Рейтинг
+49.35

İnformatika

49 üzv, 89 topik

Verilənlər bazası

Verilənlər bazası (VB),(en:Data Base, DB) – kompüterin daimi yaddaşında müxtəlif tiplı (mətn, rəqəm, zaman, pul, memo, OLE, məntiqi və s.) verilənlərin saxlanması üçün istifadə edilən xüsusi strukturlaşdırılmış yerdir.


Verilənlər bazası, informasiyanın saxlanmasını və həmçinin tez bir zamanda verilənlərə müraciəti təmin edir,tətbiqi proqramlar və ya əlavələr verilənlər bazasına daxil olan dəyişənlərin işlənməsinə xidmət edir.


Verilənlər bazasını yaratmaq üçün istifadə edilən proqramlar:


Ardı →

Microsoft Office Word 2003 üçün köməkçi proqram.

Bu proqram Word 2003-də işləyərkən azərbaycanca yazdığımız mətndə səhv sözləri qırmızı dalğalı xəttlə göstərir (əgər bu baş vermirsə, o zaman Сервис-Параметры-Правописание-автоматически проверять орфографию qeyd edin). Düzgün variantı isə səhv sözün üzərində sağ düymə ilə açdığımız kontekst menyusundan seçib səhvimizi düzəldə bilərik. İngilis və rus dili üçün yoxlamadan fərqli olaraq bu proqram cümlənin qrammatik səhvlərini göstərə bilmir. Buna baxmayaraq çox kömək edir. Ümidvaram, bu proqramdan yararlanacaqsınız. Beləliklə də, saytda səhv sözlü məqalələrə daha az rast gələcəyik. ))


Azeri Orfo adlı proqramı buradan yükləyə bilərsiniz.


Davamı →

Kompüterin qurğuları

Kompüter və istifadəçi arasında interfeys. Kompüterlə ünsiyyət müasir dövrdə dialoq rejimində həyata keçirilir. Dialoq komanda və proqramların köməyi ilə yaradılır. Müəyyən əməliyyatı yerinə yetirmək üçün kompüterim başa düşdüyü dildə ona verilən göstəriş komandadır. Proqram komandaların müəyyən şəkildə toplusudur.
Birinci nəsildən başlayaraq indiyə qədər bütün kompüterlər bir-birindən nə qədər fərqlənsələr də, hamısı Fon Neymanın verdiyi klassik sxem əsasında işləyir. Kompüterin ümumi quruluşu:
  1. Hesabi-məntiqi qurğu-xüsusi elektron sxem — çip (cheap) hesab və məntiqi əməliyyatları aparmaq üçündür

  2. İdarəedici qurğu — çip olub kompüteri idarə etmək, proqramları yerinə yetirmək, qurğulara müraciət etmək və s. üçündür. Buna bəzən kompüterin beyni də deyilir.

  3. Operativ Yaddaş — kompüterin elə bir hissəsidir ki, bütün daxil edilənlər üzərində əməliyyatlar məhz orada keçirilir. Buna daxili yaddaş da deyilir.

  4. Xarici qurğular — informasiyanı kompüterə daxil etmək və uzun müddət yadda saxlamaq üçündür. Buna xarici yaddaş da deyilir.

Ardı →

Üçölçülü kompüter modellərinin hazırlanması, İnteraktiv kompüter modelləri

Çox zaman binaları tikməzdən əvvəl onların modelləri qurulur. Həmin modelləri müxtəlif kompüter proqramlarında hazırlayırlar. 3D qrafik redaktorlarında verilmiş obyektin həm xarici, həm də daxili quruluşunu təsvir etmək mümkündür.
SketchUp sizə tanış olan proqramlardan biridir. Bu proqram vasitəsilə maraqlı modellər yaratmaq olar.
SketchUp proqramında ev, məktəb, yaxud hər hansı bir tikilinin modelini qurmaq üçün öncə bir neçə sadə həndəsi fiqurun necə qurulduğunu öyrənək

Davamı →

Axtarış sistemləri

İnternetdə istənilən mövzuda infonnasiya tapmaq miimkündür. Lakin informasiya həddindən artıq çox olduğundan lazımi materialları oradan tapmaq bəzən çox çətin olur. Bununla belə, yaşadığımız dövrdə informasiya gündən-günə daha sürətlə artdığından hər hansı mövzu üzrə səmərəli axtarış aparmaq çətin məsələyə çevrilir. Ona görə də İnternetdə uğurlu axtarış aparmaq üçün əlverişli vasitələrin olması çox vacibdir. Belə bir vasitə axtarış sistemləridir.
Axtarış sistemi (search engine) müəyyən bir proqramdır. İnternetdə yüzlərlə axtarış sistemləri vardır. Bu axtarış sistemlərinin içində kiçik fərqlər olsa da, onların əksəriyyətini ümumi xüsusiyyətlər birləşdirir; məsələn, bu sistemlərin hamısı axtarışı açar sözlərə (keywords) görə həyata keçirir.

Davamı →

Ekspert sistemləri

Müəyyən məsələ barədə məsuliyyətli qərarların qəbul olunması məqsədilə araşdırmalar etmək, məsləhətlər vermək, qərarlar, rəylər hazırlamaq, ekspertiza aparmaq üçün həmin sahə üzrə təcrübəli ixtisaslı mütəxəssislər — ekspertlər (experts) dəvət olunur. (Latın dilində «expertus» sözü «təcrübəli» deməkdir.) Ekspertlər qoyulan problemi həll edərkən mühakimə yürütmək qabiliyyətlərindən istifadə edərək faktoqrafik biliklərini tətbiq edirlər. Deməli, hər hansı sahənin eksperti, ilk növbədə, həmin sahə üzrə xüsusi biliklərə, digər tərəfdən məntiqi mühakimə yürütmək qabiliyyətinə malik olmalıdır.

Davamı →

Şərt operatoru

Alqoritmlərdə bir neçə mümkün hərəkətdən birinin seçilməsinə budaqlanma vasitəsilə nail olunur. Budaqlanma təməl alqoritmik strukturlardan biridir. Budaqlanma bir, yaxud bir neçə şərtin yoxlanmasına əsaslanır və həmin şərtlərin doğruluğundan asılı olaraq müəyyən əməliyyat yerinə yetirilir.
Proqramlaşdırma dillərinin hamısında budaqlanma yaradan xüsusi operatorlar vardır. Belə operatorlara şərt operatorları deyilir. Əksər dillərdə olduğu kimi, Python dilində də şərt if (əgər) operatoru vasitəsilə verilir. Şərt operatorunu sxematik olaraq belə göstərmək olar:

Davamı →

İş masası

Evdə hər birimizin, yəqin ki, iş masamız var. Orada dərslərimizi hazırlayır, yazı yazır, şəkil çəkir və başqa işlərimizi yerinə yetiririk. Bu işləri görmək üçün masanın üzərində hazırda lazım olan, yaxud tez-tez istifadə etdiyimiz ləvazimatı yerləşdiririk. Masanın gözlərin də isə iş üçün lazımlı digər sənədlər və alətlər saxlanılır.
Nə üçün bütün sənədləri və alətləri masanın üzərində saxlamırsınız? Masanın gözlərin də onları hansı qaydada yerləş dirirsiniz?

Davamı →

Kompüter necə işləyir

Kompüter” dedikdə, ilk növbədə, masanın üzərinə qoyulan, yaxud çantada daşına bilən kompüterlər yada düşür. Ona görə ki, bu kompüterlərdən məktəblərdə, iş yerlərində və əksər evlərdə var. Ovuca yerləşən kompüterləri də başqalarında, yaxud televi zorda görmək olar.
Bəs bunlardan fərqli görünən kompüterlərə rast gəlmisinizmi? Kompüterin ölçüsünün böyüklüyü onun daha güclü olması deməkdirmi?
Davamı →

İnformasiya modeli

Ətrafımızda insanın yaratdığı elə obyektlər var ki, onlar gerçək obyektlərin bənzəridir. Yer kürəsinin qlobusu, hansısa görkəmli şəxsiyyətin heykəli, mağazalardakı mane kenlər, uşaq oyuncaqları real obyektlərə çox oxşayır.
Obyektlərin sadələşdirilmiş bənzəri model adlanır. Dərsin əvvəlində verilmiş modellər xarici görünüşcə gerçək obyektlərin özlərinə çox bənzəyir.
Davamı →