Ana südünü heç bir şey əvəz edə bilməz, çünki onun tərkibində südəmər uşağın inkişafı üçün lazım olan bütün maddələr vardır.

Döş südünün tərkibi

Döş südü tərkibcə inək, qoyun və ya keçi südündən fərqlənir (məsələn, ana südündə olan yağlar inək südündə və ya başqa südlərdə olan yağlardan tamam fərqlənir). Bundan başqa, heyvan südündə bu və ya başqa maddələr döş südünə nisbətən lap çox olur, buna görə də südəmər uşağa inək südünü su ilə durulaşdırıb vermək lazımdır, lakin döş südündə olan başqa maddələr inək südündə azdır, buna görə də ona şəkər, düyü unu və s. qatmaq lazımdır.
Döş südündə qoruyucu maddələr vardır. O uşağı bəzi yoluxucu xəstəliklərdən, məsələn, qızılcadan qoruyur, çünki ana vaxtilə qızılca keçiribsə, onda immunitet əmələ gəlir. Döş südündə elə maddələr də vardır ki, bunlar uşağa bir çox xəstəlikləri asan keçirməyə kömək edir.

Ardı →

Südəmər uşaq ilk günlər çimməyi xoşlamırlar. O, həmçinin paltarının, döşəkağısının dəyişdirilməsini, böyrü üstə çevrilməsini, ələ götürülməsini və ya çarpayıya qoyulmasını da xoşlamır. Uşaq özünün narazılığını ağlamaq və qışqırmaqla bildirir, əzələlərini gərib müqavimət göstərir.
Uşaq müvazinətinin pozulmasına daha həssasdır və anası onu çarpayıdan götürüb vannaya qoyduqda əzələlərini gərib reaksiya göstərir. Uşaq yumruğunu bərk sıxıb başının yanında saxlayır, yaxud anasının əlindən yapışır.
Davamı →

Südəmər uşağı hər gün çimdirməli!
Çimmə dərini tərdən və tozdan təmizləyir, insanın bütün bədənini gümrahlaşdırır. Südəmər uşağın dərisini nəinki tərdən, həm də sidikdən və nəcisdən təmizləmək lazımdır. Südəmər uşağın dərisi böyük adamın dərisindən daha zərifdir, buna görə də ona yaxşı qulluq tələb olunur.
Balaca uşaqları da mümkün olduqca hər gün çimdirməli, doğrudur, bunların dərisi südəmər uşağın dərisi kimi zərif deyil, lakin onlar döşəmədə oynayır, iməkləyir və çox bulaşırlar. Uşaq diqqətini cəlb edən şeyləri ələ almaq üçün hərəkət etdikcə bir o qədər çox bulaşır. Bundan başqa, 3 yaşına qədər uşaqların dərisi sidiyə və ya nəcisə batır.
Davamı →

Uşaq çeynəməyi necə öyrənir? Uşağa nəinki qaşıqdan və stəkandan istifadə etməyi öyrətmək, onu təzə yeməklərə alışdırmaq, həm də ona yeməyi çeynəməyi də öyrətmək lazımdır. Bunu müəyyən bir plan üzrə öyrətmək lazımdır, çünki bəzi uşaqlar çeynəməyi çətin vərdiş edirlər. Bir çox uşaqlar bütün dişlərinin çıxmasına baxmayaraq, ancaq əzilmiş yeməyi xoşlayırlar. Bəzi uşaqlar məktəb yaşına çatana qədər çeynəmək lazım gələn yeməyi yemirlər, yaxud onu çeynəmədən udurlar. Uşaq yeməyi lazımınca çeynəməsə pis inkişaf edər və dişləri çıxmaz. Uşağa çeynəməyi vaxtında öyrətməklə belə halların qarşısını almaq olar.
Davamı →

Nəzərinizə çatdıraq ki, əlavə qidalar yalnız körpənin 6-aylığından sonra onun pəhrizinə əlavə oluna bilər. Yeni qidaların əlavə edilməsi prosesi tədricən və düzgün şəkildə həyata keçirilməlidir ki, uşağın səhhətində problemlər yaranmasın.

Bu haqda daha ətraflı məlumat saytımızın «Südəmər uşaqların menyusuna əlavə qidaların daxil edilməsi»

Südlü düyü sıyığı balqabaqla
2 x. qaşığı düyü, 1 stəkan süd (uşaqlar üçün olan xüsusi quru süddən hazırlanır),1 stəkan su, 1/2 ç.q. şəkər tozu, 1/2 ç. q. kərə yağı, balqabaqın bir dilimi.

Balqabaq yuyulur, xırda tikələrə doğranılır və suda vam odda hazır olana qədər bağlı qabda bişirin. Düyu yuyulur, üzərinə isti süd əlavə olunur və yarıbışmiş vəziyyətə çatdırılır. Sonra düyüyə ələkdən sıxılmış bişmiş balqabaq əlavə olunur və sıyıq hazır olana qədər bağlı qabda bişirilir. Hazır sıyığa kərə yağı əlavə olunur.
Ardı →

Körpənin birinci paltarı əlbəttə ki, uşaq bezi və bələkdir. Bələyə gəlincə, yaxşı olar ki, hava isti olanda nazik parça bələklərdən, soyuq havada isə flanel bələklərdən istifadə edəsiniz.

Yenidoğulmuş uşaqlar həyatının ilk günlərində əl və ayaqlarını elə vəziyyətdə saxlayırlar ki, sanki bununla onları necə bələmək lazım olduğunu özləri göstərir. Buna görə uşaqlara qoruyucu qolcuqları olan koftalar geyindirir, bədənin aşağı hissəsinə birdəfəlik bez qoyub əsgi ilə bələyirlər. Uşağın ayaqlarını bərk dartmırlar. 2 aylığından başlayaraq uşağa çiynində bağları olan kombinezonlar geyindirə bilərsiniz.

Həkimlər ilk günlərdən başlayaraq geniş bələmə tərəfdarlarıdır. Bu zaman uşağın ayaqları yarımaçıq, rahat vəziyyətdə olur və bud-çanaq oynağı düzgün inkişaf edir.

Uşaq sakitdirsə, onun əllərini bələməmək də olar. Əgər uşaq narahat yatırsa və əllərinin öz-özünə əmələ gələn hərəkətləri ilə özü özünü oyadacaqsa, onda əllərini də bələmək lazımdır.

Körpənin paltarlarının tikişi bayır üzdən olmalıdır ki, tikişlər dərini zədələməsin. Uşaq paltarları körpə üçün rahat olmalıdır. Təbii parçadan (pambıq) geyindirib-soyundurmada asan, gen qollar və enli yaxud düymələnən boyunluq seçimin əsas şərtləri olmalıdır.
Ardı →

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) ekspertləri tövsiyə edirlər ki, həm təbii (ana südü ilə), həm də süni qida (süni süd qarışıqları) qəbul edən uşaqların rasionuna əlavə qidaları (sıyıqlar, şirə, püre və s.) 6 aydan başlayaraq daxil etmək olar.

Çünki bu dövrədək körpə orqanizmi yeni qidanı həzm etməyə hazır olmur. 5-6 ayına qədər əlavə qidaları qəbul etməyə başlayan uşaqlarda allergiyalara və mədə-bağırsaq pozulmalarına daha tez-tez hallarda təsadüf edilir.

Əlavə qidaya tədriclə, kiçik dozalarla başlayın. Əsas qidalanmadan sonra yeni qidanı körpənin ağzına damızdırmaq və ya çay qaşığının ucunda vərmək lazımdır. Günbəgün əlavə qidanın miqdarını artırın.

Yeni qidanın ilk dozası nə qədər az olarsa və gec artırılarsa, atopik dermatitlərin (diatez) baş vermə ehtimalı bir o qədər azalar.
Ardı →

Bir çox analar bu problemlə üzləşir. Lakin analar bilməlidir ki, yenidoğulmuş uşaqlarda nəcisin gec-gec ifraz olunması heç də bütün hallarda qəbizliyin əlaməti deyil.

Əgər uşaq ana südü ilə qidalanırsa, o gündə 1 dəfə və hətta bir gündən bir (bəzən daha gec-gec) nəcis ifraz edə bilər. Məsələ burasındadır ki, körpə üçün ən ideal qida olan ana südü uşaq orqanizmi tərəfindən, demək olar, tam mənimsənilir ki, nəticədə ifraz etmək üçün «bir şey» qalmır. Məhz bu səbəbdən yalnız ana südü ilə qidalanan uşaqlar süni qida («smes») alan uşaqlarla müqayisədə adətən daha gec-gec nəcis ifraz edirlər.

Süni qida ana südü ilə müqayisədə tam mənimsənilmir və süni qidalanan uşaqlar daha tez-tez nəcis ifraz edirlər. Lakin bu da çox fərdi bir məsələdir. Süni qida ilə qidalandırılan bir uşaq gündə 2 dəfə, digəri 3 dəfə, digəri isə kiçik miqdarlarla 4-5 dəfə nəcis ifraz edə bilər.
Ardı →

Hamiləlikdə  ana və körpənin sağlamlığı üçün təhlükəli vəziyyətlər bunlardır :

RH  uyuşmazlığı

Rentgen

Dərman qəbulu

Siqaret və alkoqol qəbulu

Ananın yaşı  və doğum sayı

Hamiləlik müddətinin uzanması

Erkən doğum

Hamiləlikdə qanaxmalar

Ardı →

Bir çox analar bu problemlə üzləşirlər. Təzə yeriməyə başlayan körpə barmaqların ucunda durur və yeriyir.

Uşaq niyə belə edir? Bu hər hansı xəstəlikdir? — analar yorulmadan bu sualları bir birinə, qohumlara, tanışlara verir. Nəticədə ana stress vəziyyətinə düşür, uşağa «düzgün» yeriməyi öyrətməyə çalışır, həkimləri gəzir və s.

Həkimlər belə hesab edirlər ki, yeriməyə başladıqda vaxtaşırı olaraq barmaqların ucunda yerimək, demək olar, bütün uşaqlar üçün xasdır və təbiidir. Belə hesab olunur ki, uşaq bu üsulla dünyanı dərk etməyə çalışır, daha böyük və hündür olmaq istəyir, bəzi hallarda özünü kimə isə oxşatmağa çalışır (hündürdaban ayaqqabıda gəzən anaya, balet iştirakçılarına və s.).

Müasir uşaqların bir çox hissəsi «xodunki»də yeriməyə öyrənir. Bir çox hallarda məhz «xodunki» uşaqda bu vərdişi formalaşdırır — uşağın ayaqları yerə dəymir və uşaq məcburən barmaqların ucunda gəzməli olur. Nəticədə belə vərdiş formalaşır.

Ardı →