«O, günəşli zirvədir. Bu zirvə
bütün qitələrdən aydın görünür.
Bu zirvə fəthedilməzdir.
Leonardo da Vinçiyə eşq olsun»

S. Vurğun

Dünya mədəniyyəti tarixinə Leonar­do rəssam kimi daxil olmuşdur. Onun sənət əsərləri dünya mədəniyyətinin ən qiymətli əsərlərindən hesab edilir.
Leonardo Florensiyanın yaxınlığındakı Vinçi şəhərciyində varlı notarius ailəsində anadan olub. O, kiçik yaşlarından rəssamlığa böyük maraq göstərirmiş. Rəssamlıq sahəsində onun ilk müəllimi Florensiya rəssamı Andrya del Verrokkio olmuşdur. 1472-ci ildən 1482-ci ilə kimi Leonar­do Florensiyada yaşayıb-yaratmış, sonra isə Milan şəhərinə köçmüşdür. 1499-cu ildə Milan Fransızlar tərəfindən zəbt olunanda O, Florensiyaya qayıtmışdır.
1516-cı ildə Fransa kralının dəvəti ilə o, Fransaya köçmüş və 2 may 1519-cu ildə vəfat etmişdir.

Ardı →

«Bütün fiziki nəzəriyyələrin ali məhkəməsi təcrübədir»
L.D.Landau
L.D.Landau görkəmli Sovet nəzəriyyəçi-fizikidir. Lev Davıdoviç 1908-ci ildə Bakıda anadan olub. Onun atası mühəndis, anası həkim idi. 13 ya­şında olarkən orta məktəbi qurtaran Landau ali məktəbə daxil olmamışdan ali riyaziyyatı bilirmiş. Yaşı az oldu­ğundan Landau Universitetə qəbul olmaq üçün işini verə bilmir və ailəsinin məsləhəti ilə bir il Bakıda İqtisad Texnikumunda oxuyur. 14 yaşı olanda bu istedadlı gənc Azərbaycan Dövlət Universitetinə daxil olaraq eyni zamanda iki fakültədə təhsil alır: fizika-riyaziyyat və kimya.
Davamı →

Elm tarixində çox az adam tapılar ki, İsaak Nyutonla müqayisə olunsun, Elm yaradıcılıq aləmində, dünya elminin xəzinəsinə Nyuton qədər kəşflər, ixtiralar gətirən, fizika elmini inkişaf etdirən az adam tapılar. Nyuton((4.1.1643-31.3.1727) bir də ona görə dahidir ki, o, öz yaradıcılığı ilə təbiətin tədqiq olunmasında səmərəli metodlar və üsullar vermişdir.

Ardı →

Faradey(Michael Faraday) dahi ingilis fiziki, kimyaçısı və elektromaqnit sahəsi təliminin banisidir. O, Londonda kasıb dəmirçi ailəsində anadan olmuşdur. İbtidai məktəbi bitirdikdən sonra 12 ya­şında ikən kitab dükanında olan cildçi emalatxanasında işə girir və bir ildən sonra cildçilik sənətini öyrənmək üçün şagird qəbul edilir. 14 yaşlı Faradey işləməklə yanaşı cildxana sahibinin yanında təhsil almışdır. Cildlədiyi kitabların məzmunu ilə Faradey həmişə maraqlanmış və işlədiyi müddətdə çoxlu kitab oxumuşdur. Onlar içərisində ən çox sevdiyi kimya və elektrikə aid kitablar olmuşdur. Onun xoşuna gələn kitablardan Marsenin «Kimya haqqında söhbətlər» və «Britaniyanın ensiklopediyası»nın fizikaya aid olan fəsilləri olub.Kral institutunda məşhur alim H.Devinin mühazirələrinə qulaq asdıqdan sonra Faradeydə bu alimə qarşı böyük hörmət hissi yaranır və onun yanında işləməyi arzulayır. Faradey 1812-ci ildə Deviyə məktub yazıb, elmə böyük həvəsi olduğunu bildirir və öz laboratoriyasında onu işə götürməyi xahiş edir.
Davamı →

M.V. Lomonosov Rusiyada elmin bünövrəsini qoyan dahi alim, rus xalqının fəxri və maarifpərvəridir.
O, 1711-ci ildə Arxangelski vilayətinin Xolmoqor qəzasının Denisovka kəndində balıqçı ailəsində anadan olub. Kiçik yaşlarından anadan məhrum olan Lomonosov(Михаил Васильевич Ломоносов) 10 yaşından dənizdə balıq tutmaqda atasına kömək etmişdir. Atası ilə həmişə dənizə səyahətə çıxarkən o, təbiətin rəngarəngliyi ilə maraqlanarmış, gördüyü müxtəlif hadisələr /Qütb parıltısı, buz dağları və s./ onu düşünməyə məcbur edirmiş. O vaxtlar insanlar belə təbiət hadisələrini izah edə bilmirdilər. Atasının zəhmətinə şərik olan Lomonosov işdən sonra boş vaxtlarında həmişə kitab oxuyarmış. Xüsusilə Smotritskinin «Slavyan qrammatikası» və Maqnitskinin «hesab» kitablarını oxuması, onda elmə böyük maraq və meyl yaratmışdır.

Ardı →

Qaliley Qalileo
(15.2.1564 -8.1.1642)

«Qaliley — ağ saçlı alim ixtiyar
Ömürlük zindana salındın ki, sən
Belini bükdükcə zalım ruzigar.
Bəlkə əl çəkəsən dediklərindən

Sonra çıxartdılar səni zindandan
Gördün ki, Asiman alışıb yanır,
Ölüm ayağında, ey böyük insan
Sən yenə dedin ki, «Yer yuvarlanır»

S. Vurğun

Qaliley zəmanəsinin ən qabaqcıl şəxsiyyətlərindən olub, mütərəqqi ideyaların yaranmasına təkan verən, elmi dindən ayıran, köhnəliyə qarşı mübariz olan, insanların gələcəyi üçün yeni-yeni yollar açan alim olmuşdur.
Elmin korifeyi olan Qaliley klassik fizikanın əsas banilərindən biri, astronom, riyaziyyatçı, Kopernikin dünya sistemini müdafiə edərək inkişaf etdirən, Ptolomeyin yanlış geosentrik sistemini ifşa edən, materiya və hərəkətin əbədiliyini əsaslandıran, Aristotel fizikasının səhvlərini aşkar edən, böyük alim, mütəfəkkir və ədibdir. O, təcrübi fizikanın əsasını qoymuş, elmdə eksperimental tədqiqat üsulu tətbiq etmişdir.
Qaliley Qalileo 1564-cü il fevral ayının 15-də İtaliyanın Pize şəhərində musiqiçi ailəsində anadan olmuşdur. 11 yaşına qədər məktəbdə oxuduqdan sonra Qaliley ailəsi ilə birlikdə Florensiyaya köçmüş və burada monastıra verilmişdir.

Ardı →

Arximed (e.ə. təqr. 287-212) riyaziyyatçı, fizik, və mühəndis, riyazi fizikanın əsasını qoyan, mexanikanın banilərindəndir. O, Siciliya adasındakı Sirakuz şəhərində anadan olmuşdur. (anadan olduğu gün məlum olmadığından Moskva universitetində fizika və riyaziyyatçılar hər il may ayının 12-ni Arximedin anadan olduğu gün kimi qeyd edirlər). Arximedin atası astronom Fidiy Aleksandriyalı Heronla yaxın olduğundan Arximedə yaxşı təhsil verə bilmişdir. Ona görə Arximed Aleksandriyaya getmiş, orada görkəmli riyaziyyatçı və coğrafiyaçı Eratosfendən dərs almışdır. Arximed Siciliyaya kamil riyaziyyatçı kimi qayıtmış və onun ilk əsəri mexanikaya həsr olunmuşdur. O, kürənin və onun hissələrinin, silindr və ellipsin, hiperbola və parabolanın fırlanmasından alınan cisimlərin həcmlərini hesablamışdır.

Davamı →

Görkəmli Sovet nəzəriyyəçi fizi­ki, akademik İ.Y.Tamm 1895-ci ildə Vladivostokda mühəndis ailəsində anadan olub. Onun uşaqlıq və gimnaziya illəri Ukraynanın Yelizaveta şəhərində keçib.
1913-cü ildə Tamm Şotlandiyanın Edinburq universitetinə daxil olur. Lakin 1914-cü ildən 1918-ci ilə kimi Moskva universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsində oxuyub. Universiteti bitirdikdən sonra Tamm uzun müddət Krım uni­versitetində, Odessa Politexnik institutunda və Moskvanın ali məktəblərində müəllim vəzifəsindən professorluğa qədər yüksəlmiş, nəzəri fizika kafedrasının müdiri işləmişdir.
Tamm öz tədqiqat işlərinə L.İ.Mandelştamm rəhbərliyi ilə başlamış və onun elektrodinamikaya həsr edilmiş birinci işi 1924-cü ildə nəşr olunub.
1934-cü ildən Tamm P.N.Lebedev adına fizika institutunun nəzəri fizika kafedrasına rəhbərlik edib.
Onun elmi işləri nəzəri fizikanın müxtəlif sahələrinə aiddir. Bu sahələr kvant mexanikası, bərk cisimlər fizikası, fiziki optika, nüvə fizikası, tətbiqi fizika, klassik elektrodinamika, şüalanma nəzəriyyəsi, elementar zərrəciklərin qarşılıqlı çevrilməsi sahələridir.

Ardı →

Lev Davidoviç Landau Nobel, Lenin və üç dəfə Stalin mükafatları laureatı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Danimarka və Niderland Elmlər akademiyalarının, Amerika Elmlər və İncəsənət Akademiyasının (ABŞ), Fransa Fizika Cəmiyyətinin, London Fizika Cəmiyyətinin və London Kraliça Cəmiyyətinin üzvü, XX yüzilliyin əfsanəvi fizikidir.
Onun atası David Lvoviç Landau Balaxanı neft mədənlərində mühəndis işləmiş, anası Lyubov Veniaminovna Qarkavi (Landau) isə Balaxanıda mamaça-ginekoloq kimi fəaliyyət göstərmişdir. Övladlarının təhsil alması vaxtı çatanda — 1913-cü ildə Landaular ailəsi Bakı şəhərinə köçmüş və indiki Nizami və Səməd Vurğun küçələrinin kəsişdiyi tində yerləşən binada (üzərində L.D.Landaunun xatirə lövhəsi asılmışdır) mənzil almışdır. Lev Davidoviç Landau 1924-cü ilə kimi həmin mənzildə yaşamışdır.
Davamı →

Enriko Fermi — müasir nəzəri və təcrübi fizikanın inkişafında böyük rol oynamış dahi italyan fizikidir. İstedadına görə onu anadangəlmə fizik adlandırırlar.
Fermi 1901-ci ildə Romada dəmiryol qulluqçusu ailəsində anadan olub, hələ kiçik yaşlarında onda dəqiq elmlərə böyük maraq yaranmışdır.
Uşaq ikən Enriko, bazara qaçar, köhnə kitablar satan dükandan fizika və riyaziyyata aid kitablar alar və onları böyük maraqla oxuyarmış. Hələ orta məktəbdə oxuyarkən, mütəxəssislərin həll edə bilmədiyi məsələləri həll edərmiş.
Fermi 1918-ci ildə Pize universitetinə qəbul olur. Univer­sitetdə oxuyarkən fizikanı çox mükəmməl bildiyinə görə bəzən professorlar mühazirə oxumağı ona həvalə edirlərmiş.
Davamı →