Kayzen

Kimə və nəyə müraciət məqsədi ilə deyilmiş söz və ya söz birləşməsinə xitab (обращение) deyilir. Məsələn: Москва! Твоя слава всегда перед нами.
Это кто, друзья, идет с песней молодой?

Xitab ismin adlıq halı və habelə isim mənasında işlənən başqa nitq hissələri ilə ifadə olunur: Отпусти меня, родная, на простор широкий. Xitabın tərkibində aydınlaşdırıcı sözlər də ola bilər. Наш край, ты как труд величавый, на заводах, на стройках, в полях! Xitablar cümlənin əvvəlində, ortasında və axırında gələ bilər. Cümlənin əvvəlində gələn xitabdan sonra yazıda bir qayda olaraq vergül qoyulur. Əgər xitab xüsusi intonasiya və ya güclü hisslə tələffüz olunarsa nida işarəsi qoymaq lazımdır: Сибирь, принимай новоселов! О годы детства! Вновь встает передо м^ой приход весны!
Ardı →

«ПРЕДЛОГ» NƏDIR?

Rus dilində düzgün danışmaq üçün təkcə sözlərin mənasını bilib, onları bir-biri ilə əlaqələndirməklə kifayətlənmək olmaz. Şübhəsiz, cümlədə fikir əmələ gətirən yalnız o sözlərdir ki, onların hər biri müəyyən bir əşyanı, hadisəni, varlığı və s. ifadə edir. Qrammatik nöqteyi-nəzərdən belə sözlər, yəni mənası və məna çalarlıqları olan sözlər əsas nitq hissələrini təşkil edir, cümlənin hər hansı bir üzvü olur və müəyyən suala cavab verir. həmin sözlər hər iki dildə, qeyd etdiyimiz kimi, əsas (və ya müstəqil) nitq hissələrinə (yəni: ismə, sifətə, saya, əvəzliyə, felə, zərfə) aid edilir. Lakin rus dilində elə bir nitq hissələri də var ki, bura aid edilən sözlərin leksik mənası yoxdur. Buna baxmayaraq belə sözlərin, cümlənin tələbinə müvafiq olaraq, digər məna kəsb edən sözlər arasında əlaqə yaratmaq məqsədi ilə işlədilməsi nəinki lazımdır, hətta vacibdir.
Ardı →

Azərbaycanlıların rus dili fənnini öyrənmələrində başlıca vəzifə bu dilə əməli yiyələnməkdən ibarətdir. Buna görə də hər bir mövzunun öyrənilməsi rus dilində nitq vərdişlərinin inkişafına yenəldilmişdir. Bəs belə halda qrammatikanın rolu nədən ibarətdir? Ümumiyyətlə, qrammatika anlayışı nədir və onun öyrənilməsi nə üçün lazımdır? Qrammatika bir elm kimi nə vaxt yaranıb?

Qədim rus atalar sözünü xatırlayaq: «Грамота—к мудрости ступенка»—«Savad-müdrikliyə pilləkəndir». «Грамматика» sözü isə yunanca «грамма», yəni «hərf» sözündən götürülmüş, əvvəllər «yazı» mənasında işlədilmiş, sonra isə dilin quruluşu haqqında elm bu sözlə—«qrammatika» sözü ilə adlandırılmışdır.

Ardı →

İqtisadi təlimlər tarixinin öyrənilməsi, bir qayda olaraq Qədim dünyada meydana gəlmiş iqtisadi görüşlərin, fikirlərin öyrənilməsi və mənimsənilməsi ilə başlanır. Bu da təsadüfi deyil. Çünki bəşəriyyətin tarixi təkamülü, insan cəmiyyətinin təşəkkülü, ilkin olaraq qədim dünyada meydana gəlmişdir. Minilliklər ərzində formalaşmış təbiət və cəmiyyət haqqındakı düşüncələr, baxışlar, görüşlər, fikirlər şifahi yollarla nəsildən-nəslə keçmiş və müxtəlif səpkili əfsanələr, rəvayətlər, eposlar, poeziyalar kimi ayrı-ayrı xalqların maddi və mənəvi mədəniyyətlərinə çevrilmişdir. Belə bir tarixi inkişaf prosesi, elmi dünyagörüşlərin formalaşması, ən qabarıq şəkildə özünü Qədim Şərqdə, Qədim Asiyada, Antik dövrün ən parlaq nümunələri olan Yunanıstanda və Qədim Romada əks etdirmişdir.

Ardı →

Dünya mədəniyyət tarixində özünəməxsus istiqaməti ilə fərqlənən Çin elmi bir çox sahələrdə, o cümlədən iqtisadi fikir tarixində olduqca dəyərli nailiyyətlər əldə etmişdir. Xüsusən Konfutsiyanın (552-479 e.ə.) (Kun-Fut-zı) irəli sürdüyü iqtisadi ideyalar Qədim Çin dövlətinin milli ideologiyasının əsası kimi onun iki minillik tarixi dövrünü təşkil etmişdir.
İri ailə icmaları daxilində formalaşmış ənənələrə sadiq qalan Konfutsiya onu böyük — kiçik, ata — oğul, böyük qardaşlar — kiçik qardaşlar prinsipi ilə bütün cəmiyyətin sosial-iqtisadi quruluşunu stabilləşdirmək istəyirdi.
Konfutsiya təkmilləşmiş adam-xeyirxah ər təlimini yaratmışdır. Bu təlimin əsasında böyüklərə hörmət, humanizm, öz borcunu dərk etmək prinsipi dururdu. Humanist adam təvazökarlığı, ədalətliliyi, dözümü, hamıya qarşı eyni olmağı ilə səciyyələnirdi. Konfutsiya göstərirdi ki, xeyirxah ər yalnız öz borcunu bildiyi halda, lakin aşağı adamlar yalnız faydalanmağı bilirlər.

Ardı →

1. Hər bir xırdalıq və ya incəlikləri araşdırmaqdan çəkin.

2. Hər zaman münaqişələri dar çərçivədə saxlamağa cəhd et. Onu genişlənməyə qoyma. Əlindən itmədən öncə problemə sən hakim ol.

3. Yersiz qeyrət, şək-şübhə düşmənlərdir. Sən veqe olan şeylərə diqqət yetir, zənn və ehtimallara diqqət yetirmə.

4. Ailə həyatının müqəddəsliyini, onun böyük əhdi-peyman olduğunu başa düşməlisən. Bir iş görmədən öncə min dəfə fikirləş. Çünki, sonrakı peşmançılıq fayda verən deyildir.

5. Sevgi, nə qədər də mühüm və zəruri olsa belə, sadəcə sevgiyə güvənmə.

6. Həyat yoldaşına özünü bir örnək kimi göstər. Şəxsiyyətindən xəbər verən felləri tərk et.
Davamı →

[Allahu əkbər, Allahu əkbər, Allahu əkbər. Subhanəl-ləzi səxxara lənə həzə və mə kunnə ləhu muqrinin. Və innə ilə Rabbinə ləmunqalibun. Allahummə innə nəs'əlukə fi səfərinə həzə əl-birra vət-təqva, və minəl aməli mə tərda. Allahummə həvvin aleynə səfəranə həzə vətvi annə bu'dəhu. Allahummə əntəs-sahibu fis-səfəri vəl-xalifətu fil-əhli. Allahummə inni əuzu bikə min və'sais-səfəri və kəabətil-mənzari və suil-munqaləbi fil-mali vəl-əhl]
Davamı →

Lüğəti mənada qəsd etmək (yönəlmək), dində isə (istilahi mənada) təmiz torpağa qəsd edib onunla üz və əlləri məsh etmək deməkdir. Uca Allah buyurur:
«Xəstələndiyiniz, səfərdə olduğunuz, ayaqyolundan gəldiyiniz və ya qadınlarla yaxınlıq etdiyiniz zaman su tapmasanız, pak torpaqla təyəmmüm edin, ondan üzünüzə və əllərinizə sürtün.» (əl-Maidə surəsi, 6-cı ayə)

Nə zaman təyəmmüm etmək olar?
1. Su tapılmadıqda və ya istər qüsl, istərsə də dəstəmaz alaraq paklaşmağa kifayət qədər su olmadıqda;
2. Dəstəmaz almalı, yaxud qüsl etməli adam yaralı və ya xəstə olduqda halının pisləşməsindən, yaxud xəstəliyinin uzanmasından qorxduğu zaman;
3. Hava çox soyuq olduqda, dəstəmaz alan, yaxud qüsl edən adam soyuq sudan istifadə etdiyi təqdirdə ona zərər toxunacağından qorxduqda, yaxud sudan istifadə etmək (qızdırmaq və s.) imkanı olmadıqda.
Uca Allah buyurur:
Ardı →

Bu mövzu atda gedəni atından salan, varlını kasıb edən və s. bu cür insan həyatında pisliklərlə dəyişiklik edən səbəblərdən biri haqqındadir. Bu elə bir şeydir ki, «insanı əbrə, dəvəni isə qazana salar». Bu göz dəymədir. 
Göz dəymənin həqiqətən olmasına Quran və sünnə dəlalət edir. Uca Allah buyurur: «Həqiqətən, kafirlər Zikri (Quranı) eşitdikləri zaman öz baxışları ilə az qala səni gözə gətirələr. Onlar çarəsizlikdən: “O, dəlidir!”– deyirlər» (əl-Qələm, 51). İbn Kəsir (Allah ona rəhmət eləsin) bu ayənin təfsirində buyurmuşdur: «Bu ayə dəlildir ki, göz dəymə və onun təsiri haqdır». Həmçinin göz dəymənin haqq olmasına dəlalət edən Uca Allahın bu ayələridir. «Mərhəmətli və Rəhmli Allahın adı ilə! De: “Sığınıram sübhün Rəbbinə! Məxluqatının şərindən, çökən zülmətin şərindən, düyünlərə üfürən cadugər qadınların şərindən və həsəd aparan zaman paxılın şərindən!” (əl-Fələq surəsi). Qətədə buyurmuşdur: „Yəni gözündən və nəfsinin şərrindən“.
Ardı →

Günümüzdə mövcud olan bir çox xəstəliklər vardır ki, insanların çoxu bundan əziyyət çəkirlər. Müsəlmanlar bu cür xəstəlikləri gördükdə ibrət götürməli və onlarda bu cür xəstəliklərə tutulmaması üçün öncədən öz tədbirlərini görməldirlər. Bu xəstəliklərdən biri də qəlb xəstəliyi olan sehr, cadu və göz dəymədir. Bir çox müsəlmanlar bunun mahiyyətini dərk etdikləri halda tədbir görmürlər və bu xəstəliyə tutulduqdan sonra onun bədəlini ağır ödəyirlər. Müsəlmanlar bu xəstəliyə tutulmasınlar deyə və ya tutulduqdan sonra qurtulsunlar deyə aşağıda qeyd etdiyimiz nəsihətlərə əməl etməlidirlər.
Ardı →