Məsumların (ə) həyat tərzi biz Əhli-beyt (ə) davamçıları üçün həmişə örnək olmuşdur. Xüsusilə də Həzrət Fatimə (s.ə) ilə İmam Əlinin (ə) ailəsi və orada tərbiyə alan nurani insanların həyatı. Müşrətək həyatda mühüm olan şey — fədakarlıqdır. Xanımın (s.ə) ailəsində olan fədakarlıq dalğası hamıya sirayət etmişdi.

Ardı →

Duyğusallıq, insanlara sıxıntılı bir həyat yaşadan və eyni zamanda Allahın Quranda bildirdiyi anlayışa uyğun olmayan, ancaq insanların böyük bir əksəriyyətinin görəbilmədiyi əhəmiyyətli təhlükədir. Hətta, duyğusal olmaq insanlar arasında bəyənilən xüsusiyyətdir. Duyğusallıq sevginin bir təzahürü zənn edilir, halbuki Quran əxlaqından uzaq insanların yaşadıqları daxili bir əzabdır. Gerçək sevgi səmimidir və ürəkdən, açıq-aydın, çəkinmədən, qürur olmadan göstərilən səmimi bir duyğudur. Duyğusallıq isə sevginin gizlənməsindən və ya Allaha duyulmalı  olan sevginin insanların şəxsinə yönəldilməsindən qaynaqlanır. Bu şəkildə davranan insanlar sevgilərini yönəltdikləri kəsləri sahiblənir, hətta onları bütləşdirəcək hisslər bəsləyirlər. Bu səbəblə də davamlı iztirab içində yaşayırlar. Duyğusallıq dinə müxalif olan duyğudur. 
Ardı →

Bu dünyada haqqı üçün savaşa qalxanların hamısı qalib olmur, amma haqqı üçün savaşa qalxıb öldürülənlərin heç biri də məğlub deyil. Məsələ bu dünyada qalib və ya məğlub olmaqda deyil, sənin öz mübarizəndə haqlı, ya haqsız olmağındadır. Haqlı olmaq, qalib olmaqdır, udsan da, uduzsan da. Haqsız olan öz rəqibini yurudundan didərgin salsa da məğlubdur, öldürsə də.
Məsələyə müxtəlif prizmalardan yanaşma var, eyni mənzərəyə bu tərəfdən baxarsan, bir cür görünər, yuxarıdan və ya əks tərəfdən baxarsan, hər şey tamamən fərqli görünər. Sənin hansı bucaqdan baxmağından da çox şey asılıdır.

Ardı →

*Qəhvə:Xəlid adlı bir Müsəlman, Efiopiyanın Kaffa ərazisində keçilərin yerə dökülmüş tünd rəngli toxumları yediyini gördü. Qəhvə 1645-də Venesiyaya gəldi.
* Şahmat: Köhnə Hindistanda ortaya çıxan bu oyuna Farslar tərəfindən bugünki şəkli verildi.
* Paraşüt: Sənayeçi Abbas Kasım İbn Firnasın əsl məqsədi uçan bir cihaz icad etməkdi. İcadı sadəcə yerə dəyərgən əzilməməsinin qarşısını aldı.
* Sabun: Misir və Romalılar bəzi materialları təmizlik üçün istifadə eləsə də bitki yağları sodium hidroksit ilə birləşdirib ilk sabunu müsəlmanlar icad etdi.
Ardı →

Peyğəmbərimiz (s.ə.v) buyurur: «Cəsur mömin ölüm gəldiyi zaman onu çox sevdiyi dostunu qarşıladığı kimi qarşılayar.»

Allah'ın insanların ölüm anında ruhlarını təslim almaqla vəzifələndirdiyi Əzrail (ə.s) həm Allah'ın yaratdığı üstün  mələklərdən biri olduğu, həm də Müsəlmanın ən çox arzu etdiyi şeylərdən biri olan Allah'a qovuşmasına vəsilə olduğu üçün Müsəlmanın ən yaxın dostlarından biridir. Allah bir ayədə ölüm mələyindən belə bəhs edir:

"De: “Sizə müvəkkil olan ölüm mələyi canınızı alacaq, sonra da Rəbbinizə qaytarılacaqsınız!”" (Səcdə surəsi, 11)

Peyğəmbərimiz (s.ə.v) Müsəlmanın ölümlə bağlı düşüncələri haqda belə buyurub:

Ardı →

Sual: Həzrəti İbrahim hansı oğlunu qurban etmək istədi? İsmayılı, yoxsa İshaqı? Bu barədə Quranda dəqiq məlumat yoxdur, amma Tövratda var. İslam alimlərinin bu məsələyə münasibəti nədən ibarətdir?

Cavab: İslam alimləri arasında həzrəti İbrahimin qurban kəsilməsi əmr olunan uşağının kim olduğuna dair bir həmfikirlik yoxdur. Belə ki, bəzi alimlər onun İsmayıl əleyhissəlam olduğunu bildirdikləri halda, bəzi alimlər İshaq əleyhissəlam olduğunu ifadə ediblər. Bəzi alimlər isə hər iki qrupun dəlillərinə yer ayırmış, “Hansının qurban edilmək istəndiyini ən yaxşı Allah bilir”, – demiş və hər hansı bir fikir irəli sürməmişlər.
Ardı →

Heç kim səhv etmək istəməz. Amma səhv etmək imtahanın əhəmiyyətli hissəsidir. İnsan səhv edərək öyrənir və çox vaxt da bir hərəkətin səhv olduğunu onu etdikdən sonra anlayır. Səhv insanın ayrılmaz bir hissəsi olduğuna görə bu mövzu haqqında daha geniş şəkildə düşünmək lazımdır: «Səhv etdikdən sonra o səhvi bir də etməmək üçün nə etmək lazımdır?», "İnsan etdiyi səhvdən Allaha necə sığınmalıdır, Allahdan necə bağışlanma diləməlidir?", «Qurana görə edilən səhvdən sonra peşimançılıq hissi necə olmalıdır?», «Səhv edən insan özünü günahkar saymalıdırmı?», "İnsan etdiyi səhvi düzəltdikdən sonra unutmalıdır, yoxsa həmişə o səhvin peşmançılığını çəkməlidir?", «O səhvi bir daha təkrarlamamaq üçün necə tədbirlər görməlidir?», «Səhvini necə düzəltməlidir?» Allah Quranda insanlara bütün bu sualların cavabını vermişdir. Buna görə də insan səhv etdikdən sonra nə etməli olduğunu Qurana görə müəyyən edə bilər. 
Davamı →

Bir gün Rəsulullah (s.ə.s) əshabıyla birlikdə qəbiristanlığa getdi və:
“Allahın salamı üzərinizə olsun, ey möminlər diyarının sakinləri! İnşallah bir gün biz də sizə qovuşacağıq. Qardaşlarımızı görməyi çox istərdim. Onlar üçün çox darıxdım!” buyurdu.
Əshabi-kiram:
“Biz sənin qardaşların deyilikmi, ya Rəsulallah?” –dedi.
Rəsuli-Əkrəm:


“Siz mənim əshabımsınız, qardaşlarımız isə hələ dünyaya gəlməyənlərdir.” buyurdu. Bu cavab qarşısında əshabi-kiram soruşdu:
“Ümmətindən hələ gəlməmiş olanları necə tanıyacaqsan, ey Allahın Rəsulu?” Peyğəmbər (s.ə.s):
“Bir adamın alnı və ayaqları ağ atı olduğunu düşünün. Həmin adam bu atını qara atlardan ibarət bir ilxının içində tanımazmı?” –deyə soruşdu. Əshab:
“Tanıyar, ya Rəsulallah!” –dedi. Rəsuli-Əkrəm də belə buyurdu:
“Onlar da dəstəmaz aldıqları üçün üzləri nurlu, əl-ayaqları parlaq olaraq gələcəklər. Mən öndən gedib hovuzun başında ikram etmək üçün onları gözləyəcəyəm. Diqqət edin! Bəzilər yad dəvənin sürüdən qovulub uzaqlaşdırıldığı kimi mənim hovuzumdan qovulacaqlar. Mən onlara “Buraya gəlin!” deyəcəyəm. Mənə belə deyiləcək:
“Onlar səndən sonra hallarını dəyişdirdilər. Sənin sünnəni təqib etmədilər, başqa yollara düşdülər.” Belə olduqda mən də:
“Uzaq olsunlar, uzaq olsunlar!” deyəcəyəm. (Müslim, Təharət, 39, Fədail, 26)
Dəstəmaz xüsusunda həssas olan möminlər Allah Rəsulunun sevgisinə və “qardaşlarım” xitabına məzhər olarlar. Dəstəmaz və digər ibadətlər xüsusunda tənbəl davranıb doğru yoldan çıxanlar isə qiyamət günü yad dəvələr kimi qovulacaqlar və Allah Rəsulundan uzaqlaşdırılmaq kimi ən acı bir bədbəxtliyə düçar olacaqlar.
Hz. Mövlana nə gözəl deyir:
“Dünya həyatı yuxudan ibarətdir. Dünyada sərvət sahibi olmaq yuxuda dəfinə tapmağa bənzəyir. Dünya malı nəsildən-nəslə ötürülərək nəhayət yenə dünyada qalar.”
“Ölüm mələyi qafilin canını almaq üçün onu yuxudan oyandırar. O da həqiqətdə sahib olmadığı bir mal üçün dünyada çəkdiyi sıxıntılara ah-vay edər. Peşman olar. Lakin olan olmuş, iş bitmişdir...”
Bir qissə
Padşahın çox sevdiyi bir ov iti vardı. Padşah ona çox dəyər verər və hər ova çıxdıqda onu da özü ilə aparardı. Xaltasını ləl-cəvahirlə bəzəyib, ayaqlarına qızıl və gümüşdən halqalar, bilərziklər keçirmişdi. Belinə də atlazdan bir çul geydirmişdi.
Yenə bir gün padşah onu da yanına alaraq saray ərkanı ilə ova çıxdı. Xaltanın ipək ipi əlində, özü də at üzərində vüqarlı bir şəkildə irəliləyən sultan sevincli idi. Birdən kefini pozacaq bir hal diqqətini çəkti. Çox sevdiyi köpəyi padşahını unudaraq başqa bir şeylə məşğul idi. Padşah məhzun bir şəkildə əlindəki ipək ipi çəksə də it gəlmədi; önündəki sümüyü gəmirməyə davam etdi. Bu hal qarşısında heyrət və hiddətə qapılan padşah bağıraraq:
“–Hüzurumda məni unudaraq necə başqa şeylə məşğul ola bilərsən?!”– dedi.
Köpəyinin vəfasızlığı və nankorluğu qarşısında padşah çox üzülmüşdü. Bir köpək də olsa məzur görüb əfv etməyi düşünmədi. Çünki o qədər ikram, izzət və ehsan qarşısında unudulmasının səbəbi sadəcə bir sümük idi. Qəzəblə:
“–Yol açın bu ədəbsizə!”– dedi.
Qafil it bu hiddətin mənasını anladı, ancaq artıq gec idi, edəcək bir şey qalmamışdı. Ətrafındakılar padşaha:
“–Sultanım, üzərindəki mücövhər, qızıl-gümüş nə varsa hamısını alıb elə buraxaq!”- dediklərində padşah:
“–Xeyr! Qoy elecə getsin!”- dedi.
Ardından əlavə etdi:
“–Bu halda getsin! Bu halda getsin ki, ucsuz-bucaqsız və qızmar səhralarda qərib, ac və susuz qalsın; onlara baxaraq itirdiyi izzət və lütflərin acısını yaşasın!..”
Fəridəddin Əttarın nəql etdiyi, Allahın verdiyi nemətlərin qədrini bilməyib bəsit, fani və dəyərsiz mənfəətlərin ardına düşərək həlak olan insanların halını əks etdirən bu qissə doğrudan da ibrətlidir.
Vaxtıyla Əməvilər dövrünün üç böyük həcv şairindən biri olan Fərəzdaqın avradı ölmüşdü. Dəfn mərasiminsdə Həsən Bəsri də iştirak edirdi. Həsən Bəsri həzrətləri şeirləriylə insanları qaralayan, iffətlərini zədələyən bu şairə qəbri göstərərək:
“Axirət üçün nə hazırladın?” –deyə soruşdu. Yaşlı şair:
“Yetmiş ildir kəlmeyi-şəhadəti hazırladım.” –dedi. Həsən Bəsri:
“Çox gözəl!” dedi və bunları əlavə etdi:
“Lakin kəlmeyi-şəhadətin şərtləri var. Ona görə də iffətli qadınlara iftira atmaqdan uzaq ol!”
Bir nəfər Vəhb bin Münəbbihdən soruşdu:
“Lə iləhə illəllah sözü cənnətin açarı deyilmi?” O da bu cavabı verdi:
“Doğru deyirsən. Ancaq dişsiz açar olarmı? Dişləri olan açarın varsa qapı açılar, yoxsa bağlı qalar, açılmaz.”
Müəllif: Sedat DEMİR
Mənbə: İrfan dərgisi

 
Davamı →

Davamı →

Rəhmli və Mərhəmətli Allahın adı ilə

Həmd olsun aləmlərin Rəbbi olan Allaha, Allahın salamı və salavatı olsun peyğəmbərimiz Muhəmməd və onun ailəsinə və səhabələrinə.

Bundan sonra:

Qurbanlığın tərifi və onun hökmü

Qurban-bayram günündə bayram səbəbiylə Allaha yaxınlaşmaq üçün kəsilən heyvana deyilir. Qurbanlıq Quran və Sünnədə sabit olan İslam ayinlərindəndir. Allah taalə belə buyurur: «Sən də Rəbbin üçün namaz qıl və qurban kəs!» (əl-Kövsar 2) Həmçinin belə buyurur: «De: “Şübhəsiz ki, mənim namazım da, qurbanım da, həyatım da, ölümüm də aləmlərin Rəbbi Allah üçündür!Onun heç bir şəriki yoxdur. Mənə belə buyurulmuşdur və mən müsəlmanların birincisiyəm”.» (əl-Ənam 162-163) Eləcə də Uca Allah belə buyurur: «Biz hər bir ümmət üçün qurbangah müəyyən etdik ki, Allahın onlara ruzi olaraq verdiyi heyvanları qurban kəsərkən Allahın adını çəksinlər. Sizin məbudunuz Tək olan İlahdır. Yalnız Ona itaət edin.» (əl-Həcc 34)

Ənəs (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, «Peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) iki buynuzlu ala qoç qurban etdi. Onları əlləri ilə kəsdiyini və ayağını onun hər birininin boynunun üzərinə qoyduğunu gördüm. Allahın adını zikr etdi və təkbir gətirdi.» (əl-Buxari 5565, Muslim 1966)

Ardı →