Əvvəla mən Fibonaççi ədədləri haqqında məlumat vermək istərdim və bununçün də Vikipediaya müraciət edirəm:
«Riyaziyyatda, Fibonaççi ədədləri aşağıdakı kimi təyin olunur:
Tərifə əsasən, ilk iki Fibonaççi ədədləri 0 və 1-dir. Sonra gələn ədəd özündən əvvəlki ilk iki qonşusunun cəminə bərabərdir. Bəzi mənbələrdə sıranın ilk ədədi 0 yox, 1 götürülür.
Riyazi dildə, Fibanoççi sırası Fn aşağıdakı rekkurent düsturla verilir harda ki, F0 = 0 və F1 = 1.
Fibonaççi sırası Pizali Leonardonun adı ilə bağlıdır.
Davamı →

Bu 5 məsələsdən 3-ü həndəsəyə,2-si cəbrə aiddir.

Ardı →

Riyaziyyatın Ən əsas həll olunmamış problemləri «Minilliyin Problemləri» — «Millenium Problems» adlanır. Bu ad altında 7 problem vardır ki, onlardan biri — Poinkare fərziyyəsi rusiyalı riyaziyyatçı Qriqori Yakovleviç Perelman tərəfindən 2010-cu ilin sentyabrında sübuta yetirilmişdir. Bu ad altında problemlərin həllinə Amerikanın Kley İnstitutu (Clay İnstitute) tərəfindən 1000000 USD civarında mükafat qoyulmuşdur. Lakin indi o məsələlərə girişməyəcəyik.
Əlavə Ədədlər Nəzəriyyəsi üzərindən bəzi problemləri nəzərinizə çatdırmaq istəyirəm.
1. Qoldbax hipotezi (Goldbach hypothesis):
«2-dən böyük cüt ədədlər 2 sadə ədədin cəmi şəklində göstərilə bilər.»
Maraqlısı burasındadır ki, bu fərziyyənin nə doğruluğu, nə də əksi isbat oluna bilib.
Alman riyaziyyatçısı Kristian Qoldbax məşhur riyaziyyatçı Leonard Eylerə (Leonhard Euler) 1742-ci il tarixli məktubunda bu fərziyyəni qeyd etmişdi.

2. Kollatz fərziyəsi (Collatz conjecture):
Fərziyyə belə ifadə olunur:
«Hər hansı bir müsbət tam (natural) ədəd:
1. Cütdürsə, 2-ə bölündükdə;
2. Təkdirsə, 3-ə vurulub üzərinə 1 əlavə etdikdə;
3. Və alınan təzə ədəd üzərində də bu əməliyyatları periodik şəkildə yerinə yetirsək, son ədəd mütləq 1 olacaqdır.»
Bu fərziyyənin əksi demək olar ki, mümkün deyil. Amma isbat edən də olmayıb. Bu fərziyyəni artıq nəzəriyyə kimi istifadə edərək, müəyyən ədəddən 1 ədədinin alınmasınadək proseslərin sayının hesablamasının tətbiqində araşdırmalar aparılır.
Alman riyaziyyatçısı olan Lotar Kollatz (Lothar Collatz) 1937-ci ildə, 27 yaşında ikən bu fərziyyəni irəli sürmüşdür və hələ də isbat edən olmamışdır.


Ardı var...

Davamı →

İbtidai icma quruluşunda yaşayan insanlar öz təkmilləşməmiş nəzərlərini tək-tək əşya deyil,əşya çoxluğuna salmışlar.İnsan cəmiyyəti,məsələn,heyvan sürüsünü,quşların dəstəsini,meşə ağaclarını və s. ayrı-ayrı əşyaya ayırınca uzun bir tarixi inkişaf yolu keçmişdir.İbtidai insanlar üçün sayılası əşyanın təkcə varlığı deyil,onların keyfiyyətlərinin də mühüm rolu olmuşdur.
Ardı →

Hilbert (1862 — 1943)

Bir alman riyaziyyatçısı olan David Hilbert, 1862 ilində Königsberqdə anadan olmuşdur.1895 və 1929-cu illər arasında Qottingen Universitetində professor olmuşdur.XX əsrin əvvəlində Alman riyaziyyat məktəbinin başçısı hesab edilir.1897ci ildə cisim anlayışını və cəbri rəqəmlər qurmuşdur.1890cı illərdəki ilk çalışmaları sırasında,cəbri həndəsə və müasir cəbrdə əhəmiyyətli bir rol oynayan invariantlar nəzəriyyəsinin əsas qanunlarını ortaya çıxarmağı bacarmışdır.

Ardı →

Kimlər ki anadan riyaziyyatçı doğulmuşlar, yüksək ağıla malik olduqlarına görə, bütün başqa elmlərə yaxşı qabiliyyətləri var.

Sokrat (e.ə 469-399) yunan filosofu

Riyaziyyat ,təbiət öyrənməyə yaxşı və hətta yeganə girişdir.

D.İ.Pisarev(1840-1868) rus publisisti

Riyaziyyatın varlıq qüdrəti onun sahələrinin qırılmaz birliyindəndir.

D.Hilbert(1862-1943) alman riyaziyyatçısı

Ardı →

İlk rəqəmlərin və say sistemlərinin meydana gəlməsi — Ədəd və ölçüyə aid anlayışların meydana gəlməsi Daş Dövrünə aid uzanır.Yüz min illərlə insanlar heyvanların yaşadığı vəziyyətdən fəqli olmayan bir şəkildə mağaralarda yaşamışlar.Öz enerjilərinin çoxunu yemək tapmağa sərf edirdilər.Ov etmək və balıq tutmaq üçün silahları,bir-biriləri ilə əlaqə qurmaq üçün isə danışıq dilini inkişaf etdirdilər.Daş Dövrünün sonlarına doğru yaradıcı sənətlərlə heykəllər və rəsmlər yaradaraq öz yaşayışlarını rəngləndirdilər.
Ardı →

ll
Davamı →

Hesab — riyaziyyatın sadə növ ədədlər (natural, tam və rasional ədədlər) və onlar üzərində aparılan sadə hesab əməllərini (toplama, çıxma, vurma, bölmə) öyrənən bölməsidir.
Sayarkən istifadə etdiyimiz ədədlərə natural ədədlər deyilir. Natural ədədlər üzərində toplama, çıxma, vurma, bölmə, qüvvətə yüksəltmə və kökalma əməllərini yerinə yetirmək olar. Natural ədədlər çoxluğu «N»  kimi işarə olunur.
Natural ədədlər, onların əksi və 0 birlikdə tam ədədlər çoxluğunu əmələ gətirir. Tam ədədlər çoxluğu «Z» kimi işarə olunur.
Rasional ədədlər — m/n şəklində göstərilə bilən ədədlərə deyilir, burada m tam ədəd, n isə natural ədəddir. Rasional ədədlər çoxluğu «Q»  ilə işarə olunur.
Ardı →

9 rəqəminin fərqli olduğunu heç düşünmüsünüzmü? Cavabınız xeyrsə, təəccüblənməyə hazır olun. Bu məqalədə 9 rəqəminin qədim inanc sistemlərində və müasir riyaziyyatdakı yeri barədə maraqlı məlumatlar öyrənmiş olacaqsız. 

9 Rəqəmi mifologiyada  

9 rəqəmi üçün tarixdə ən qədim yerlərdən biri Yunan mifologiyasındadır. Burada “9 Mus” dediyimiz mifoloji tanrı sənət ilahəsi olaraq təsvir edilərkən, Norveç mifologiyasında 9 rəqəmi insanın ən mühüm xüsusiyyətlərini ifadə edən rəqəmdir. Bu xüsusiyyətlər hikmət, qüdrət və cəhdir. 

Davamı →