1990-cı ildən bəri kommunizm terminini insanlar çox az hallandırırlar. Xüsusilə də, kommunist rejimdən, ya da kommunist təhlükədən danışdıqda insanlar bunu çox qəribə qarşılayırlar. Məntiqləri belədir ki, kommunizm tarixin bir mərhələsi idi ki, gəldi keçdi. Bu haqda danışmağa ehtiyac yoxdu. Ancaq kommunizmi sadəcə gəlib keçən tarixi bir mərhələ kimi qəbul edən insanlar əslində hadisələri səthi qiymətləndirməklə çox bəsit dünyagörüşə sahib olduqlarını sübut edirlər.

“İndiki zamanda kommunizmdən danışmağın yerimi var, kommunizm artıq bitmişdir.” Bu cümlələri quran insanlardan həqiqətən də şübhə duyuram. Ya onlar həqiqətən də yuxarıda qeyd etdiyim kimi, çox səthi dünyagörüşə sahibdirlər, ya da ki bu insanlar hələ də mövcud olan qeyri-qanuni kommunist təşkilat tərəfdarları və onun gizli dəstəkçiləridir ki, gizli təbliğatlarla öz çirkin hədəflərinə çatmaq üçün dünyanı məhv etməyə çalışırlar.

Ardı →

Konfliktin əsas formaları aşağıdakılardır:

• Sosial konfliktlər. Sosial konfliktlər cəmiyyət daxili ictimai münasibətlər sisteminə aid edilən fenomendir. Sosial konflikt mənafe naminə qarşı tərəflərin, insanların, sosial qrupların və ya ictimai qüvvələrin fikir müstəvisindəki ziddiyyəti, «soyuq» qarşıdurması və fiziki mənada toqquşması deməkdir. Lakin, sosial konfliktə verilən bu tərif yəqin ki, onun mahiyyətinin bir tərəfini işıqlandıra bilər. Bunu nəzərə aldıqda tərif belə bir şəkil alır: Sosial konflikt mənafe naminə qarşı tərəflərin, insanların, sosial qrupların və ya ictimai qüvvələrin sosial bərabərsizlik zəminində əmələ gələn narazılıqlarının  fikir müstəvisindəki ziddiyyətə, «soyuq» qarşıdurma və fiziki mənada toqquşmaya transformasiyası deməkdir.

Ardı →

İdeologiya termini elmdə XVIII-XIX əsrin əvvəllərində işlədilir.  Bu anlayışa ilk dəfə fransız alımı Destyut  de Frasinin “ Düşünmək qabiliyyəti haqqında etüdlər” adlı kitabında rast gəlinir. İdeologiya termininin bir neçə tərifi vardır. Onlardan biri belədir:
İdeologiya ictimai təfəkkürün formasıdır. O, siyasi, hüquqi, diini, fəlsəfi, mənəvi, bədii baxışlar və ideyalar sistemidir.
Digər tərif isə: ideologiya bu və ya digər insan qrupunun hakimiyyət iddialarını əsaslandıran və buna müvafiq olaraq ictimai fikri öz mənafelərinə tabe etdirməyə çalışan müəyyən doktrinadır. İctimai reallığı əks etdirən bütün baxışlar, nəzəriyyələr ideologiya rolunu oynaya bilməz.İdeologiya sistem şəklinə salınmış elmi nəzəriyyədən fərqlənir.
Davamı →

İtalyan sözü olan «faşizm» (mənası «dəstə», «birlik» deməkdir) bütün dünyada antipatiya doğuran termindir. Tarixdən də məlum olduğu kimi faşizm 1919-cu ildə İtaliyada yaranıb və 1922-ci ildə hakimiyyətə gələn Benito Mussolininin adı ilə bağlıdır. Mussolininin ideyalarını sonralar bütün dünyanı lərzəyə salan alman faşizminin rəhbəri Adolf Hitler davam etdirib.

Faşist rejimi II Dünya müharibəsindən sonra da mövcud idi. Bu rejim Portuqaliyada yalnız 1974-cü ildə, İspaniyada isə 1975-ci ildə ləğv olunub. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra bəzi Avropa ölkələrində yaranan neofaşizm (yeni faşistlər) isə bu gün də real təhlükə olaraq qalır.
Ardı →

Kemp-Devid danışıqları seriyası 1967-ci il Misir-İsrail müharibəsinin Qahirə üçün ağrılı nəticələrini aradan qaldırmaq yönündə səylərin davamı kimi ortaya çıxdı. Danışıqlar əvvəlcə Misirlə İsrail arasında gedirdi. Misir prezidenti Ənvər Sədatın İsrailə getməsindən sonra onun uğuruna ümidlər xeyli artdı, amma vasitəçilərin olmaması danışıqların gələcəyini böyük sual altına alırdı. Belə bir vəziyyətdə ABŞ prezidenti Cimmi Karter danışıqları "ölü nöqtə«dən qaldırmaq üçün Ənvər Sədatı və İsrail baş naziri Menehem Beqini Merilenddəki iqamətgahına — Kemp-Devidə dəvət etdi.

Kemp-Devid razılaşmalarının bazasını təşkil edən birinci sənəd 1978-ci il sentyabrın 17-də imzalandı. Bu, ərəb və yəhudi dövlətləri arasında imzalanmış ilk çərçivə razılaşması idi. Sənəd İsrail qoşunlarının 3 il ərzində 1967-ci il sərhədlərinə çəkilməsini, ərəb qaçqınlarının öz torpaqlarına qaytarılmasını nəzərdə tuturdu. Misir ABŞ-dan alacağı hərbi-texniki yardım müqabilində İsrailin müstəqilliyini tanımağı vəd edirdi. Bununla İsrailin müsəlman dövlətlərinin birgə blokadasından çıxması yönündə ilk addım atıldı. Misiri Kemp-Devid sülhünü imzalamağa vadar edən ciddi səbəblər vardı.
Davamı →

1962-ci ilin oktyabr günlərində planetimiz nüvə müharibəsinin bir addımlığında idi. Keçmiş SSRİ-də «Karib böhranı», ABŞ-da «Raket böhranı», Kubada isə «Oktyabr böhranı» kimi yadda qalan bu hadisələrə səbəb Karib dənizi hövzəsində yerləşən Kubada nüvə başlıqlı sovet raketlərinin yerləşdirilməsi olub.
Raketlər Kubaya necə aparılmışdı?
1959-cu ilin yanvarında inqilab yolu ilə hakimiyyətə gələn Fidel Kastro Kubada sosializm quruculuğuna başlamışdı. Lakin ABŞ, necə deyərlər, qulağının dibində belə bir rejimin bərqərar olması faktı ilə heç cür barışmaq istəmirdi. Ona görə də 1961-ci ilin yazında Fidel Kastronu devirmək qərara alınır, amma bu plan baş tutmur.
Davamı →

20-ci illərin axırı üçün bolşeviklər Rusiyada öz hakimiyyətlərini qəti olaraq təmin etdilər. Onlar ölkənin müharibədən əvvəlki iqtisadi səviyyəsini bərpa etdilər. İndi onların qarşısında ölkəni bundan sonra necə irəlilətməli sualı durdu. Bu suala cavab olaraq bəziləri yeni iqtisadi siyasət mexanizminə düzəlişlər vermək yolu ilə onu yeni şəraitə uyğunlaşdırmağı, digərləri isə ölkəni tamamilə yeniləşdirməyi təklif edirdilər.
Stalin və onun tərəfdarları ikinci yolu seçdilər. Onlar yeni iqtisadi siyasətin növbəti çətinliklərindən istifadə edərək «Böyük dönüş», «Sosializmin bütün cəbhə boyu hücumu», «SSRİ-ni böyük sənaye ölkəsinə çevirməyi sürətləndirmək» xəttini götürdülər. Beləliklə, sosialist yenidənqurmaları başlandı.

Ardı →

Yeni iqtisadi siyasət Vətəndaş müharibəsi bitdikdən sonra Sovet siyasət Rusiyasında vəziyyət sabitləşmədi. Müharibənin ağır nəticələrindən və həm də davam etdirilən «Hərbi kommunizm» siyasətindən narazılıqlar ölkəni bürüdü. Tarix ədəbiyyatında çox vaxt «Kiçik vətəndaş müharibəsi» adlandırılan Tambov üsyanı (1920) və Kronştadt qiyamı (1921) sözügedən narazılıqların təzahürlərindən idi.
İqtisadi tənəzzülü və siyasi narazılıqları aradan qaldırmaq üçün bolşeviklər, sovet hökuməti 1921-ci ildə yeni iqtisadi siyasətə keçdi. Birinci növbədə sapalağı ərzaq vergisi ilə əvəz etdi. Vergidə kəndli artıq məhsulun sahibi olurdu, onu bazarda satmaq imkanı qazanırdı. Bu da kəndlinin təsərrüfatçılıq marağını artırırdı.

Ardı →

Oktyabr çevrilişindən sonra Rusiyada vətəndaş qarşıdurmasında yeni mərhələ başlandı. Hakimiyyətdən kənarlaşdırılmış qüvvələr: monarxistlər, mülkədar-burjua qüvvələri vahid cəbhədə birləşərək bolşevik rejiminə qarşı cihad elan etdilər. 1918-ci ilin yanvarında sovet hökuməti tərəfindən Məclisi Müəssisənin (parlamentin) buraxılması xırda burjua qüvvələrinin qarşı cəbhəyə qoşulmasına səbəb oldu.
Sovet rejiminə və onun yerlərdə yayılmasına qarşı müqavimət hərəkatı bütün ölkəni bürüdü. Separatizm hərəkatı sovet rejiminə qarşı mübarizə ilə çulğalaşdı. Ucqarlara qaçmış generallar öz ətraflarına böyük silahlı qüvvə toplayaraq Sovet dövlətinə qarşı güclü cəbhə yaratdılar. Şimalda general Müller, Kerenski, şimal-qərbdə general Yudeniç, cənubda ataman Kaledin, general Alekseyev, general Krasnov, general Kornilov, general Denikin, Cənubi-Uralda ataman Dutov, Zabaykalda ataman Semyonov, Sibirdə admiral Kolçak sovet hakimiyyətinə qarşı hərbi yürüşə başladılar. Beləliklə, sovet hakimiyyətinə qarşı «ağlar» hərəkatı formalaşdı.

Ardı →

XX əsrin əvvəllərində Rusiyada ziddiyyətlərin kəskinləşməsi sosial qarşıdurmanı daha da dərinləşdirdi. Rusiya sosial inqilab qarşısında qaldı. Rusiya tarixində birinci rus inqilabı adlandırılan 1905-1907-ci illər sosial qarşıdurması sovetləri meydana gətirdi. O, ilk dəfə 1905-ci ilin mayında İvanovo-Voznosenskdə yaranmışdı. Tətil hərəkatına rəhbərlik etmək üçün seçilmiş fəhlə müvəkkilləri (deputatları) Soveti sonradan bolşevik rejiminin siyasi dövlət formasına çevrildi.
Birinci dünya müharibəsi dövründə ziddiyyətlər daha da kəskinləşdi. Tətil bütün ölkəni bürüdü. 1916-ci ildə tətil edən fəhlələrin sayı bir milyonu ötmüşdü. Cəbhədə əskərlərin, kənd yerlərində kəndlilərin narazılıq hərəkatı kütləvi hal almışdı. Cəbhənin bir sıra yerlərində qardaşlaşma artmışdı. İnqilabın yaxınlaşmasından təşvişə düşən hökumət ciddi tədbirlər görməyə başladı. Lakin bunlar inqilabın qarşısını ala bilmədi. Fevralın 27dən 28-ə keçən gecə Rusiyada inqilab baş verdi.

Ardı →