Ötən söhbətlərimizin birində tanış olduğumuz Areta Frenklin çıxışlarının birində souldan söz açarkən onu belə qiymətləndirmişdi: "Əgər mahnı mənim yaşadıqlarımdan və yaxud yaşaya biləcəklərimdən danışırsa, deməli yaxşı mahnıdır. Amma mahnı mənə yaddırsa, onda tamamilə gücsüzəm, heç nə edə bilmirəm. Mənim üçün soul doğma musiqidir".

Bu, misilsiz müğənnin şəxsi fəlsəfəsidir, çünki Areta yalnız öz emosiyalarıyla səsləşən mahnılarda məxsusi müvəffəqiyyət qazanıb.

Səciyyəvidir ki, Areta Frenklin yaşının ahıl çağlarında, əvvəlki bəxtəvərliyindən əsər-əlamət qalmayanda başqa dahi müğənninin — Rey Çarlzın qospel üslubuna meyl göstərib. Bunu musiqi tədqiqatçılarının hamısı qeyd edir. Və yalnız bu fakt kifayətdir ki, biz bugünkü söhbətimizi Rey Çarlza həsr edək. 

Düzünü desəm, mənim rok tarixindən bəhs edən silsilədə Rey Çarlz (Ray Charles) haqda danışmaq fikrim yox idi. Çünki onun yaradıcılığı o qədər çoxşaxəli, səhnə ömrü o qədər rəngarəngdir ki, yalnız rok çərçivəsinə sığışdırmaq mümkün deyil. O heç şübhəsiz, qaradərili musiqinin ən nüfuzlu nümayəndəsidir desək, yəqin yanılmarıq.
Ardı →

Gözü həmişə Bakıda olan bəstəkara  gah Qara Qızıl, cah da Qızıl Qızılov deyərdilər.  
«Məncə Bakı dünyada ən gözəl şəhərdir. Hər gün o, aydın günəşli, yaxud zəif bozumtul-mirvari dumanlı və yağışlı səhərlə oyanarkən oxuyur. O özü bütünlükdə mahnıdır… Belə gözəl şəhəri mənim xalqım əsrlər boyu yaradıb» Qara Qarayev

Qara Qarayev nəslində özünü musiqi sənətinə həsr eləmiş ilk adamdır. Ata tərəfi Abşeronun Fatmayi kəndindən, ana babası İskəndər bəy Axundov isə Şamaxının məşhur nəsillərindən idi. Bu ailə 20-ci əsrin Bakı ziyalıları kimi çox da zəngin deyildi.  Şərq tərbiyəsi almış Fərəc babanı Qarayev mənəvi-fəlsəfi mövzularda söhbət edən, musiqi və şeri, fars dilini bilən, Nizami Gəncəvini orijinalda oxuyan və muğamat bilicisi kimi xatırlayır.

Ardı →

Azərbaycanın görkəmli bəstəkarı, ictimai xadim. Dövlət mükafatı laureatı.
F. Əmirov öz yaradıcılığında daim dahi bəstəkarımız Ü. Hacıbəyovun ənənələrini davam etdirərək milli musiqi sənətimizin inkişafına çalışmışdır. Ideya məzmununun dərinıliyi, insanın daxili aləminin təsviri, melodik üslubun zənginliyi, ahəngdar orkestrləşdirmə Əmirov yaradıcılığına xas olan cəhətlərdəndir. Onun yaradıcılığında ritmik, melodik və məqam-intonasion qanunauyğunluqlar öz əksini tapır. Bəstəkar kiçik həcimli miniatürlardan tutmuş, mahnı, romans, süita, musiqili komediya, simfoniya, sinfonik muğamlar, fortopiano ilə sinfonik orkestr üçün konsert, opera və balet kimi bütün janrlarda özünü istedadlı mütəxəssis kimi tanıtmış və geniş kütlə dinləyicilərinin rəğbətini qazanmışdır.
Ardı →

Covanni Rota Rinaldi (Nino Rota) (it.: Nino Rota) — italyan bəstəkarı və bir çox kinofilmlərin musiqisinin müəllifidir.Nino Rota 1911-ci ildə Milanda musiqiçi ailəsində anadan olmuşdur. Uşaqlıq illərində Romaya gəlmiş, həmin şəhərdə konservatoriyaya daxil olmuş və 1929-cu ildə oranı bitirmişdir. Hələ konservatoriyada təhsil alarkən Nino Rota fövqəladə qabiliyyətli uşaq – vunderkind hesab olunurdu. O, özünü bəstəkar və orkestr dirijoru kimi təsdiq etmişdi. Hətta onun ilk oratoriyası olan «L’infanzia di San Giovanni Battista» artıq 1923-cü ildə Milanda və Parisdə səsləndirilmişdi.

Ardı →

Debüssinin yaradıcılıq axtarışlarının davamçısı Moris Ravel impressionizm estetikasını özünəməxsus, fərdi tərzdə təcəssüm etmişdir. Musiqidə daim yenilik sorağında olan bəstəkar, eyni zamanda, həm klassisizm cərəyanının prinsiplərinə sadiq qalmış, həm də xalq musiqi qaynaqlarından bəhrələnmişdir. Ənənə ilə novatorluğun bu cür orijinal uzlaşması Ravelin çoxşaxəli irsinin bütün sahələrində — opera və baletlərində, instrumental və vokal musiqisində aşkar sezilir.

Ardı →

Bir gün Milan Konservatoriyasının direktorunun yanına cavan bir oğlan gəlir və onu qəbul imtahanına buraxmağı xahiş edir. Qəbul komissiyası iddiaçının əsərləri ilə tanış olandan sonra ona qəti rədd cavabı verir. Həmin hadisə 1832-ci ilə təsadüf edir. Bir neçə onillikdən sonra isə Milan Konsevatoriyası vaxtilə bəyənmədiyi gənc musiqiçinin adını daşımaq şərəfinə nail olmağa səy göstərir. Həmin musiqiçinin adı Cüzeppe Verdidir.

Ardı →

M. İ. Qlinkanı çox zaman rus musiqisinin Puşkini adlandırırlar. A.S. Puşkin öz yaradıcılığı ilə rus ədəbiyyatında klassik dövr yaratdığı kimi, Qlinka da rus klassik musiqisinin əsasını qoymuşdur. Puşkinin şerləri bizə necə təsir edirsə Qlinka musiqisi də bizə eynilə həmin təsiri göstərir. Puşkin kimi Qlinka da insanın gözəlliyini, daxili aləmini, vətənə sadiqliyini, qəhrəmanlığını, dostluğunu öz əsərlərində təsvir edir.Qlinka forma, harmoniya, polifoniya, orkestrləşdirmə sahəsində fəaliyyət göstərən ilk rus professional bəstəkarıdır. Ahəngdarlıq, “səs palitrasının” genişliyi, orkestr, səslənməsinin və yeni harmonik ifadələrin müxtəlifliyi Qlinkanı romantizmlə yaxınlaşdırır.
Mixail İvanoviç Qlinka 1804 – cü ildə Smolensk quberniyasının Novospassk kəndində anadan olmuşdur.
Davamı →

XIX əsrin ən görkəmli dahi bəstəkarı P. İ. Çaykovski öz yaradıcılığında müasir həyatı hərtərəfli təsvir etmək qabiliyyətinə malik olmuşdur. Dövrünün səciyyəvi obrazları onun yaradıcılığında öz əksini tapmışdır. Bəstəkarın əsərləri bütün dünyada böyük rəğbət qazanaraq həyatın konkret məzmununu ümumi bəşəriyyət zirvəsinə qaldırmışdır.
Çaykovski psixoloji aləm ilə bağlı olaraq yaradıcılığında insanın daxili aləminin təsvirinə üstünlük verir. O, böyük psixoloq idi.Onun yaradıcılığının mərkəzini fəlsəfi psixoloji problemlər tutur. Çaykovski daima öz qəhrəmanlarını onu əhatə edən mühitlə qarşı – qarşıya qoyaraq toqquşdurur. O da, dövrünün bir sıra nümayəndələri kimi rus xalqının həyatında olan faciənin səbəbini axıradək dərk edə bilmirdi. Ona görə də bu mühiti böyük həyəcanlıqla keçirirdi. Çaykovski yaradıcılığında bədbinlik, pessimizm əlaməti yoxdur. Onun faciələrində belə ən faciəvi obrazlar ruh düşkünlüyündən çox uzaqdır.
Davamı →

Parisdə F.Şopenin adı polyak musiqisinin emblemidir. Baxmayaraq ki, atası Nikolay Şopen milliyyətcə fransız idi, Fridrix canıyla, qanıyla polyak mədəniyyətinin yetirməsi, polyak musiqisinin sütunuydu. Polyak xalqı bütün tarixi, xarakterik cizgiləri, obrazı və köklü sənəti ilə onun musiqisində ehtiva olunurdu. Polyak milli rəqsləri Şopen klaviaturasının təməliydi.    
Bu rəqslər əsasında yaratmışdı eyni janrları — mazurka, polonez, kuyavyak. Vətənpərvərliyin ən ali məqamıdır bu. Polyak sənəti onun ürəyində dövr eləyirdi — öz vəsiyyətilə nəşindən ayrılıb Parisdən Varşavaya gətirilən, bu günəcən Müqəddəs Xaç kilsəsində qorunan çılğın ürəyi.

Şopen geniş kütlənin bəstəkarıdı — hamı anlayır onun lirik-psixoloji ovqatlı nəğmələrini. A.Rubenşteynə görə “fortepianonun canıydı” Şopen — ömrü boyu yalnız piano üçün yazan bu dahi. Elə geniş ifadə vasitələri, elə melodik boyalar tapırdı ki, bu alət həm orkestri, həm zərb alətlərini əvəz edə bilirdi.
Məhdudluq Şopenə yad idi. “Polşa Motsartı” adlandırırdılar Şopeni — tale və sənət oxşarlıqları da buna əsas verirdi: kiçik yaşlarından özünü büruzə verən talant, ata-ana təkidi, tanınmış müəllimlərin qayğısı, balaca ikən keçirilən böyük konsertlər və nəhayət… vaxtsız ölüm!

   Fevralın 22-i məşhur bəstəkarın doğum günüdür. 1810-cu ildə Varşava yaxınlığındakı Jelyazova Volya qəsəbəsində doğulub. Beş yaşındaykən pianoda kiçik pyesləri sərbəst çalırdı. On doqquz yaşında ali musiqi məktəbini bitirərkən artıq tanınmış bəstəkar idi. Tez-tez Vyanada konsertlərdə olurdu, amma valideynlərinin və dostlarının ayrılığına tab gətirə bilmirdi — Varşava özünə çəkirdi onu. Bir müddət Parisdə yaşamalı olan Şopen vətəndən gələn inqilab havasını duyur, lakin yaxınları onun geri qayıtmasını məsləhət görmürdü.

Üsyanın amansızcasına yatırılması isə bəstəkarı sarsıdır, qəlbində təlatüm yaradır. Bu dövrdə bəstələdiyi “İnqilabi etüd” (12 №li) dalğalı dənizdə qopan tufanı, qaranlıqla işığın mübarizəsindəki kontrastı xatırladır, vətəncanlı bəstəkarın qüssəsini, daxili əzablarını təzahür edir. Hər gün izləyirdi hadisələrin gedişini. Hiddətlənirdi, vətəninə çox acıyırdı. Ömrünün qalan hissəsi ata vətəni Parisdə keçir.
Dünya ədəbi dühalarının bir çoxu ilə ünsiyyət yaradır. Məşhurluq onu maddi durumunun yaxşılaşmasına əsla təsir göstərmir. Macar bəstəkarı F.Listin vasitəsilə yazıçı J.Sandla tanış olur və bu tanışlıq evlənmə ilə nəticələnir. Lakin bu səadət uzun sürmür. Ayrılıq öz sözünü deyir, xəstəlik onu üstələyir. Qırx doqquz yaş bəstəkar ömrünün sonuncu akkordları kimi səslənir.


   Vəsiyyətinə görə Motsartın ”Rekviyem”i səsləndi dəfn günü, öz yaratdıqlarından arqanda mi minor və si minor prelüdləri, orkestrin ifasında isə si bemol minor sonatasından “Matəm marşı”çalındı.

   Azərbaycan pianoçularına Şopen musiqisinin sadə dili, romantik əhval-ruhiyyəsi olduqca doğmadır. Mazurkaların zəngin ritmi, ehtirasla səslənən vurğuları, polonezlərin döyüşvari təntənəsi, zəfər müjdəsini andıran təqtləri, valsların bəzən lirik, bəzən coşqun melodiyası, noktürnlərin gecə laylası tək həzin axıcılığı, etüdlərin romantik fəndli çılğın texnikası bizə milli musiqimiz qədər doğmadır. Şopenəcən prelüd çoxhissəli əsərlərin girişi kimi bəstələnirdi — müstəqil yazılma və yaşama hüququna görə isə bu janr məhz Şopenə borcludur. İyirmi dörd prelüd — silsiləvi yenilik nümunələri. Bu gün üç əsrin kandarında anırıq Şopeni — əslində heç zaman unudulmayacaq dühanı.
 Samirə Səma
Davamı →

Üzeyir ƏbdülHüseyn oğlu Hacıbəyov 1885- ci ildə Şuşa yaxınlığında, Ağcabədidə anadan olmuşdur. Atası ədəbiyyat sahəsində, anası isə musiqi sahəsində yüksək mövqe tutmuşlar. Musiqiyə olan həvəsi anasından mənimsəmiş Ü. Hacıbəyov 7 yaşında ikən tarda və kamançada yaxşı çalırdı, muğamat oxuyurdu.
Ü. Hacıbəyov 1897- ci ildə Şuşada olan iki illik rus-tatar məktəbinə daxil olur. Həmin məktəbi müvəffəqiyyətlə bitirdikdən sonra 1899- cu ildə Qori müəllimlər seminariyasına daxil olur.
Ardı →