Рейтинг
+9.57

Din və teologiya

15 üzv, 84 topik

Müqəddəs Kitablar – Xristian fəlsəfəsinin mənbəyi kimi

Məlum olduğu kimi, Xristianlıq öz ifadəsini İlahi vəhylərlə və Müqəddəs Kitablarda tapmış dinlərdəndir (sacra scriptura). Bu cür dinlərə revelyasionist dinlər deyilir. Belə ki, revelyasionizmdə kitaba çox böyük hörmət və ehtiramla yanaşma tərzi xassdır.

Xristianlığın  Müqəddəs Kitablar toplusu Bibliya adlanır. Bibliya Əhdi-Ətiq (Qədim Əhd — Tanrı ilə yəhudilər arasında olan andlaşma) dörd hissəyə bölünür: Tövrat – Musanın Qanun kitabı (ilk 5 kitab), Tarixi kitablar (“Yeşua” kitabı ilə başlayaraq cəmi 12 kitab), Poetik kitablar (“Zəbur” və digər 4 kitab), Peyğəmbərlərin kitabları (“Yeşaya” peyğəmbərin kitabı ilə başlayaraq cəmi 17 kitab). Yəhudilər Əhdi-Ətiqi “Tanah” adlandırırlar.) və Əhdi-Cədid (Yeni Əhd – Tanrının İsa vasitəsi ilə yəhudilərdə bağladığı yeni əhd) 27 kitabdan ibarət olub, yunan dilində yazılmışdır. İlk dörd kitab İsanın həyatı haqqında rəvayətlər toplusu olan İncillərdir (Mattanın, Markusun,Lukasın və Yəhyanın). Daha sonra İsanın həvarilərinin gördükləri işlər haqqında bəhs edən “Həvarilərin işləri” kitabı və onların müxtəlif xristian icmalarına və şəxslərə ünvanlandırdıqları Məktubları gəlir.) adlı toplulara bölünür. Onların hərəsi, öz növbəsində, çoxlu kitablardan ibarətdir. Əhdi-Ətiq xristian kilsəsi tərəfindən qəbul edilən qədim yəhudi dininin Müqəddəs Kitablarıdır. Lakin bu kitabları qəbul edərək, kilsə xadimləri onları özünəməxsus tərzdə yozub öz dünyagörüşlərinə uyğunlaşdırıblar. Yəni, xristianlar Əhdi-Ətiqin bir çox yerlərini yəhudilərdən bir qədər fərqli başa düşürdülər. Məsələn, xristianlar hesab edirlər ki, Müqəddəs Kitabın bəzi yerlərində İsanın gəlməsinə işarələr vardır. Lakin yəhudilər bunu qəbul etmirlər.
Ardı →

Zərdüştlük dini

Tarixi rəvayətə görə Zərdüştlük dini e.ə VII esrin ikinci yarısı-VI əsrin əvvəllərində yaşamış Zərdüştün adı ilə bağlı olmuşdur. Zərdüştlük dini insanları təkallahlığa çağırırdı. Bu dini Zərdüşt yaratmışdı. Bu dinin müqəddəs kitabı``Avestadır``. Zərdüştlük dininə İranda və Orta Asiyada sitayiş edilirdi. Bu dində oda pərəstiş olduğunda bu dinə Atəşpərəstlik də deyilir.

Rəvayətə gorə `Avesta`nın ilkin variantı Makedoniyalı İsgəndər Persopolda Əhəmənilərin sarayını yandırarkən  tələf olmuşdu. Bu müqəddəs kitabın dövrümüzə qədər gəlib çatmış hissələri İranda Sasanilər sülaləsi dövründə yenidən toplanmışdır. Fransız alimi Anketil Düperron Hindistanda yaşayarkən görür ki, burada insanlar hamısı əllərində Avestanın nüsxələrini oxuyur. O, buradan kitabın bir neçə hissələrini alıb Avropada çap etdirmişdi.Avropanı bu kitabla elə bu alim tanış etmişdi.
Davamı →

Sufilik və onun Azərbaycanda yayılması

«Mistik düşüncə» bəşəriyyət tаriхi bоyu mövcud оlаn bir məfhumdur. İlаhi bilik və sirlərlə bаğlı mənаlаrı özündə əks еtdirən yunаn mənşəli bu söz (mystikоs) tədricən fəlsəfi-dini tеrmin mаhiyyətini qаzаnmışdı. Mistik təcrübə və аnlаyış yunаn fəlsəfəsində, brаhmаnizm, buddizm, mаniхеizm, iudаizm və хristiаnlıqdа müхtəlif fоrmаlаrdа mövcud оlmuşdur.
İslаm dininin isə mistik təlimlərini, оnun mənəvi həyаtını və əхlаqi dəyərlərini tаriх bоyu fоrmаlаşdırаn fəlsəfi-dini cərəyаnlаr «sufilik» və «təsəvvüf» аnlаyışı ətrаfındа birləşirlər. Bu təlimlərin əsаsındа insаnın nəfsi ilə mubаrizə аpаrıb sаflаşdırmаsı və sоndа tərbiyə еdilmiş nəfsin öz vаrlığındаn uzаqlаşаrаq Аllаhа qоvuşmаsı idеyаsı durur.
Davamı →

Musa peyğəmbər və firon

Günlərin bir günü gecə gördüyü yuxudan Firon dəhşətə gəldi. Röyasında Beytül Müqəddəs tərəfindən gələn bir alov gördü. Alov hər yeri yandırıb kül etdiyi halda, İsrail oğullarına toxunmadı. Gördüyü yuxunun təsiri altında uzun müddət özünə gələ bilməyən Firon, yuxu yozan kahinlərə müraciət etdi. Kahinlər: «Ey Firon, sənə böyük bəlalar üz verəcək. İsrail oğullarından birinin ailəsində bir oğlan uşağı dünyaya gələcək. O, sənin səltənətini və taxt-tacını dağıdacaq, səni də öldürəcək» — dedilər.
Bunu eşidən Firon dərhal İsrail oğullarının ailələrində doğulan bütün oğlan uşaqlarının öldürülməsi barədə əmr verdi. Lakin Uca Yaradanın himayə etdiyi gələcəyin peyğəmbəri Həzrəti Musa (ə.s.) Fironun sarayında onun arvadı Asiya tərəfindən himayə edilərək qorundu. Firon bundan xəbər tutanda artıq iş işdən keçmişdi. Həzrəti Musa Cənabi Haqdan gələn əmrləri xalqa çatdırmağa və Firona meydan oxumağa başlamışdı. Ömrü boyu yıxdığına aman verməyən, qılıncının qabağı və dalı da kəsən Firon nə edəcəyini bilmirdi. O, Həzrəti Musanı xalq içində biabır etmək, onu hörmətdən salmaq qərarına gəldi. Ölkədəki ən məşhur sehrbazları yanma çağıran Firon onlara Həzrəti Musanı rəzil etməyi tapşırdı.
Davamı →