Gladio (İtalyanca: Qısa Qılınc), II. Dünya Müharibəsi sonrasında Qərb Avropada gələcəkdə olması gözlənilən bir Varşova Pak idi işğalına cəbhə gerisində bir müqavimət başlatmaq məqsədiylə İtaliyada NATO tərəfindən gizli olaraq təşkilatlanan Əks-partizan (stay-behind) əməliyyatının kod adı. Gladyo, xüsusi olaraq NATO cəbhə gerisi müqavimət təşkilatın İtalyan qolunu ifadə etsə də bəzən "Gladyo əməliyyatı" NATOin bütün cəbhə gerisi (stay-behind) əməliyyatlarının qeyri-rəsmi adı olaraq istifadə edilər və bəzən "Super NATO" adıyla da xatırlanır.

Latıncada qılınc mənasını verən Gladio sözünü ad olaraq istifadə edən təşkilat, Amerikan və İngilis əks-partizan təşkilatlanması olan Stay Behind tərəfindən 1952-ci ildə quruldu. CIA tərəfindən idarə olunan və maliyyəyə yardımı edilən təşkilat, 1956-cı ildə ABŞ ilə əməkdaşlıq içində, casusluq və partizan döyüşü etmək üzrə təşkilatlandı. Qucaqladınada təşkilatın ilk təhsil düşərgəsi quruldu və Şimali İtaliyada 139 yerdə silah və sursat anbarları yaradıldı. Rəsmi adı Müttəfiq Koordinasiya Komitəsi (Allied Coordination Committee) idi.

1956-ci ildəndən  ikisi qadın 622 nəfər ABŞ və İngilis gizli xidmətləri tərəfindən öyrədildi. 1990-cı ildə Gladionu ortaya çıxaran istintaqlar əsnasında bu 622 nəfərin qrup liderləri olduqları, hər bir qrup liderinin müəyyən ədəddə adamı idarə etdiyi, beləcə cəmi ədədin 15.000ə yaxınlaşdığı ortaya çıxdı.

İstintaqların məşhur mühakiməçi Felice Casson, gizli xidmət arxivində etdiyi araşdırmalarda, 1972-ci ildəki bir bombalamanın qətiliklə NATO dəstəkli bəzi gizli təşkilatlar tərəfindən edildiyi nəticəsinə çatdı. Hakim Baş nazir Andreottinin məlumatına müraciət etdi, 1972də bu hadisə təsbit edildiyi üçün Baş nazir təşkilatın varlığını qəbul etdi, ancaq 1972də bağlanıldığını söylədi. Araşdırmalara davam edilincə Gladionun fəaliyyətə davam etdiyi ortaya çıxdı. Hərəkətlərin ən böyüyü 1980 Avqust ayında Bologna qatar stansiyasında partlayan bomba ilə 85 adamın ölümü idi.

İtaliyada 1969-80 arasında 4.298 terror hadisəsi meydana gəlmişdir. Edilən istintaqlar nəticəsində, bunların əhəmiyyətli bir hissəsindən Gladio məsul göstərilmişdir. Bəzi hərəkətləri şəxsən etməklə, bəzisində partlayıcı və silah təmin etməklə, bəzisində də təhrik və istiqamətləndirmə etməklə günahlandırılmışdır.

Avropa Parlamenti belə problemlə əlaqədar qərar qanununda bu sözlərə yer vermək vəziyyətində qalmışdır: "Avropa Birliyinə üzv bir çox ölkədə gizli, paralel kəşfiyyat və silahlı əməliyyat təşkilatlarının 40 ildir var olduğu Avropa hökumətləri tərəfindən ortaya çıxarılmışdır. Qırx ildir bu təşkilatların demokratik idarədən xilas olduğu və NATO ilə əməkdaşlıq halında ABŞ gizli xidmətlərin tərəfindən idarə olunduğu aydın olmuşdur.

Təşkilatın İtaliyadakı adı Gladio (Qılınc) idi. Yunanıstanda B-8 ya da SheepSkin (Qoyun Postu), Belçikada SDRA-8, Hollandiyada NATO Command, Qərb Almaniyada Gehlen Təşkilatı, Stay Behind ya da Sword, Avstriyada Schwert, Fransada Külək gülü, Kontrgerilla kaynak ifadə edilməli , İspaniyada anti-Terror Qurtarma Qrupu (GAL), İngiltərədə isə, Secret British Network olaraq bilinir.