Piromaniya nədir?

Piromaniya zehni xəstəlikdir, həmçinin yanğın çıxarma xəstəliyidir. Bu psixi pozğunluğu olan insanlarda yanğın çıxarmaq və onu izləmək istəyi güclü olur. Yanğın başladıqdan sonra özünü rahat hiss edən insanlar bundan çox həzz alırlar. Piromaniya impuls nəzarəti pozğunluqları altında təsnif edilən psixi pozğunluqdur. İmpuls nəzarət pozğunluqları ümumiyyətlə bir hərəkət üçün sıx və idarəolunmaz bir arzu ilə xarakterizə olunur. İmpuls nəzarət pozğunluğu olan insanlar, maraqlandıqları bu işi yerinə yetirə bilmədikdə böyük narahatlıq yaşayırlar.

 
Piromaniyanın səbəbləri nələrdir?

Piromaniya kimi impuls nəzarəti pozğunluqlarının aydın bilinən səbəbi hələ tapılmamışdır. Bununla belə, uşaqlıq və yeniyetməlik dövründə bəzi travmatik təcrübələr bu vəziyyətləri dəstəkləyir. Ancaq bunlardan başqa, bu pozğunluqların əsas səbəbinin genetik və ya beyindəki müxtəlif kimyəvi maddələrin funksiyalarının dəyişməsi olduğu düşünülür.

 
Piromaniyanın simptomları hansılardır?

Kəskin xəstəliyin əlamətləri çox müxtəlif deyil. Mövcud simptomlar olduqca xarakterikdir. Müvafiq simptomlar yeniyetməlik və ya erkən yetkinlik dövründə özünü göstərir. Bu simptomlar tez-tez kişilərdə müşahidə olunur.

Piromaniyanın ən çox görülən əlamətlərini aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

• Planlaşdırılmış atəş
• Yanğına başlamazdan əvvəl güclü gərginlik hiss etmək
• Yanğın və yanğın çıxaran materiallara böyük maraq
• Yanğın xəbərlərini həyəcanla izləmək
• Ocaq yandırmaqdan güclü həzz almaq
• Yanğına baxmaqdan güclü həzz
• Yanğından sonra rahatlıq hissi
• Yanğının vurduğu ziyana görə özünü günahkar hiss etməmək
• Zərər və məhvdən həzz almaq
• Gələcəkdə daha böyük yanğınlar törətməyə meylli olmaq

 
Piromaniya xəstəliyi nə vaxt başlayır?

Piromaniya çox vaxt uşaqlıqda başlayır. Bu şəxslərin keçmiş həyat hekayələri araşdırıldıqda onlarda dərsdən yayınma, evdən qaçma, vəzifəyə etinasızlıq kimi antisosial meyllərin olduğu müşahidə edilir. Bunlara əlavə olaraq, yanğın çıxarma xəstəliyi olan insanlar yuxu zamanı sidiyə getmə problemi ilə də tez-tez qarşılaşırlar.

• Yanğın xəstəliyi ilə əlaqəli problemlər aşağıdakılardır:
• Alkoqol zəhərlənməsi
• Cinsi problemlər
• Normaldan aşağı intellekt səviyyəsi
• Travmatik təcrübələr
• Qəzəbi idarə etməkdə çətinlik və ya qəzəbi ifadə edə bilməmək

 
Piromaniya müalicə üsulları hansılardır?

Piromani olan insanlar tez-tez yatırılmış və ya mövcud qəzəb probleminə malikdirlər. Bu qəzəb yatırılsa, insanlar özünü rahat ifadə edə bilməz. Bu qəzəb problemi istər səthdə olsun, istərsə də bastırılmış olsun, ona səbəb olan travmatik hadisə müəyyən edilərsə və uyğun müalicəyə başlanarsa, problem aradan qalxar. 

Bununla belə, piromaniya kimi müxtəlif impuls nəzarət pozğunluqlarının səbəbi hələ tapılmadığından bu problemin qəti müalicəsi hələ yoxdur. Ancaq bəzi insanlar bu problemi yaşamağa daha çox meyllidirlər. Bu insanlar adətən aşağı sosial-mədəni fondan gəlirlər, lakin ünsiyyət bacarıqları aşağıdır. Buna görə də insanların söz mövzusu xəstəliyin müalicəsində terapiya kimi dəstəkləyici müalicələr almaları daha faydalıdır.

Bundan əlavə, psixoterapiya keçmiş travmaları və narahatlıq mənbəyini aşkar etməyə kömək edəcəkdir. Bu şəkildə, spirt, maddə asılılığı və ya narahatlıq pozuqluğu kimi digər psixiatrik problemlər həll edilə bilər. Bəzi hallarda zərurət yaranarsa, psixoterapiya ilə yanaşı dərman terapiyasına da üstünlük verilə bilər.