Metallurgiya sənayesi 2 sahədən – qara və əlvan metallurgiyadan ibarətdir. Burada əsas rol qara metallurgiyaya məxsusdur. Bu sahə də material tutumlu olduğundan xammal və yanacaq mənbələri yaxınlığında yerləşdirilir. Tam dövriyyəli qara metallurgiya sənayesində istehsal prosesi aşağıdakı mərhələlərdən ibarətdir. Dəmir filizinin çıxarılması → onun saflaşdırılması → çuqun → polad→ prokatın alınması.

Ardı →

ABŞ-ın sahəsi 9,3 mln. km² olub, ərazisinin böyüklüyünə görə dünyanın 4-cü ölkəsidir. ABŞ- şimalda Şimal Buzlu, qərbdə Sakit, şərqdə Atlantik okeanları əhatələnib. Okeanlarla əhatə olunması onun Avropa və başqa qitə ölkələri ilə ticarət iqtisadi əlaqələrini asanlaşdırmaqla yanaşı, həm də onu uzun sürən dağıdıcı müharibələr gedən Avropa və Asiyadan təcrid etmişdir. Quru sərhədi yalnız 2 dövlətlə, şimalda Kanada, cənubda Meksika ilədir. Meksika ərazisindən Latın Amerikası ölkələri ilə quru yol əlaqəsi var. ABŞ-ın belə ICM-yi ölkə təsərrüfatının inkişafına müsbət təsir göstərir.

Ardı →

Yanacaq – energetika sənayesi(YES) tərkibinə yanacaq (neft, qaz, kömür) və elektroenergetika sahələri daxildir.
Məlumdur ki, bütün yanacaq növlərinin istilikvermə qabiliyyəti eyni deyil. Müxtəlif yanacaq növlərini müqayisə etmək üçün şərti yanacaq vahidindən istifadə olunur. Şərti yanacaq vahidi kimi istilikvermə qabiliyyəti 7-min kkal olan 1 kq Daş kömür qəbul olunmuşdur. Istilikvermə qabiliyyətinə görə yanacaq növləri aşağıdakı ardıcıllıqla gəlir:
1. Neft
2. Təbii qaz
3. Daş kömür

Ardı →

Yüngül sənaye –toxuculuq tikiş, xəz-dəri, gön-dəri, ayaqqabı, trikotaj və xalçaçılıq sahələrindən ibarətdir. Yüngül sənaye ona bitki xammalı (pambıq, kətan), heyvandarlıq xammalı (yun, ipək, xəz-dəri) və süni və sintetik liftlər verən kimya sənayesi ilə sıx əlaqədardır. Süni lif oduncaqdan hazırlanmış kimyəvi liflərdən (viskoz, asetat və s.) sintetik lif -neft, qaz və kömürdən düzəldilmiş liflərə (kapron, lovsan və s.) deyilir.
Yüngül sənaye bütün ölkələrdə inkişaf edib. XX əsrin II yarısından başlayaraq — bol xammal və ucuz işçi qüvvəsinə malik IEOÖ –lərin bu sahədə payı IEÖ-lərə artmışdır. (Xüsusilə pambıq parça istehsalında)

Ardı →

Sahəsi 3,8 mln km² olan bu regiona 24 IEÖ daxildir. «Böyük 7-liyə» daxil olan ölkələrin 4-ü AFR, Fransa, Ingiltərə və Italiya burada yerləşir. Bu regiondan Vatikan, San-Marino, Malta, Monako, Lixtenşteyn, Andorra cırtdan və ya mikro dövlətlərindir. Dövlət quruluşuna görə bu regionun ölkələrinin 12-si respublika,12-si isə konstitusiyalı monarxiyadır.
Qərbi Avropa ölkələrinin coğrafi mövqeyi 3 başlıca əlamətlə səciyyələnir.
1. Bir-birinə görə sıx qonşuluq mövqeyi.
2. Əksər ölkələrin dəniz mövqeyi və onların ən gediş-gəlişli dəniz yollarının yaxınlığında yerləşməsi.
3. Şərqi Avropa ölkələri ilə geniş quru və dəniz sərhədlərinə malik olması.

Ardı →

Kanadanın sahəsi 10 mln km² olub, Rusiyadan sonra dünyanın 2-ci böyük ölkəsidir. Şimaldan cənuba böyük məsafədə uzanan ölkə ərazisində Arktik səhralardan-çöllərə qədər təbii zonalar yayılıb. Relyefi müxtəlifdir. Düzənliklər üstünlük təşkil edir. Qərbində uzanan Kordilyer dağları və geniş şimal ərazisi insanın təsərrüfat fəaliyyətini çətinləşdirir. ICM-nin başlıca xüsusiyyəti cənubda ABŞ-la yanaşı olması və 3 okean suları ilə əhatə olunmasıdır.

Ardı →

Hazırda regiona daxil olan 15 müstəqil ölkələrdən Avstraliya və Yeni Zelandiya IEÖ, qalan 13 ölkə isə IOÖ-lər qrupuna daxil olub. Okeaniya adalarında yerləşirlər. ABŞ və Qərbi Avropa ölkələri Okeaniya adalarının əlverişli coğrafi mövqeyindən istifadə edərək burada iri hərbi bazalar yaradıblar. Gözəl landşafta malik Okeaniya adalarında beynəlxalq turizm inkişaf etmişdir.

Ardı →

Regionda Hind-Çin yarımadası və Malay arxipelaqında yerləşən 11 ölkə var. Bu ölkələrin əlverişli ICM mühüm dəniz yolları üzərində, Hind və Sakit okean arasında yerləşmələridir. Bu regionda dünyanın ən iri limanlarından biri Sinqapur yerləşib.
Regionun əhalisi çoxmillətlidir. Onlar müxtəlif dinlərə sitayiş edirlər. Region əhalisinin 2/5 hissəsi Islam, 2/3 hissəsi isə xristian, buddizm və s. dinlərə sitayiş edirlər. Əhalinin sürətli təbii artımı bir sıra problemlər yaradır. Bu ərazi dünyanın ən sıx məskunlaşmış 5 regionundan biridir.

Ardı →

Əhəmiyyətinə görə nəqliyyat maddi istehsalın üçüncü sahəsidir. Bu sahə ölkələr arasında coğrafi əmək bölgüsünün əsasını təşkil edir. Beynəlxalq coğrafi əmək bölgüsü (BCƏB) region və ölkələrin müəyyən məhsul və ya xidmət sahəsi üzrə ixtisaslaşması və onun mübadiləsidir. Ölkələr arasında məhsul mübadiləsi nəqliyyatın müxtəlif sahələri vasitəsilə həyata keçirilir.
ETİ dövründə nəqliyyatda konteynerləşmə — yüklərin iri metal qutularda, yəni konteynerlərdə daşınması nəqliyyatın bütün növlərinin inkişafına təkan vermişdir.
Davamı →

Hər hansı məhsulun istehsal edilməsi prosesi müxtəlif sayda təsərrüfat müəssisələrini əhatə edir. Eyni tələbatı ödəyən müəssisələr tәsәrrüfat sahәlәri yaradır. Məsələn, insanların qidaya olan tələbatını ödəmək üçün fəaliyyət göstərən müəssisələrin yeyinti sәnayesi adlanır. Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı isə kənd təsərrüfatı sahəsini əmələ gətirir.
Maddi və qeyri-maddi istehsal sahәlәri vardır. Təsərrüfat sahəsinin tərkibi və istehsal olunan məhsullar nə qədər mürəkkəbdirsə, istehsal sahələri də bir o qədər çoxsahəlidir; məsələn: bir təyyarə yüz iyirmi mindən çox hissə və detaldan ibarətdir. Onların hazırlanması yüzlərcə müəssisədə xeyli sayda ixtisaslı kadr, daim yenilənən texnoloji avadanlıq və s. tələb edən mürəkkəb bir istehsal prosesidir. Hər hansı istehsal prosesi elektrik enerjisi, nəqliyyat vasitələri və yolları olmadan fəaliyyət göstərə bilməz.
Davamı →