Kütləvi İnformasiya vasitələri uşaqla eyni yataqda yatmağın yanlış olduğunu yaymağa çalışsa da, elmi dəlillər bu iddiaların əksini göstərir. Birlikdə yatmağın ailənin hər bir fərdi üçün bir çox faydaları var. Bu məqalədə uşaqlarınızla birlikdə yatmağın 6 faydasını sizə təqdim edirik:

Müstəqillik
Uşağın valideynləri ilə birlikdə yatmasının, uşaqda möhtacolma və asılılıq hissinin yaranmasına səbəb olması geniş yayılmış bir fikirdir. Ancaq, araşdırmalar bunun əksini göstərir. Valideynləriylə birlikdə yatan uşaqlar, daha erkən yaşlarında müstəqillik qazanır və ayrılıq narahatlığı keçirmirlər. Araşdırmalar göstərir ki, uşaq hər dəfə eyni valideyni ilə yatmağa öyrəşirsə, barmağını əmmə və ya hər hansı təhlükəsizlik və ya rahatlayıcı obyektinə olan ehtiyacı xeyli azalır.

Özünə inam
Ailəsilə yataraq böyüyən uşağın özünə inamı daha güclü olar. Uşağın davranış problemləri azalar, yaşıdlarıyla daha yaxşı ünsiyyət qurar, xoşbəxt və məmnun yaşayar. Valideynləri ilə yatmayan uşaqlara nisbətən, stressdən yaranan problemlərə qarşı daha dayanıqlı olar.

Fiziki və zehni sağlamlıq
Psixoloji faydaları ilə yanaşı, valideynləriylə yatan körpələrin inkişafının daha sürətli və yaxşı olduğu sübut edilmişdir. Həkimlərin pediatrik araşdırmalarında müşahidə edilən valideynlərlə birgə yatma, körpələrin həm fiziki, həm emosional, həm də zehni inkişafına tibbi bir fayda kimi önə çıxır:

Ardı →

İntellektuallar dedikdə öz yazı və danışıq qabiliyyəti ilə fərqlənən, məsğul olduqları kompitentlik sahəsindən kənara çıxan, ictimai və digər vacib sahələrdə özlərini sübut edən şəxslər başa düşülür. Onların uğuru yaşadıqları cəmiyyətin göstəricilərinə əsaslanaraq özünü təsdiqləndirmək qabiliyyəti ilə bağlı olur.

Uşaqlar bizim gələcəyimiz olduğundan onların intellektual, hərtərəfli ekspert formada inkişafı, milli-mənəvi dəyərlərə malik bir şəxs kimi formalaşması, vətəninə, elinə, obasına, torpağına bağlılığı və sədaqəti, vətənpərvər olması hamımızın arzusudur. 

Bu arzuya çatmaq üçün isə onlardan sadəcə sağlamlıqlarına və təhsillərinə ciddi fikir vermək tələb olunur. Sağlamlığın, təhsilin və intellekt səviyyəsinin yüksək olması üçün onlar sağlam mühitdə yaşamalı, sağlam həyat tərzində düzgün qidalanmalıdırlar. Müxtəlif mənbələrdə olan məlumatlara görə tərkibində vitaminlər, minerallar, karbohidratlar və s. orqanizim üçün faydalı olan qidalar beyinin normal fəaliyyətinə və intellekt səviyyəsinə müsbət təsir edir.

Appetite jurnalının araşdırmalarına əsasən saqqız yaddaşı möhkəmləndirir. Beyinə gedən qanı artırır. Ağız və diş sağlığı üçün əvəzolunmaz vasitədir. Həkimlər də uşağın intellektual inkişafına müsbət təsir göstərən 10 məhsulun adlarını açıqlayıbalr. Bu məhsullara qızılbalıq, yumurta, yerfındığı, kəpəkli taxıl məhsulları, yulaf, giləmeyvələr, paxlalılar, müxtəlif rənglərdə olan tərəvəzlər, süd və qatıq aid ediblər.

Ardı →

Danışmaq, ünsiyyət qurmaq insanın sosial həyatında önəmli proseslərdəndir. Səlist danışıq, aydın dil hər kəs tərəfindən xoş qarşılandığı halda kəkələmək, fikrini izah edə bilməmək, ən pis halda isə danışa bilməmək insanlar arasında elə də xoş qarşılanmır. Belə insanlar hər zaman ətrafdakılar tərəfindən «yazıq», «bəxti gətirməyən» adlandırılırlar.

Elə buna görə də körpənin dil açması valideynləri tərəfindən böyük bir sevinclə qarşılanır. Əksər ailələr isə uşaqlarının danışmaq ərəfəsində onların sadəcə susub baxmasını izləyirlər. Lakin hər susan uşaq sonuna kimi danışmayacaq, yaxud dilində qüsuru olacaq demək deyil. Vaxtında nəzarət olunan və aşkarlanan problemləri aradan qaldırılan uşaqlar gələcək həyatlarında da maneələrlə üzləşmirlər.

Nevroloji səbəblər, uşaqlarda anadan gəlmə spastik xəstəliklər, autizm uşaqların gec dil açmasına səbəb olur. Əsasında isə sinir sistemindəki pozğunluqlar durur. Menengit, zədə, damar mənşəli xəstəliklər, əzələ xəstəlikləri, beyinə təsir edən infeksiyalar da uşaqlarda dil və danışma pozuqluğuna səbəb olur.

Loqoped Fəxriyyə Babaşovanın sözlərinə görə, əgər uşaqda baş-beyinlə əlaqəli heç bir xəstəlik yoxdursa, onda uşağın gec danışması elə də qorxulu sayılmır: «Dəqiq olaraq bir yaş deyə bilmərik ki, bu yaşda uşaq mütləq danışacaq. Danışma yaşı uşaqdan-uşağa dəyişən bir prosesdir. Elə uşaq var ki, onlar 4-5 yaşlarında dil açır və heç bir dil problemi olmadan rahat fikrini izah edə bilir.

Ardı →

Anaların çoxu körpənin 6-24 aylığında topaq yeməsi halları ilə rastlaşır. Torpaq yemək uşaqlarda instiktiv haldır. Torpaq rahat əldə ediliyi üçün dəmir əskikliyi olan uşaqlar şüursuz şəkildə torpağa əl atırlar. Bundan başqa uşaqlar çirkli daşları, sementi, yaxud ayaqqabılarının altına yalayırlar. Bu zaman uşaqlar öz əli ilə özünü bir neçə təhlükəli xəstəliyə mübtələ edə bilər. Bu hal adətən parazitlərin yaranmasına gətirib çıxarır.

ABŞ-ın kaliforniya Universitetinin tədqiqatlarına görə uşaqların torpaq yeməsinin əsas səbəbi uşaqlarda qan azlığının olmasıdır. Mütəxəssislər uşaqlarda qan azlığına əsas səbəb kimi dəmir çatışmamazlığını göstərirlər. Dəmir çatışmamazlığına səbəb isə normal qidalanmanın olmamasıdır. Uşaqlarda inkişaf zamanı dəmirə olan təlabat artır və bu təlabatı tərkibində dəmir olan qidalarla ödəmək mümkündür. Qanazlığının digər əlamətləri isə aşağıdakılardır:

• halsızlıq
• iştahsızlıq
• rəngin solması
• yorğunluq
• iməkləmə və yeriməkdə gecikmə

Qanazlığının qarşısını almağın əsas yollarından biri körpənin ilk 6 ay ana südü ilə qidalanmasıdır. Müəyyən yaşdan sonra isə uşağa tərkibində dəmir olan ət, süd, yumurta, balıq, əncir və ərik qurusu, fındıq və qoz kimi qida məhsulları vermək lazımdır. Körpənizin torpaq yediyiniz müşahidə etsəniz, həkimə müraciət edin.

Davamı →

Texnologiyanın inkişafını nəzərə alsaq, əvvəllər ana olmaq daha çətin idi deyə bilərik. Buraya təkcə yeni çıxan elektronik avadanlıqlar daxil deyil. Söhbət anaların həyatını yüngülləşdirən uşaq bezlərindən gedir.
Yaxın keçmişdə analar uşağı bələyəndə, gəzməyə aparanda və tualetə getməyi öyrənənə qədər parça bezlər işlədiblər. Artıq neçə illərdir ki, hazır uşaq bezləri satılır. Bu bezlər analara «nəfəs almağa imkan versə də», maddi cəhətdən ailənin büdcəsinə ziyan verir. Bəziləri bezlərin uşaq sağlamlığı üçün zərərli, bəziləri isə heç bir zərərin olmadığı iddia edir. Xüsusən də yaşlı nəsil bezlərin əleyhinə çıxır. Amma bezlər elə hazırlanıb ki, onların körpənin dərisinə dəyən hissəsi quru qalır, dəri nəmişliyə məruz qalmır.
Ardı →

Bu gün oyuncaq istehsalı olduqca inkişaf edib, hər gün yeni bir oyuncaq dizayn edilərək bazara çıxarılır.
Qız uşaqları daha çox gəlincik və ya miniatür ev əşyalarına üstünlük verir, oğlanlar isə daha çox konstrukturlar, silah, mexaniki, elektronik oyuncaqlarla maraqlanır. Amma mütəxəssislər uşaqlara yaşa görə oyuncaq alınmasını israr edirlər. Pedaqoqlar oyuncaqların yaşa görə bölünməsini bu cür sıralayırlar:
Ardı →

Analarımız körpəni çimdirmək barədə ilk vaxtlar narahatçılıq keçirirlər. “Suyun və otağın istiliyi uyğundurmu?”, “Necə bir şampun seçməliyik”, “ Körpəni neçə dəqiqə yuyundurmaq olar?” kimi suallarla ana körpəni çimdirən zaman balaca ilə lazım olduğu kimi rahat davrana bilmir. Bu isə körpənin ilk hamamını gərgin hala salır.

Hamamın istiliyi və körpənin çimdirilmə müddəti nə qədər olmalıdır?
İlk öncə bunu bilməniz lazımdır ki, körpələr özlərinə ana bətnindəki mühiti xatırladan sudan xoşlanırlar. Ancaq körpələrin dərilərində hələ kifayət qədər qoruyucu yağ təbəqəsi yaranmadığı üçün onlar çox tez üşüyürlər. Bu baxımdan suyun istiliyinə diqqət yetirmək lazımdır. Suyun istiliyinin 36 C, otağın istiliyinin isə 22-24 C olması məsləhət görülür. Hamam müddətinin isə 5-6 dəqiqə olması kafi hesab edilir. Körpəmiz biraz böyüdükdən sonra çimmək müddətini artıra bilərsiniz.
Ardı →

Körpənizi öpdüyünüz yerə diqqət yetirin! Yeni doğan körpələri ağız və ağız ətrafından öpmək yoluxucu xəstəliklərə yoluxmağa səbəb ola bilər. Xalq arasında”'öpüş xəstəliyi” olaraq bilinən Ebstein Barr Virusu (EBV) tərəfindən yaradılan infeksiya bu şəkildə yoluxur. Öpüş xəstəliyi hərarət, linfa damarları, dalağ və qaraciyər böyüməsi kimi narahatlıqlara səbəb ola bilər. Antaliya Manavgat Dövlət Xəstəxanasının baş həkimi və Uşaq Xəstəlikləri Mütəxəssisi Dr. Məmməd Quru, öpüş xəstəliyinin uşaqlara keçməməsi üçün uşağı öpməyi qadağan edir.  Quru, xəstəliyin yolxucu olmasının ən əsas səbəbi tüpürcək olduğunu söyləyib. Quru, sözlərini belə davam etdirib: "Ətrafımızda dəfələrlə bu sözü eşitmisiniz; “Öpməkdən doya bilmədim, çox şirindir. Adamın yeməyi gəlir!"  Halbuki uşaqları, sevgidən də olsa, öpüşlərə boğmaq heç də doğru deyil, hələ kənar adamların, yəni tanımadığımız kəslərin uşağımızı öpməsinə icazə vermək böyük bir səhvdir. “Tanımadığım biri uşağımı niyə öpsün?” deyə bilərsiniz, amma içimizdəki uşaq sevgisi, bizə hər şeyi etdirir. Gözəl bir körpə gördükdə, küçədə ya da hər hansı bir məkanda yanına gedib, maç deyə yanağına bir öpüş qondururuq. Bu davranışla tüpürcəkdə daşınan və son illərdə körpələri və kiçik uşaqları da təhdid edən “Öpüş Xəstəliyinə” yoluxdururuq." Quru, xəstəliyin hərarət, linfa damarları, dalaqda və qaraciyər böyüməsinə səbəb ola biləcəyini qeyd edib. Körpə və uşaqlara öpüş xəstəliyi yaxın təmas ya da dodaqdan öpmə ilə yoluxur. Quru, infeksiya edən virusun tüpürcəklə keçdiyini qeyd edib. Həkimlər həmçinin onu da qeyd edib ki,  «Bu uşaq dünya şipşirindir deyərək ağız və ağız ətrafından öpməyək. Ana və atalar yaxınlığı nə olursa-olsun, uşaqlarını yad insanların öpüşündən qorumalı və xəbərdar etməlidir. Bu xəstəlik birdən və ya yavaş-yavaş  istilik, baş ağrısı, titrəmə və iştahsızlıqla başlayıb, linfa damarlarında şişmə, şiddətli boğaz ağrısı ilə davam edə bilər. Virus, körpələrdə qızdırmanı 39-40 dərəcə qədər yüksəldə bilər.» Müəllif: Tahirə

Davamı →

1 — Köp verən yeməklərdən qaçın (sarı meyvələr, mərci, xiyar, göy noxud, noxud, paxla, kələm, ispanaq).

2 — Körpədə köp olduqda ağlamağı normaldı. Sağlam bir körpənin bağırsağında ən az gündə 3 saat, həftədə üç gün və 3 həftə davam edən periodik köp olur.
Ümumiyyətlə, axşam saatlarında sağlam körpədə birdən-birə üzdə qızarma olur, dizlərini qarınına çəkmə ilə bərabər qışqırıq şəklində ağlama başlayır və bir neçə dəqiqə içində keçir.
Ağlamalar 2-3 saat davam edə bilər. Qaz çıxartmaqla ağrı yüngülləşə bilir. Köp ümumiyyətlə körpənin həyatının ilk və ya ikinci həftəsində başlayır. Altıncı həftədə şiddətlənir.
Körpələrin 25%- i gündə 3 saatdan çox ağlayır. 2-3- cü ayda, bəzən də 4- cü ayda özbaşına kəsilir. Bütün körpələr təxminən 20% — 30%- i köpdən sancı çəkir. Köp səbəbi ilə əlaqəli bəzi nəzəriyyələr yaradılıb.
Ardı →

Uşaqlara yemək yedizdirmək və sevdirmək anaların ən çox çətinlik çəkdiyi prosesdir. Heç bir xəstəliyi və psixoloji problemləri olmayan uşaqlar, acıyan vaxt yeməyi asanlıqla yeyir.

Lakin bəzi uşaqlar yemək yeməyi sevmir və bütün ailə bundan əziyyət çəkir. Yəni, uşağı yedirmək üçün bütün ailə üzvləri müxtəlif oyunlar göstərməli və əziyyət çəkməli olur. 

Uşaqlara rahat yemək yedirmək üçün aşağıdakı qaydalara əməl edilməlidir:

Yeməyə bir neçə saat qalmış uşaqlara çərəzlər vermək olmaz.

Yemək saatında uşaqlar süfrəyə çağırılmalı və boşqabına ancaq yeyə biləcəyi qədər yemək qoyulmalıdır. 

Uşaq yeməyi yemirsə, onu yeməyi yeməyə israr etmək olmaz. 

Yeməyini axıra kimi bitirib yeyən uşaqlara mütləq xırda da olsa, hədiyyə verilməlidir. Bu onları sevindirir və həvəsləndirir.
Ardı →