Vinton Cerf, 1970-ci li illərdə universiteti yeni bitirmiş, iyirmi yaşlarında gənc
bir riyaziyyat mühəndisi idi.

O, doğuşdan qulaqları eşitməyən Carinneye aşiq oldu.
Carinne, kimsəylə ünsiyyət qura bilmir, telefonla belə danışa bilmirdi.
California Universiteti Riyaziyyat Mühəndisliyinde kompüterlərarası məlumat transferiylə  məşğul olan Cerfin  tək istəyi həyat yoldaşı xoşbəxt etmək idi.

İnternet, o zamanlar hərbi məqsədlərlə istifadə edilən bir sistem idi.
Vətəndaşların istifadə edə bilmədiyi internet, qısa müddət əerzinə 200 ayrı –ayrı vətəndaş və təşkilatlara yayıldı. Cerf interneti inkişaf etdirən elm adamları arasında idi. Ancaq o daha əhəmiyyətli bir şey etdi və interneti həyat yoldaşı da istifadə edə biləcəyi bu günki halına gətirdi.

Cerf:-  Ən çox həyat yoldaşı sevindi…

Əgər bunu etməmiş olsaydı  ucsuz-bucaqsız dünyada kimsə istədiyi məlumata çata bilməzdi.

Bu gün, həyat yoldaşı artıq universitetdə oxuyan oğulumuzla
belə internet yoluyla danışa bilir. Kim bilər bəlkə də interneti həyat yoldaşımı
xoşbəxt edə bilmək üçün icad etmişəm … deyə danışır.

Davamı →

1818-ci ildə alman şəhəri olan Tririn Bryukkerhas küçəsində yaşayan vəkil Henrix Marksın ailəsində sevinc yaşanırdı. Səbəb onun üçüncü övladının dünyaya gəlməsiydi. Körpəni Mozes Mordeham Levi adlandırdılar. Bu uşaq sonradan sadəcə Karl Marks adı ilə  məşhurlaşdı.

Əksəriyyətimiz yaşadığı sovet dönəminin təsiri ilə Lenini birmənalı qaydada tanıyırdıq, hətta tanımağa məhkum idik də. Marks və Engelsə gəldikdə isə əsas fərqləndirici göstərici saqqal idi. Yeri gəlmişkən, Marksın saqqalla bağlı xüsusi fikri olub. Bu fikir özündənrazılıqla çulğalaşır və ortaya olduqca maraqlı mənzərə çıxarır.

Karl hələ tələbəlik illərində hamının onu tanıdığı xarici görkəmə özünün xüsusi statusunu göstərmək üçün müraciət etmişdi. Nə az, nə çox, iddialıydı ki, dünya onu yeni peyğəmbər və ya yeni fəlsəfənin yaradıcısı olaraq tanısın. Haradasa Musa ilə Sokrat, bəzi ehtimallara görə hətta Məhəmməd Peyğəmbər kimi görünmək istəmişdi. İnqilabı isə Gertsendən belə demək mümkünsə, oğurlamışdı.

Marks saqqalsız gəncliyi dönəmində o zaman hələ doğulmamış Mayakovskinin sonradan daşıyacağı böyük miqyaslı təbliğatçı, uca və zəhmli səslə danışmağa üstünlük verən natiq və lider funksiyasına iddialıydı. Tələbəlik illərində daşıdığı ləqəblər də bunu deməyə əsas verirdi. Hələ Bonn Universitetinin birinci kursunda oxuduğu vaxtlarda «vəhşi qaban» kimi tanınan Marks üçün xarakterik xüsusiyyətlər daim qalmaqalda olmaq, inadkarlıq idi. Daha sonra onu «Pivə həvəskarları klubunun prezidenti» və ya sadəcə «Prezident» adlandırmağa başladılar.

Ardı →

Qotfrid Vilhelm Leybniç 1646-cı il iyun ayının 21-də Almaniyanın Leypsiq şəhərində anadan olub. O, erkən yaşlarından vaxtının çoxunu atasının kitabxanasında keçirib. Qotfridin 6 yaşı tamam olanda, atası dünyasını dəyişib.
Leybniç 10 yaşınadək Siseron, Pliniy, Heredot, Ksenofon və Platonun kitablarını öyrənib. Daha yetkin yaşda o, qədim yazıçıların onun dünyagörüşünə böyük təsir göstərdiyini təsdiq etmişdi. Hələ uşaqlıqda o, özü üçün 2 qayda müəyyən etmişdi:
1) fikrin dəqiqliyi və aydınlığı 2) başlanmış işin sona çatdırılması.
Bu 2 qayda onu məntiqin (bütün həyatının maraqlarından biri) öyrənilməsinə gətirib çıxardır.
Leybniç artıq 15 yaşında Leypsiq Universitetinə daxil olmağa hazır idi. 8 yaşından latın dilini və 12 yaşından yunan dilini öyrənərək, o başa düşür ki, klassik təlim daha onu təmin etmir və məntiqlə məşğul olmağa başlayır.

Ardı →

“Bon Marşe” əsl qadın xoşbəxtliyinə çevrilmişdi, çünki orda hər şey daha ucuz və daha çox satılırdı… Gəlirlər də artırdı. Bunun üçün bir az fikirləşmək kifayət idi!

 İlk “böyük mağaza” Parisdə hələ 3-cü Napoleonun dövründə Bak və De Sevr küçələrinin tinində açılmışdı. O, “Bon Marşe”( «Ucuz olan yer») adlanırdı və məşhur olmayan normand sahibkarı Aristid Busikoya məxsus idi.

 Azens.az saytının məlumatına görə, bir neçə il ərzində orijinal fikir sayəsində o bütün ticarət dünyasını və fransızların iqtisadiyyata olan kifayət qədər məşhur münasibətini alt-üst etdi. Digər məkanlara nisbətdə hər şey daha ucuz satıldığına görə bu mağaza adı işçi xanımlardan tutmuş burjuaziya dünyasının mühüm xanımlarına kimi bütün qadınların diqqətini cəlb edirdi.

 Baş magaza xidmətçisi

 Bellemdə şlyapa ticarəti edən valideynlərindən Aristidə bir su (Fransada frankın iyirmidə birinə bərabər pul) belə miras qalmamışdı, lakin onun bütün dünya qızılına dəyən nadir istedadı – pul qazanmaq bacarığı var idi. 18 yaşında o, adi satıcı kimi yeni məhsulların satıldığı mağazada işləməyə başladı və orada alıcıların adət etmədikləri əşyaları satmağı və sahiblərinin ayrılmaq istəmədiyi əşyaları ucuz almaq qabiliyyətinə yiyələndi. Daha sonra o, Parisdə işə düzəlir və 17 illik məşəqqətli əməkdən sonra vəzifə başına keçir. Həmin dövrdə o, sosial-iqtisadi nöqteyi nəzərdən marşal rütbəsinin ekvivalenti olan baş mağaza xidmətçisi vəzifəsinə keçir.

Ardı →

Qızın adı Lonni idi. Sözəbaxan, böyüklərin hörmətini saxlayan idi, dərslərini yaxşı oxuyurdu. Lonni qəşəng qız idi: iri gözləri, hamar alnı ona xüsusi gözəllik verirdi. Onların ailəsi Kentukki ştatında, Luisvill şəhərinin zəncilər yaşayan Uest-End məhəlləsində yaşayırdı. Valideynləri ümid edirdilər ki, qızları həyatda onlardan çox uğur qazanacaq...

Bir vaxtlar Luisvill şəhərində ağ və qaralar ayrı-ayrı avtobuslara minir, müxtəlif mağazalardan bazarlıq edirdi, onların qəbiristanlıqları da ayrı idi. Kennedinin prezidentliyindən sonra çox şey dəyişdi. Lonninin valideynləri düşünürdü ki, belə getsə, qızları oxuyub həkim, ya da vəkil ola bilər. Qızın fikrini soruşanda Lonni atasının gözünün içinə baxıb dedi: 
— Universitetdə oxuyub vəkil olacağam. 
Həmin an qız xəcalət çəkdi, axı ata-anasına yalan demişdi. Qız nə vəkil, nə də həkim olmaq istəyirdi. Lonni məşhur boksçu Məhəmməd Əliyə ərə getmək istəyirdi. O, sadəcə, valideynlərinin könlünü qırmaq istəmirdi. 
Davamı →

Bəlkə də, rəssamın təbabətə aid məqalə ilə çıxışı qəribə görünür. Lakin bunun tutarlı səbəbi var. Bu da bütün dövrlərin fenomeni olan Leonardo da Vinçinin anatomiyanı mükəmməl bilməsi ilə bağlıdır. Bu yazıda onun anatomik qabiliyyəti haqqında söhbət açmağa çalışacağıq. Dahi hər zaman öz dövrünü qabaqlayır, o, müasirləri tərəfindən az başa düşülür və qiymətləndirilir. Adətən onun aqibəti yalnız minnətdar nəsillərin tərəfindən vəfatından sonra tanınmaq və qəbul olunmaq olur. Leonardo da Vinçinin həyatı ilə dərindən tanış olarkən, onun çoxdan məlum olan yaşayışı haqqında yazılmış səhifələri vərəqləyərkən, bir çox şeylərə gözlənilməz nəzər nöqtəsindən baxmağa başlayırsan.

Çox təəssüf ki, Leonardonun əlyazmaları, XVIII əsrin ortalarına qədər məlum olmayıb və müasir dövrə natamam, dağınıq şəkildə gəlib çıxıb. Yüz illiklər ərzində Leonardonun bir çox elmi ixtiraları və nailiyyətləri naməlum qalmışdır. Anatomik şəkillər və yazılara gəldikdə isə, onlar yalnız XVIII əsrin 60-cı illərində məşhur anatomlar İ.F.BIumenbax və Uilyam Gönterin diqqətini cəlb edib. O yazırdı: «Мәn Leonardonun rəsmlərində ən yaxşı halda, rəssama lazım olan anatomik qeydləri aşkar etməyi gözləyirdim, lakin təəccüblə yəqin etdim ki, Leonardo anatomiyanı, onun tam genişliyi və dərinliyini əhatə etməklə öyrənib".

Ardı →

İsveçrənin Sürix şəhərinin yaxınlığında kiçik bir kənddə dünyaya gözünü açan bu körpəyə atası Fillipp adını verdi. Parasels adını isə Fillipp özü qazandı. Daha doğrusu, dövrünün qədim təbibi Selsin şan-şöhrətini, uğurunu yaşamaq məqsədilə Fillipp «Selsə oxşayan» anlamını verən bu adı şəxsən özü seçdi. Baxıcı anası və həkim atası ailəni çətinliklə dolandırırdı. Onlardan övladlarına qalacaq yeganə var-dövlət isə zəngin kitabxanadan ibarət idi.

Tərcümeyi halında məktəb təhsili haqda heç bir məlumat verilmir. Mənbələr onun özbaşına təhsil almasında israrlıdır. Məktəb təhsili olmadığı üçün nəzəri biliklərin öyrənilməsi və mənimsənilməsinə marağı az olmuşdur. O öz fəaliyyətində praktiki vərdiş, adət-ənənə və müşahidələrə üstünlük vermişdir.

Paraselsin məşhurlaşmasında qadın faktoru önəmli yerlərdən birini tutur. Çünki o dövrdə qadınlar öz xəstəliklərini həkimlərə bildirməkdən ya çəkinir, ya da utanırdılar. Elə bu məqsədlə də onlar özlərini cadugər, falçı və ovsunçulara etibar edirdilər. Digər bu qisim peşə sahibləri də, öz növbəsində, qadın xəstəliklərini təbib, həkim və loğmanlardan yaxşı mənimsəmişdilər. Anasının qəbulunda olan belə qadınların problem və xəstəliklərini dərindən müşahidə edən Parasels sonralar öz pasiyent dairəsini məhz qadınların hesabına daha da genişləndirir. Təsadüfi deyil ki, dövrünün ilk «Qadın xəstəlikləri» kitabı ona qədər olan heç bir təbib tərəfindən yazılmamışdır.

Əlkimyanı dərindən bilən atasının sayəsində isə həkimlik fəaliyyətində dərman terapiyasının sirlərinə yiyələnməsi onun əlindən tutur.

Ardı →

1494-cü ildə Şanonda əczaçı ailəsində doğulmuşdur. Hələ körpə ikən anasını itirən Rable monastıra verilir və 10 yaşınadək burada yaşamalı olur. Sonralar atasının təkidi ilə Fransiskan monastırına keçirilir və təhsilini orada davam etdirməli olur. Uşaqlıq və gənclik illəri Avropanın təzadlı və qaynar dövrünə təsadüf etdiyi üçün Rable bir çox elmi biliklər və sahələrdə özünü sınamalı olur.

Fransua Rable — böyük Avropa satiriki olmaqla bərabər pedaqoq, filoloq, arxeoloq və həm də təbib kimi özünü təsdiq edə bilmiş olur. Monastrda əsasən dini və fəlsəfi biliklərə yiyələnən Rable 25 yaşında Monpolye Universitetinin tibb fakültəsinə qəbul olunur. Burada o, Mişel de Nostradamusla tanış olur. Əsası 768-ci ildə qoyulmuş Dominikan monastırı nəzdində 1020-ci ildə yaranmış bu fakültə Avropanın ən prestijli tibb ocağı kimi tanınırdı. Artıq 1220-ci ildən bu tibb fakültəsi sərbəst Monpolye Universiteti kimi fəaliyyət göstərməyə başladı.

1530-1532-ci illər və 1537-39-cu illər Rablenin əvvəl tələbəlik, sonralar müəllim kimi çalışdığı illərə təsadüf edir. Belə ki, 1539-cu ildə tibb elmləri doktoru — professor dərəcəsi olan doktor Rable Notrdamda hospitalın baş həkimi və kardinal J.Dyu Bellenin şəxsi həkimi və baş məsləhətçisi olur. Praktik həkim kimi dəri-zöhrəvi xəstəliklərin müalicəsi və müayinəsinə üstünlük verən professor həm də elmi anatomiyanın pioneri hesab olunur.

Ardı →

TÜRKƏ TÜRK OLDUĞUNU ANLADAN HÖKMDAR
Göytürk xaqanlığını quran Kutluk Kağanın böyük oğlu olan Bilgə xaqan atası öləndən sonra qardaşı Kül Təkinlə birgə əmisi Kapağan xaqanın yanında vəzir Tonyukukun himayəsi altında böyüdü. 14 yaşında ikən əmisi tərəfindən şah təyin edilən Bilgə xaqan vəzir Tonyukukun komandanlığı altında olan Göytürk dövlətinin Qərb orduları komandanlığına göndərildi. İnal xaqanla birgə Altayları aşaraq Qərbdəki bir çox əraziləri dövlətin ərazisinə qatan Bilgə xaqan bu səfərləri zamanı özünü ən bacarıqlı bir sərkərdə kimi göstərdi. Demək olar ki, bütün döyüş səfərlərində qardaşı Kül Təkin də onunla idi. Müsəlmanlığı qəbul etmiş türklər və digər Asiya xalqları ilə Bilgə xaqanın ilk görüşü isə 701-ci ildə baş verdi.
Davamı →

Nizami 1141-ci ildə Azərbaycanın qədim şəhərlərindən biri olan Gəncə şəhərində sənətkar ailəsində anadan olmuş, bütün ömrü boyu orada yaşayıb yaratmış və 1209-cu ildə Gəncədə də vəfat etmişdir.
Nizami təhsilini Gəncə mədrəsələrində almış, daha sonra şəxsi mütaliyə yolu ilə orta əsrin elmlərini mükəmməl öyrənmiş, xüsusən də Yaxın Şərq xalqlarının şifahi və yazılı ədəbiyyatına yaxından bələd olmuşdur. Türk dilindən başqa ərəb və fars dillərini də mükəmməl bilən şairin Yunan dili ilə də tanış olduğu, həmçinin qədim yunan tarix və fəlsəfəsini, astronomiya, tibb və həndəsə elmlərini yaxşı mənimsədiyi əsərlərindən aydın görünür. Ömrü boyu Gəncədə yaşamış, saray şairi olmaqdan qətiyyətlə imtina etmiş, halal zəhməti ilə dolanmışdır. Təqribən 1169/1170-ci ildə Dərbənd hökmdarı Seyfəddin Müzəffərin kəniz kimi hədiyyə göndərdiyi qıpçaq qızı Afaq (Appaq) ilə evlənmiş, 1174-cü ildə oğlu Məhəmməd anadan olmuşdur.
Ardı →