Рейтинг
+35.68

Azərbaycan ədəbiyyatı

43 üzv, 283 topik

KOROĞLUNUN SON DÖYÜŞÜ-VAQİF OSMANOV.

(Şiringül Musayevanın “Koroğlunun qocalığı” hekayəsini qəhrəmanlıq eposumuz “Koroğlu” dastanının sonuncu qolu bildim).
 Çağdaş dövr nəsrimizdə ünlü imzalardan birinə çevrilməkdə olan Şiringül Musayevanın “Koroğlunun qocalığı” əsərini oxuyub qurtaranda yenə də müdrik insan obrazı ilə üz-üzə gəldim. Yenə niyə deyirəm? İki-üç ay əvvəl onun “Qarımışın monoloqu” hekayəsi ilə tanış olanda düşündüklərimi “Müdrik qarımış” adlandırmışdım.
Qarımışdan fərqli olaraq ikinci müdrik çox məşhur tarixi şəxsiyyət — əfsanəvi qəhrəmanımız Qoç Koroğludur. “Koroğlunun qocalığı”ndakı bu gün bizimlə çiyin-çiyinə ahıl çağlarını yaşayan Koroğlu yenə də haqsızlığa və ədalətsizliyə dözməyən, amma əvvəlkindən kövrək və duyğulu el ağsaqqalıdır.
Elmi kimi şəxsiyyəti də bütöv, ensiklopedik bilikli böyük alimimiz Azad Mirzəcanzadənin “qocalıq ömrün sonu yox, çələngidir” fikrinə söykənərək deyirəm ki, Şiringül xanımın qoca (nə qədər qoca olsa da yüz cavana dəyən), yox ey, Qoç Koroğlusu doğrudan da ömrünün çələngini yaşadığı dövrdə Çənlibeldə tək qalıb.
Davamı →

MÜDRİK QARIMIŞ

Şiringül Musayevanın yaradıcılığına az-çox bələdəm. Yazmaq, çap olunmaq xatirinə yazmayan az söz adamlarından biri də Şiringül xanımdır. Özünəməxsus dəst-xətti ilə digər yazarlardan fərqlənir.
Onun çox orijinal ədəbi priyomla qələmə aldığı «Qarımışın monoloqu» hekayəsi bəzilərinə ictimai və sosial mövzuda yazılmış nəsr əsəri kimi görünə bilər. Amma Şiringül xanım Qarımışın özü ilə ürək söhbətini məişət mövzusundan bəşəri ideyalar və narahatlıqlar səviyyəsinə qaldıra bilmişdir. Məişətlə bəşəriliyin uğurlu sintezi nəticəsində oxunaqlı hekayə yaranmışdır.
O, oxucunu yormur, fikirləri axıcı və səmimidir, folklöru və şifahi xalq ədəbiyyatını dərindən bilir, atalar sözlərinə, zərb-məsəllərə tez-tez müraciət edir. Maraq üçün saydım, yazıçı «Qarımışın monoloqu»nda 22 atalar sözü ilə hekayənin süjet xəttinə, kompozisiyasına aydınlıq gətirmiş, al-əlvan naxışlar vurmuşdur. Şiringül xanımın cümlələrinin məna yükü ağırdır, zəngin informasiya daşıyıcısıdır.
Davamı →

HEKAYƏ - XALQ FOLKLORU KİMİ...

 


Şiringül Musayeva yaradıcılığında "ÜMİDLƏR YAYILSIN SABAHLARINA..." hekayəsi
müasir dastançılığın ən gözəl nümunəsidir
 
Azərbaycan ədəbiyyatı dünyanın ən zəngin ədəbiyyatıdır. Əhalisinin say tərkibini mükəmməl qələm sahiblərinə nisbətdə müəyyənləşdirməklə bunu isbata ehtiyac olmadan sübuta yetirmək mümkündür.
Ədəbiyyatın zənginliyi şifahi xalq ədəbiyyatı ilə yazılı mənbələrin vəhdətindən yaranır. Dünya şöhrətli dahi Nizami Gəncəvidən üzübəri şifahi xalq ədəbiyyatından, xalq folklorundan bəhrələnmək tendensiyası mövcud olmuş və çox güman ki, hələ neçə qərinələr davam edəcəkdir. Demək olar ki, xalq folkloruna müraciət etməyən qələm sahibi yoxdur. Elə ona görə də söz sahiblərinin əsərlərinin çəkisi çox zaman onun xalq folklorundan necə istifadə etməsindən asılı olur.
Davamı →

Banin

Əsədullayeva Ümm-Əl-Banu Mirzə qızı (Banin) — Fransada yaşayıb-yaratmış azərbaycanlı yazıçı olub. Məşhur Azərbaycan milyonçuları Şəmsi Əsədullayevin və Musa Nağıyevin nəvəsi, Azərbaycan Demokratik Respublikasının nazirlərindən biri, milyonçu Mirzə Əsədullayevin qızı olan Ümmülbanu 1905-ci ilin yanvar ayında anadan olub.

Sonralar o öz taleyi haqqında yazırdı: “Mən doğma anamı tanımırdım. Çünki, gözünü açanda o artıq dünyasını dəyişmişdi”. Onun dünyaya gəlişi kimi, sonrakı həyatı da rəvan keçmir. Hakimiyyətə gələn bolşeviklər atasını həbs edirlər, babalarının var-yoxu əllərindən alınır. O, atasını həbsxanadan qurtarmaq, ölkədən çıxmaq üçün istəmədiyi, lakin hörmətli bir şəxsə ərə gedir.

O, 19 yaşında Türkiyədə əri Balabəy Qocayevdən ayrılaraq Parisə doğmalarının yanına yollanır. Fransada maneken, mağazada satıcı, dəftərxanada katibə, tərcüməçi işləyir… Sonradan Banu fransalı dostlarının məsləhəti ilə xatirələrini qələmə almağa başlayır.
Davamı →

Bu sevda nə sevdadır... - Şiringül Musayeva (2-ci hissə)

Aradan bir müddət ötdü.Kərim  demək olar ki,hər gün təkidlə zəng edir,Güləri görüşə çağırırdı.Gülər isə böyük səhvə yol verdiyini,odla oynadığını artıq başa düşmüşdü. Artıq bu od şölə çəkib yanmaqda,Güləri də,Kərimi də yandırmaqda idi..Gülərin ona yazığı gəlirdi,bu odu söndürmək üçün yollar arayırdı.Odur ki,Kərimə görüşə gələcəyinə söz verdi.

 Böyük bir tərəddüdlə görüşə getdi. Kərim bağın ən dərin guşəsində oturacaqda əyləşmişdi.Güləri görcək cəld ayağa durdu,ona tərəf yeridi.
Davamı →

Bu sevda nə sevdadır... - Şiringül Musayeva (1-ci hissə)

Ey ,Füzuli, eşq mənin qılma nasehdən qəbul
Əql tədbiridir ol,sanma ki,bir bünyadı var.

Külək yarpaqları süpürləyə-süpürləyə səki boyu qovurdu və adama elə gəlirdi;yarpaqlar zar-zar ağlaşır;küləyin haqsızlığından artıq təngə gəldiklərin kiməsə,nəyəsə eşitdirmək istəyir.Elə bil,yarpaqlar azacıq dincəlmək,elə dünəndə qalan öz yaşıl,-tumurcuq ömürlərin heç olmasa xəyallarında yenidən canlandırmaq istəyir,küləksə buna aman vermir,taleyin hökmü kimi əsirdi.


Davamı →

Qarımışın monoloqu | Şiringül Musayeva

Deyirlər ki,qarımışlar o biri qızlara nisbətən daha çox ailəyə,evə bağlı qızlar olurlar.Onların işi-peşəsi hər şeyi saf-çürük etmək,başqalarının qayğısına qalmaq,problemini həll etməkdir.Özgələrin problemin həll etmək də həmişə xeyir gətirmir.Bu barədə atalarımızın gözəl bir məsəli də var:el üçün ağlayan gözsüz qalar.
 Atalarımızın belə bir məsəli də var:sonalayan sona düşər.
 Mən indi sona düşmüşəm.Amma bu barədə gərək sona düşməmişdən fikirləşəydim.Sonrakı peşmançılıq fayda verməz,yaxud müsəlmanın sonrakı ağlı.Bu müsəlmanın sonrakı ağlı da toydan sonra dınqıltı misalındadır,çünki mənim kimi bir qarımış sonradan nə qədər ağıllansa da əvvəlki gözəlliyini,təravətini,cazibəsini bir də geri qaytara bilmir.
Davamı →

Təraneyi-qəmpərvəranə

Cahanә gәlmәdә mәqsәd nәdir insanә, bilmәm ki?
Hәqiqәtmi bu xilqәt, yoxsa bir әfsanә, bilmәm ki?

Mәn idrak etmәdim dünyayә gәlmәkdәn nәdir hikmәt,
Yaratmaqdan nәdir hikmәt bizi sübhanә, bilmәm ki?

Mücәssәm bir xәyalә bәnzәyir timsalı imkanın,
Neçin dildadeyi-şövqüz xәyalistanә, bilmәm ki?
Davamı →

Neylərdin, ilahi?!

Mirzə Ələkbər SabirDaş qəlbli insanları neylərdin, ilahi?!
Bizdə bu soyuq qanları neylərdin, ilahi?!

Artdıqca həyasızlıq olur el mütəhəmmil,
Hər zülmə dözən canları neylərdin, ilahi?!

Bir dövrdə kim, sidqü səfa qalmayacaqmış,
— Bilməm belə dövranları neylərdin, ilahi?!

Məzlumların göz yaşı dərya olacaqmış,
— Dəryaları, ümmanları neylərdin, ilahi?!

Səyyadi-cəfakardə rəhm olmayacaqmış,
— Ahuləri, ceyranları neylərdin, ilahi?!

Bağın, əkinin xeyrini bəylər görəcəkmiş,
— Töxm əkməyə dehqanları neylərdin, ilahi?!
Davamı →

Ramiz Rövşənlə bağlı fakt və əhvalatlar

Ramiz Rövşən müsahibələrinin birində belə demişdi: “Bir mövzuda iki şair şeir yazar, birinə mükafat verərlər, o birini edam edərlər”.

***

Başqa bir müsahibəsinə isə özü haqqında belə söyləyib: “Beş-altı şeir yazmışam, bunu mənə bağışlamayacaqlar”.

***

Məclislərin birində Aqşin Yeniseylə Ramiz Rövşən bir yerdəymiş. İçib keflənəndən sonra Aqşin Ramiz müəllimlə zarafatlaşmaq istəyir:
Davamı →