Sərmayə diktatorları (tərcümə)
'Diktator' deyilincə, ağla ilk gələn siyasi diktatorlardır. Halbuki siyasi diktatorları da diktatorluğu altına alan, görünməyən və reaksiya çəkməyən gerçək diktatorlar sərmayə diktatorlarıdır. Bu diktatorluğun təməli neo-liberalizmlə atıldı və günü -gündən inkişaf etdi. Neo-liberalizm ideologlarının ən böyük müvəffəqiyyəti, bazarın sərbəst buraxılması lazım olduğunu və bunun təbii və doğru bir yol olduğunu istismar olunan cəmiyyətlərə də qəbul etdirmələri oldu. Ideoloqlar digər bütün tezislərini bu qəbul üzərinə bina etmiş və beləcə sərmayə diktatorlarını meydana çıxarmışlar.
Daha açıq bir deyimlə, dövrümüzün gerçək diktatorları siyasi diktatorlar deyil, sərmayə diktatorlarıdır. Çünki siyasi diktatorlar, sərmayə diktatorlarının əlində kuklaya dönüblər. Yaxın tariximiz güclü və təsirli siyasi diktatorların sərmayə diktatorları qarşısında aciz vəziyyətə düşdüklərinə çox şahidlik etmişdir. Siyasi diktatorların sərmayə diktatorlarına qarşı dirənəbilməsi üçün ilk və əhəmiyyətli şərt öz-özünə kafi bir iqtisadiyyata sahib olmaq və ən azından neo-liberalizm siyasətindən uzaq durmaqdır. Həm neo-liberalizm siyasətini tətbiq etmək, həm də sərmayə diktatorlarına qarşı mübarizə aparmaq qeyri-mümkündür. Çünki sərmayə diktatorları neo-liberalizm sayəsində, tarixdə heç bir kral və imperatorun əldə edə bilmədiyi güc və sərvətə sahib olmuşlar.
Sərmayə diktatorları siyasi diktatorlar kimi hədəf olmadan və nifrət də qazanmadan, daha doğrusu görünmədən bir dünya görüşü təlqin edirlər. Təlqin etdikləri görüş budur: «Sərbəst bazarda uğur qazanmamısansa, kimsəni günahlandırma. Özünü günahlandır, „başqaları qazandı da, mən niyə qazana bilmədim?“ Sualını ver özünə. Qazananlar azdan da az imiş, »olsun,amma mən də onların arasına girməli idim " deməlisən özünə.
Hər kəsə bərabər fürsət və imkan verilsə, belə düşünmənin və inanmanın bir məntiqi ola bilərdi, amma gerçək tam bunun əksinədir.
Sərmayə diktatorlarının bunun kimi bir çox yalan və səhv fikirləri vardır. Bunlardan biri də belədir: «Neo-liberalizm suveren olsa, yəni dünya ticarəti sərbəstləşdirilərsə, dünya sülhü ancaq o zaman təmin olunar.» Bunun tərsi doğrudur. Belə ki, ticarətin liberallaşdırılması, insanları sakitləşdirmir, əksinə daha çox təcavüzkar edir. Hətta bunu da söyləmək mümkündür: Bir çox döyüşün əsl səbəbi ticarətin liberallaşdırılması sayəsində qamçılanan daha çox qazanma və hökm etmə ehtirasıdır.
Sərmayə diktatorları, belə də deyirlər: «Zənginlər, ehtiyaclarını aşan nisbətdə varlandıqda, bunu öz əlləriylə yoxsullara paylamağa başlayacaqlar.» Bunun da reallaşdığı heç bir yerdə və heç bir zamanda görülməmişdir. Belə deyənlər, ehtiyac nisbətini da açıqlamalıdırlar. Nə qədər zənginlik ehtiyac nisbətini aşır? Dünyada, ən güclü 100 transmilli şirkətin, hər birinin satış rəqəmləri, ən yoxsul 120 ölkənin ixracat rəqəmlərindən yüksəkdir. Bundan da yüksək zənginlik? Yaxşı, bu şirkətlər, yoxsullara bir şey vermək üçün daha nə gözləyirlər? Göründüyü kimi, bu iddia da yalandır.
İddia edildiyi kimi sərmayə diktatorlarının məqsədi, yalnız və yalnız zəngin olmaq deyil. Əsl məqsəd, zənginlik vasitəsiylə, insanlar üzərində hakimiyyətlərini qurmaqdır. Ona görə də, sərmayə diktatorları dünyaya sahib olsalar belə, qarşılıqsız heç kimsəyə heç bir şey verməzlər.
Təəssüf ki, cəmiyyətlər -İslam cəmiyyətləri da daxil- sərmayə diktatorlarına layiq olmadıqları halda dəyər verirlər. Siyasi diktatorları təhqir edilir, sərmayə diktatorları isə hörmətlə qarşılanır. Bu, böyük bir ziddiyyət və yanılmadır. Əslində bir çox siyasi diktatoru diktatorluğa təşviq edən də sərmayə diktatorlarıdır. Uzun sözün qısası, dünyada ədalətsizliyin, bərabərsizliyin və sülhün qarşısında ən böyük maneə sərmayə diktatorlarıdır. Bilinməsi lazım olan ən əhəmiyyətli gerçəklərdən biri də budur.
Müəllif: Mustafa Hilmi Yıldırım (yenimesaj.com.tr)
Tərcümə: Tural Nəbiyev
1 şərh