Spirtli içki içməyin bədənə təsirləri hansılardır?

Uzun müddət spirtli içki istifadəsi bir çox fiziki problemlərə səbəb olur. Xərçəngə səbəb olan dəri xəstəlikləri, görmənin qarşısını alan göz pozğunluqları və bətnindəki körpənin həyatını təhlükəyə atan ciddi yan təsirlər və s. Sağlamlığımızı qorumaq çox vaxt öz əllərimizdə olur.

Alkoqol istifadəsi


Alkoqol istifadəsi ilə bağlı yaranan dəri xəstəlikləri

Araşdırmalar göstərir ki, spirtli içkilərdən istifadə nəticəsində yaranan dəri xəstəlikləri qadınlara nisbətən kişilərdə daha çox rast gəlinir. Qadınların yüzdə 33-ü ciddi dəri zədəsi yaşadığı halda, kişilərdə bu nisbət yüzdə 43-ə yüksəlir. Bu nisbət alkoqol istifadəsi ilə birbaşa əlaqəli ola bilər və ya spirtli içkilərin istifadəsi nəticəsində yaranan xəstəliklər nəticəsində baş verə bilər. Alkoqolun yaratdığı əsas dəri problemləri bunlardır:

  • Telenjiektaziya: Dəridə görünən ən əhəmiyyətli dəyişiklik telangiektaziyadır (hörümçək damarı). Damarların dəri səthində nazik damar xətləri şəklində görünməsinə telenjiektaziya deyilir. Telenjiektaziyalar genişlənmiş venulaların (kiçik qan damarlarının) dəridə ip kimi qırmızı xətlərə və ya naxışlara səbəb olduğu bir vəziyyətdir. Tez-tez üzdə, boynun V nahiyəsində, sinənin yuxarı hissəsində, qollarda, əllərdə və qarında görünür. Müvəqqəti olsa da, ağrı və qaşıntıya səbəb olduğu üçün insanda narahatlıq yaradır. 
  • Dəri xərçəngi: Ağız boşluğunda görülən skuamöz hüceyrə xərçəngi spirt istifadəsi səbəbilə inkişaf edir. Ən çox görülən ikinci dəri xərçəngidir. Bundan əlavə, daha az rast gəlinən, lakin daha çox ölümcül nəticələrə səbəb olan melanoma spirt istehlakı ilə əlaqəli xərçəng növlərindən biridir.
  • Sarılıq: Qırmızı qan hüceyrələrinin məhv olması nəticəsində meydana gələn bilirubinin həddindən artıq artması sarılığa səbəb olur. Spirtlə zədələnmiş qaraciyərdə bilirubinin parçalanması pozulur və sarılıq yaranır. Dəri sarımtıl olur.
  • Qaşınma: Alkoqolun bədəndə zədələndiyi qaraciyərin reaksiyasıdır. Pruritogen maddə artdıqca sinir uclarında həssaslıq qaşınma hissinə səbəb olur. Ovuc içi və ayaq altlarında şiddətli qaşınma baş verir.
  • Psoriasis: İmmunitet sisteminə verdiyi zərər səbəbilə sədəf xəstəliyini tətikləyir, dəridə rəng dəyişikliyinə səbəb olur.

 
Spirtli içkinin göz sağlamlığına təsiri

Alkoqolun göz sağlamlığına birbaşa və ya dolayı mənfi təsirləri çoxdur. Bu təsirlər içkinin istifadə müddətindən asılı olaraq dəyişir. Qısa müddətli içki istehlakı bəzi insanlarda geri dönüşü olmayan zərərlər verə bilər. Məsələn, göz bəbəyinin yavaş reaksiyası, kontrast həssaslığının azalması, periferik (tunel) görmə, quru gözlər kimi pozğunluqlar müəyyən müddətdən sonra yox ola bilər. Uzun müddətli istifadə nəticəsində yaranan göz xəstəlikləri göz itkisinə səbəb olur. Alkoqolun səbəb olduğu göz xəstəlikləri aşağıdakı kimi sıralanır:

  • Makula degenerasiyası: Cisimlərin və xətlərin əyri və qırıq görünməsinə, görmə keyfiyyətinin və rəng görmə qabiliyyətinin pozulmasına səbəb olan xəstəlikdir. Makula degenerasiyası xüsusilə 50 yaşdan yuxarı insanlarda müşahidə olunur. Alkoqol qəbul edən bu yaş qrupundakı insanlarda makula degenerasiyası inkişaf edə bilər.
  • Katarakt: Uzun müddətli və yüksək miqdarda spirt istehlakının yaşa bağlı olaraq katarakta nisbətini artırdığı bilinir. Kataraktada göz linzasının qeyri-şəffaflığı bulanıq görməyə səbəb olur.
  • Diabetik retinopatiya: Diabetik retinopatiya diabet xəstələrində gözün arxasındakı tor qişa damarlarında maye və ya qan sızması ilə başlayan və göz itkisinə qədər irəliləyən bir xəstəlikdir. Diabetik xəstələrdə bu xəstəliyin tezliyi yüksəkdir və spirtli içki istehlak edən diabet xəstələrində bu nisbət diqqətdən kənarda qalmayacaq qədər yüksəkdir.

 
Alkoqolun hamilə qadınlara təsirləri

Hamiləlik dövründə spirtli içki qəbul edən gələcək ana körpəsinə ölümcül ziyan vurur. Bunlardan ən əhəmiyyətlisi vaxtından əvvəl doğuş, zehni gerilik, struktur pozğunluqları, aşağı çəki və hətta ölü doğum. Körpənin ana bətnində orqan formalaşması zamanı istehlak edilən spirt körpənin inkişafına mənfi təsir göstərir.
İstənilən miqdarda spirtli içki istehlakı, xüsusən də orqan formalaşmasının kritik mərhələlərində baş verərsə, dölün inkişafına mənfi təsir göstərə bilər. Bundan əlavə, spirt mübadiləsi döldə anadan daha yavaş olduğundan fetus qanında ana qanından daha uzun davam edən yüksək spirt səviyyələri ola bilər. Prenatal spirtə məruz qalma böyrəklər, ürək, üz və digər vacib sistemlər də daxil olmaqla bir çox dölün struktur anomaliyaları ilə əlaqələndirilir. Alkoqolun miqdarından asılı olmayaraq qəbulunun ana bətnində olan körpələrin üz formasına təsir etdiyi görünür.

Spirtli içkinin bədənimizə verdiyi zərərlər

Alkoqol orqanizmə daxil olduqdan üç dəqiqə sonra bütün hüceyrələrə çatır və dağıdıcı təsir göstərməyə başlayır. Alkoqolun bədənimizə vurduğu zərərlər belə sıralanır:
-Alkoqol istifadəsi öskürək, səs xırıltısı və səs tutulmasına səbəb olur.
-Zəhərli bir maddə olduğundan, istehlakı artdıqca damarların sklerozuna və damarların daralmasına səbəb olur. Bədənin bütün orqanlarını zədələyir.
-Spirtli içkilərdən istifadə edən insanın yuxu rejimi və yuxu keyfiyyəti pozulur. Alkoqol istifadəsi tez-tez oyanmağa və dərin yuxuya gedə bilməməyə səbəb olur.
-Ağızda quruluğa, ağız qoxusuna, dad hissiyyatının pozulmasına, ağızdaxili infeksiyalara və diş əti xəstəliklərinə səbəb olur.
-Alkoqol istifadəsi qoxu duyğusunun azalması və burun ətrafındakı kapilyarların qırılması və ya partlaması nəticəsində burun qanamasına səbəb olur.
-Ürək aritmiyasına, damarların kalsifikasiyasına və ürək çatışmazlığına səbəb olur.
-Alkoqol müxtəlif mədə pozğunluqlarına və həzm pozğunluğuna səbəb olan əsas amillərdən biridir. Uzun müddətdə qastrit, xora və mədə iltihabına səbəb olur.
-Qaraciyərə zəhərli təsir göstərən spirtin təsiri ilə qaraciyər hüceyrələri zədələnir və struktur dəyişikliklərinə məruz qalır. Alkoqolla əlaqəli qaraciyər xəstəlikləri sadəcə olaraq yağlı qaraciyər xəstəliyidir, daha sonra alkoqolla əlaqəli hepatitlər və nəticədə sirozdur.

-Spirtli içki qəbul edənlərdə vərəm riski 28 dəfə yüksəkdir. Qusma zamanı mədə tərkibinin ağciyərlərə qaçması səbəbindən kəskin ağciyər iltihabı baş verə bilər.
-Alkoqol istifadəsi gələcək körpədə fetal spirt sindromuna səbəb olur və körpənin beyin və ürəyinin inkişafına zərər verir. Körpədə inkişaf ləngiməsi, beyin və sinir sisteminin zədələnməsi kimi anadangəlmə qüsurlar baş verə bilər.
-Alkoqol qan damarlarının genişlənməsi və dəriyə qan axınının artması səbəbindən qızartı və şişkinliyə səbəb olur. Dəridə qalıcı qızartılara səbəb olur.
-Beyin funksiyalarına mənfi təsir göstərən spirtli içkilərin istifadəsi qısa müddətdə düşünmə, qərar vermə və hərəkət etmə qabiliyyətinin pozulması səbəbindən ölümlə belə nəticələnə bilən qəzalara səbəb ola bilər. Uzun müddətdə beyin hüceyrələrinin ölümü nəticəsində demensiyaya səbəb olur.
-Alkoqol beyindən gözə gedən optik sinirlərə təsir edərək bəbəyin saralmasına və uyuşmasına səbəb olur, görmə qabiliyyətinin pozulmasına və korluğa səbəb ola biləcək gözlərin zədələnməsinə səbəb olur.

-Spirtli içki qəbul edənlərdə vərəm riski 28 dəfə yüksəkdir. Qusma zamanı mədə tərkibinin ağciyərlərə qaçması səbəbindən kəskin ağciyər iltihabı baş verə bilər.
-Alkoqol istifadəsi gələcək körpədə fetal spirt sindromuna səbəb olur və körpənin beyin və ürəyinin inkişafına zərər verir. Körpədə inkişaf ləngiməsi, beyin və sinir sisteminin zədələnməsi kimi anadangəlmə qüsurlar baş verə bilər.
-Alkoqol qan damarlarının genişlənməsi və dəriyə qan axınının artması səbəbindən qızartı və şişkinliyə səbəb olur. Dəridə qalıcı qızartılara səbəb olur.
-Beyin funksiyalarına mənfi təsir göstərən spirtli içkilərin istifadəsi qısa müddətdə düşünmə, qərar vermə və hərəkət etmə qabiliyyətinin pozulması səbəbindən ölümlə belə nəticələnə bilən qəzalara səbəb ola bilər. Uzun müddətdə beyin hüceyrələrinin ölümü nəticəsində demensiyaya səbəb olur.
-Alkoqol beyindən gözə gedən optik sinirlərə təsir edərək bəbəyin saralmasına və uyuşmasına səbəb olur, görmə qabiliyyətinin pozulmasına və korluğa səbəb ola biləcək gözlərin zədələnməsinə səbəb olur.
 

 

0 şərh