Kino və diktatura mövzusunu araşdırarkən maraqlı bir ziddiyyət üzə çıxır. Diktatura bəzi ölkələrdə kinonun bir sənət növü kimi az qala məhvinə rəvac versə də, bəzi ölkələrdə, əksinə, totalitar rejim kinonun inkişafına səbəb olub. Əsasən Afrika, Asiya, Kuba da daxil olmaqla Latın Amerikası və Mərkəzi Amerikanın bir sıra ölkələrində siyasi senzura kinonun inkişafı yolunda ciddi əngəldir.

Amma bu tendensiyanın əks qütbündə faşist diktaturası zamanı kino sənətində inqilab etmiş italyan neorealizmi, sərt dini rejimin qılıncı altında bütün dünya kinematoqrafiyası üçün hadisə sayılası filmlər ortaya çıxaran, dahilər yetişdirən İran kinosu dayanır.

Diktatura ilə kino sənətinin ilk toqquşduğu dövr isə İkinci Dünya müharibəsinə təsadüf edir.

Ardı →

Bu, Böyük Britaniya kral sülaləsi tarixində görünməmiş hadisədir — kraliçanın şəxsi otağına kimi gedir, onu vertolyota mindirir və… Və kraliçanı Olimpiya Oyunlarının açılış mərasimi keçirilən stadionda vertolyotdan paraşütlə yerə atır!

Əlbəttə, bu, rejissor təxəyyülünün məhsulu idi. Əlbəttə, hamı başa düşürdü ki, paraşütlə vertolyotdan tullanan 84 yaşlı kraliça deyil. Amma çəkilişlərin birinci hissəsində II Yelizavetanın şəxsən iştirak etdiyi şübhəsiz idi. Kraliçanın yataq otağına kimi rahatlıqla «buraxılan», Bukenqem sarayına taksi ilə daxil olan, nəhayət, kraliçanı Olimpiya stadionunda vertolyotdan paraşütlə yerə atan bu şəxs isə yenə də o idi – dahi Yan Fleminqin ölməz qəhrəmanı, bütün dövrlərin ən böyük casusu olan «agent 007» — Ceyms Bond. 

Bu obrazı kimin canlandırdığı isə o qədər də vacib deyil. Bu rolu istər Şon Konneri, istər Pirs Brosnan, istərsə də Daniel Kreyq canlandırsın, fərqi yoxdur, «agent 0007» barədə filmlər bütün dünyada həmişə sevilərək izlənilib. Onu da qeyd edək ki, Ceym Bond rolunu indiyə qədər 6 aktyor canlandırıb: Şon Konneri (1962-1967, 1971), Corc Lzzenbi (1969), Rocer Mur (1973-1985), Timoti Dalton (1987-1989), Pirs Brosnan (1995-2002) və Daniel Kreyq (2006-2014). 


Ardı →

Mirzә Fәtәli Axundovun komediyaları Zaqafqaziya müsәlmanlarının XIX əsrin 40 vә 50-ci illәrindәki hәyatını әks etdirәn bir reflektora bәnzәyir. İstedadlı dramaturq, xalqı yaxşı tanıyan Axundov xalq mәişәtinin müxtәlif tәrәflәrini kifayәt qәdәr düzgün vә sәnәtkarlıqla әks etdirmişdir.Bütün komediyalarında Axundov xalqın hәyatına yaxşı bәlәd olan nadir psixoloq vә sәnәtkardır, onun yaradıcılıq istedadı, hәyat tәcrübәsi vә hәrtәrәfli biliklә zәngin zәkası özünü hәr yerdә göstәrir. Onun hәr hansı bir komediyasını oxuyub qurtarandan sonra adama elә gәlir ki, uzun müddәt yaxından tanıdığın adamların arasında olmusan vә hәmin adamlardan lap yaxın vaxtlarda ayrılmısan.

 

Ardı →

Yaxşı film odur ki, tamaşaçıda müəyyən emosiya yaratsın. Tamaşaçı bəzən gülsün, bəzən bütün dünyanı dəyişmək fikrinə düşsün, bəzən isə hönkür-hönkür ağlamaq istəsin. 


Davamı →

Fizikada «enerjinin itməməsi» qanunu var. Bu qanuna görə, enerji heçdən yaranmır və heçə getmir. Bir şəkildən başqa şəklə düşür. Kino nə qədər material sənətdirsə, o qədər də ideoloji, psixoloji hadisədir. Və baş verən əhvalatın enerjisi yalnızca lentlərə yox, aktyorlara, məkana və hətta zamana hopa bilər. Bu yazıda o kino teyfi (teyf — ruh, kabus) haqqında danışacağıq.

Təqlidin lənəti
Ölümündən sonra postmodernizm zamanında məşhurlaşan və qədri bilinən fransız sosioloqu Qabriel Tard sosial proseslərin üç əsas tipini ayırırdı: təqlid, əks mövqe və adaptasiya. Ona görə sosial proseslər bu üç qanun-prinsiplərlə davam edirdi. O, özünün «Təqlid qanunları» əsərində bunu geniş izah edirdi. İdealın təqlidi, nümunəyə əsaslanan təqlid və qarşılıqlı təqlid. Qarşılıqlı təqlid insanların qarşılıqlı təsirindən yaranırdı. Əlbəttə, Tard dövrümüzdə yaşasaydı, televiziyanın və kinonun, vizual vasitələrin həyatda bu qədər nüfuzunu görsəydi, öz nəzəriyyəsindən bir daha arxayın olardı. Hərçənd o, belə də hər şeyi görə bilirdi. Tard «Gələcəyin tarixindən qeydlər» yazan bir fikir adamı idi.

Bu gün televiziya-kino, virtual şəbəkələr təqlidin əsas ötürücüsüdür. İnsanlarmı TV-də gördüklərini təqlid edir? Televiziyamı baş verənləri ekranda təqlid edir? Yoxsa televiziyada göstərilənlər təkrarən baş verir? Biz kinonu təqlid edirik, yoxsa kino bizi? Tək görünən nədir? Təqliddən lənətlənmiş kimi yaxa qurtarmaq olmur. Və bu «təqlid» həyatımızı məhv etmək gücünə malikdir. Kriminal xəbərlər artdıqca, təfərrüatları yayımlandıqca cinayətlər də artmaqda davam edir. Televiziya, kino, cəmiyyət, təbiət bir birini təqlid edir.
Ardı →

Özümüzdən nə qədər uzağıq? Hansı özümüzük, hansı başqası? Biz kimik və nə qədər özümüzük?- bütün bu suallar sadəcə qısametrajlı bir filmdən sonra yarandı.

13 dəqiqəlik, ilk 5 dəqiqəsində darıxdırıcı təsir bağışlayan qısametrajlı film, sonda bir yığın sualla baş-başa qoyur insanı.
Özündən 91 sm uzaqlıqda yaşamağa çalışan bir şizofrenin həyatla mübarizəsi. Və bu «mübarizənin» bizə xatırlatmağa çalışdıqları. 

Bir gün oyansaq və özümüzü görməsək, özümüz olmaq üçün etmədiyimiz hər şey üzləşmək istəsə bizimlə cavabımız nə olar? Günahkar yenə zaman və başqalarıdırmı?

Hər gün nə qədər uzaqlaşırıq özümüzdən? Bəs biz nə qədər uzağıq özümüzdən?!
İzlədikdən sonra sual burulganına düşəcəyiniz qısametrajı bir film…
Ardı →

Sizə bir hekayə danışacam. Mən beyzbol matçına getmək istəyirdim. Beyzbolu sevirəm. Yadımdadı, hələ 3 yaşım olanda babamla stadiona gedirdim. Düzdü, indi hər şey bir az fərqlidi: tribunaya gəlib oturan kimi, dərhal tabloda mənim adım peyda olur. Burda pis şey görmürəm — sadəcə insanlar belə yaradılıb. Amma bu dəfə bir əngəl çıxdı.

Matç gündüzüydü, axşam isə mən işlərimlə bağlı bir yerdə olmalıydım. Qərara aldım ki, stadiona tez gedim, məşqi izləyim, 1-2 dənə də inninqə baxım. İstəmirdim ki, matça axıradək baxmadan getməyim diqqət cəlb eləsin. Başa düşürsüz də: idmançılar da artisdirlər. Təsəvvür edin, Brodveydə, hansısa tamaşa zamanı mən elə ilk dəqiqələrdə ayağa dururam və hər kəsin gözü qarşısında zalı tərk edirəm-necə başa düşülər? Qərara gəldim: gedəcəm, tribunada öz yerimi tutacam, sonra isə çalışacam ki, sakitcə aradan əkilim. Amma birdən yadıma düşdü ki, matça birlikdə gedəcəyim qadın mənim kimi məşhur şəxsdi.

Stadiona çatdım, maşından düşüb, mühafizəçidən soruşdum: “Sizin avtomobilinizin baqajında köhnə papaqdan-zaddan bir şey var?” O baxdı, papaqla eynəyi tapandan sonra dedi: “Ey, Al sən hələ bir buna bax, gör burda nə tapmışam! Köhnə saqqal!” Mən saqqalı taxdım-görəsən mənim ağlım hardaydı? Stadiona gəldik, oyun başlayır və birdən tribunadakı bütün insanlar çevrilərək mən tərəfə baxmağa başladı.
Ardı →

Xarici görünüşünə görə aktrisanı çox zaman “Flyleaf” qrupunun solisti Lacey Sturm ilə qarışdırırlar.
Ətraf mühit qoruyucusudur.
Kanadalı rok ifaçı Hawksley Workman-ın böyük fanatıdır.
Özündən kiçik əkiz qardaşları var.

Marion Kottilard 30 sentyabr 1975-ci ildə Parisdə, sənətçi ailəsində doğulub. Onun anası teatr aktrisası, atası isə teatr aktyoru və rejissor idi. Marionun uşaqlığı Orleanda keçib. O burada dramatik sənət konservatoriyası və müğənnilik kurslarına qatılırdı. Ailənin təsiri öz sözünü deyirdi. Belə ki, altı yaşında gələcəyin ulduzu artıq teatr səhnəsinə qədəm qoymuşdu. 

1994-cü ildə Marion böyük kinoda “Highlander: The Series” epizodlarından birində debüt edir. İlk baş rolu isə “L’histoire du garçon qui voulait qu’on l’embrasse” filmində Matilda obrazı olur. Bir neçə ikinci dərəcəli rollardan sonra aktrisa, nəhayət ki, diqqətləri özünə cəlb edə bilir. 1998-ci ildə çəkildiyi “Taxi” filmi onun potensialını açmasa da, aktrisanın uğurlu işlərinin təməlini qoyur. 2000-2003-cü illərdə “Taxi 2” və “Taxi 3” filmlərində də rol aldı.
Ardı →

Amerikalı rejissor Artur Penin 1962-ci ildə çəkdiyi,  iki “Oskar” almış “Qaranlığın içindən” (Orjinal adı: The Miracle Worker) filminə sona qədər baxmaq üçün insanın əsəb sistemi çox sağlam olmalıdır. Amerikalı pedaqoq, aktivist, yazar Helen Kellerin həyatından bəhs edən bu filmi emosiyasız, göz yaşı axıtmadan izləmək mümkün deyil. Film haqqında çox danışmaq istəmirəm. Bilirəm ki, kino həvəskarları indiyəcən baxıb və ya mütləq baxacaq.  Bu yazıda Helen Kellerdən — əsl əzmkarlıq abidəsi hesab edilə biləcək insan haqqında danışmaq istəyirəm.

Uşaqlıqdan kor, kar və lal olması onu başqalarından fərqləndirirdi. Fiziki qüsurlarına baxmayaraq Helen Kellerin bacarıqları onu əfsanəvi şəxsiyyətə çevirir. Beş dil bilən, velosiped və yelkənli qayıq sürən, şahmat oynayan Helen Keller eyni zamanda müəllifi olduğu kitablarla əlillərin həyatına yeni rəng qatmağı bacarmış, onlar üçün həyatı asanlaşdırmağa çalışmışdı. Amerika Görmə Qüsuru Olanlar Dərnəyi ilə yanaşı bir çox təşkilatlarda çalışmış, işi ilə bağlı müxtəlif ölkələrə səyahət etmişdir.  Gənclik dostu və tanınmış yazıçı Mark Tven Helen Keller haqqında deyirdi:

Ardı →

Dünya kinosunda ilk şöhrət tapmış komik aktyorlardan ən yadda qalanları Andre Did, Maks Linder, Çarls Spenser Çaplin idi. Səssiz kinoda pantomim hərəkətlərlə, jest və mimikalarla, tryuklarla tamaşaçıları güldürə bilmək xüsusi məharət tələb edirdi, bu elə də asan deyildi.

Andre Didin yaratdığı ekran qəhrəmanının adı Buaro idi, ilk dəfə «Pate» firmasında fransız rejissoru Jorj Melyesin filmlərində çəkilməyə başlamışdı. Kinoya gəlməmişdən qabaq o, kafelərdə müğənnilik və akrobatlıq edirdi. Onun qəhrəmanları axmaqlığı ucbatından filmdən-filmə çətin vəziyyətə düşürdü. Elə buna görə də rus tamaşaçıları onu «Qlupeşkin» kimi tanıyırdılar.

Buaronu daim təqib edirdilər. Qaçan zaman o, gah yıxılır, gah akrobatik hərəkətlər edir, yoluna çıxanları itələyib yıxır, gülüşü bu vasitələrlə yaradırdı. Gülüş üçün ən çox fiziki hərəkətlərdən, tryuklardan istifadə edirdi. Buaronun uğurundan sonra ona bənzər çoxlu komik qəhrəmanlar yarandı.

Bunlardan ən parlağı Maks Linder idi. A.Diddən fərqli olaraq, o, teatrdan kinoya gəlmişdi. Lionda konservatoriya bitirmiş, aktyor kimi isə «Varyete» teatrında təcrübə toplamışdı. Maks Linder çəkildiyi «Gimnazistin ilk siqarası» filmində maraqlı və məzəli ştrixlər tapdı. Nə qədər ki, Andre Did İtaliyaya getməmişdi, Maks Linder kinoda arxa planda qalmışdı. Yalnız 1908-ci ildən sonra Linderin ulduzu parladı. Linderin obrazları səfeh, yöndəmsiz hərəkətlər eləyən, eleqant kostyumlar geyinən varlı adamlar idi.
Ardı →