Göbək ciyəsi – embrionu, daha sonra dölü bətndə cift vasitəsilə ana orqanizmlə birləşdirən xüsusi bir üzvdür. Onun uzunluğu 50-70 sm və daha artıq ola bilir. Bu da dölün ana bətnində sərbəst hərəkət etməsinə imkan yaratmış olur. Göbək ciyəsinin qalınlığı yeni doğulmuşda 2 sm olur. Bu müvəqqəti orqan karbon qazı, metobolizm maddələrilə zəngin qanı ciftə çatdırır. Doğuşdan sonra kəsilərək göbək büküşünün əmələ gəlməsində iştirak edir. 

Cift və göbək ciyəsi, belə desək körpənin xarici qan dövranı sistemidir. Körpə anadan olandan sonra onun qanının təxminən üçdə bir hissəsi hələ də xarici qan dövranı sistemində mövcud olur. Lakin doğuşdan sonra bu qan körpənin bədəninə yol tapır. Amma göbək ciyəsinin doğuşdan dərhal sonra kəsilməsi qanın körpənin bədəninə köçməsi prosesə mane olur. Göbək ciyəsinin tez bir zamanda kəsilməsi praktikası 1960-cı illərin standartlarına uyğundur. Həmin dövrdə tibb hesab edirdi ki, tezliklə kəsilən göbək ciyəsi analarda doğuşsonrası qanxamaları azalda bilər. Sonralar aparılan araşdırmalar isə bunu təsdiq etməsə də bu praktika hələ də davam etməkdədir. 
Davamı →

1. Tərləmə normal bir haldır. Tərləməmə isə bir xəstəlikdir.

2. İnsanda hərəkət və ya artıq güc sərf etməklə bağlı bədəndə enerji əmələ gəlir. Bu enerji tər vasitəsilə bədəndən xaric olunur və bununla da bədənimiz soyuyur. Tərləmə bir növ bizim bədənimizin “soyuma” sistemidir. Təbii ki, körpələr də bu vəziyyətdən istisna deyillər.

3. Burada diqqət edilməli olan xüsusiyyət bundan ibarətdir ki, körpənin tər vəziləri əllərində, ayaqlarında və başında daha çoxdur. Buna görə də körpələr bu nahiyələrdən daha çox tərləyirlər. Bu normal haldır. Bu nahiyələr tərlədikdən sonra təbii olaraq soyumağa başlayır və bu zaman valideynləri narahat edən “körpəmin başı, ayağı, əlləri çox tərləyir və sonra da buz kimi olur” şikayəti ortaya çıxır. Buradan əziz valideynlərə demək istəyirik ki, əgər uşağın müayinəsi normaldırsa, körpələrdə bu halın baş verməsi hər hansı bir xəstəliyin əlaməti deyildir və bu orqanizmdə gedən normal fizioloji prosesdir.
Davamı →

Bir sıra dünyamiqyaslı süni qida istehsalçılarının reklam vasitələrində müxtəlif – inək südü, keçi südü və soya əsaslı körpələr üçün nəzərdə tutulan süni qidalarının təbliğatlarında valideynlərdə etimad doğruracaq mübaliğəli cümlələr eşitmək mümkündür: “Biz körpənizə istehsal etdiyimizin ən yaxşısını veririk!”, “Təbii asanlıqla həzm olan!”, “Ana südünə bir addım daha yaxın!” və s.

Ana südünün tərkibindəki qidalandırıcılar 400-dən artıq olduğu halda, süni qidanın tərkibində 40-ya yaxın qidalandırıcı mövcuddur. Elm və tibb inkişaf etdikcə, süni qida istehsalçıları ana südünə daha çox yaxınlaşmağa çalışırlar.
Davamı →

Valideynlər bu problemlə tez-tez üzləşir. Körpə çimməkdən qorxur, su ilə dolu vanna görəndə ağlayır, qışqırır. Bu vəziyyətdə nə etmək lazımdır?

Yenidoğulmuş körpə sudan qorxmur. 9 ay ərzində ana bətnində olarkən körpə suya öyrəşib, su körpə üçün doğma mühitdir. Su uşağa çox müsbət təsir edir, suda olduqda körpə rahatlaşır, sakitləşir. Məhz bu səbəbdən həkimlər körpələri tez-tez çimizdirməyi (xüsusilə axşam yatmazdan əvvəl) tövsiyə edirlər. Bütün valideynlər bilir ki, çiməndən sonra körpə daha yaxşı yatır.

Əgər körpə sudan qorxmağa başlayıbsa, bunun səbəbi əksər hallarda böyüklərin düzgün olmayan, təcrübəsiz hərəkətləridir.

İlk növbədə suyun temperaturuna fikir verin. Soyuq və ya çox isti suya salınan uşaq bunu yadında saxlayacaq və növbəti dəfə su görəndə ağlayacaq. Bu səbəbdən uşağı 36-38 C kimi qızdırılmış suda çimizdirmək lazımdır. Suyun hərarətini əlinizlə yox, dirsəyinizlə yoxlayın — su bədən temperaturunda və ya bir qədər daha isti olmalıdır. Xüsusi su termometrlərindən də istifadə etmək olar. Bu daha rahatdır.

Ardı →

Bu problemlə kiçik yaşlı uşaqların analarının əksər hissəsi üzləşir. Kiçik yaşlı uşaqlar hər bir şeyin «dadına» baxmağı xoşlayırlar.

Adətən uşaqlar kiçik əşyaları — xırda oyuncaqlar və ya oyuncaqların hissələri, xırda pul, düymə, muncuq,daş, meyvə çəyirdəkləri və s. kimi əşyaları udurlar. Əksər hallarda bu uşağın 1 yaşından 3 yaşına kimi baş verir. Məhz bu səbəbdən kiçik hissələri olan oyuncaqların üzərində «3 yaşından yuxarı olan uşaqlar üçün» yazılır.

Adətən kiçik ölçüdə olan, hamar yad cisimlər uşaqda heç bir narahatçılığa, ağrılara və s. pozulmalara səbəb olmur. Əksər hallarda belə yad cisimlər 2-3 gündən sonra özü-özündən nəcis ifrazı zamanı uşağın bağırsaqlarından çıxır. Həkimlə məslətləşdikdən sonra uşağa işlətmə dərmanı vermək olar.

İti və kəsici əşyalar (iynə, sancaq, şüşə və s.) isə çox təhlükəlidir. Onlar mədə-bağırsaq traktında ilişə bilər, onun divarını deşə və ya kəsə bilər. Bu isə ağır fəsadlara gətirib çıxardacaq. Bu səbəbdən əgər uşaq iti və ya kəsici əşya udubsa, dərhal «təcili yardım» çağırın. Uşaq özünü yaxşı hiss edə bilər, lakin bu heç də o demək deyil ki, təhlükə yoxdur. Həkim gələnə kimi uşağa yemək və maye verməyin, uşağı uzandırın.

Ardı →

Normal yuxu uşağın inkişafı və sağlamlığı üçün olduqca vacibdir. Lakin bəzən valideynlər uşaqlarda ciddi yuxu pozulmaları ilə üzləşir — uşaq yuxuya gedə bilmir, əziyyət çəkir, ağlayır, gecəni pis yatır, tez-tez oyanır və s.

Uşağın normal yatmamağı bəzi ailələr üçün əsl problemə çevrilir.

Bu vəziyyətdə nə məsləhət görmək olar?

Mütəxəssislər uşağı daha tez və asan yuxuya vermək üçün bu kimi vasitələrdən istifadə etmək tövsiyə edir:

— həyatın ilk aylarında süni monoton küy uşağa sakitləşdirici təsir edir və yuxuya getməyə kömək edir. Bunun üçün işləyən məişət cihazların (fen, tozsoran, paltaryuyan maşı) səsini istifadə etmək olar. İşləyən cihazın səsini diktofona yazmaq olar.

Ardı →

Bəzi hallarda adi adaptasiya olunmuş qidalar uşaq orqanizminə uyğun gəlmir və bu halda həkim ona müalicəvi süni süd qarışığı təyin edir.

Müalicəvi süd qarışığı yalnız uşağı nəzarətdə saxlayan pediatr tərəfindən və yalnız buna ciddi göstəriş olduğu halda təyin oluna bilər. Bu zaman həkim həmçinin, müalicəvi qidanın həcmini və onun qəbul edilməsi müddətini də müəyyən edir.

— Laktoz çatışmazlığı zamanı (laktozanı parçalayan fermentin defisiti) onun ağırlıq dərəcəsindən asılı olaraq azlaktozlu və ya laktozsuz süd qarışıqlarından biri təyin olunur.

— Ana südü və ya inək südünün tərkibində olan zülala qarşı allergiya olduğu zaman, pediatr uşağa, keçi südü əsasında hazırlanan süd qarışığı təyin edə bilər. Əgər uşaqda, istənilən heyvani zülala qarşı allergiya olarsa, bu halda ona, tərkibində heyvani zülal olmayan, soya əsaslı süni süd qarışığı təyin edilir.

Uşaqda heyvanı zülallara olan allergiya zamanı xüsusi süni süd qarışıqları da istifadə olunur ki, bu qarışıqların tərkibində olan inək südü zülalları daha kiçik hissələrə parçalanmış haldadır. Uşağın immun sistemi belə parçalanmış zülalları «yad» zülallar kimi qəbul etmir. Bu səbəbdən, belə süd qarışıqları da uşaqlarda allergiyaya səbəb olmur.

Ardı →

Əmizdirmə zamanı istifadə olunan digər mövqeləri sizə təqdim edirik.

1. «Futbol topu» mövqeyi
Uşağın əmizdirilməsi üçün rahat hesab edilən daha bir mövqe vardır ki, bu zaman uşaq ananın yan tərəfində saxlanılır, sanki onun qoltuğunun altından «boylanır». Bu vəziyyət, onun əmizdirilməsinə kifayət qədər rahatlıqla nəzarət etməyə imkan verir. Bu mövqedə uşağın başını daha rahatlıqla saxlamaq olur və uşaq ananın döşünü daha dərin və daha keyfiyyətli şəkildə götürür.

Bundan əlavə, bu mövqedə əmizdirilmə zamanı, uşaq ananın döşünün aşağı və qoltuqaltı hissəsinə yaxın paylarını (bu, ən böyük seqmentlər hesab olunur) daha yaxşı «boşaldır». Buna görə də bu mövqe döşün məhz bu hissəsində süd durğunluğunun profilaktikası üçün daha xeyirli hesab olunur. Bu əmizdirmə zamanı uşağın bədəninin altına yastıq da qoymaq lazımdır. Qoltuq altından əmizdirmə pozisiyası Qeysəriyə kəsiyinə məruz qalmış analar üçün daha rahat hesab olunur, çünki bu halda uşaq ananın qarnına təzyiq etmir.

Ardı →

Əmizdirmə zamanı ananın düzgün duruş vəziyyəti çox vacibdir.

Çünki uşaq 30 dəqiqəyədək, bəzən isə daha çox əmə bilər. Əgər bu zaman ana düzgün duruş vəziyyəti almışdırsa, bu, gələcəkdə onu bel-kürək nahiyyəsində ağrı və şişkinliyin yaranması, qollarının keyləşməsi kimi əzablardan qoruya bilər. Bundan əlavə düzgün vəziyyətdə və sərbəst şəkildə oturan ananın südü daha yaxşı ifraz olunur. Uşaq rahat vəziyyətdə olduqda, o, ananın döşünü düzgün və yaxşı götürür, bütün əmmə dövründə döş giləsini ağzında düzgün saxlayır, nəticədə isə, südü effektiv şəkildə soraraq asanlıqla uda bilir.

Uşağın əmizdirilməsinin düzgün və rahat şəkildə aparılması üçün aşağıdakı şərtlərə əməl edilməsi məsləhət görülür:

• Uşaq rahat şəkildə olmaqla bütün bədəni ilə anaya söykənməlidir. Onun balaca qarnı, döş qəfəsi, dizləri sıx şəkildə ananın bədəninə toxunmalıdır.

Ardı →

Yenidoğulmuş uşaq hər gün axırıncı qidalandırılmasından əvvəl çimizdirilməlidir.
Göbək yarası tam sağalana kimi göbək vanna qəbulundan əvvəl xüsusi yapışqanlı lentlə bağlanmalıdır və çimizdirmədən əvvəl diqqətlə işlənməlidir.
 

saglamolun.az 

Davamı →