək vermişdi, üstəlik, bəzi başqa adların da siyahıya düşməsinə (həm də haqlı olaraq!) etiraz eləmişdilər, bu isə qardaşı lap cinləndirmişdi. Topamızın qabırğasına dişinin dibindən çıxanı yazır, internetdə veyillənməkdənsə gedib kitab oxumağımızı məsləhət görür, ara yerdə Cəfər Cabbarlını da unutmur, onu Azərbaycana “əxlaqsızlığı” gətirməkdə günahlandırır, Sevilin, Almazın adlarını çəkir, dayanmadan çadranı atmaqla ar-namusumuzun, bin-bərəkətimizin əldən gediyini təkrarlayıb dururdu.
Aydındır ki, mübahisəni uduzduğunu anlamışdı (yəqin, elə internetdə axtarış verməklə!), indi isə mövzunu dəyişir, söhbətin ağzını başqa yerə çəkirdi.
Bunu ona xatırladanda cavabı xeyli dahiyanə oldu. Təxminən bu cür: “Tutaq ki, lap belədir. Elə əxlaqsız qadın obrazları yaradan adam 37-ci ildə hamını satardı!”
Ürəyi yenə soyumamışdı, məni və bir neçə nəfəri söyən ayrıca status yazmışdı; müəllifinin dəhşət qəzəbli olduğu baş-ayaq yazılmış cümlələrdən gün kimi aydın olan həmin statusda təhqirlə kifayətlənməmiş, lazım gəlsə bizimlə “istənilən dildə” danışa biləcəyini qətiyyətli şəkildə bəyan etmişdi.
Heyrət içində idim: bir yanlışı düzəltmək cəhdi gör hara gedib çıxmışdı! Səhvini etiraf etmək, hətta etiraf etmədən belə götürüb sakitcə düzəltmək yəni bu qədərmi çətindir? İşi həqarət, hətta döyməklə təhdid həddinə çatdırmaq nəyə lazımdır?
Həmin gündən özümə söz verdim: sosial şəbəkədə nə ins-cins olduğunu bilmədiyim adamların mübahisələrinə qoşulmuram, yanlış məlumatlarına da gözucu nəzər salıb keçirəm. Həyatımız onsuz da kifayət qədər gərgin, təhlükəli təbəddülatlı, məşəqqətlidir. Bir də uca xalq, sevgili millətin facebook-da-zaddakı “balaca dünyasına” burnumu soxub özümü niyə torta salmalıyam?!

Heç bu yazını da yazmazdım.
Səbəbim var. Dünən baxdım, bay, yenə bir qardaş status paylaşıb ki, “Rusiyadakı səfirimiz Maqsud İbrahimbəyov olsun”, aşağıdan da başqa biri şərh yazıb: “Yox, istəmirəm, nə onu, nə Müslüm Maqomayevi”. Dalınca keçiblər mübahisəyə. Əvvəl-əvvəl istədim şeytana lənət deyib araya girəm ki, “qardaşlar, nahaq yerə özünüzü yormayın, Maqsudla Müslüm kişi öləli gör neçə ildi”. Ancaq baxdım öz aləmlərində guya çox dərin, ağıllı müzakirə ilə məşğuldurlar, söhbətlərini bölməyə ürəyim gəlmədi. Açığı, həm də qorxdum. Ara yerdə ağzım-üzüm söyüləcəkdi, bəlkə də tapıb yortacaqdılar, bağırsaqlarımı tökəcəkdilər çölə.
Odur ki, “Nəyimə lazım? Az aşım, ağrımaz başım!” deyib keçdim.