Azərbaycan milli mətbəxi  dedikdə ilk öncə ağlımıza dünyanın qədim, zəngin və dadlı yeməkləri ilə bol olan bir mətbəx gəlir. Azərbaycan mətbəxində 2000-ə yaxın xörək məlumdur. Əlbətdəki bu mətbəxi dəqiq araşdırmaq elədə asan deyil. Azərbaycan milli mətbəxi təkcə xörəklər, onların hazırlanma texnologiyasının üsulları deyil, həm də maddi mədəniyyətin əsas hissələrindən biridir. Azərbaycan milli mətbəxinin tarixi də elə xalqın tarixi qədər qədimdir. Azərbaycan kulinariyası öz tarixi kökləri və özünəməxsusluğu ilə o birilərindən xeyli fərqlənir. Azərbaycan xörəkləri yüksək dad-tam keyfiyyətləri ilə dünyada məşhurdur. Onları başqaları ilə qarışıq salmaq olmaz. Azərbaycan xörəkləri dadı və hazırlanması, həmçinin tünd ədviyyə və tamlı əlavələr qatılmasına görə daha çox Şərq mətbəxinə yaxındır. Hazırda Azərbaycan kulinariyasında xörəkləri hazırlanmasının qədim üsullarının spesifik xüsusiyyətləri saxlanılmaqla yanaşı, müasir kulinariyanın tələbləri geniş sürətdə nəzərə alınır. Milli xörəklərimizin əksəriyyəti mal, qoyun və quş ətindən hazırlanır. Döyülmüş ət ilə hazırlanan xörəklər daha çox yayılıb.
Ardı →

Soyuq qış günlərində Azərbaycan mətbəxində daha çox isti, xəmir xörəklərinə müraciət olunur. Bu xörəklərin içində Xəngəl ən məşhurudur. Xəngəlin bir neçə növü var: Yarpaq xəngəli — Quru yaxud Süzmə xəngəl kimi də tanınır, ət bulyonunda bişirilən Sulu xəngəl, içərisi qiymə ətlə doldurulan Ət xəngəli, şor pendirlə doldurulmuş Şor xəngəli, Şimal-qərb zonasının əsas yeməyi olan Qabaq (Balqabaq) xəngəli (o zonada xəngələ xingal deyirlər). Duzlu suda bişirilmiş bu xəngəllər süfrəyə zövqə görə əridilmiş yağ, ədviyyatlı sous, sarımsaqlı qatıq, sirkə-sarımsaq, acika, hətta nar şirəsi ilə birlikdə verilir. Bu dadlar isə öz növbəsində xəngəli daha tamlı, ləzzətli edir.
Davamı →

Mətbəximizin növ müxtəlifliyi ilə zəngin hissələrindən biri – içkilərdir. Tutdan, zoğaldan və digər bitkilərdən araq çəkilir ki, bundan əsasən müalicəvi vasitə kimi istifadə edirlər. “Araq” – dilimizdə “ağ içki” mənasını verir (aq – ağ, ar – içki deməkdir, kefir sözündəki “ir” də içki mənasındadır). Digər tərəfdən “ar” sözü “arınmış” sözündən olmaqla təmiz, təmizlənmiş mənasını da verə bilər.

Distillyasiyanın köməyi ilə müxtəlif bitkilərdən alkoholsuz müalicəvi araqlar, cövhərlər və digər distillyasiyalar hazırlayırlar.

Buna misal olaraq, nanədən çəkilən araq, gülabı, qarışıq otlardan hazırlanan “çal araq” göstərilə bilər. Qədim zamanlardan Azərbaycanda “buza” – pivə də hazırlanır. Rus sözü “buzit” də bu sözdən törəmişdir.

Digər türk mətbəxlərində olduğu kimi süddən və turşumuş süd məhsullarından “ayran”, “atlama”, “bulama” kimi çoxlu içkilər mövcuddur.

Meyvə şirələrindən, müxtəlif bitki cövhərlərin və qənddən istifadə etməklə növbənöv şərbətlər düzəldirlər. Şərbətlər süfrəyə əsasən plovla verilir, bayramlarda və mərasimlərdə içilir. “Ovşala”, “qəndab”, “itburnu suyu”, “səlab” kimi içkilər təkcə süfrəni bəzəmir, həm də müalicəvi xassələrə malikdirlər.

Ardı →

Düşnərə — (500 gr ət qiyməsi (mal əti ilə qoyun ətin qarışması daha ləzətlidir), 200 gr çəkilmiş soğan, Duz, istiot, 500 gr un, 1 yumurta, 1 stəkan su, 1 dəstə keşniş, 1 orta pomidor). Əti soğanla yaxşı qarışdırırlar, duz və istiot əlavə edilir, sonra xırda kəsilmiş goyərti və qarışdırılır. Bərk olmayan xəmir yoğrulur, elastik, amma ələ yapıshmayan.Mən Azərbaycan şorbalarındn birinin reseptiylə bölüşəcəyəm. Bu şorba əsasən Bakı zonasında geniş yayılmışdır. Ümumiyyətlə, azərbaycan mətbəxinin xəmir xörəkləri əsasən Bakı və onun kəndlərində geniş hazırlanır. Bugünkü şorba Düşbərə adlanır.
Ardı →

Xəmir üçün:

• əla növ buğda unu — 300q,
• yumurta 1/2 əd.,
• duz — 3q;

İçlik üçün:

• Badam- 180q,
• şəkər tozu — 180q,
• darçın — 3q.;

Şərbət üçün:

• şəkər — 160q,
• bal — 40q.;

Ardı →

Ərzaqlar:
Əla növ buğda unu – 150 qr.
Su – 400-300 ml.
Yağ – zövqə görə
Duz – bir çimdik
Doşab – zövqə görə

Hazırlanması:
İri dərin tavada unu 400 ml. qaynanmış ilıq su ilə qarışdırıb açın. Bura bir çimdik duz atın. Odu azaldın, qarışdırmağa davam edərək qalan 300 ml. suyu da əlavə edərək, 5-6 dəqiqə qarışdırın.
Qapağı qoyub, 15 dəqiqə bişirin. İsti isti boşqaba çəkib, üzərinə kərə yağı və 1 qaşıq doşab qoymaqla qarışdırılıb yeyilir.
Davamı →

Şəkərbura sözü “Şəkər” və “bura” sözlərindən əmələ gəlib. Ümumiyyətlə isə şəkərbura firavanlıq rəmzidir. Qadınların maqqaş ilə şəkərburanın üzərinə vurduğu naxışlar sıx-sıx düzülmüş buğda sünbüllərini xatırladır. Şəkərbura — Azərbaycanda milli şirniyyat növü. Əsasən, Novruz bayramında hazırlanır.

İnqrediyentlər

• Un — 500 q
• Kərə yağı — 150 q
• Maya — 20 q
• Yumurta — 1 ədəd
• Süd — 200 q
• Duz

Davamı →

Küftə-bozbaş - (500 gr çəkilmiş ət, 250 gr baş soğan, 30  gr düyü, 4 kartof, Turşu (min 4 dənə), Biraz tomat pastası, Yarim dənə təzə pomidor, Noxud, Sarıkök).
Küftə-bozbaş Azərbaycan şorbalarından biridir. Gecədən isladılmlış noxudu yarıbişmiş haladək bişirin. Qiyməni, xırdalanmış soğanı, düyünü (duz və istiot yaddan çıxmasın) yaxşı-yaxşı qarışdırın. Kartofu soyun. Pomidorun qabığını soyun və xırdalayın. Turşunu yuyun.Qazana 1 litr su töküb plitənin üstünə qoyun.
Ardı →

Sizlərə Azərbaycan mətbəxinin ən dadlı yeməklərindan olan Dovğa və Xəmraşı barədə, və onların necə hazırlanması qaydalarından danışacayıq. Ümüd edirik ki, yeməklərinizi hazırlamaqda sizə köməyi olacaq.
Dovğa-(1 litr qatıq, 1 litr su (0.5 litr toyuq bulyonu+0,5 litr su daha ləzzətli olur), 100 gr çiy düyü, 1 yumurta, Təzə göyərti (100 qram) — keşniş, şuyud, kəvər, təzə (yaşıl) sarımsaq, Bir ovuc noxud).
Ardı →

Piti — (Qoyun əti (sümüklü və yağlı) bir porsiya üçün 1 parça, kartof 1 böyük 1 porsiya üçün, noxud, 1 baş soğan, tomat pastası, alça, sarıkök, duz, istiot ). Bu milli Azərbaycan şorbasıdır. Adətən onun xüsusi gil qablarda və xüsusi sobalarda bişirirlər. Əksəriyyətin belə sobalarda və küpədə bişirmək imkanı olmadığından, idni biz pitini adi qazanda, qaz və ya elektrik plitəsində bişiririk. Şəkidə olarkən mənə əsl pitini dadmaq nəsib oldu.
Ardı →