Xristianlığın tarixi köklərinə və yaranmasına diqqət yetirdikdə, onun bir tərəfdən qədim yəhudi dininə, başqa bir tərəfdən isə antik dövr dünyagörüşü və fəlsəfəsi ilə sıx surətdə əlaqədar olduğu məlum olur. Bununla yanaşı başqa dini ənənələrin (məs. mitraizmin) də xristian təliminin formalaşmasında təsiri olmuşdur.
Tarixdən məlum olduğu kimi, I əsrdə yəhudi dövləti Roma imperiyası tərəfindən işğal edilmişdi. Bundan sonra yəhudi cəmiyyəti parçalanmışdı və dərin böhran içində idi. Yəhudilər də Roma imperiyası tərəfindən işğala məruz qalmış bütün xalqlar kimi azadlığa can atırdılar. Çünki imperiyada hər addımbaşı ədalətsizlik və istibdad hökm sürməkdə idi. Nəticədə isə, imperiyadaxili çəkişmələrin sayı artır, cəmiyyətin təbəqələşməsi və parçalanması getdikcə daha da dərinləşirdi. Bütün bu proseslər yəhudi cəmiyyətində özünü daha da qabarıq şəkildə göstərirdi.

Ardı →

Həvarilər Hz. Isaya sağlığında inanmış və оnun ardıcılı оlmuş tələbələrdir. Оnlar üçün Hz. Isa: «Siz Axirətdə оn iki оymağa minib Israili...» deyə söyləmiş və оnlar Peyğəmbərdən sоnra gələn dinin ən mühüm insanlarındandır. Bu üzdən bunlar haqqındakı məlumatlarda ziddiyyətlər çоx böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Hz. Isanın Həvarilər ilə qarşılaşması və оnları tələbə оlaraq yanına götürməsi hadisəsi Sinоptik İncillərlə İoann İncilində bir-birindən çоx fərqli оlaraq təsvir edilməkdədir. Matta, Markоs və Luka İncillərinə görə Hz. Isa Qaliley gölü kənarında kəzərkən əvvəl balıqçılıqla məşğul оlan Petrоs ilə оnun qardaşı Andreyanı, sоnra Zebedinin оğulları Yəqub ilə İoannı mоizələri zamanı tanımış, оnları şagird оlaraq yanına götürmüş və оnlara «Sizə insan tutan balıqçı edəcəyəm» deyərək öz arxasınca gəlmələrini оnlardan istəmişdir.

Ardı →

Əhalisinin 1,3 milyard olduğu Hindistanda nə qədər dinin olması maraq doğurur. Çindən sonra dünyanın ən çox əhalisi olan ikinci ölkəsi dinlərinin çoxluğu ilə də fərqlənir. Hindistanda dinlərin müxtəlif ibadət formaları var. Vaxtilə müsəlmanların nəzarətində olan bu ölkə sonralar İngiltərə müstəmləkəsi olub, indi isə hinduların hakimiyyəti altındadır.

Davamı →

İslamın mistik üzü, ilahi eşqin tərənnümçüsü, min ildən artıqdır gizli tərəfləri aşkara çıxmayan təriqət, ədəbiyyata, musiqiyə, rəssamlığa, sənətin ayrı-ayrı qollarına təsir etmiş, Qərb fəlsəfəsinin ideoloji yönünü dəyişmiş Sufilər. Sufilik sadəcə dini ayinləri, ritualları, ibadət evləri, müxtəlif təriqət qolları ilə deyil, həm də dərvişanə mədəniyyət və həyat tərzi ilə İslamın bütün qollarından fərqlənir. Bəzi şiələr və sələfilər onları dönük adlandırır. Bunun səbəbi Sufilərin Yer üzündə Allahın təcallasını axtarmaqlarıdır. Bu başqa bir yazının geniş mövzudur. Bu yazıda Sufilərin qurduğu, Amerika siyasətinə ciddi təsir göstərmiş, “Oskar”, “Emmi” kimi məşhur sənət mükafatlarına ev sahibliyi etmiş, məşhur amerikalı komediya aktyorunun Misirə səfərindən sonra yaradılmış Müsəlman Mason Lojasından bəhs edəcəm: “Shriners Mason Lojası”

Davamı →

Hamı Adəm və Həvvanın Cənnət bağında alma yediyini bilir. Ancaq Bibliyada onların «Xeyir və şəri bilmək ağacı»ndan meyvə yediyi yazılıb. Bu meyvənin isə alma olması qeyd edilməyib.

İsa və onun qardaşları
İsanın qardaşları və bacıları olmayıb? Əslində belə deyil. İohannın İncilində 7 yerdə İsanın bir neçə qardaşı olduğu haqda məlumat var. Ola bilsin ki, bu doğru məlumatdır.

Davamı →

Azərbaycan tarixən müxtəlif inancların, fərqli dini konfessiyaların birgə və əmin-amanlıq şəraitində yaşadığı ölkədir. Respublikamızda kilsələr, sinaqoqlar, məscidlər və müxtəlif dini məbədlər eyni vaxtda yanaşı fəaliyyət göstərir. Keçən silsilə yazılarımızda şəxsi müşahidələrimizə, müxtəlif mənbələrə, o cümlədən də Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin rəsmi saytına əsaslanaraq ölkə ərazisində mövcud olan qədim alban məbədləri, daha sonra məscidlərimiz haqqında oxucularımıza silsilə yazılar təqdim etmişik. İndi isə paytaxtda və bölgələrdə fəaliyyət göstərən kilsələr haqqında məlumat verəcəyik.

Davamı →

Anqlikan kilsəsi
XVI əsrdə Reform hərəkatından sonra İngiltərədə meydana gəlmiş bir xristian məzhəbidir. Anqlikanizm protestantlığın İngiltərəyə məxsus bir şəklidir. VIII Henri və daha sonra I Yelizavet dönəmində Roma ilə olan mücadilədən sonra katolikliklə bağlarını kəsən ingilislər o dövrün görüşləri ilə müasir tolerantlıq arasında orta bir yolla getmişdirlər. İngiltərəyə xas olan bu məzhəb Müqəddəs Kitaba bağlı və qismən reformə edilmiş bir katoliklik kimi görünməkdədir. Anqlikanlıq təşkilati və kult baxımından katolikliyə yaxındır.
Davamı →

İlahiyyat ilə elm arasında gedən savaşın bəlli özəllikləri vardır. XVIII yüzilliyin sonunda Fransada yaranmış durumu, bir də indi Sovet Rusiyasında baş verənləri çıxmaqla, yerdə qalan bütün dönəmlərdə alimlərin çoxusu öz çağlarının dinlərinə arxa durmuşlar. Bu böyük çoxluğun sırasında ən böyük alimlər də olmuşlar.
Nyüton ariançı2 olsa da, xristian inancına çox bağlı olan bir insan olmuşdur. Küvye inanclı bir katolik olaraq tanınmışdır. Faradey sandimaniançı3 olmuş, bağlı olduğu sektanın ehkamlarına ürəkdən inanmış, bununla yanaşı onun elmlə dinin ilişkiləri ilə bağlı baxışları istənilən qatı inanclı ruhanidə vurğunluq yarada biləcək bir biçimdə olmuşdur.
Davamı →

Uzun müddətdir fikir verirəm, bir sıra yazarlar, jurnalistlər sosial şəbəkələrdə də, real həyatda da diqqət cəlb eləmək, gündəmə gəlmək, söz-söhbətin mərkəzində olmaq üçün inanclı insanların hissləri ilə oynayır, onları alçaltmaqdan zövq alırlar. Dinlə məzələnirlər, orucu tutanları ələ salırlar, namaz qılanlara gülürlər… Guya özləri çox inkişaf edib, dünyanın yaranışını, gəlişini-gedişini dərk ediblər, indi də inanclı insanlara dırnaqarası baxırlar.

Davamı →

Sərsərinin hekayəsi
Mən rahibliyə hazırlaşan yoxsul sərsərinin biriyəm, meşələrdə, yollarda dolaşıb Tanrı xatirinə çörək dilənirəm, mən elə bir mənzərə görmüşəm ki, ona baxmaq da savabdır və balaca uşaqların səsini eşitmişəm. Müqəddəs adam olmadığımı bilirəm və yol üstündəki cökə ağaclarının altında yoldan çıxdığım da olub. Mənə şərab verən qardaşlar onu içməyə çox da öyrəşmədiyimi görür. Amma mən uşaqları şikəst edənlərdən deyiləm. Sonra diləndirib pul yığmaq üçün uşaqların gözlərini ovan, ayaqlarını kəsən, əllərini bağlayan zalım adamlar da var. Məhz buna görə o uşaqları görəndə dəhşətə qapıldım. Tanrımız onları qoruyacaq, buna şübhə yoxdur. Rabitəsiz və məntiqsiz danışıram, çünki sevinclə doluyam. Mən bahara və gördüyüm mənzərəyə görə gülürəm. Ağlım elə də iti deyil. On yaşım olanda dini təhsil almışdım, amma latın sözlərinin hamısı yaddaşımdan uçub gedib. Mən çəyirtkəyə oxşayıram: gah ora, gah da bura tullanıram, cırıldayıram, hərdən də rənbərəng qanadlarımı açıram; balaca başım isə şəffaf və boşdur. Deyilənlərə görə müqəddəs İoann səhrada çəyirtkə yeyirmiş. Doymaq üçün çoxlu çəyirtkə yemək lazımdır. Amma müqəddəs İoann bizim kimi deyildi, bizdən fərqlənirdi.

Davamı →