Bramsı çox zaman opera janrına müraciət etmədiyinə görə tənqid edər və bunun səbəbini soruşarmışlar. Brams isə bu suallara zarafatla belə cavab verərmiş: «Mənim opera yazmağım elə ailə qurmağıma tən gələr. Bunların heç biri mənlik deyil».
Ardı →

Uliyam Folkner özündə mədəniyyətləri təsnifləşdirərkən İtalyan mədəniyyətini “Bütün insani hisslərin mədəniyyəti” adlandırmışdı. Maraqlı yanaşmadır, məncə. Hələ o vaxt bu cümlənin məna yükünü başa düşməmişdim, ta ki İtalyan filmləri və musiqiləri ilə yaxından tanış olana kimi. Yəni Fellininin, Antonioninin, Pavarottinin, Andrea Boçellinin sehrinə düşüb, yaxşı mənada onlarla xəstələnənə qədər.

Təbii ki bir xalqın mədəniyyəti bununla məhdudlaşmır, əgər geniş mənada mədəniyyət deyiriksə bura rəssamlıq, ədəbiyyat da daxildir, amma mən italyanların daha çox filmləri və musiqiləri ilə tanışam.

Mənə görə Fellinini sevmək həm də Pavarottini sevməkdir, Antonionini sevmək elə Boçellini sevməkdir. Bu sənətçilərin nəsə mistik bağlılığı var, məsələn Pavarotti musiqidə Fellini kimidir, xəbərin olmadan (musiqinin romantikasında itib-batanda) səni qaldırıb yerə vura bilər, amma Antonioni belə deyil, Boçelli kimi həlimdir, qətiyyən səni incitməz, nə də səni xəlvəti zərbə ilə nokauta salmaz.

İndi mən sizə nə Fellinidən, nə Pavarottidən nə də Antonionidən danışacam. İtalyan mədəniyyətinin dünyaca tanınmış siması, məni əzəmətli səs tembri ilə heyrətləndirən Andrea Boçellidən danışmaq istəyirəm. Həm də ona görə Boçelli mənə maraqlıdır ki, o fiziki qüsurlu sənətçidir — gözləri görmür. Amma ürəyi onun hər şeyi deməkdir, o ürəklə nə şedevrlər yaratmayıb ki…
Davamı →

O, tək elə 2009-cu “İlin Adamı” yox...
...həm də iki əsrin canlı dəbidir. Həm sənətdə, həm siyasətdə. “Necə”-“niyə”sini soruşan tapılmaz qənaətindəyəm. Nədən ki, o, bütün yaradıcı və ictimai-siyasi fəaliyyətində bu sayaq sual-çalarlar üçün bir boşluq qoymayıb.

Yox, əgər bu “cəsarətdə” bulunan bir respondent varsa, buyurub, bir “internet-referendum” keçirə bilər. Amma bəri başdan praqmatiklik edə bilərəm ki, o “şəkkak”ın cəhdi havayı gedəcək. Yəni bu sentimental “referendum”un nəticələrinə görə, Azərbaycan üzrə 100, keçmiş Sovetlər İttifaqı məkanı üzrə 101, dünya çapı üzrə isə — təbliğ-reklam çatı, o dövr tikanlı məftillərinin energetik kilovatı, bir az da sözügedən sənətkarın səsindəki hədsiz millilik qatı və şərqlilik zatı səbəbindən — minimum 99,9 faiz uduzacaq…
Davamı →

 Vətənsiz bir İnsan — Fərid Fərjad
Anaların uşaqlarına layla deməsi, insanların ölülərinə ağı deməsi qadağandı. Çünki 1979-cu il inqilabında Xomeyni İranı musiqisiz buraxdı. Fərid Fərjadı musiqisiz və vətənsiz buraxdığı kimi. Dünyaca məşhur virtuoz, inqilabdan sonra musiqi haram qılındığı üçün vətənini tərk etmək məcburiyyətində qalır və səssizliyə tərk edilmiş xalqını 34 ildi qəlbində yaşadır.

Onun musiqilərində hüzn var, şərq insanı hüznlüdür. O duyğuların yaranmasında kralların, imperatorların da payı var. Şərq xalqları yüz illər boyu istibad və zülmə məruz qalıb. Şərqdə həmişə müharibə vardı. İnsanlar basqı altındaydı. Hüzn, hicran, ayrılıq Şərqdə bir yaşam tərzidir. Şərq insanı duyğularıyla yaşayır. Bu 30 il ərzində elə bir aclıqla tərbiyə edilir ki xalqım. Yalnızca çörəyə yox, duyğu, əyləncə, sənət, kinoya mənim xalqım acdı. Çünki yaradıcı bir şeyə icazə verilmir. Skripka çalan bir sənətçisini ölkəyə buraxmayan bir ölkə necə azad ola bilər.

Fərid Fərjad modern musiqi ilə qəlbini birləşdirir. Avropada buna hüzn yox, duyğu deyirlər. Skripka Fərjadin duyğularıyla, ürəyi ilə dinləyicilərin qulağına, ürəyinə yol tapır. Fərjad bir əlaqə yaradır. O bir vasitəçidi.
Ardı →

Jorj Bize evə daxil olur və gördüyü səhnədən yerindəcə donur: evdə mebel yox idi, xalçalar da satılmışdı. Anasının xəstəliyi evə kədərlə bərabər, yoxsulluq da gətirmişdi...

Onu ağsaçlı və solğun bənizli atası qarşıladı: “Oğlum, Allaha şükür ki, gəldin. Onun yanına get, səni gözləyir...”

Ananın otağı qaranlıq idi, çarpayının yanında iki şam yanırdı. Jorj çarpayıda əyləşib, anasının isti əllərini ovcuna aldı: “Salam, ana”. Oğlunu tanıyan ananın gözlərinə parıltı gəldi: “Çatmadım. Sənin triumfunu görə bilmədim. Yadında saxla, sən Aleksandr Sezar Leopoldsan. Səni Tanrı göndərib. Dahi insan olacaqsan və sən mənim oğlumsan...”

Uşaqlıq...
Jorj on yaşından konservatoriyada oxumağa başlayır. “İstedadını boş yerə xərcləməyinə icazə verməyəcəm” — anası ona söyləyirdi. Jorj artıq bilirdi: onu yedirdəcəklər, daha sonra otağa salıb ağzını bağlayacaqlar, yorğunluqdan yuxu tutana qədər pianinoda çalacaq .
Jorj dərslə məşğul olmağa qarşı deyildi. Ona atası, oxu müəllimi və professional pianoçu anası ilə vaxt keçirmək maraqlı idi. Dörd yaşında o artıq notları əzbər bilirdi və fortepianoda çalmağı bacarırdı. On yaşı olmağına iki həftə qalmış o, Paris konservatoriyasına daxil olur. Jorj üçün uşaqlığı başlamamış bitmişdi. On üç yaşında o, musiqi bəstələməyə başladı – valslar, mahnılar və “Həkimin evi” adlı kiçik komediya operasını yazdı. Anasının gözlərində o, dahi idi. Bəzən Jorj bezirdi, ancaq o, bir şeyi də anlayırdı: anasının inadkarlığı və onun istedadı öz nəticəsini verir. Jorj ədəbiyyatı çox sevirdi, imkan düşən kimi, əlinə kitab alıb sakitcə bir küncə çəkilirdi.
Ardı →

İtalyan musiqisi sərhəd tanımır — o, gözəldir, incədir, o, həyatın bir parçası, bəlkə, elə özüdür...

 Adriano Çelentano, Toto Kutunyo, Albano, Rikkardo Foli, Pupo, Ricchi e Poveri, Nino D’Ancelo, Laura Pauzini və daha onlarla əvəzedilməz səs — italyan səsi, ruhu… Bu gün isə onlardan biri — Eros Ramazzotti barədə danışacağıq...

Ya musiqi, ya futbol...
Eros Ramazzotti: “Yuventus” klubuna azarkeşlik edirəm. Uşaq ikən professional futbol klubunda oynayırdım. Məşqçilər heç də pis oynamadığımı söyləyirdilər. Professional futbolçu ola bilərdim, lakin futbol və musiqi arasında seçim etməli oldum, musiqini seçdim”.

Bu yaxınlarda 50 yaşını qeyd edəcək yaraşıqlı italyan ifaçısı Eros Ramazzotti artıq otuz ildir ki, səhnədədir, fəqət günü bu gün də onun ulduzu parlayır, o sevilir, onun fərqli ifa tərzinə, musiqisinə tələbat var…
Ardı →

Rafiq Babayev 1937-ci il martın 31-də Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1943-cü ildə 160 nömrəli musiqi məktəbinə daxil olan Rafiq ilk caz kvaretini də məhz bu məktəbdə yaradır. 1950-ci ildə həmin məktəbi bitərək, A.Zeynallı adına musiqi məktəbinin fortepiano sinfinə daxil olur, R.S.Levinanın sinfində təhsil alır. Bu məktəbdə təhsil almaqla yanaşı, Xalq Çalğı Alətləri Ansamblının musiqi rəhbəri vəzifəsində işləyir. O, caz musiqisi ilə də maraqlanır və improvizasiya ustalığını təkmilləşdirirdi.

1954-cü ildə buraxılış imtahanında onun ifa etdiyi proqrama klassik əsərlərlə yanaşı, amerikalı caz pianoçusu Bill Evensin kompozisiyası da daxil edilmişdi. Sonradan özünü bütünlüklə caz musiqisinə həsr edən Rafiq Babayev 1959-cu ildə Bakı Konservatoriyasını bitirdikdən sonra həmin qrupun musiqi rəhbəri kimi, Sovet İttifaqının müxtəlif şəhərlərinə uzunmüddətli qastrol səfərlərinə çıxır. Rafiq Babayev Bakıya qayıdandan sonra görkəmli müğənni Rəşid Behbudovla tanış olur.

1967-ci ildə Rəşid Behbudov Mahnı Teatrını yaradanda Rafiq Babayev bu teatrın musiqi rəhbəri vəzifəsinə dəvət edilir. R.Babayev və R.Behbudov teatrlaşdırılmış böyük konsert proqramı hazırlamağa başlayırlar. Rafiq bu tamaşanın səhnəyə qoyulması üçün çox böyük işlər görmüşdür.
Ardı →

Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, dövlət mükafatı laureatı, professor Səid Rüstəmov (12 may 1907 — 10 iyun 1983) Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin ən görkəmli nümayəndələrindən biri, xalq çalğı alətləri orkestrinin dirijoru, pedaqoq, folklor tədqiqatçısı və ictimai musiqi xadimi olmuşdur.

Səid Əli oğlu Rüstəmov 1907-ci il mayın 12-də İrəvan (indiki Yerevan) şəhərində anadan olmuşdur. 1921-ci ildə o, Bakıya köçərək müəllimlər seminariyasını, 1929-cu ildə Musiqi Texnikumunu və 1932-ci ildə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun kimya fakultəsini bitirmişdir.

Səid Rüstəmov musiqi sənətinə ilk dəfə tarzən kimi gəlmiş, bu sənətin sirlərini Azərbaycan professional musiqisinin banisi Üzeyir Hacıbəyovdan və tarzən Mansur Mansurovdan mənimsəmişdir.
Ardı →

Mən belə düşünürəm ki, hər bir insan dünyaya gəldiyi ilk andan qismətinə düşən ömür payını yaşamağa başlayır. Və belə qənaətə də gəlmək olar ki, hər bir insanın doğum tarixi o şəxsin «həyat məktəbi»nə qədəm qoyduğu gündür. Beləcə bu gündən başlayır hər bir insanın həyat dərsləri. Elə isə gəlin, haqqında söhbət açacağımız hörmətli sənətkarın həyat və yaradıcılıq yoluna üz tutaq. 

       Şəfiqə Qulam qızı Axundova 1924-cü il yanvar ayının 21-də qədim yurdlarımızdan olan Şəki torpağında anadan olub. Atası Axundov Qulam Bağır oğlu dövrünün ziyalısı və dövlət işçisi olmuşdur. Belə ki, o, 1917-1920-ci illərdə Şəki qəzasının 1-ci katibi vəzifəsində çalışmışdır. Ona hətta «Bolşevik Qulam» da deyirdilər. Şəfiqə xanımın anası Züleyxa Səməd qızı isə evdar qadın idi. Onların ailəsində Şəfiqə xanımdan savayı Ismət, Tahir, Nəriman və Rəfiqə kimi övladları böyüyürdü. Və Şəfiqə xanımın həyatında çox mühüm əvəzedilməz xidmətləri olan Zümrüd adlı bir bacısı vardı. Beləcə qədim tarixi, şirin, məzəli söhbətləri, duzlu zarafatları, gözəl mənzərəsi, füsunkar təbiəti olan Şəki torpağında gələcəyin böyük sənətkarı böyüyürdü. Amma onun parlaq gələcəyi hələ heç kimə bəlli deyildi. Axı balaca Şəfiqə də adi körpələrdən biri kimi doğulmuşdu. Axundovlar ailəsi nə biləydi ki, bu körpə gələcəyin görkəmli sənətkarı olacaq. Əksinə anası Züleyxa xanım qızının məhz həmin gün dünyaya gəlməsindən bir qədər məyus olmuşdu. Şəfiqə xanım bu haqda anasının dilindən eşitdiklərini belə xatırlayır: 
Ardı →

Azərbaycan mədəniyyətinin nadir simalarından sayılan, Şərqdə ilk operanın yaradıcısı Üzeyir Hacıbəyli musiqi sahəsindəki xidmətləri ilə yanaşı, qüdrətli qələm, parlaq istedad sahibi olub. O, Azərbaycan musiqisinin inkişafı üçün bir tərəfdən gözəl əsərlər — operalar, operettalar yaradırdı, romans, kantata, müxtəlif simfonik əsərlər, mahnılar bəstələyirdi, digər tərəfdən isə ölkəmizdə musiqi təhsilinin təşkili üçün gənc kadrların yetişməsinə çalışır, bu sahədə müxtəlif kollektivlərin formalaşmasına can atırdı. Bu səbəbdən də görkəmli bəstəkar və musiqi nəzəriyyəçisi kimi geniş şöhrət qazanan Üzeyir Hacıbəyli, eyni zamanda görkəmli ədib, böyük jurnalist idi.
Davamı →