Dişlərin çürüməsinə uşaqlar arasında daha çox rast gəlinir. Bunun əsas səbəblərindən biri də rejimsiz qidalanmadır.
Karbohidratların bakteriyalar tərəfindən parçalanması nəticəsində turşu ifraz olunur və diş səthində pH faktoru (mühitin turşluluğunun göstəricisi) aşağı enir ki, bu da kalsium ve fosfor ionlarının diş minasından ayrılması ilə nəticələnir.

Uşaqların inkşafı dövründə fosfor, kalsium və florun miqdarı az olduqda, eyni zamanda şəkərli və karbohidratlarla zəngin olan qidalardan daha çox istifadə edildikdə çürümə baş verir. Dişlərin vaxtında və kifayət qədər təmizlənməməsi də kariesin yaranma səbəblərindəndir.

Hamiləlik, yanlış olaraq dərmanlardan istifadə, orqanizmin müdafiə funksiyasının zəifləməsinə və dişlərin daha tez çürüməsinə səbəb olur.

Ardı →

Körpələr süd dişlərini çıxararkən orqanizmlərində bəzi dəyişikliklər baş verir. Qızdırma, ishal, iştahasızlıq, arıqlama və s. bu dəyişikliklərdən ancaq bir neçəsidir. Körpələr əsasən 6-cı aydan etibarən süd dişlərini çıxarmağa başlayır və 2 yaş yarım olduqda tamamlayırlar.
Bəzi körpələr isə 4 aylarından sonra, bəziləri isə 12-16 aylıqlarında diş çıxarırlar. Mütəxəssislər belə hallara çox nadir rast gəlsələr də, normal olduğunu bildirirlər. 

Süd dişləri düzgün danışmaq və qidalanmaq üçün əhəmiyyətli olduğu kimi, sonradan çıxacaq daimi dişlərin normal çıxması üçün də əhəmiyyətlidir. Körpələr dişçıxarma dövründə həssas olduqları üçün xəstəliklərə tutulma ehtimalları da artır. Məsələn, onlar tez-tez qızdırırlar. Əgər qızdırma 38 dərəcədən çoxdursa, demək, bu, xəstəlikdən xəbər verir. Ona görə də tədbirli olmaq, həkimə müraciət etmək məsləhətdir. Əgər ishal, öskürək prosesi uzun sürərsə, deməli, yenə də həkim məsləhətinə ehtiyac var.

Dişçıxarma dövründə tüpürcək artdığı üçün öskürək, dodaq və yanaq ətrafında qızartılar, yüngül çatlar müşahidə olunur. Buna görə də tüpürcək yumşaq bir dəsmalla qurulanmalı, qızaran və çatlayan yerlər nəmləndirici ilə nəmləndirilməlidir. Digər tərəfdən, tüpürcəyin artması ilə əlaqədar diş ətində qaşınmalar baş verir. Bu vaxt plastik olmayan rəngli süni “diş qaşıyıcılarından” istifadə etmək olar. Diş çıxarkən ətrafında qanama halları da baş verir. Bundan narahat olmayın. Bir də unutmayın ki, körpəyə dişçıxarma dövründə də, həmçinin ondan sonra da ən böyük dərman ana şəfqətidir.

Həmçinin bax:  Süd dişlərinə qulluq 

Davamı →

Yuxudan oyanıb əl-üzü yuyan zaman dişləri də fırçalamaq ənənəsi əslində səhvdir. Həkimlər bildirir ki, dişlər səhər yeməyindən sonra fırçalanmalıdır. Əks halda səhər yeməyinin qalıqları dişlərin arasında qalır və onların çürüməsinə «kömək edir».Bundan başqa, dişləri hər gün 2 dəfə hərəsi təxminən 2 dəqiqə olmaqla fırçalamaq lazımdır. Axşam təbii ki, bu, yatmazdan əvvəl edilməlidir.

Həkimlər bildirir ki, dişi fırçalayan zaman fırçanı dişlərə təxminən 45 dərəcə əyərək sürtmək məqsədəuyğundur.Sürtməni isə «dairəvi» şəkildə, arxadan önə doğru aparmaq məsləhət bilinir. Prosesə dişin çölündən başlanmalı, sonra içəri hissələr fırçalanmalı, sonda isə fırça dişlərin «çeynəyən hissəsi»nə sürtülməlidir.
Damaqlar da diş fırçası ilə sürtülməlidir. Amma bu zaman damağı zədələməmək üçün ehtiyatlı olmaq məsləhətdir. Nəfəsin təmiz omlası üçün dilin də yüngülvari fırçalanması məqsədəuyğundur.

Ən vacibi, həkimlər diş fırçasının heç olmasa 2 ayda 1 dəfə yenilənməli olduğunu bildirir. Diş səthi məhz yeni fırça ilə daha yaxşı təmizlənir.

Davamı →

Ardı →

Görəsən keçmişdə dişləri necə təmizləyirdilər? Həyat yoldaşını Böyük Vətən müharibəsində itirmiş Nurayə nənənin ömrünün sonuna qədər öz dişləri ilə qidalanması uşaq vaxtlarımdan məni çox maraqlandırırdı. Çox sevinirəm ki, sağlığında bunu Nurayə nənədən öyrənə bildim. Sən demə, o dövrdə duz və kömürü ocaq külü ilə qarışdırıb dişlərini belə sürtürlərmiş.
İndi isə dişləri qorumaq üçün saysız-hesabsız imkanlar var. Bəs niyə bəzi valideynlər bu imkanlardan istifadə etmirlər?
Orta məktəb şagirdləri üzərində apardığım müşahidələrdə məni narahat edən bir sıra problemlərlə qarşılaşdım. Belə ki, fiziki cəhətdən tamamilə sağlam olan uşaqların dişləri çox pis vəziyyətdə idi.
Ardı →

Süd dişinin vaxtından əvvəl çəkilməsi hansı fəsadlara yol aça bilər?
Süd dişi vaxtından əvvəl çəkilərsə, onun yeri boş qaldığı üçün həm qarşı diş uzanır, həm də yanındakılar böyüyərək onun boşluğunu doldururlar.
Nəticədə dişlərin deformasiyası prosesi baş verir. Buna görə də sonradan çıxan dişlər özünə yer tapmır və əyri bitir. Çəkilən dişin yeri qorunmalıdır. Süd azı dişlərinin dəyişməsi 9 yaş civarında başlayır və 12 yaşa qədər davam edir. 6-7 yaşda süd azı dişləri dəyişmədən ən arxada birainci daimi azı diş çıxır, 7-8 yaşda alt ön süd dişləri dəyişir. 12-13 yaşda daimi dişlər süd dişlərini əvəzləyir. Dişlərin gec çıxmasına genetik faktorlar da təsir edir.

Ardı →

İnsanın dişlərinin qayğısına qalması hələ lap qədim zamanlara təsadüf edir. Lakin dişlərə qulluq əsasən gigiyenik məqsəd deyil, daha çox kosmetik məqsəd daşıyırdı.
Antik təbabətdə 1 çox reseptlər hazırlanırdı ki, onların tərkibinə bitkilərin külü, toz şəklinə salınmış daşlar, bal hopdurulmuş şüşə, yun və s. daxil edilirdi. Dişləri daşla, heyvanların dişləri və dırnaqları ilə təmizləyirdilər.
Bəzi yerlərdə hətta indiyə kimi qətranın köməyi ilə dişlərin ağlığına nail olurlar. Yeni Qvineya və Solomon adalarında bizim işlətdiyimiz diş tozuna bənzər vasitələrdən istifadə edirdilər. Şərqi-Afrika tayfaları taxta diş təmizləyicilərindən istifadə edərək dişləri yeməkdən sonra təmizləyirdilər.
Davamı →

Diş meydana gəlməsi ana bətnində 30-34-cü gündə başlayır, buna görə ananın qidalanması, qəbul etdiyi dərmanlar, keçirdiyi xəstəliklər körpənin dişlərinin zəif və ya qüvvətli quruluşda olmasını təsir göstərir. Daimi dişlərin inkişafı isə doğuş vaxtı başlayır, körpənin keçirəcəyi xəstəliklər, alacağı dərmanlar və qidalanması də gələcəkdə diş çıxartmasına təsir edər.
Ardı →

Dişləri hər gün yumaq yaddaş zəifliyini və ya ümumiyyətlə yaddaşın itməsi problemini aradan qaldırır. Bu, 270 nəfər yaşlı insan üzərində aparılan araşdırma nəticəsində məlum olub. Araşdırmaya görə. dişlərə düzgün quluq orqanizmi bir çox problemlərdən qoruyur və beyinin fəaliyyətinə müsbət təsir göstərir. Lakin dişləri yumaqla yaddaş arasındakı əlaqəni alimlər hələ ki bilmirlər.
Həkimlərin sözlərinə görə, dişlərin çürüməsinin əsas səbəbi qidalanmadır. Xüsusilə şəkərli qidalar dişləri məhv edir. Ona görə də şirniyyatı çox sevən uşaqlarda diş çürümələrinə daha çox rast gəlinir. Stomatoloqlar həm də süni qida məhsullarının dişlərin əsas düşməni olduğunu deyirlər.
Ardı →

Təxminən altı aylığından başlayaraq körpələrdə süd dişləri çıxmağa başlayır.20-yə yaxın süd dişi çıxır.Təbii ki,böyüklərdə olduğu kimi,bu dişlər çeynəmə və yeməyə kömək edir.Həmçinin üz və çənənin normal inkişafına kömək edir,daimi dişlərin çıxması üçün şərait yaradır.
Süd dişlərinin vaxtından tez çürüməsi diş ağrıları ilə bərabər gələcəkdə bir çox problemlərə də səbəb ola bilər.Bəs uşağın ağız boşluğunun və dişlərinin sağlamlığını qorumaq üçün nəyə diqqət yetirmək lazımdır?
Körpənin gələcəkdə sağlam dişlərə sahib olması süd dişlərinə düzgün qulluqdan başlayır.Uşağınızın yaxşı vərdişlərə sahib olmasına kiçik yaşlarından çalışmalısınız.Dişlərə qulluqla bağlı əsasən bunlara fikir vermək lazımdır:
Ardı →