Dərhal tövlədən atımı gətirmələrini əmr etdim. Xidmətçi əmrlərimi anlamadı. Buna görə tövləyə mən özüm getdim, yəhəri atın belinə qoydum və bağladım. Uzaqdan təbil səsi eşidilirdi, xidmətçidən bu səsin nə məna verdiyini soruşdum. Xidmətçi heç bir şey bilmirdi. Onsuz da qanmazın biriydi. Bağçanın qapısından çıxanda yolumu kəsdi və:

– Hara gedirsiniz, ağa? – deyə soruşdu.
– Bilmirəm, – dedim – Sadəcə buradan çölə çıxmaq istəyirəm, yalnız buradan çölə. Yetər ki, buradan çölə çıxım, məqsədimə çatmağımın tək yolu budur.

– Yəni, məqsədinizin nə olduğunu bilirsinizmi? – deyə soruşdu.
– Bəli, – deyə cavab verdim. İndicə dedim axı. Buradan çölə çıxmaq istəyirəm. Məqsədim budur.
Davamı →

Qədimdə İngiltərədə ölüm cəzasına məhkum olunan cinayətkarların özlərini təcrübə məqsədi ilə anatomlara və fizioloqlara satmaq hüququ vardı. Bu yolla əldə edilən pulu bəziləri içkiyə xərcləyir, bəziləri ailəsinə verərmiş.

Qorxunc bir cinayətə görə ölümə məhkum edilən cinayətkarlardan biri bir həkimə xəbər göndərir, uzun və bezdirici bazarlıqdan sonra özünü iki peniyə satmağı bacarır. Amma həkimdən pulu alar-almaz qəhqəhə çəkib gülür.

– Niyə gülürsünüz?
– Həkim təəccüblə soruşur.
Cinayətkar deyir:
– Siz məni asılacaq bir məhbus olaraq almısınız. Amma mən sizi aldatmışam! Məni yandıraraq edam edəcəklər. Ha, ha, ha!
Davamı →

Alber Kamünün 1946-cı ilin mart-may, 1949-cu ilin iyun-avqust ABŞ və Güney Amerika ölkələrinə səyahət zamanı apardığı qeydlərdən ibarət “Səfər gündəlikləri”ndən seçmələr:

D. xanımla insanların əksəriyyətinin yaşamaq istədikləri həyatı yaşaya bilmədiklərini və qorxaqcasına davrandıqlarını düşünürük.

Nyu-York limanına çıxırıq. Sis-duman qorxunc bir mənzərə yaradıb. Burada nizam, ərkyanalıq, iqtisadi güc hiss olunur. Bu qədər heyranedici və insanlığın fövqündə olan görüntü qarşısında ürəyimiz titrəyir.

Bir ölkəni tanımağın yollarından biri orada insanların necə öldüyünü görməkdir. Burada (ABŞ nəzərdə tutulur – tərcm) hər şey nəzərə alınır. Tanıtma afişalarında bu cür yazılır: “Siz öləcəksiniz və o zaman istirahət başlanacaq -1”. Məzarlıqların özəl mülkiyyəti var: “Yerinizi almağa tələsin!”
Davamı →

Bu gün Eddinin böyük qardaşını gördüm. Belini soyuğa verib. Eddi bir neçə həftə öncə bu barədə nəsə demişdi. Onu sahildəki boulinq trekinin yaxınlığında görəndə motosiklet sürməyi öyrənirdi. Xəstələndiyi hiss olunmurdu heç. Bürüncü bədəni olduqca sağlam görünürdü. Görünür, zəhər öz təsirini gec göstərir.

Evə qayıdan kimi həcəmətimi yoxladım. Hər şey yolundaydı. Görəsən, böyük qardaşından yoluxa bilərdimi?

29 iyul
Anam elə bilir, o, telefonla danışanda eşitmirəm onu. Otağımdayamsa, rahatlıqla eşidirəm. Ötən gecə dalbadal “pust, pust, pust” dediyini eşitdim. Qışqırmırdı, amma evdə olmasaydım, səsi aləmi götürəcəkdi. Srağagün çölə çıxmışdı, evə qayıdanda gözünün altı qaralmışdı.
Davamı →

Ölümcül antipatiya haqqında hekayə
Con Kleverhauz ay üzlü adam idi. Bu cür adamların necə olduğunu bilirsiniz: onların almacıq sümükləri bir-birindən aralı olur, çənə ilə alın yumru sifəti tamamlamaq üçün yanaqlara doğru əriyir, yoğun burnu isə tavana yapışmış kündə kimi sifətin lap ortasında yastılanıb qalır. Ola bilsin ki, mən məhz buna görə ona nifrət edirdim, düzünü desəm, onun varlığı mənimçün kabusa çevrilmişdi və mən inanırdım ki, onun varlığı kainatı ağırlaşdırır. Ola bilsin ki, mənim anam da ay mövhumu idi. Amma aya düzgün olmayan vaxtda, səhv çiyin üzərində baxan ayın təzahürü.

Bəlkə də buna görə, Con Kleverhauza nifrət edirdim. O, mənə qarşı cəmiyyətdə hamının pis və ya yaxşı hesab etdiyi heç bir şey etməmişdi. Tamam başqa şey idi bu. Bu pislik elə dərin, elə incə, elə ikimənalı, elə sezilməyən bir şey idi ki, bunu sözlərlə dəqiq ifadə eləmək mümkünsüzdür. Bizim hamımızın həyatında nə vaxtsa belə şeylər olur. Bəzən biz kimləsə ilk dəfə qarşılaşanda öz-özümüzə düşünürük ki, kaş belə bir insan heç olmayaydı və elə ilk andaca deyirik: “bu adam mənim xoşuma gəlmədi”. O niyə bizim xoşumuza gəlmədi? Biz bilmirik niyə, biz ancaq onu bilirik ki, xoşumuza gəlmədi. Bizim ondan zəhləmiz gedir, bu qədər. Və Con Kleverhauzla məndə də belə oldu.
Davamı →

Bütün böyük şəhərlər kimi, Montrealı da dar küçələrsiz təsəvvür etmək olmaz. Hər addımında insana Şahzadə Edvard küçəsini xatırladan cəmi dörd məhəllə uzunluğunda olan çıxılmaz dar küçələr, tinlər, döngələr və dalanlar… Heç kəs bu dar küçələri otuz ildir bu yollarda süd paylamaqla saç ağardan Pier Dubin qədər yaxşı tanımırdı.

Ötən on beş il ərzində, Pierin çörək ağacı olan bu arabaya Josef adlı böyük, ağ at başçılıq edirdi. Montrealda, xüsusilə də fransızların sıx məskunlaşdığı məhəllələrdə uşaqlara, hətta heyvanlara da müqəddəslərin adlarını vermək adəti hələ də mövcud idi. İlk dəfə bu əzəmətli at Süd şirkətinə gətiriləndə hələ o adsız idi. Elə həmin gündən bu vüqarlı at Pierin ixtiyarına verildi. Pier onun boynunu sığallayıb, döşünə tumar çəkib, onun gözlərinin içinə baxdı.
Davamı →

(Vircinia ocağın yanında oturmuşdu. Üst geyimləri stulun üstünə səpələnmişdi; çəkmələri buxarının məhəccərində astaca buğlanırdı)

Vircinia (məktubu yerə qoyub): Heç ürəyimcə olmadı bu məktub, heç… Mən başa düşə bilmədim ki, o bununla mənə eyham vurmaq istəyib, ya onun tərzi belədir. (oxuyur)

“Corablar üçün sizə təşəkkür edirəm. Sonradan göndərilən beş cütü də aldım. Əminəm ki, bu yaxınlarda göndərdiyiniz corabları şirkətdə bir dostuma bağışladığımı eşidəndə sevinəcəksiniz”. Yox, mən bunu heç də uydurmuram. O, bu sözləri ilə mənə öldürücü bir eyham vurmaq istəyib…

Ah, kaş ki, mən ona o məktubu yazıb özündən muğayat olmasını istəməzdim. İndi o məktubu geri qaytarmaq üçün hər şeydən keçərdim. Xatırlayıram, mən məktubu bazar günü axşam yazmışdım. Bu gün mənim üçün heç uğurlu deyil. Mən həmişə özümü məcbur eləyirəm ki, bazar axşamları məktub yazmayım. Heç cür başa düşə bilmirəm ki, niyə bazar axşamlarının həyatımda bu cür gülünc izləri var. Sanki dərdləşməyə, sevməyə bir adam axtarıram. Bəli, bax bunlar məni kədərli və sevgi dolu edir. Gülməlidir, elə deyilmi!
Davamı →

Mamzelle Orli qamətli bədəni, al yanaqları,yavaş-yavaş ağarmağa başlayan saçları və qətiyyətli baxışları olan bir qadın idi. O, fermada işləyərkən kişi papağı qoyar, soyuq havalarda isə köhnəlmiş mavi şinel, bəzən də uzunboğaz çəkmə geyərdi.

Mamzelle Orli heç vaxt ərə getmək barəsində düşünməmişdi. Heç vaxt aşiq olmamışdı. İyirmi yaşında olanda evlənmə təklifi alsa da, dərhal rədd etmiş, əlli yaşına qədər də bu qərarından peşmançılıq duymasına səbəb ola biləcək heç nə yaşamamışdı.

Sevimli iti Pontonu, yanında yaşayan və əkin-biçin işləri ilə məşğul olan zəncilərini, ev quşlarını, bir neçə inəyini, qatırını, tüfəngini (bu tüfənglə o quş ovlayırdı) və dinini nəzərə almasaq, o tamamilə tənha idi.
Davamı →

Möhkəm və soyuq idim, bir körpü idim, yarğanın üzərində uzanıb qalmışdım. Bir tərəfə ayaqlarımı, digər tərəfə əllərimi pərçimləmişdim; ovulub tökülən gil torpağı bərk-bərk qucaqlamışdım. Paltarımın saçaqları böyrümdən sallanıb yellənirdi. Xeyli aşağıda isə buzlu alabalıq axını şırhaşır axırdı.

Bircə turist belə indiyə kimi yolunu azıb da bu keçilməz sıldırımlığa təşrif buyurmamışdı, bu körpü hələ heç bir xəritədə cızılmamışdı. Beləliklə, uçurumda uzanıb hey gözləyirdim; gözləməkdən savayı çarəm yox idi. Bir körpü uçub dağılmadan körpü olmaq taleyindən canını qurtara bilməz.
Davamı →

Gələcəkdən xəbər verən, kartla fala baxan məşhur falçı Amelia müştərisini iş otağında qarşılayır. Stolun üstündə qədim misir heykəlciyi, qara pişik Pippo, üç qutu siqaret və tarot kartları var idi. – Kəsin – bariton bir səslə Amelia dedi.

Müştəri falçının dediyini etdi.

Falçı Amelia üç kart seçdi və yavaş-yavaş onları öz qarşısında açdı.
– Birinci kart deyir ki, bu ilin mart ayında Londona, Parisə və Romaya dəhşətli hücumlar olacaq və Vaşiqtona atom bombası atılacaq.
Kişi udqundu.
Davamı →