O, 1942–ci il avqustun 17–də pioner və oktyabryatlar dövründə, fəhlə uşağının ən nüfuzlu institutlarda təhsil aldığı bir zamanda anadan olmuşdu. Baxmayaraq ki, bu -bütöv dünya bildiyimiz, kommunizm riyası altında yaşadığımız, ümidsiz, sabahsız SSRİ dövrü idi…
Bakıda anadan olan Müslümə Azərbaycan musiqisinin tanınmış simalarından olan babası Müslim Maqomayevin adını vermişdilər.
Babasının və həyat yoldaşı Bəydigülün iki övladı dünyaya gəlmişdi. Kiçik oğul, yəni Müslümün atası — Məhəmməd Maqomayev tanrıdan vergili insan idi, baxmayaraq ki, musiqi təhsili almamışdı, royalda çalırdı və həm də oxuyurdu, onun çox ürəyəyatımlı və xoşagələn səsi vardı. İstedadlı teatr rəssamına atasından mətanət və kişilik əzmi miras qalmışdı. Məhz belə insan sevdiyi hər şeyi atıb vətəni qorumağa gedə bilərdi. Atasının ölüm xəbərinin Müslümdən uzun illər gizlətmişdilər, 10 yaşına çatanda ona həqiqəti deməyə məcbur oldular.
Davamı →

Milyonlarla insanın pərəstiş etdiyi insan, səs, ulduz — Co Dassen ... 
Günlərin bir günü Co Dassenin “dost”larından biri ona ifaçılıq sənətini atmağı məsləhət görür. Ancaq nə yaxşı ki, Dassen bu məsləhətə qulaq asmır...
Aşpaz, jurnalist, həkim və etnologiya üzrə mütəxəssis olan Jozef Dasseni bütün dünya Co Dassen kimi tanıdı...

«Et Si Tu N'existais Pas», «Salut» və… 41 yaşında ölüm...
Məşhur ifaçı söyləyirdi: “Bir çox gənclər kimi mən də həyatda öz rolumu axtarırdım. İnsanların həyatını xilas etmək üçün həkim oldum, professor olmaq da əla idi, insanlara elm öyrədirdim! Ancaq günlərin bir günü anladım ki, səhnədə olmağımla daha çox işə yaraya bilərəm… Elə də oldu.
Mən insanlara yardım etmək üçün mahnı yazıram...”

Fransız jurnalistləri daim şəxsi həyatını mediyadan gizli saxladığına, bu barədə hər hansı bir açıqlama vermədiyinə görə, Dasseni ən məşhur və ən naməlum ifaçı adlandırmışdı.

Dassen iki dəfə evli olub. İlk həyat yoldaşı bu sahəyə maraq yaratmaqla yanaşı, Conun ifaçı kimi üzə çıxmasına çox yardımçı olmuşdu. ikinci həyat yoldaşı Kristin Delvyu isə müğənniyə iki gözəl oğul övladı bəxş etmişdi…

“Atamın iş otağını bərpa etmişəm, bu onun iş masasıdır. O, saatlarla əyləşib, hansısa mahnının bir sətrini düşünməyə vaxt sərf edə bilərdi. O, işinin dəlisi idi...” – Co Dassenin oğlu Jülyen atası barədə söyləyir.
Ardı →

Musiqiçi və bəstəkar, alternativ rok qrupu «Nirvana»nın vokalisti və gitaristi Kurt Cobain’in intihar məktubu:

Hələ uşaqkən şikayətləri olan, tükənmiş, təcrübədən keçmiş bir axmağın ağzından danışıram. Bu bayağı, sadə və başadüşülən bir məktub olmalıdır.

Cəmiyyətimizin sərbəstliyi və rahatlığı ilə əlaqəli, punk rokun 101 dərslərindən aldığı nəsihətlərin nə qədər doğru olduğunu sübut etdim. Çox uzun illər oxuyub yazmaqla birlikdə dinləməkdən də, yaratmaqdan da olduğu kimi həyəcan yaşamadım. Bunları kəlmələrlə başa sala bilmədiyim üçün özümdə günah hiss edirəm.

Məsələn, səhnə arxasındaykən sönən işıqların, tamaşaçıların çılğın təzahürü qarşısında, məni heyran etdiyi və qısqandığım Freddy Mercuryə olduğu kimi təsir edə bilmədim.
Ardı →

İohann Sebastyan Baxı dünyanın ən dahi bəstəkarı sayırlar. Türingiyalı Bax ailəsinin yeddi nəslinin bütün üzvləri musiqiçi olublar. Bu ailədə musiqiçilik atadan oğula sənət kimi ötürüldüyündən bəzən Almaniyada hər musiqiçiyə Bax, hər Bax soyadlı insana musiqiçi deyərdilər.

«Mən bundan da yaxşı musiqi yazacam!»

İohann Sebastyan Bax valideynlərini itirəndə heç 10 yaşı yoxuydu. Onun tərbiyəsiylə böyük qardaşı İohann Kristof məşğul olur. İlk musiqi savadını da qardaşından alır. Qardaşının göstərdiyi musiqi pyeslərini Bax qısa müddətə öyrənirdi. Amma qardaşı nəinki dövrün məşhur bəstəkarlarının əsərlərini öyrənməyə, heç notlara əl vurmağa da izn vermirdi. Həmin kitablar dəmir barmaqlıq çəkilmiş şkafda saxlanırdı. Gecə yarısı hamı yatandan sonra Sebastyan əlini barmaqlıqlar arasından salıb kitabı rahatca çıxara bilir. Çırağı olmadığından bu notları ay işığında köçürməli olur. Yalnız 6 aydan sonra musiqi «şikarı» tam əlinə keçən zaman qardaşı onu «cinayət başında» yaxalayır, həm kopyanı, həm də orijinalı əlindən alır. Belə cəzadan hiddətlənmiş Bax göz yaşları içində çığırır:
Davamı →

1855-ci ildə Londonda Bethovenin iki simfoniyasına dirijorluq edən Vaqner konserti əzbər, yəni əsərin partiturasına baxmadan keçirir. Belə üsula adət etməyən dinləyicilər bəstəkarın çıxışını bir qədər soyuq qarşılayırlar. Növbəti konsertdə Vaqner artıq partituraya baxa-baxa orkestri idarə edir və nəticədə gurultulu alqışlarla mükafatlanır. Bəstəkar səhnəni tərk etdikdən sonra çoxları fikir verir ki, pultun üzərindəki… Rossininin «Sevilya bərbəri» operasının partiturası imiş. Özü də baş ayaq vəziyyətdə…
Ardı →

 Vətənsiz bir İnsan — Fərid Fərjad
Anaların uşaqlarına layla deməsi, insanların ölülərinə ağı deməsi qadağandı. Çünki 1979-cu il inqilabında Xomeyni İranı musiqisiz buraxdı. Fərid Fərjadı musiqisiz və vətənsiz buraxdığı kimi. Dünyaca məşhur virtuoz, inqilabdan sonra musiqi haram qılındığı üçün vətənini tərk etmək məcburiyyətində qalır və səssizliyə tərk edilmiş xalqını 34 ildi qəlbində yaşadır.

Onun musiqilərində hüzn var, şərq insanı hüznlüdür. O duyğuların yaranmasında kralların, imperatorların da payı var. Şərq xalqları yüz illər boyu istibad və zülmə məruz qalıb. Şərqdə həmişə müharibə vardı. İnsanlar basqı altındaydı. Hüzn, hicran, ayrılıq Şərqdə bir yaşam tərzidir. Şərq insanı duyğularıyla yaşayır. Bu 30 il ərzində elə bir aclıqla tərbiyə edilir ki xalqım. Yalnızca çörəyə yox, duyğu, əyləncə, sənət, kinoya mənim xalqım acdı. Çünki yaradıcı bir şeyə icazə verilmir. Skripka çalan bir sənətçisini ölkəyə buraxmayan bir ölkə necə azad ola bilər.

Fərid Fərjad modern musiqi ilə qəlbini birləşdirir. Avropada buna hüzn yox, duyğu deyirlər. Skripka Fərjadin duyğularıyla, ürəyi ilə dinləyicilərin qulağına, ürəyinə yol tapır. Fərjad bir əlaqə yaradır. O bir vasitəçidi.
Ardı →

Dahi rus bəstəkarı İqor Stravinski XX əsr dünya musiqi mədəniyyətinin korifeylərindən biridir. Onun irsi müasir musiqinin klassikasıdır, yaratdığı əsərlər yaşadığımız mürəkkəb, təzadlı dövrün inikasıdır. Stravinskini çox zaman zarafatla «min bir üslub bəstəkarı», «buqələmun-bəstəkar» adlandırırlar. Çünki yaradıcılığı boyu bəstəkar zamanın nəbzini tutaraq üslubunu dəfələrlə kəskin surətdə dəyişmiş, ən müxtəlif bədii prinsiplərə üz tutmuşdur. Belə ki, Stravinskinin yaradıcılıq yolunu üç əsas mərhələyə — «rus», «neoklassik» və «dodekafoniya» mərhələlərinə bölmək mümkündür.

Gənclik illərini doğma vətəni Rusiyada keçirən Stravinski milli folklora — xalq nağıllarına, qədim musiqi formalarına böyük maraq göstərir.
Bəstəkarın bu dövr yaradıcılıq axtarışları rus mədəniyyətinin görkəmli xadimi Sergey Dyagilyevin adı ilə sıx bağlıdır. Dyagilyevin sifarişi ilə yazdığı «Simurq» baletinin uğurlu premyerasından sonra 28 yaşlı Stravinski bütün Avropada tanınır. Sonrakı üç ildə yaratdığı «Petruşka» və «Müqəddəs bahar» baletləri bəstəkarın şöhrətini daha da artırır. 1914-cü ildə yay məzuniyyətini keçirməkçün Ukraynaya gedən Stravinskinin heç ağlına da gəlməzdi ki, Vətənindən təxminən əlli il müddətinə ayrılır.
 
Birinci Dünya müharibəsi onu neytral İsveçrədə məskunlaşmağa vadar edir. Lakin burada yazdığı «Toy» xoreoqrafik kantatası, «Tülkünün nağılı», "Əsgərin əhvalatı" baletləri də Stravinski yaradıcılığının «rus» mərhələsinin davamı sayılır. 20-ci illərin əvvəlində bəstəkar Fransaya köçür, 40-cı illərdə isə ABŞ vətəndaşlığını qəbul edir. Bu illər ərzində Stravinski yaradıcılığı neoklassisizm məcrasına yönəlir. "Çar Edip" opera-oratoriyası, «Psalmlar simfoniyası», «Orfey» baleti, «Dəcəlin sərgüzəştləri» operası və digər əsərləri bəstəkarın barokko dövrünün musiqi formalarından necə sənətkarlıqla bəhrələndiyini əyani şəkildə göstərir. Nəhayət, 50-ci illərin başlanğıcında Stravinskinin bədii üslubunda daha bir kəskin dönüş baş verir -bu dəfə o, əvvəllər inkar etdiyi dodekafoniya musiqisinin prinsiplərinə üz tutur. «Müqəddəs mahnılar», «Aqon» baleti ustadın yaradıcılıqda fəth etdiyi son zirvələrdir.
 
«SİMURQ»un UÇUB GETMƏSİ
«Simurq» baletinin sifarişçisi Sergey Dyagilyev əvvəlcə bu mövzuda əsər yaratmaq təklifi ilə görkəmli rus bəstəkarı Anatoli Lyadova müraciət edir. İşinə yüksək tələbkarlıqla yanaşan və bəlkə də həmin səbəbdən bir qədər astagəl olan Lyadov bu dəfə də əsər üzərində ləng işləyir. Dyagilyev növbəti "İşlər necə gedir?" -sualına «Hər şey əladır — artıq not kağızını almışam», -cavabını alandan sonra Lyadovla imzaladığı müqaviləni ləğv edir, sifarişi Stravinskiyə ötürür.

Uzun illər Vətən həsrəti ilə yaşayan 80 yaşlı Stravinski Sovet İttifaqının rəhbəri Nikita Xruşşovun şəxsi dəvəti ilə 1962-ci ildə Rusiyaya gəlir, Moskva və Leninqrad (hazırda Sankt-Peterburq) şəhərlərində müəllif konsertləri ilə çıxış edir. Vətənlə görüş qocaman bəstəkara sanki ilham verir. Ömrünün qalan doqquz ili ərzində o yenə də səmərəli işləyir, yeni əsərlər yaradır. 1971-ci ildə Stravinski Nyu-Yorkda vəfat edir. İqor Stravinski XX əsr musiqisinin rəmzi simalarındandır. Onun cəsarətli sənət axtarışları, kəşf etdiyi melodiyalar, harmoniyalar, ritmlər müasirlərini həm təəccübləndirir, həm də heyrətə gətirirdi. Stravinskinin zəngin bədii irsi bu gün də bəstəkarlarçün örnək olaraq qalır.
Bu əsərlərlə tanış olun;

• Petruşka
  
• «Müqəddəs bahar»
• «Simurq»

Mənbə Ayna uşaq ensiklopediyası MUSİQİ səmimiyyət məbədi
Müəllif Aida Hüseynova
Davamı →

“Aylı sonata” Lüdviq van Bethovenin ən möhtəşəm əsərlərindəndir. Bu — çox maraqlı bir məhəbbət məcarasından yaranmış bir musiqi əsəridir.

Belə ki, bu möhtəşəm musiqi əsərini dahi bəstəkar gənc qız Culyetta Qviççardiyə həsr etmişdir. Bu gənc qız bəstəkarın ürəyini fəth etmiş və sonra isə bəstəkarın ürəyini  “qəddarcasına” qırmışdır. Amma bu möhtəşəm  musiqiyə qulaq asarkən aldığımız zövqə görə, məhz Culyettaya minnətdar olmalıyıq.

 L.V.Bethoven (1770-1827) Almaniyanın Bonn şəhərində anadan olmuşdur. Onun uşaqlıq illəri çox ağır keçmişdir. Atası onun musiqi istedadından insafsızcasına öz məqsədləri üçün istifadə etmişdir. Səhərdən axşamacan klavesin arxasında oturmağa atası onu məcbur edirdi. 

 L.V. Bethoven ilk dəfə 8 yaşında ikən kütləvi konsertlər verərək pul qazanmışdır. Təbii ki, bu pulları atası mənimsəmişdir. 20 yaşında ikən isə o, artıq klavesində və skripkada çox gözəl ifa edirdi. Lüdviq çox istedadlı olması ilə bərabər, çox qapalı, təkliyə meyilli, ünsiyyətsiz idi. Gənc yaşlarında ikən, onun sinif rəhbəri olan Kristian Qotlib Lüdviqdə təbiətə, insanlara sevgi, ətrafdadakılara xoş münasibət hissi oyatmışdır. Məhz o, Lüdviqə qədim dilləri, fəlsəfəni, ədəbiyyatı, tarixi və etikanı öyrətmişdir. Bundan sonra Bethovendə humanistlik, insansevərlik,azadruhluluq yaranmışdır.

Ardı →

Əsası dahi Üzeyir bəy tərəfindən qoyulmuş Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin görkəmli nümayəndələrindən biri də Fikrət Əmirovdur (1922-1984). O, milli və professional musiqimizin böyük dayağıdır desək, yanılmarıq. Çünki Fikrət Əmirov yaradıcılığı milli köklər zəminində inkişaf edib. Gəlin, əvvəlcə bəstəkarın həyat və yaradıcılıq yoluna nəzər salaq.
Fikrət Məşədi Cəmil oğlu Əmirov 1922-ci il noyabrın 22-də Gəncədə məşhur musiqiçi Məşədi Cəmil Əmirovun ailəsində dünyaya gəlib. Fikrət Əmirovun milli musiqini mənimsəməsində onun böyüyüb, boya-başa çatdığı mühitin müstəsna rolu olub. Çünki onun böyük musiqiçi kimi yetişməsində fitri istedadı ilə bərabər atası Məşədi Cəmilin böyük təsiri olmuşdu.
Ardı →

Paqaninin atası boş vaxtlarında mandalinada çalmağı sevirdi. Aləti əlinə alan kimi arvadı qulaqlarını tutub evdən qaçardı ki, mandalinanın monoton donquldanmasını eşitməsin. 4 yaşlı Nikkolo atasının səhvlərini tapıb: «Ata, sən bu yerində xaric çalırsan...» deyərək atasına necə çalmağın yolunu həmən göstərə bilmişdi…
Cılız Nikkolanı skripkanı ciyildətməklə əldən salmağında uzaqgörən kişinin məqsədi vardı. Bilirdi ki, böyüyəndə uşağın bir parça çörəyi olacaq. Doğuşdan bir az əvvəl Nikkolanın anasının gözünə mələk görünmüş və doğulacaq oğlunun bütün İtaliyada məşhur olacağını demişdi. Atası skripkanı tutmağı və kamanı simə sürtməyi oğluna göstədikdən sonra hər şeyi Nikkolonun istedadının ixtiyarına buraxdı. Dükana işləməyə gedəndə oğlunu otaqda bağlayıb onu saatlarla susuz və yeməksiz qoyardı. Atası Antonio, adətən, anbardan gələn qamma səslərinə qulaq verərək yuxulayırdı. «Buna bax bir, o yenə də kamanla jonqlyorluq edib, simləri çimdikləyir» deyib hirslənərək açar yerindən içəri baxanda heyrətdən ağzı açıla qalmışdı.

Davamı →