İstilaçı və soyğunçu monqol-tatar hücumları Rus torpaqlarının demoqrafik və iqtisadi tənəzzülünə səbəb olmuşdur. Məlum olduğu kimi, monqol-tatar hücumu ərəfəsində Rusun 12 mln. çox əhalisi olmuşdur. Bu say hətta 400 il keçdikdən sonra da bərpa olunmadı, belə ki, XVII yüzilliyin sonlarında Rusiya dövlətində yalnız 11 mln. adam yaşayırdı. İqtisadi tənəzzülə məruz qalan Rusda yüzlərlə inkişaf etməkdə olan şəhərlər məhv edildi, qalan şəhərlərdə isə uzun zaman daşdan tikinti işləri dayandı.
Monqol-tatarların hücumu sayəsində Rus torpaqları da bir-biri ilə daha az əlaqə saxlayan iki — cənub-qərb və şimal-şərq hissəsinə bölündü. Polotsk, Minsk, Smolensk, Qaliç — Volın, Kiyev, Çerniqov, Novqorod — Seversk torpaqlarını əhatə edən çənub-qərbi Rus daha çox Qərbə meyil edərək artıq XIV əsrin sonunda Litva və Polşanın, qismən Macarıstanın hakimiyyəti altına düşdülər. Yalnız Vladimir, Tver, Moskva, Ryazan və d. knyazlıqları əhatə edən Şimal-şərqi Rus iqtisadi və siyasi potensialını yeni müstəqil rus torpaqlarının birliyi uğrunda mübarizəyə qoruyub saxlamışdır.
Rus knyazları monqol-tatarların hökmranlığını müxtəlif cür qəbul etmişdir. Knyazların bir hissəsi müqavimət göstərməyin, bu məqsədlə müttəfiqlər tapmaq tərəfdarı olmuşdur. Başqa bir hissə isə müvəqqəti olaraq düşmənə tabe olmağı daha düzgün addım hesab etmişdir. Qaliç knyazı Danil Romanoviç Orduya qarşı dayanmaq məqsədilə qərb qoşunları olan Macarıstan və Polşa ilə ittifaq bağladı. Hətta Roma papası 1253-cü ildə ona «Rusun kralı» kimi tac qoymuşdur. Lakin Qərbdən lazım olan köməyi ala bilməyən knyaz sonda Orduya boyun əyməyə məcbur olmuşdur.

Şimal-şərqdə Orduya qarşı Aleksandr Nevskinin kiçik qardaşı Andrey Ya-roslaviç dayanmışdır. Lakin Nevryuyann ordu qoşunlarına məğlub olan knyaz Novqoroda, ordan isə İsveçə qaçmışdır. Yalnız bir neçə ildən sonra knyaz Rusa dönmüşdür.
Aleksandr Nevski isə Ordu ilə düşmənçilik etməyin təhlükəli olduğunu bilirdi. Odur ki, knyaz doğma torpaqları yeni soyğunlardan qorumaq məqsədi ilə monqol-tatarlarla, nəyin bahasına olursa olsun, sülhü saxlamaq tərəfdarı idi. Ordu hökmdarlarının rus knyazları arasında qəsdən təşkil etdikləri böyük knyazlıq çəkişməsindən sonra yalnız 1252-ci ildə böyük Vladimir knyazı Aleksandr Yaroslaviç Nevski (1220-1263) olmuşdur. Diplomatik və hərbi bacarığı sayəsində Ordu ilə sülhü təmin edən böyük knyaz qərb sərhədlərində də bir çox uğura imza atmışdır. 1262-ci ildə Litva ilə bağlanmış sülh müqaviləsinə əsasən, Polotsk Aleksandrın nüfuzu altında keçmişdir, həm də Orduya qarşı birgə çıxış etmək imkanı yaranmışdır. Riqa, Tevton ordeni, Lyubek ilə azad ticarət müqavilələri imzalanmışdır ki, bu da qərb sərhədlərinin müvəqqəti də olsa təhlükəsizliyini təmin etmişdir.