Sərdar məscidi - İrəvan xanlığı


Ayrı-ayrı dövrlərdə səyyahların əsərlərində, tədqiqatçıların araşdırmalarında İrəvan qalasındakı Sərdar sarayının yaxınlığında yerləşən “Sərdar”, “Abbas Mirzə”, “Şah Abbas” kimi məscidlərinin adları çəkilir. Təhlillər göstərir ki, ayrı-ayrı adlar altında təqdim edilməsinə baxmayaraq, əslində söhbət son dövr tədqiqat əsərlərində və rəsmi sənədlərdə adı Sərdar məscidi kimi qeyd olunan dövrün nadir memarlıq abidəsindən gedir. Yəni, bir məscid müxtəlif dövrlərdə müxtəlif cür adlandırılmışdır. İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır. Görünür, həmin məscid XIX əsrin əvvəlində vəliəhd Abbas Mirzə tərəfindən yenidən qurulduğu üçün məhz onun adı ilə adlandırılmışdır. Alman tədqiqatçısı Avqust Haksthauzen 1843-cü ilin avqust ayında İrəvan şəhərində olmuş və Qalada olan iki məsciddən birinin (yəni Rəcəb paşa məscidinin) rus-yunan kilsəsinə, digərinin – Sərdar məscidinin isə silah anbarına çevrildiyini qeyd etmişdir. 
Tanınmış rus arxeoloqu qrafinya Praskofya Uvarova 1880-ci ildə İrəvan şəhərində olmuş, əsrlər boyu yaradılan tarixi-memarlıq abidələrinin dağıdılmasını ürək ağrısı ilə təsvir etmişdir.


Ardı →

Lars fon Trierdən sitatlar

Çəkmənin içində daş olanda insanı necə narahat edirsə, kino da elə narahat olmalıdır.

Haqqımda düşündükləriniz vecimə deyil. Jurnalistlər tez-tez sözlərimi təhrif edirlər, amma mən bunu sakit qarşılayıram artıq. Belə bir söz var, eşitmisiz? “Mürəkkəblə əlləri yumazlar”. Müsahibə verərkən, həmişə bu sözü xatırlayıram.

Mən nudizmlə maraqlanan ailədə doğulmuşam. Uşaq vaxtı mənə etmək istədiyim hər şeyə icazə verilirdi, mənim dərsə gedib getməməyim valideynlərimi maraqlandırmırdı.

Valideynlərim tez-tez məni nudist düşərgəsinə aparardılar. Ora haqda heç bir erotik xatirəm yoxdur, amma ordakı kiçik poçt şöbəsini xatırlayıram. İçəri girirsən, poçt işçisinin ancaq şlyapası var. Əslində onun sviteri də var idi, çünki içəri yetərincə soyuq olurdu. Amma içəri kimsə girəndə o soyunmalı idi. Qayda belə idi.

Anam mənə indiyə kimi atam olduğunu düşündüyüm adamın əslində əsl atam olmadığını deyəndə bunun bioqrafiyam üçün yaxşı fakt olacağını düşündüm.

Həyata yalnız bir şeyə təəssüf edirəm. Balaca olanda bir quşum var idi, hər gün onu yedizdirirdim. Tətilə gedəndə quş yaddan çıxdı. Qayıdanda gördüm ki, ölüb. Həqiqətən təəssüflənirəm. Kann festivalında dediklərimə görə üstümə hücuma keçəndə isə (Trierin Hitler haqda dedikləri nasizmə haqq qazandırması kimi qiymətləndirilmişdi) özümü velosipeddən yıxıldığına görə valideynləri tərəfindən danlanan uşaq kimi hiss edirdim.


Ardı →

Uşaqlıq yolundan yaxma və onun nəticələri

Müxtəlif ginekoloji xəstəliklərin, sonsuzluğun müayinəsi və müalicəsi və hamiləlik zamanı qadın «bakterioloji yaxma» adlandırılan analiz verir. Bu sadə və eyni zamanda çox məlumatlı analizdir.

Analiz üçün qadının uşaqlıq yolundan və uşaqlıq boynu kanalından yaxma götürülür. Bu analizin məqsədi qadının uşaqlığında və uşaqlıq boynunda «yaşayan» mikroorqanizmləri nə onların miqdarını təyin etməkdən ibarətdir.

İnsanın dərisinin üzərində, burnun və ağzın içində müxtəlif mikroorqanizmlər «yaşayır». Bu normal haldır.

Sağlam qadının uşaqlığı da steril deyil, orada da müxtəlif mikroorqanizmlər «yaşayır». Bu fizioloji haldır və bu mikroorqanizmlər uşaqlığın normal mikroflorasını təşkil edir.

Normal mikrofloranın əsas hissəsini laktobasillər (Dederleyn çöpləri) təşkil edir. Bu basillər hidrogen peroksidi hazırlayır ki, bu kimyəvi maddə uşaqlıqda turş mühit yaradır. Turş mühit qadının ginekoloji sağlamlığı üçün çox vacibdir — xəstəliklər törədən barkerilərin çoxalmasına mane olur. Beləliklə, uşaqlığın xeyirli mikroflorası uşaqlığı ziyanlı bakterilərdən qoruyur.


Ardı →

Düz bağırsağın çatları

Babasil və kolitdən sonra düz bağırsaqı çatları bağırsaq xəstəliklərin arasında 3-cü yer tutur.

Bağırsaq çatları anal dəliyin selikli qişasının yarıqlarıdır. Bu yarığın uzunluğu 1,5-2 sm ola bilər.

Bir çox hallarda çat daxili babasillə birlikdə meydana çıxır. Bağırsaq çatları qadınlarda kişilərlə müqayisədə daha tez-tez qeyd olunur.

Xəstəliyin əsas səbəbi xroniki qəbizliklərdir. Bu zaman bərkimiş nəcis kütləsi düz bağırsağı zədələyir və çat əmələ gəlir. Lakin çat xroniki ishalların nəticəsində də yarana bilər. Məsələ burasındadır ki, təkrarlanan ishalın nəticəsində düz bağırsağın selikli qişası ödemləşir və iltihablaşır ki, bu çatların əmələ gəlməsinə gətirir çıxardır.

Bundan əlavə mexaniki travmalar və həzm sistemin istənilən hissəsində olan iltihab çatların əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər.

Uşaqlarda çatlar bir çox hallarda helmintozun (qurdlar) nəticəsində əmələ gəlir. Bağırsaqlarda qurdaların olması ödemə və iltihaba səbəb olur. Qurdların yumurtaları  kəskin qaşınmaya səbəb olur və uşaq anal dəliyin sahəsini tez-tez qaşıyır. Bu isə selikli qişanın zədələnməsinə səbəb olur.


Ardı →

Süfrə mədəniyyəti haqqında ilkin məsləhətlər

Əvvəlcə qeyd edim ki, istər restoranda, istərsə də kababçıda yemək yediyiniz zaman süfrə mədəniyyəti restoran ilə deyil, məhz sizinlə bağlıdır. Süfrə sadə olsa da, ofisiant xidmət ədəbini bilməsə də süfrə mədəniyyəti qaydaları hər şəraitdə uyğun şəkildə istifadə edilərsə restoranda sizə verilən xidmət sizi qane edəcək. Bunun üçün aşağıda qeyd edilən ilkin qaydalara əməl etmək kifayyətdir:

  1. Masada yerləşdirilmiş parça salfet yeməyə başlamadan əvvəl ayaqların üzərinə yumuşaq bir şəkildə sərilər. Yemək zamanı xüsusilədə içki içmədən əvvəl tez-tez istifadə olunar. Ancaq ağız bu parça salfetlə silinməz. Ağız silmək üçün kağız salfet istəmək daha düzgündür. Süfrədən qısa müddətə durduğunuz zaman parça salfeti stula qoyun, bu zaman ofisiant sizin geri qayıdacağınızı bilər. Yemək qurtardıqdan sonra salfeti qırış şəkildə bükmək və ya yemək boşqabına qoymaq əvəzinə səliqəli formada qatlamaq və sol tərəfə qoymaz lazımdır.

Ardı →

Psixoloji priyomlar

Qrupda hamı eyni vaxtda gülürsə, hər kəs daha simpatik hesab etdiyi adama baxır. Yaxud özünə yaxın görmək istədiyi adama baxır.

Qarşınızda görüləsi vacib iş var, amma siz əsəbisiniz. Sakitləşmək üçün saqqız çeynəyin, yaxud ümumiyyətlə nəsə yeyin. Belə siz sakitləşə biləcəksiniz, çünki şüuraltı olaraq, yemək yeyilən an təhlükəsizliklə assosiasiya edilir.

Kimsə sizin üstünüzə qışqırırsa, sakitliyinizi qoruyun. Bəlkə də siz bununla qarşınızdakını daha çox əsəbiləşdirəcəksiniz, amma sonra o dərin günah hissi keçirəcək.

Qarşınızdakının cavabı sizi qane etmirsə, onun yarımçıq cavab verdiyini düşünürsünüzsə, sualı yenidən verməyin. Sadəcə onun gözünün içinə diqqətlə baxın. Bu halda o davam etməyə məcbur qalacaq.
Ardı →

"Qəzəb"

  • Kino

qəzəb«Fury» və ya bizim dildə desək sadəcə qəzəb deyil, «insan oğu niyə savaşır?» sualına cavab tapmaqda bizə kömək edən 134 dəqiqənin adı. Filmdə baş rolları «Brad Pitt», "Şia Labeouf" və «Loqan Lerman» bölüşür. Amerikalı məşhur rejissor «David Ayer» tərəfindən çəkilən Amerikan müharibə filmində hadisələr İkinci Dünya Müharibəsi dövründə cərəyan edir.  Filmin çəkilişlərinə ilkin hazırlıq 2013-cü ilin sentyabr ayının əvvəlində İngiltərənin Hertfordshire qraflığında başlayır, daha sonra əsas çəkilişlər 30 sentyabrda Oksford qraflığında həyata keçirilir. Çəkilişlər bir ay, Oksford şəhəri də daxil olmaqla müxtəlif ərazilərdə davam edir və noyabr ayının 15  də çəkilişlər başa çatır. Fim isə tam şəkildə 2014-cü ilin 17 oktyabr tarixində tamamlanır. Filmdə hadisələr 1945-ci ilin aprel ayında baş verir. Alman qoşunları geri çəkilməkdədi. Üçüncü reyx dağılsada, alman əsgərləri hələ də müqavimət göstərməyə davam edirlər. Döyüşlərdə iştirak edən Wardaddy ( «Müharibə atası») ləqəbli serjant idarə etdiyi Şerman tankı və onun 5 nəfərlik heyət üzvü ilə rəqibdən az olmalarına baxmayaraq Nazi Almaniyasının ürəyinə zərbə endirmək üçün qərhrəmanlıqla döyüşə başlayırlar. Başdan sona nəfəs almadan baxacağınız bu film 68 million dollara başa gəlmişdir.

 


Ardı →

Uzun və xoşbəxt evliliyin 20 sirri

Seksi boş verin. 10 il ərzində iki min evli kişi və qadın üzərində aparılan araşdırmaya görə yaxşı evliliyin sirri siyahısında ilk sırada “söhbət etmək” var. Söhbət etmək, bir-birinə həqiqətləri demək uğurlu münasibətin ilk şərtidir. Möhtəşəm seks həyatı yeni evlilərə tövsiyələr siyahısında 18-ci sırada dayanıb. 

Ən təəccüblüsü odur ki, siyahıda “evlənməyin” məsləhəti də yer alıb. Ən çox təkrarlanan məsləhətlərdən biri isə bu olub: “Yatağa heç vaxt tək girməyin”.

Araşdırmada iştirak edənlərin sadəcə 1 faizi yaxşı seks həyatını uğurlu evliliyin şərti kimi qiymətləndirib. 3 faiz isə sədaqətli olmağı xoşbəxt evlilik üçün vacib faktorlardan biri hesab edir. Onların məsləhəti isə belədir: “dinlə” və “səbirli ol”. Başqa mühüm amil isə yumor hissi və gülməklə bağlıdır.

Ən gözlənilməz tövsiyə isə belə olub: “evlənməyin”. Sorğu iştirakçılarının çox kiçik hissəsi isə uşaq sahibi olmağı məsləhət görmür.


Ardı →

Ən yüksək yaşayış göydələni

Nyu-Yorkda 426 m hündürlüyü olan dünyanın ən yüksək «432 Park-Avenyu» yaşayış göydələninin tikintisi başa çatıb. Bu bina Nyu-Yorkda ən hündür ikinci tikilidir. Bu barədə tikinti şirkətinin rəhbəri Qarri Maklou məlumat verib. 

Manhettenin mərkəzində 56-cı və 57-ci küçələr arasında yerləşən Park-avenyu 96 mərtəbədən ibarətdir. Hazırda bina sadəcə yerləşdiyi ünvanla «432 Park-avenyu» adlandırılır. Göydələnin rəsmiləşməsi ilə əslən macar olan Rafael Vinyoli məşğul olur.

Elit binanın sakinləri şəxsi restoran, bağ, spa və sauna ilə fitnes mərkəzi, masaj kabinetləri, hovuz, kitabxana və bilyard zalından istifadə edə biləcəklər. Bundan başqa, orada, həmçinin çaxır zirzəmisini yaratmaq planlaşdırılır. Sakinlər gəzinti üçün terras və qolf meydançasından istifadə edə biləcəklər.


Ardı →

Dünyanın ən bahalıları

10. “Clive Christian İmperial Majesty Perfume” – Dünyanın ən bahalı ətri. Məşhur dizayner Clive Cristian tərəfindən hazırlanan bu ətrin bir unsiyası 12,000 dollar dəyərindədi. Bir şüşə ətir almaq üçün isə siz 215,000 dollar ödəmək məcburiyyətindəsiniz. Bu qədər baha olmasının səbəbi şüşənin 18 unsiyalıq qızıl halqa ilə haşiyələnməsi və 5 karatlıq almazlarla bəzədilməsidir. 


Ardı →