Рейтинг
+11.45

Sinir sistemi

31 üzv, 58 topik

8 mənası olmayan reflektor hərəkətlər

1. Soyuducunu açaraq içərisinə baxır və bağlayır.  
2. Mobil telefonda saata baxır və dərhal da yaddan çıxarır.  
3. Metroda qatarı gözləyərkən tunelə baxır, sanki qatar bu səbəbdən daha tez gələcək.
4. Mağazaya qənd almağa gedir, evə müxtəlif lazımsız məmulatlarla qayıdır.  
5. Çağırış düyməsini basaraq liftin daha tez gəlməsinə çalışır.  
6. «Budilnik»i saat 6-ya quraşdırır, ancaq yerindən gec qalxır.  
7. Kompüteri söndürərkən «windows»un «vida musiqisi»ni eşitməməkdən ötrü səs dinamiklərini daha tez söndürür.  
8. Döngələr zamanı yana əyilir.

 


Davamı →

Alsheimer xəstəliyi

Demensiyanın geniş yayılmış müalicəsi mümkün olmayan neyrodegenerativ xəstəlikdir. İlk dəfə 1905 cı ildə alman psixiatoru Alis Alsheimer tərəfindən qeydə alındığı üçün onun adı ilə adlandırılmışdır. Xəstəlik adətən 65-dən yuxarı yaşlılarda qeyd olunsa da onun erkən yaşlarda da rast gəlinməsi mümkündür. Dünyada bu xəstəlikdən əziyyət çəkənlərin sayı 2006-cı il statistikasına görə 26,6 milyon, 2050 ci ildə isə bu sayın dörd dəfə artıq olacağı gözlənilir.


Ardı →

Beyin

Baş beyin quruluş və funksiyaları ilə bir-birindən fərqlənən və getdikcə mürəkkəbləşən ayrı-ayrı şöbələrdən əmələ gəlmişdir:
1) Onurğa beyninin davamı olan uzunsov beyin.
2) Arxa beynin törəməsi varol körpüsü və beyincik.
3) Orta beyin.
4) Aralıq beyin.
5) Uc beyin və ya baş beyin yarımkürələri (Şəkil 5).
Ardı →

Sinir xəstəlikləri

Sinir sistemi xəstəlikləri ağır, bir çoxu tam sağalmayan xəstəliklər olub, bunlardan sonra bədəndə müəyyən ağırlaşmalar qalır. Bəzən də xəstənin ölümü ilə nəticələnir. Bu xəstəliklərə beyinə qansızmanı, beyin damarlarının trombozunu, nevriti, ensefaliti, meningiti, poliomielitləri, sklerozu, beyin şişlərini, sinir sistemi travmalarını, iflicləri, avitaminozları, epilepsiyanı, nevrozları, miqreni və s. göstərə bilərik.
Beyinə qansızma qəfildən, fiziki və emosional gərginlikdən sonra meydana çıxır. Xəstə huşunu itirir və yıxılır. Tənəffüs çətinləşir, nəbz gərginləşir, qan təzyiqi yüksəlir. Sifət qızarır, tərləyir. İflic baş verir, həmin tərəfdə ağız bucağı sallanır.
Davamı →

Sağ və sol beyin yarımkürələri

Sol yarımkürə zədələndikdə, bədənin sağ tərəfi iflic olur, sağ tərəf zədələnmişsə, əksinə, bədənin sol tərəfi iflic olur. Kaliforniya Universitetinin professoru Robert Ornsteynin apardığı tədqiqatlar müxtəlif yarımkürələrin idarə etdiyi fəaliyyət növlərinin nə dərəcədə fərqli olmalarını bir daha işıqlandırdı.
İki beyin hissələrinin eyni olması və iki hissəyə bölünmüş bir beyindən çox, tam ahənglə işləyən iki identik beyin kimi qəbul olunması fərziyyəsindən çıxış edərək, professor Ornsteyn onun hər iki yarısının ayrılıqda hansı intellektual və fiziki fəaliyyət növlərini idarə etməsini müəyyənləşdirməyi qərara almışdır.


Ardı →

Sinir sistemi

Canlı orqanizm daim onu əhatə edən mühitdən qıcıqları qəbul edərək, onlara qarşı müvafiq cavab verir. Bu proses sinir sistemi vasitəsilə həyata keçir. Sinir sistemi sinir toxumasından təşkil olunmuşdur. Bu toxuma oyanma və oyanmanı nəqletmə qabiliyyətinə malikdir. Oyanmanın sinir sistemində yayılmasına impuls deyilir. Sinir toxuması neyrondan (sinir hüceyrəsi) və neyroqliyadan təşkil olunmuşdur. Neyronlar arasında anatomik rabitə olmadığından, oyanma bir neyrondan digərinə mediator adlanan xüsusi kimyəvi maddələrin ifraz olunduğu sinapslar vasitəsilə ötürülür. Sinir hüceyrələrinin uzun çıxıntıları olan aksonları sinir liflərini əmələ gətirir. Sinir lifləri toplaşaraq sinir dəstələrini, kiçik sinir dəstələri isə böyük sinir dəstələrini, nəhayət bunlar da siniri təşkil edir.
Vəzifə cəhətdən hissi, hərəki və ara neyronlar ayırd edilir.


Ardı →

İnsan beyni haqqında nələr bilirik?

İnsan beyni hələ də çoxları tərəfindən kainatın ən mürəkkəb və anlaşılmaz quruluşlarından biri kimi qəbul edilir. Onun funksiyaları, işləmə prinsipləri və potensialı haqqında hər gün yeni məlumatlar əldə edilsə də, hələ də çox sirrli qalır. Bu bloq yazısında insan beyninin mövcud bilgiləri, onun strukturu, işləmə prinsipləri və insan həyatındakı roluna dair əsas məqamları təhlil edəcəyik.


Davamı →

Əsəbin fəsadları

Əsəb və hirsin boğulması gizli xəstəliklərin yaranması üçün şərait yaradır.
Hər birimiz gündəlik həyatımızda nəyəsə əsəbiləşərək həm özümüzün, həm də ətrafdakıların qanını qaraldırıq. Bəzən əsəblərimiz sakitliklə soyusa da, bəzən bu əsəb günlər, yaxud həftələrlə davam edir. Daxildə əsəb zamanla kinə çevrilir. Əksər vaxtlar əsəbdən sonra sakitləşən insan bunun ani hiss olduğunu hesab edir, elə də əhəmiyyət vermir. Çox vaxt isə əsəb insanda elə ani reflekslər yaradır ki, müxtəlif sakitləşdirici dərmanları qəbul etmək vacib olur.

Ümumiyyətlə, çox az insan əsəbin insan orqanizminə dağıdıcı təsir göstərməsindən xəbərsizdir. Hiss etdiyimiz bütün duyğular insan orqanizmində iz buraxır və əsəb bu izlər arasında ən qorxulusu və ən təhlükəlisidir. Zaman-zaman ətrafda qışqıran, aqressiyasını ətrafdakılara büruzə verənləri gördükdə istər-istəməz belələrini tərbiyəsiz, hövsələsiz kimi qəbul edirik. Halbuki aparılan araşdırmalar göstərir ki, həyatın müəyyən dönəmlərində məhz o cür olmaq insan orqanizmi üçün olduqca xeyirlidir. Kanadada 6 illik araşdırma və müşahidələrin sonunda bəlli olub ki, əsəbiləşərək hirsini boşaldan, ağlayan insanlar gündəlik həyatda daha sakit, rahatlaşmış olurlar. Məhz belə insanlar həyatın bütün çətinliklərindən daha üzüağ çıxır, çünki analiz etmək qabiliyyətlərini daha yaxşı işə salırlar. Hirsini boğaraq özünü təmkinli aparan, daxilən əsəb keçirənlər isə


Davamı →

Alkoqol – qədərində içmək bacarığı və genlər

Alkoqol asılılığı necə formalaşır və spirtə qarşı həssaslığın səbəbləri nədir?
Alkoqolizm – ən geniş yayılmış asılılıqlardan biridir. Qədərində istifadə edilən alkoqolun sağlamlığa faydalı olduğu mifdir.
Epidemioloji araşdırmalar göstərir ki, alkoqoldan qədərində istifadə edən (həftədə 50-100 qramdan az təmiz spirt) insanlar, həqiqətən, daha sağlam olurlar, təkcə daha çox içənlərlə yox, həmçinin qətiyyən dilinə vurmayanlarla müqayisədə də daha uzun yaşayırlar. O cümlədən, alkoqoldan qədərində istifadə edənlərin stress səviyyəsi aşağı, təhsil, gəlir, fiziki aktivlik səviyyəsi yuxarı olur. Onlar daha çox meyvə-tərəvəz yeyirlər, ümumiyyətlə, daha sağlam həyat tərzi keçirirlər. Lakin alkoqoldan qədərində istifadə sadəcə sosial rifahın əlaməti, ayıq adamların pis səhhəti isə – onların niyə içmədiklərinin səbəbi ola bilər. O ki qaldı şərabın tərkibində olan faydalı maddələrə, onlar elə meyvə şirələrində də var.
Alkoqol asılılığının bir neçə tipləri mövcuddur.

Davamı →